1. Kapitulli 16: Taksimi. Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë 2013, 2014 dhe 2015
Raporti Progresit 2013 Raporti Progresit 2014 Raporti Progresit 2015
Në fushën e tatimit indirekt,
ka një tendencë pozitive në
lidhje me volumin e procesit
tërimbursimit të Tatimit mbi
Vlerën e Shtuar (TVSH) dhe
nivelin e aprovimeve të
kërkesave përrimbursim të
TVSH-së. Zbatimi i ligjit tatimor
kërkon ende përmirësime të
dukshme, me njëvëmendje të
veçantë në procedurat e
rimbursimit të TVSH-së që
vijojnë të kryhen me vonesë.
Përshtatja e legjislacionit për
përjashtime nga TVSH-ja të
disa importeve për qëllime
investuesenuk është në të
njëjtën linjë me acquis.
Një ligj TVSH-je, i cili është më
shumë ingjashëm me acquis ka
ende nevojë të përshtatet.
Në fushën e tatimeve indirekt,
u ndryshua Ligji i tatimit mbi
vlerën e shtuar (TVSH) në
dhjetor për përjashtimin e
furnizimit të shërbimeve
mjekësore dhe ilaçeve, duke
përcaktuar procedurat për
procedimin e kërkesave për
rimbursim dhe centralizim
kërkesave për pagesa
nëpërmjet sistemit të thesarit.
Një Ligj i ri i TVSH, më në
përputhje me acquis është
aprovuar në Korrik. Ky ligj, i cili
do të hyjë në fuqi në vitin 2015,
ruan disa përjashtime të cilat
nuk janë në përputhje me
acquis. Borxhet e papaguara të
TVSH për rimbursim janë
reduktuar. Më shumë
përpjekje në këtë drejtim janë
të nevojshme pasi ende
vazhdojnë vonesat.
Mbi tatimet indirekte, ligji i ri i
tatimit mbi vlerën e shtuar dhe
legjislacioni zbatues hyri në fuqi në
janar. Ligji kërkon harmonizimin
me Direktivën e TVSH-së, por ende
përmban përjashtime (normat zero
%), të cilat nuk janë në përputhje
me acquis. Ai përcakton afate të
qarta për pagesën sipas kërkesave
të rimbursimit të TVSH-së. Janë
marrë masa për të rimbursuar
pothuajse të gjitha detyrimet e
prapambetura të TVSH-së.
Legjislacioni për TVSH dhe për
procedurat tatimore u ndryshua në
Korrik duke siguruar ngritjen e një
njësie qendrore në Drejtorinë e
Përgjithshme të Tatimeve, e cila do
të përpunojë kërkesat e
rimbursimit të TVSH në bazë të një
modeli rrisku, me synimin per të
shkurtuar kohëzgjatjen e
procedurës. Disa udhëzimeve mbi
disa procedura te përjashtimit nga
TVSH u miratuan gjithashtu në
Qershor.
Shqipëria filloi zbatimin e një
ligji të ri akcize (2012).
Përpjekje të mëtejshme
nevojiten të përshtatin në të
njëjtën linjë me acquis
strukturën e akcizës dhe
normat.Vazhdojnë vështirësitë
teknike në zbatimin e pullave
fiskale.
Ligji për akcizat është
ndryshuar në dhjetor, duke i
çuar normat mbi pijet alkoolike
më afër acquis. Një plan për
rritjen e akcizës mbi produktet
e duhanit gjatë tre viteve të
ardhshme u miratua. Drejtoria
e Përgjithshme e Doganave ka
rritur monitorimin dhe
konfiskimin e produkteve të
paligjshme të akcizës në treg.
Duhet punë e mëtejshme për
të vendosur në një linjë
legjislacionin dhe monitorimin
e zbatimit të akcizës,
veçanërisht në lëndët djegëse.
Ligji i akcizës u ndryshua në
Dhjetor, duke rritur akcizën në
produktet e duhanit dhe duke bërë
ndryshime të akcizës për pijet
energjetike dhe heqjen e akcizës
për bitumin natyror.
Eshtë e nevojshme që të punohet
në vijimësi lidhur me përafrimin e
normave të akcizës me acquis .
2. Kapitulli 16: Taksimi. Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë 2013, 2014 dhe 2015
Në fushën e tatimitdirekt, numri
i deklaratave të të ardhurave
individuale (DIVA) të periudhës
së parë u rritën. Përpjekje të
mëtejshme nevojiten të
përshtaten në të njëjtën linjë
me acquis.
Drafti ligjor mbi shkrirjet e
kompanive dhe kursimet e
individëve (mergers
andsavings) nuk është
përshtatur ende, si edhe
praktika e transferimit të
çmimit nuk është në të njëtën
linjë me standartet
ndërkombëtare të BE-së.
Për sa i përket tatimeve
direkte, është ndryshuar Ligji i
Tatimit mbi të ardhurat
personale, duke zëvendësuar
normën e sheshtë 10% me
normën progresive tatimore.
Tatimi mbi të ardhurat e
korporatave është ndryshuar
për të garantuar një tatim me
dy nivele në bazë të qarkullimit
të kompanisë. Legjislacioni i ri
në transferimin e çmimit është
miratuar, me qëllimin për ta
sjellë në përputhje me
standardet ndërkombëtare
dhe të BE-së. Draft Ligji për
Bashkimet dhe Kursimet nuk
është miratuar. Duhet punë e
mëtejshme për të harmonizuar
legjislacionin tatimor me
acquis për tatimet direkt.
Mbi tatimet direkte, norma e
tatimit mbi të ardhurat personale e
aplikueshme mbi të ardhurat nga
aksionet, nga dhënia me qira e
pasurise se paluajtshme dhe nga të
drejtat e autorit është ngritur në
15%, ndërsa të ardhurat që
rrjedhin nga skemat vullnetare te
pensioneve u përjashtuan.
Hapa të mëtejshëm janë të
nevojshme për të përmirësuar
transparencën dhe konsultimet
publike në hartimin e legjislacionit
fiskal
Përsa i përket bashkëpunimit
administrativ dhe ndihmës
reciproke, Shqipëria firmosi
një Marrëveshje me Kosovën
për bashkëpunim në fushën e
tatimeve dhe luftën ndaj
evazionit tatimor, si dhe një
Marrëveshje me Britaninë e
Madhe për eleminimin e
taksimit të dyfishtë. Ajo
gjithashtu ratifikoi Konventën
për Ndihmën Administrative të
Ndërsjelltë në Çështjet
Tatimore, një marrëveshje
shumëpalëshe, e realizuar në
bashkëpunim me Këshillin e
Europës (KE) dhe Organizatën
për Zhvillim dhe Bashkëpunim
Ekonomik (OECD).
Për sa i përket bashkëpunimit
administrativ dhe ndihmës së
ndërsjellë, Shqipëria ka
rishikuar Marrëveshjen e
eleminimit të taksimit të
dyfishtë me Kosovën dhe ka
shprehur interesim për të
marrë pjesë në programin
Fiscalis të BE.
Për sa i përket bashkëpunimit
administrativ dhe asistencës
reciproke, Shqipëria është
pjesëmarrese në programin e
Fiscalis 2020 të BE-së, që nga
Janari. Administrata tatimore është
duke bashkëpunuar me agjencinë
italiane të të ardhurave në çështjet
e transferimit të çmimit sipas
programit të OECD-së "Inspektorët
tatimorë pa kufij “.
Janë përfunduar marrëveshjet për
shmangien e taksimit të dyfishtë
dhe parandalimin e evazionit fiskal
me Islandën dhe Federaten
Zvicerane
Në fushën e kapaciteteve
operacionale dhe
informatizimin, një strukturë e
re në Drejtorinë e
Përgjithshme të Tatimeve
(DPT), përfshirë Drejtorinë e
Menaxhimit të Rriskut dhe
Përsa i përket kapaciteteve
operacionale dhe
informatizimit, Drejtoria e
Përgjithshme e Tatimeve ka
shtuar numrin e hetimeve ndaj
evazionit dhe skemave të
mashtrimit me TVSH dhe ka
Për sa i përket kapaciteteve
operacionale dhe informatizimit,
një sistem i ri u instalua dhe po
zbatohet në administraten
tatimore, që prej Janarit. Deklarata
e tatimit mbi të ardhurat personale
mund të bëhet tani nëpërmjet
3. Kapitulli 16: Taksimi. Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë 2013, 2014 dhe 2015
Njësinë eTransferimit të
Çmimit u aprovua në Dhjetor
me një synim për të
përmirësuar mbledhjen
etatimeve dhe taksave dhe për
të luftuar evazionin tatimor.
Departamenti i Hetimit
Tatimor (DHT) rriti përpjekjet
për trajtimin e evazionit
tatimor dhenumri i rasteve të
drejtuara në zyrat e
prokurorisë u rrit. Dënimet për
evazionin tatimor u rritën.
Bashkëpunimi i brendshëm i
zgjeruar në fushën e kontrollit
të brendshëm dhe luftës ndaj
korrupsionit, rezultoi në më
shumë propozime për masa
disiplinore dhe raste të
drejtuara te zyra e prokurorisë.
Gjithsesi, korrupsioni dhe
evazioni tatimor në
administratën tatimore
mbeten një shqetësim.
Akademia e Trajnimit të
Administratës Tatimore dhe
Doganore (ATATD) filloi nga
puna në Maj 2013. Punonjësit
e DHT u trajnuan në zbulimin e
evazionit tatimor dhe hetimin
e krimeve tatimore. Burimet
njerëzore dhe kapacitetet e
nevojshme duhet të zgjerohen
më tej dhe bashkëpunimi
ndërinstitucional për
monitorimin e deklaratave të
të ardhurave individuale
nevojitet që të forcohet.
Përfshirja e komunitetit të
biznesit ne proceset e draftimit
të ligjeve dhe miratimit të tyre
është i nivelit të ulët.Përsa i
përket informatizimit, u fut në
përdorim sistemi elektronik
për deklarimin e tëardhurave
individuale tatimore dhe e
drejta e hyrjes në të dhënat e
referuar disa raste në
prokurori. Drejtoria e
Përgjithshme duhet të
vazhdojë të përmirësojë
kapacitetin e saj administrativ.
Akademia tatimore dhe
doganore realizoi trajnimin për
procedurat tatimore dhe kodin
e etikës për punonjësit e rinj
tatimorë.
Megjithatë, shqetësimet
vazhdojnë në lidhje me rastet e
korrupsionit dhe
keqpërdorimit të legjislacionit
tatimor. Sistemi i ri i IT nuk
është ende funksional dhe
dorëzimi elektronik tatimit mbi
të ardhurat personale nuk
është i integruar në sistemin e
TI.
Ligji për Procedurat Tatimore
është ndryshuar, duke
përgjysmuar kufirin për
transaksionet me lekë në dorë
dhe duke lejuar tatimpaguesit
për të siguruar një garanci
bankare në vend të pagesës
kur apelojnë kundër gjobave.
Komuniteti i biznesit e rriti
përfshirjen e tij në procesin
legjislativ nëpërmjet
pjesëmarrjes në Këshillin
Ekonomik Kombëtar dhe në
Këshillin Kombëtar të
Tatimeve.
paisjeve elektronike. Problemet
teknike fillestare të hasura nga
tatimpaguesit tashmë janë
zgjidhur.
Koordinimi në mes të
administratave tatimore dhe
doganore është forcuar, duke
arritur që sistemet e tyre të IT të
jenë të ndërveprueshme. Janë
marrë masa për të luftuar
evazionin fiskal në tregun e
karburanteve.
Drejtoria e Përgjithshme e
Tatimeve ka forcuar
bashkëpunimin me Inspektoratin e
Lartë të Deklarimit dhe Kontrollit të
Pasurive dhe Parandalimit të
Konfliktit të Interesit.
Kapacitetet menaxheriale dhe ato
të mbledhjes së të ardhurave
duhet që të rriten për të siguruar
pajtueshmërine me ligjin dhe për
të parandaluar ndryshime në
mëtejshme të të ardhurave.
4. Kapitulli 16: Taksimi. Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë 2013, 2014 dhe 2015
tatimpaguesit nëpërmjet
telefonave celularë,
megjithatë niveli i pagesave
elektronike të tatimeve
mbetet i ulët. Pregatitjet për
rritjen e nivelit të sistemit
informatik tatimor, që përfshin
edhe sistemin eanalizës së
rriskut kanë filluar.
Ka patur përparim të kufizuar
në fushën e tatimeve. Lufta
ndaj korrupsionit dhe evazionit
tatimor nevojitet të forcohet,
por edhe pasi janë marrë disa
masa këto çështje mbeten një
shqetësim. Përpjekje të
mëtejshme nevojitet të bëhen
në përafrimin në të njëjtën
linjë me acquis, të hetimit
tatimor, duke përfshirë
shkëmbimin e informacionit
me vendet e BE-
së, rimbursimet e TVSH-së dhe
sistemin informatik.
Përgjithësisht, pregatitjet kanë
avancuar në mënyrë
të moderuar
Ka pasur disi progres, sidomos
në fushën e legjislacionit
tatimor. Taksat direkte dhe
indirekte janë rritur, me synim
rritjen e të ardhurave dhe një
ligj TVSH më në përputhje me
acquis- është miratuar.
Kapaciteti i administratës
tatimore për të luftuar
korrupsionin, evazionin fiskal
dhe ekonominë joformale
duhet të forcohet. Shqipëria
duhet të miratojë procedura të
fuqishme administrative për të
kontrolluar dhe për të kryer
rimbursimet e TVSH.
Veprimi i mëtejshëm është i
nevojshëm për të përmirësuar
sistemin e TI të administratës
tatimore dhe për të
përmirësuar shkëmbimin e
informacionit.
Në përgjithësi, përgatitjet kanë
avancuar në mënyrë të
moderuar.
Janë bërë disa përparime,
veçanërisht për sa i përket
përafrimit te legjislacionit me
acquis mbi tatimin mbi vlerën e
shtuar (TVSH ) dhe akcizat.
Performanca e të ardhurave në
vitin 2014 është rritur, si pasojë e
rritjes së taksave dhe
përmirësimeve në administratën
tatimore, por në vitin 2015 nuk u
rrit sipas planifikimit buxhetor.
Në vitin e ardhshëm, vendi duhet
në veçanti të fokusohet në:
→ zbatimin e legjislacionit të ri të
TVSH-së në mënyrë efektive, çka
përfshin rritjen e ndërgjegjësimit te
bizneset dhe trajnimin e
punonjësve tatimorë;
→ zbatimin në mënyrë rigoroze të
masave për parandalimin e
borxheve të reja të TVSH-së dhe
adresimin e ankesave të bizneseve
për vonesat e rimbursimit të TVSH-
së ;
→ sigurinë se sistemi i ri IT është
efektiv në reduktimin e praktikave
arbitrare, mashtrimin dhe
korrupsionin, si dhe përmirësimin e
shkëmbimit të informacionit .
Shqipëria është e përgatitur në
mënyrë të moderuar në fushën e
tatimeve.