Boornii dutagdal yaraltai tuslamj

1. Бөөрний дутагдал
Яаралтай үзүүлэх тусламж
СХС II ээлж эмч Ш.Бүд

2. Тодорхойлолт
• Бөөрний үйл ажиллагаа
гэнэт алдагдаж, шээсний
ялгаралт багасан хорт
бодисууд биед
хуримтлагдаж, амьдралын
чухал эрхтнүүдийн үйл
ажиллагаа хямрах хам
шинжийг бөөрний
цочмог дутагдал гэнэ.
• Бөөрний архаг
дутагдал нь аажим
явцтай, хоёр бөөрөнд
эргэшгүй бүтцийн
өөрчлөлтүүдийн
улмаас үйл
ажиллагааны
дутагдал үүсэхийг
хэлнэ.

3. Бөөрний цочмог
дутагдал
Бөөрний архаг дутагдал
Бөөрний
дутагдалд
хүргэх
өвчнүүд
Шок
Хордлого
Цочмог халдвар
Судасны бөглөрөл
Шээсний замын
цочмог бөглөрөл
Бөөрний түүдгэнцэр,завсрын
эд,сувганцарын архаг
үрэвслүүд,
Бөөрийг өвчлүүлдэг холбох эдийн түгээмэл
үрэвслүүд
БСӨвчнүүд
Төрөлхийн ба удамшлийн эмгэг,
Судасны архаг эмгэгүүд
ШЗ архаг саатлууд
Ангилал
Цусны эргэлтийн
алдагдал
Бөөрний цуллаг эдийн
гэмтэл
Шээсний урсгалын
саад үүсэх
Далд хэлбэр
Хавагнах
Даралт ихсэх
Холимог
Цустай шээх

4. А/Д буурах-гиповолеми Токсин ДВС
Бөөрний хямрал Эд эсийн үхжил Тромбоцит идэвхижил
F буурна Оксфордын шунт БИБ, цитокин, оксид Судасны бичил бүлэн
Сувганцрын үхжил бөглөрөл Сувганцрын эдийн Р ихсэнэ
Гэмтсэн сувганцар, ханаар фильтрат
завсарын эдэд нэвчин орно
Завсрын эдийн даралт ихсэнэ
Түүдгэнцрийн шүүлт улам буурна
Олигоанаури
Бөөрний цочмог дутагдал

5. Бөөрний цочмог дутагдал Бөөрний архаг дутагдал
Үе шат
Эхлэх үе
Шээсгүйтэх үе
Шээс ялгарах үе
Эдгэрэх үе
Эхлэлийн үе
Ээнэгшил
Хагас ээнэгшлийн үе
Төгсгөлийн үе
Бодит
үзлэг
Арьс цайвар,нүүр бэлцгэр,
хүнд үед суугаа байдалтай,бүх
биеэр хавагнасан,хөндий эрхтнүүд
шингэнтэй заримдаа хаван бага
байна.АДихсэх
/140/95-160/110 м.муб бради-
карди,нүдний угт артерий
нарийн,вени өргөн,шээсний
хэмжээбагасна/олигоури,ана-
ури/уремийн хордлогын шин-жүүд
эрхтэн системийн талаас
илэрнэ.АД ихсэнэ.
ХБЗ-ын үрэвсэл,шархлаа,цус
алдалт,Мэд.тогтолцооны өөрч-лөлт
орж кома болно.анеми,
ЗСС-ийн өөрслөлтүүд,АЗ-ын
үрэвслүүд,уушиг хавагнах,
Кусмаулын амьсгал,арьсны идээт
үрэвслүүд,их турна,уремийн
хордлогын шинжүүд эрхтэн системийн
талаас тод илэрнэ,маш их
хавагнана/анасарка/АД
ихсэнэ,уремийн архаг хордлогын
шинжүүд илэрнэ.

6. Бөөрний цочмог дутагдал Бөөрний архаг дутагдал
Шинжил гээ
/лаборатор/
Протейнури/16-30гр/л
Гематури/микрогематури 5-15аас-50-
100х/т,цөөн тохиолдолд
макрогематури,
цилиндрури/гөлгөр,бижирмэнт/бага
зэрэг анеми,лейкоци-тоз,СОЭ
ихсэнэбиохимид-элэг,бөөрний ү.а-нд
өөрчлөл-тэй,хүнд үед/олигоури,ана-
ури/ мочевин ихсэнэ.
Маш их хавагнана/анасарка/
протейнури хоногт/3,5г/л-с
их/,сийвэнгийн уургийн хэмжээ
ихсэнэ,гематури ихээр ялгарна,ус
давсны солилцоо
алдагдана,хүчил,суурь азотын
солилцоонд гүнзгий өөрчлөлт
гарна.Цус багадалтын үзүү-лэлтүүд
гүнзгийрнэ,бөөрний шүүлт буурна.
Багажийн
шинжилгээ
ЭКГ-зүүн ховдолын томрол т илэрэх ба
зарим тохиолдолд илрэхгүй ба нүдний
угийн өөрчлөлт /артери нарийсна,вени
өргөснө/
ЭХО- бөөр жижгэрнэ,бусад
ЭХО-ихэвчлэн 2 бөөр жижгэрсэн
нүдний угийн
өөрчлөлт гүнзгийрнэ/артери
нарийсна,вени өргөснө,цус хурна
.ЭКГ-гипертрофи л/ж
бусад эрхтэний өөрчлөлтүүд
илэрнэ

7. Төв болон
захын
тогтолцоонд
өөрчлөлт орж
кома болно
Бөөрний архаг
дутагдал
Артерийн даралт
ихсэнэ. үнхэлцэгийн
үрэвсэл, анеми,
амьсгаадалт, зүрх
дэлсэлт, миокард
гипертрофи
Шээсний
шинжилгээнд
уураг, цусны эс,
бортгонцор цөөрнө,
шээсний нягт
буурна.
Нүд угийн өөрчлөлт
гүнзгийрнэ, артери
нарийн вен өргөснө,
цус хурна, сорвижно
Арьс зэвхийрч
сааралтана,хатингарш
ина загатнана,маажсан
ором гарна.хуурайшиж
хогжруутна,идээт
үрэвсэл,тураал,булчин
гийн хатингаршил
Хоолонд дургүй
болж ХБЭ-ийн
шархлаа, цус
алдалт болно.
Түүдгэнцэрийн
шүүлт” мочевин,
креатинин, шээсний
хүчил, холестролын
өөрчлөлт оруулж
ацидоз болно.
Амьсгалын замын
үрэвсэл, уушигны
хавагналт,
Кусмаулын
амьсгал

8. Бөөрний өмнөх шалтгаант ЦД-ын эмчилгээ
• Шокоос гарах, судасны хурц дутагдлыг
арилгах зүрхний ү/а сайжруулах
• Бөөрний цусан хангамжыг сайжруулах Ус
давсны хямралыг арилгах
• Хүчил суурийн хямралыг арилгах Калийн
ихсэлтийг багасгах Цусны хүчилшилтийг
багасгах
• Судасны доторхи түгмэл бүлэнг арилгах

9. Бөөрний шалтгаант БЦД-ын
эмчилгээ
• Шалтгааны / антибиотик, хордллого тайлах/
• Эмгэг жамын /дархлаа дарангуйлах, АДбуулгах /
• Хүчил суурийн хямралыг арилгах /Цусны
хүчилшилтийг багасгах , Калийн ихсэлтийгбагсгах/

10. Бөөрний гадна шалтгаант ЦД-н эмчилгээ
•Шээсний урсгалын саадыг арилгах
•Халдварын эсрэг антибиотик болон бусад эмчилгээ
•Бөөрний архаг дутагдлын үед зөвхөн диализ
эмчилгээ хийнэ. Диализ эмчилгээ нь бөөр хэвийн үйл
ажиллагаа явуулж чадахаа больсон үед хэрэглэдэг,
бөөрний үйл ажиллагааг орлох эмчилгээ юм.

11. Уремийн комын үеийн эмчилгээний
ерөнхий зарчим
1. Амьсгалын замын чөлөөт байдлыг хангах зорилгоор
өвчтөнийг хажуугаар нь хэвтүүлэх, амны хөндийд агаар
оруулагчийг тавих , хамрын гуурсаар дамжуулан
хүчилтөрөгчөөр амьсгалуулах шаардлагатай бол интубаци
тавих зэрэг арга хэмжээ авна.
2. Зүрх-судас , АД-ыг тогтмол хянана, ЭКГ-ийн
мониторинг хяналт тогтооно. АД хэт буурвал допамин,
кортикостериод зүрхний глюкозид, кристаллойд, коллоид
уусмалыг судсаар хэрэглэнэ.
5. Давсганд катетерийг тавьж, давсагны тонусыг
хадгалахын тулд катетерийг хавчуурдаж, 3-4 цаг
тутамд суллаж байхын зэрэгцээ үе үе антисептик
уусмалаар угаана.

12. 3.Хамрын зондоор ходоодыг угаах нь аспираци
болохоос сэргийлэх, хортой бодисыг зайлуулах
нөхцлийг хангана.
4.Ус-эрдэс, хүчил-шүлтийн тзнцвэрийг тогтвортой
хангахын тулд хэрэглэсэн шингэн хийгээд алдсан
шингэний хэмжээг нарийн тооцож, цусан дахь натри,
осмолялитийн хэмжээг тогтмол тодорхойлоно.
Шингэнийг хоногт 1.2-1.5 л сэлбэхээр тооцоолж, 5
%-ийн глюкоз болон 0,14%-ийн хлорт натрийн
уусмалыг 20 мэкв/л хлорт калийн уусмалтай хамт
хэрэглэнэ.

13. 6. Гавлын дотоод даралтыг буулгахын тулд
маннитолыг 20 хувь, 0.25-1.0 г/кг тооцож, судсанд 10-
20 мин турш дусааж, дараа нь 6 цагийн завсартай
хэрэглэнэ. Глицеролыг 0.5-1.0 г/кг тооцож хамрын
зондоор, эсвэл 10%-250мл уусмалыг судсанд 1-2
цагийн турш дусааж, цаашид 6 цагийн зайтай 2-4
хоног хэрэглэнэ. Маннитолын үйлчлэл 10-20 мин
дараа эхэлж, 4-6 цагийн турш хадгалагдана, урвуу
нөлөөлөлтэй, харин глицеролын үйлчлэл харьцангуй
хожуу 12 цагийн дараа эхэлж, нэлээд удаан
үргэлжилнэ, урвуу нөлөөлөлгүй.

14. 7. Эмчилгээний явцад цусны осмолялитыг 300-310 м
Осм/л түвшинд тогтоож байх шаардлагатай. Шингэн
хөөх үйлчлэлтэй бусад эмүүдээс фуросемид /20-40 мг
судсаар буюу булчинд, өдөрт 3-4 удаа/, диакарб /250-
500 мг зондоор, өдөрт 2-4 удаа/ зэргийг дээрх
бэлдмэлүүдтэй хавсрах буюу дангаар хэрэглэж болно.
Дексаметазон 8-10 мг тунгаар эхэлж, цаашид 4-6 мг-
аар судсаар буюу булчинд 6 цагийн завсартай
хэрэглэнэ, үйлчлэл нь 4-6 цагийн дараа илэрч, 24
цагийн турш үргэлжилнэ.

15. Анхаарал тавьсанд баярлалаа