Prezentujemy inspirujący katalog trendów możliwych do wykorzystania w marketingu. Nie tych, które czekają nas za kilka lat - tylko tych, które są już możliwe do wdrożenia i zapewne wielu z Was o nich myśli. Jeżeli czytając poniższe opracowanie chociaż raz poczujecie to specyficzne uczucie, gdy człowiek wpada na genialny pomysł – będziemy bardzo zadowoleni. Trzymamy kciuki za Wasze działania!
2. Widząc zapowiedź niniejszego raportu pomyśleliście zapewne: „Kolejny raport
o trendach... ”. Nic bardziej mylnego. My też mamy dość prezentacji i artykułów,
które starają się przewidzieć przyszłość. Najczęściej tą amerykańską. Prawda jest
taka, że nam – marketerom - co najwyżej wystarcza czasu na popatrzenie, co
będzie „jutro”, a nie za 2-3 lata.
Trzymamy kciuki za Wasze działania!
Misją Socjomanii jest jednak dostarczać wiedzy, a jednocześnie i czasu, osobom
pracującym w szeroko pojętym marketingu. Dlatego też nie mogliśmy sobie
odpuścić przygotowania inspiracyjnego raportu o trendach. Jednak nie tych,
które czekają nas za kilka lat, ale tych, które są już możliwe do wdrożenia
i zapewne wielu z Was o nich myśli. Jeżeli czytając poniższe opracowanie, chociaż
raz poczujecie to specyficzne uczucie, gdy człowiek wpada na genialny pomysł –
będziemy bardzo zadowoleni.
Bartłomiej Rak,
Wiceprezes Socjomanii
Dzień Dobry!
3. Socjomaniacy odpowiedzialni za materiał:
Swoją wiedzą wsparli nas:
Bartłomiej
Rak
Katarzyna
Młynarczyk
Łukasz
Dębski
Marcin
Niewęgłowski
Martyna
Tarnawska
Szymon
Lisowski
4. Content Marketing / Marcin Niewęgłowski
Context Marketing / Łukasz Dębski
Automatyzacja Marketingu / Marcin Niewęgłowski
Growth-Hacking / Martyna Tarnawska
Niszowe Platformy Social Media / Martyna Tarnawska
Serwisy Biznesowe / Marcin Niewęgłowski
Social Media Monitoring / Martyna Tarnawska
Short Video Content / Szymon Lisowski
Collaborative Consumption / Marcin Niewęgłowski
Employee Advocacy / Marcin Niewęgłowski
Crowdfunding / Łukasz Dębski
Ekonomia Deskali / Łukasz Dębski
DIY / Szymon Lisowski
Internet miejsc, Geolokalizacje / Szymon Lisowski
Mobile First / Marcin Niewęgłowski
Augmented and Virtual Reality / Marcin Niewęgłowski
Drony / Szymon Lisowski
Design: gesty zamiast klikania / Martyna Tarnawska
Druk 3D / Łukasz Dębski
1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/
15/
16/
17/
18/
19/
5. Bycie marką, firmą jako wydawcą treści, informacji, nie jest niczym
nowym. Content marketing towarzyszy biznesowi od ponad 100 lat.
Wystarczy wspomnieć o „Przewodniku Michelin” – 400-stronicowym
informatorze gastronomiczno-turystycznym producenta opon
Michelin. Jednak wraz z rozwojem internetu i rosnącą świadomością,
że działania push są coraz mniej skuteczne, content marketing
zyskał nowe znaczenie.
Marcin Niewęgłowski
CONTENT
MARKETING
6. Ta znana marka napojów energetycznych sukcesywnie
rozbudowuje swoje działania z zakresu content marketingu.
Zaczęło się od internetowej rozgłośni RBMA Radio
(powiązana z projektem „Red Bull Music Academy”).
W 2007 roku powstały dwa kolejne przedsięwzięcia: „Red
Bull Bulletin” (darmowy papierowy magazyn lifestyle’owy)
oraz Red Bull Records (wytwórnia muzyczna). W 2016 roku
Red Bull chce uruchomić kolejny projekt: własny kanał
telewizyjny osadzony w świecie wirtualnej rzeczywistości.
Red Bull
DRIVERY
Content Marketing1
7. Pod koniec 2009 roku ówczesna Telekomunikacja Polska
uruchomiła platformę blogową (blog.tp.pl). Składała
się ona z trzech sekcji: CSR (sport), technologicznej
i działu rzecznika prasowego TP. W 2010 roku odwiedzało
ją 100-140 tys. osób miesięcznie. Wraz z transformacją
TP w Orange Polska doszło do zmiany charakteru tego
bloga. Stał się on bardziej lifestyle’owy (rozrywka,
technologia), co przyniosło wymierne efekty. Pod
koniec 2014 roku blog.orange.pl odwiedzało 1,3 mln
użytkowników na miesiąc.
Orange Polska
DRIVERY
Content Marketing 1
8. Za pomocą działań content marketingowych ta walijska
marka dżinsów zbudowała przewagę biznesową nad
konkurencją, oferując podobne jak ona produkty, ale
w niskich cenach. Rozwinięcie firmowego bloga
(HistoryTag), internetowego magazynu („The River
Press”) oraz newslettera pozwoliło marce Hiut
zbudować społeczność jej odbiorców. Ponadto raz
do roku wydaje ona coś w rodzaju papierowego
trendbooka, którego dwie pierwsze edycje sprzedały się
na pniu.
Hiut
DRIVERY
Content Marketing1
10. Beata Twardowska
współzałożycielka dajemyslowo.com
Content marketing to złożony proces, polegający na dostarczaniu określonej
grupie odbiorców wartościowych, użytecznych i atrakcyjnych materiałów
(artykułów, wpisów na blogach, infografik, e-booków, raportów). Jego efektem
jest realizacja założonych celów, takich jak: zwiększenie ruchu, budowa baz
kontaktowych, generowanie leadów, a w konsekwencji wzrost sprzedaży i zysków.
Zanim jednak zaczniemy komukolwiek cokolwiek dostarczać, musimy określić,
kim dokładnie są nasi odbiorcy, jakie treści ich interesują i za pośrednictwem jakich
mediów najlepiej do nich dotrzemy. Działania content marketingowe prowadzone
przez polskie marki są obecnie dużo bardziej dojrzałe niż kiedyś. Stawia się
w nich na jakość a nie ilość materiałów i precyzyjniej dobiera się kanały dotarcia
do klienta.
Znacznie większą wagę przykłada się również do pomiaru skuteczności
publikowanych treści. Coraz więcej marek, na szczęście, spisuje strategię działania
i krok po kroku ją realizuje. Content marketing ma tę przewagę nad reklamą, że
pozwala nam zbudować długotrwałą relację z odbiorcą i przynosi efekty również
po kilku czy kilkunastu miesiącach od publikacji materiału.
WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Content Marketing1
11. The Advanced Content Marketing
Repurposing Your Content For New Media
Plan, Produce, and Deliver Engaging Content
DODATKOWE MATERIAŁY
Content Marketing1
12. Zakup platformy Behance przez Adobe za
150 mln dolarów pokazał realną wartość
rozwijania specjalistycznych, własnych
serwisów i skupiania wokół nich odbiorców.
Coraz więcej firm jest tego samego zdania
(m.in.: Intel, Cadillac, GoPro, KasperskyLab,
British Airways, Absolut).
PRZYSZŁOŚĆ
Content Marketing1
13. Context marketing to bardziej wyrafinowana forma content marketingu.
Najszerzej znaną odmianą context marketingu jest real-time marketing
(newsjacking), w którym marki wykorzystują tematy będące obecnie na
topie. Aby działanie się powiodło, trzeba kilku elementów – monitoringu,
aby wyłapać ciekawe treści, oryginalności przekazu i jego adekwatności
do grupy docelowej (personalizacji). Mówiąc krótko, jest to umiejętność
dostarczenia odpowiedniej wiadomości odpowiedniej osobie
i w odpowiednim czasie.
Często newsjacking działa na Twitterze, na którym newsy pojawiają się
bardzo szybko, jeszcze przed tym, zanim informację „podłapią” popularni
dziennikarze.
Łukasz Dębski
2/ CONTEXT
MARKETING
14. Francuskie miasto wykorzystało popularność
serialu „House of Cards” i postanowiło przybliżyć
zainteresowanym swoje atrakcje. Nagrano w związku
z tym wzorowane na popularnym serialu intro
ukazujące bardzo ciekawe scenerie z Lyonu.
Nagranie, tak jak w „House of Cards”, powstało
z wykorzystaniem timelapse’a, a dodatkowo użyto
w nim muzyki z serialu. Dzięki temu udało się pokazać
wiele ważnych miejsc, budowli i oddać klimat miasta.
House of Lyon
DRIVERY
Context Marketing2
15. Pod koniec lutego tego roku media oraz internet
żyły jedną kwestią – czy pokazana na zdjęciu
sukienka jest niebieska z czarnymi elementami, czy
biała ze złotymi wstawkami. Szybko okazało się, że
jest to iluzja, ale marki podjęły temat i próbowały
wykorzystać zamieszanie na swój sposób (LEGO, Oreo).
Temat też wykorzystała do promocji kampanii
przeciwko przemocy wobec kobiet The Salvation Army
z Południowej Afryki. Kobieta leży na ziemi w biało-złotej
sukience, ale po przyjrzeniu się jej twarzy i nogom
widać, że jest pobita. „Dlaczego tak ciężko zobaczyć
niebieski i czarny. Aż 1 na 6 kobiet jest ofiarą przemocy.”
The Dress
i przemoc domowa
DRIVERY
Context Marketing 2
16. Na początku września odbyła się kolejna konferencja
Apple, na której przedstawiono oprócz nowej
wersji iPhone’a i iPada także długopis – Apple
Pencil. W internecie od razu pojawiły się screeny
z pierwszej konferencji Apple prezentującej nowego
iPhone’a, na której Steve Jobs pokazał, że wcale nie
potrzebujemy takiego długopisu/rysika. Najlepiej
na długopis zareagowała IKEA, która pokazała swój
ołówek, podkreślając przy tym, że dobrze leży
w dłoni i – co najważniejsze – jest darmowy.
Apple
i długopis Apple
DRIVERY
Context Marketing2
17. #RTM daje szansę marce
zaistnieć wśród szerszej
publiczności dzięki czujności
i sprawnemu refleksowi.
SHARE
Context Marketing2
18. RTM to nic innego jak dynamiczny content generowany przez marki
w odpowiedzi na bieżące wydarzenia czy też trendy. Dzięki działaniom
prowadzonym w czasie rzeczywistym marki pokazują, że trzymają
rękę na pulsie, zbliżając się jednocześnie do ich odbiorców. Działania
real-time marketingowe pozwalają marce m.in. na: budowanie relacji
z klientami, wzrost ich zaangażowania oraz na zwiększenie zasięgu
brandu w mediach społecznościowych. Z badań wynika, że aż 98% firm
działających w czasie rzeczywistym odnotowuje pozytywny wpływ
działań RTM na zyski, a aż 59% przedsiębiorstw planuje zwiększyć swój
budżet na takie działania w przyszłym roku. Jest to znak, że real-time
marketing to trend, którego nie można zignorować.
Badanie:The2015Wayinreal-timemarketingreport
Dagmara Pakulska
Marketing Manager & Wykładowca at Social
Media & Content Marketing na AGH
WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Context Marketing2
19. Contextual Marketing and The New
Marketing Contract by Brian Solis
DODATKOWE MATERIAŁY
Context Marketing2
20. Działania context marketingowe, RTM, będą nadal
bardzo popularne. Za każdym razem, gdy jednej
z marek coś się nie uda lub gdy będzie się mówiło
więcej o jakimś zjawisku/wydarzeniu, inne brandy
będą chciały na tym zyskać i pokazać siebie, swój
produkt w odpowiednim miejscu, w odpowiednim
czasie i kontekście. Internauci lubią takie działania
i szeroko komentują, gdy marka trafnie wykorzysta
kontekst. Serwisem, w którym bardzo łatwo można
wykorzystać context marketing, jest Twitter.
PRZYSZŁOŚĆ
Context Marketing2
21. Każdego dnia ludzkość wytwarza olbrzymie ilości danych
- ponad 2,5 tryliona bajtów. Problemem dla świata biznesu
i marketingu jest temat opanowania ogromnych wolumenów
nieposegregowanych informacji o odbiorcach (big data).
Ich właściwa analiza, w celu odpowiedniego wykorzystania
i podniesienia skuteczności działań marketingowych, jest
niezwykle czasochłonna. Na pomoc przyszła technologia
w postaci rozwiązań automatyzujących tego typu procesy.
Marcin Niewęgłowski
3/ AUTOMATYZACJA
MARKETINGU
22. Jest to najprostszy przykład zastosowania automatyzacji
w marketingu. Polega on na tym, że podmioty
e-commerce’owe zbierają wiedzę o swoich klientach na
podstawie historii ich zakupów, a także przeglądanych
przedmiotów. Dzięki temu rekomendują im (gdy są online
lub poprzez pocztę elektroniczną) inne pokrewne pozycje,
na które warto zwrócić uwagę. Amazon opanował to do
perfekcji.
Amazon
DRIVERY
Automatyzacja Marketingu3
23. Rozwiązania marketing automation pozwalają
markom śledzić zachowania klientów. Rainbow
Tours postanowiło zmienić sposób, w jaki do tej
pory konwertowało użytkowników odwiedzających
stronę. Stworzyli spersonalizowane formularze
kontaktowe dla anonimowych użytkowników.
Dzięki temu ilość leadów, pozyskiwanych
z witryny internetowej, zwiększyła się aż o 45%.
Rainbow Tours
DRIVERY
Automatyzacja Marketingu 3
24. W ramach działań budujących markę Salesforce w Wielkiej
Brytanii stworzono strategię content marketingową
na bazie SEO i social mediów. Technologia marketing
automation posłużyła do zbudowania 6 person. Każdą
z nich przypisano do różnych etapów ścieżki zakupowej
konsumenta. W wyniku tych działań firmie Salesforce
udało się pozyskać 10 tys. leadów (tyle osób ściągnęło jej
darmowego e-booka) oraz poprawić pozyskanie trafficu
z mediów społecznościowych 25-krotnie.
Salesforce
DRIVERY
Automatyzacja Marketingu3
25. Dzięki synergii technologii
i marketingu personalizacja
działań reklamowych staje
się coraz prostsza.
SHARE
Automatyzacja Marketingu3
26. Dzięki marketing automation możemy w końcu postawić klienta w centrum:
poznać jego preferencje i zwyczaje, a następnie personalizować komunikację,
by dostarczać przydatne oferty i wartościowe treści. Choć w USA obserwujemy
dużo wyższą ilość wdrożeń, to Europa, w tym Polska, szybko się rozwija.
Marketing automation przestał być postrzegany jako opcja tylko dla
największych. Na to rozwiązanie decyduje się coraz więcej małych firm.
Dziś najważniejszym wyzwaniem jest dostarczanie spójnego doświadczenia.
Musimy łączyć wiedzę o klientach pochodzącą z różnych źródeł: z danych
transakcyjnych, CRM, ERP, social media, sklepów stacjonarnych i aplikacji
mobilnych, a następnie wykorzystać tak kompleksowy obraz klienta do
spersonalizowanej komunikacji we wszystkich kanałach. Sam marketing
automation trudno nazwać świętym Graalem big data. To narzędzie, a nie
uniwersalna recepta czy magiczny sposób na wyższą sprzedaż. Ta sama
platforma w rękach dwóch różnych zespołów może dać kompletnie odmienne
wyniki. Choć każdy może stać się Galahadem marketingu.
Marek Broda
Operations Director firmy SALESmanago
WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Automatyzacja Marketingu3
27. What is Marketing Automation?
Why You Need Marketing Automation
5 Dangerous Myths about Marketing Automation
DODATKOWE MATERIAŁY
Automatyzacja Marketingu3
28. W 2014 roku tyko 12% zgromadzonych danych
było poddanych analizie przez organizacje
(Forrester), a 24% firm deklarowało, że potrafi
w pełni podołać wyzwaniom big data (Forbes
Insights). International Data Corporation
przewiduje, że w tym roku globalny rynek
marketing automation będzie wart 4,8
mld dolarów. Nic nie wskazuje, aby było
inaczej, bo marketing staje się coraz bardziej
technologiczny.
PRZYSZŁOŚĆ
Automatyzacja Marketingu3
29. Niestandardowe sposoby dotarcia do konsumentów stają się coraz
skuteczniejsze. Jest klika metod na zwiększenie atrakcyjności naszej firmy
i przyciągnięcie do niej nowych klientów. Growth-hacking łączy metody
takie jak analiza danych, SEO, content marketing, usuwanie ze strony WWW
tych elementów, które są barierą przy korzystaniu z niej, wykorzystanie
długiego ogona (dotarcia do nieznanych zakątków sieci, gdzie znajdują
się potencjalni odbiorcy), a także usability experience. To termin ukuty
w 2011 roku na potrzeby budowania wizerunku marki w sieci w połączeniu
z badaniem doświadczeń użytkownika ze stroną brandu.
Martyna Tarnawska
4/GROWTH-HACKING
30. Polski start-up Growbots, który zajmuje się oprogramowaniem
do automatyzowania procesu sprzedaży, chwali się osiągniętym
sukcesem dzięki działaniom z zakresu growth-hackingu.
Pierwszych dziesięciu klientów Growbots zyskał przez content
marketing i outbound (połączenie aktywności na Twitterze
z mailami). Jego strategia opierała się na content marketingu
prowadzonym na Slideshare i na blogu firmowym, docieraniu
do influencerów za pomocą Twittera i na publikacji wpisów
gościnnych u dużych graczy (np. KISSMetrics). To ostatnie
działanie pomogło im zdobyć zaufanie nowych odbiorców
i rozgłos wśród potencjalnych klientów. Zespół Growbots liczy
również na korzyści na portalach takich jak Angel List, gdzie
aktywnie poszukuje nowych inwestorów.
Growbots
DRIVERY
Growth-Hacking4
31. Kolejnym polskim start-upem, który przypisuje
growth-hackingowi dużą efektywność, jest Brainly, wśród
polskich użytkowników znany jako Zadane.pl. Kluczem do
wzrostu Brainly jest efekt sieciowy zachodzący między jego
społecznością a bazą wiedzy. Każde pytanie, które uzyskuje
odpowiedź przyciąga kolejnych użytkowników, którzy angażują
się w zadawanie kolejnych pytań i udzielenie odpowiedzi.
Międzynarodowy rozwój Brainly był możliwy przede wszystkim
dzięki produktowi rozwiązującemu uniwersalny problem
uczniów z całego świata, a także uwzględnieniu specyfiki
danego kraju w budowaniu społeczności zaangażowanych
użytkowników i moderatorów. Do budowania wzrostu
i optymalizacji konwersji Brainly stosuje między innymi zmiany
produktowe, A/B testy różnych kanałów akwizycji, analizę
i benchmarking konkurencji, targetowane reklamy w social
media i wyszukiwarkach, wpływowych użytkowników mediów
społecznościowych (influencers) czy SEO.
Brainly
4DRIVERY
Growth-Hacking
32. Polskie narzędzie służące do social media monitoringu
od kilkunastu miesięcy inwestuje w wiele działań
growth-hackingowych, mających na celu wzrost
jakościowego ruchu na stronie i zdobycie nowych klientów.
Jednym z przykładów działań podjętych przez twórców tego
narzędzia jest angażowanie influencerów, blogerów, osób
z branży i nawiązywanie z nimi współpracy, a także content
marketing(aktywneprowadzenieblogafirmowego–tworzenie
treści w oparciu o trendujące tematy, opracowywanie case
studies z branży i przygotowanie materiałów – tutoriali)
oraz publikowanie gościnnych wpisów na specjalistycznych
forach i portalach (duży wpływ na page rank i pozycjonowanie
portalu). Nowe działania firmy skupiają się na tworzeniu
zaangażowanej społeczności skupionej wokół jej produktu
na różnych platformach social media: Twitterze, Instagramie
czy Facebooku.
Brand24
4 DRIVERY
Growth-Hacking
33. Dowiedz się, jak benchmarking
konkurencji, targetowanie reklam
i influencerzy ulepszą Twój marketing.
4 SHARE
Growth-Hacking
34. Growth-hacking to relatywnie nowa dziedzina z pogranicza
marketingu, technologii i analityki, stosowana w najszybciej
rosnących start-upach. Jej celem jest maksymalizowanie
wartości biznesowej przy minimalnych kosztach, często przy
użyciu niekonwencjonalnych metod. Połączenie tych trzech
obszarów daje firmom ogromne możliwości: umożliwia
niespotykaną personalizację działań marketingowych,
uzyskanie błyskawicznej i precyzyjnej informacji zwrotnej
na temat prowadzonych kampanii, wreszcie koncentruje
wysiłki produktowe i technologiczne na użytkowniku, nie zaś
funkcjonalnościach.
Wojciech Skalski
Head of International Growth at Brainly.com
4 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Growth-Hacking
35. You Need These 10 Tools to Hack Your Startup’s Growth
The Definitive Guide to Growth Hacking
Growth Hacking: 21 zaawansowanych i praktycznych
przykładów na dynamiczny wzrost
4 DODATKOWE MATERIAŁY
Growth-Hacking
36. Marketing stale ewoluuje. Próba zaangażowania
konsumenta staje się coraz trudniejsza w dobie
rozproszonej uwagi. Growth-hacking to jeden ze
sposobów na to, by każda firma mogła konkurować
ze swoim większym rywalem. Wiedza o tym, co
zrobić, by lepiej wypozycjonować swoją stronę
i znaleźć społeczność, której członkowie staną
się ambasadorami naszej marki, będzie ku temu
niezbędna. Istotne stanie się również kształcenie
coraz większej liczby pracowników w temacie
pozycjonowania, SEO/SEM, e-mail i content
marketingu czy analityki.
4 PRZYSZŁOŚĆ
Growth-Hacking
37. Użytkownicy internetu zaczynają aktywnie poszukiwać alternatywy dla
masowych portali społecznościowych. Chcą odnaleźć grupy docelowe
skupione wokół ich wybranych zainteresowań lub osoby podobne
do nich samych. Stąd wzrost popularności serwisów niszowych,
dedykowanych pasjonatom danego stylu życia, produktów, zainteresowań.
Największymi atutami tych platform jest zaangażowana społeczność,
współtworzenie serwisu z użytkownikami, ekskluzywność formy i poczucie
współprzynależności ich odbiorców.
Martyna Tarnawska
5/ NISZOWE PLATFORMY
SOCIAL MEDIA
38. Gentlemint to portal dla mężczyzn tworzony przez
mężczyzn o... męskim świecie. Został nazwany przez
magazyn „Forbes” Pinterestem dla mężczyzn, na którym
mogą oni publikować, przeglądać, oceniać i udostępniać
dalej dedykowane im artykuły oraz przeznaczone dla
nich produkty. Portal powstał w 2011 roku z myślą
o użytkownikach szukających platformy, na której
znajdą spersonalizowane dla nich materiały. Równolegle
powstały inne serwisy o podobnej tematyce: DudePins
czy Manteresting.
Męskim okiem
DRIVERY
Niszowe Platformy Social Media5
39. Handimania.com to idealne miejsce stworzone dla
miłośników DIY, rękodzieła i kreatywnych life-hacków.
Polska para blogerów, Szymon i Manuela, prowadzą
stronę i kanał na Youtubie, które zdobywają coraz
większą popularność na całym świecie. Fani inicjatywy
masowo udostępniają na swoich kanałach w social
media (najczęściej na Pintereście – ponad 20 tys. share’ów
i na Facebooku – ponad 4 tys. share’ów) inspirujące
przepisy przedstawione w taki sposób, że każdy odbiorca
może je sam wykonać. Kanał, na którym publikowane są
średnio 2-3 filmiki na miesiąc, wygenerował już ponad
100 mln wyświetleń. Jego twórcy zdecydowali się
również na stworzenie kanału po polsku. Strona przyciąga
zarówno pasjonatów DIY tworzących tam zaangażowaną
społeczność, jak i osoby, które przypadkowo natrafią na
materiały pochodzące z tego serwisu.
Własnymi rękoma
5DRIVERY
Niszowe Platformy Social Media
40. Quora to portal, który zbiera pytania i odpowiedzi specjalistów
na tysiące różnych tematów. Serwis założyli w 2009 roku
dwaj byli pracownicy Facebooka. Jak mówią twórcy, misją
Quora jest promowanie kultu wiedzy. Platforma przyciąga
specjalistów z różnych branż, którzy poszukują odpowiedzi
na nurtujące ich pytania. Zadaniem użytkowników jest
stworzenie profesjonalnego profilu osobistego, który zapewni
wiarygodność udzielanych przez nich odpowiedzi. Quora staje
się miejscem, w którym zaangażowana społeczność dzieli
się wzajemnie wiedzą i doświadczeniem, a także ma dostęp
do wiarygodnych i jakościowych informacji.
Rozmowy
z profesjonalistami
5 DRIVERY
Niszowe Platformy Social Media
41. Niszowe platformy SM
(np. @Quora, @Handimania, @
gentlemint) zbobywają masowo
coraz większą popularność.
5 SHARE
Niszowe Platformy Social Media
42. Hegemonia Facebooka raczej nie jest zagrożona, jednak jego
użytkownikom powoli zaczyna doskwierać brak łatwego
sprofilowania go pod kątem wybranej tematyki. To, co
początkowo było powiewem świeżości, teraz staje się wadą
serwisu. Tak jak internet wyrósł na tematycznych forach
dyskusyjnych, które do dziś mają się bardzo dobrze, tak teraz
w pewnym sensie wracamy do korzeni. W ten sposób tworzy
się miejsce dla tematycznych platform społecznościowych
z wachlarzem funkcji ściśle dopasowanych do ich odbiorców.
Simon Rączka
Co-founder Handimania
5 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Niszowe Platformy Social Media
43. Top Niche Social Networking Sites
Niche Interest Networks Likely To Gain Importance
5 DODATKOWE MATERIAŁY
Niszowe Platformy Social Media
44. Masowe media społecznościowe monetyzują
się i stają się egalitarne (dla wszystkich), co
sprawia, że tracą wiarygodność i zaufanie
ich użytkowników. Ci z kolei, poszukując
dla nich alternatywy, z chęcią stworzą
społeczność elitarną (dla wybranych)
wokół własnych zainteresowań. Jest to
duża szansa dla marketerów, których firmy
działają w niszowych branżach. Stworzenie
miejsca, które przyciągnie pasjonatów, jest
fundamentem dla zbudowania aktywnej
i zaangażowanej społeczności.
5 PRZYSZŁOŚĆ
Niszowe Platformy Social Media
45. Wraz z popularyzacją i upowszechnieniem się platform
społecznościowych „dla mas” (B2C) pojawiła się potrzeba
stworzenia podobnych rozwiązań, ale dedykowanych sferze
stricte biznesowej (B2B). Powstały więc takie platformy jak
LinkedIn czy Slideshare, które skupiają odpowiednio 400 mln
i 70 mln użytkowników z całego świata. Za ich pomocą firmy
oraz marki tworzą nowe możliwości sprzedażowe, nawiązują
kolejne kontakty biznesowe, a także realizują działania z zakresu
employer brandingu.
Marcin Niewęgłowski
6/ SERWISY
BIZNESOWE
46. Kilka lat temu Etsy (internetowa platforma skupiająca
kupujących i sprzedających wyroby ręcznie wykonane)
postawiła na działania employer brandingowe wśród
programistów i project managerów. Twarzami
tych działań byli pracownicy Etsy tworzący zespół
inżynieryjno-projektowy. Ich publikacje i wystąpienia
były umieszczane na profilu Etsy w serwisie Slideshare.
Efekt? Wzrost liczby składanych aplikacji do pracy
w Etsy.
Etsy
DRIVERY
Serwisy Biznesowe6
47. W 2012 roku bank Citigroup zidentyfikował jeden
istotny problem w swoim wizerunku jako potencjalnego
pracodawcy - był słabo rozpoznawalny wśród kobiet. Aby
to zmienić stworzono grupę na LinkedInie - Connect:
Professional Women’s Network, która miała skupiać tego
typu osoby - będąc nieformalną grupą wsparcia. Ponadto
administratorzy tej grupy na bieżąco dostarczali swoim
odbiorcom materiały dotyczące umiejętności miękkich,
prasówkę (zbiór wartościowych tekstów) oraz porady
w zakresie rozwoju zawodowego. Pierwotnym celem
było zrzeszenie 30 tysięcy kobiet. Po roku ta ilość wzrosła
o 450%. Obecnie grupa liczy 485 tys. członków.
Citigroup
6DRIVERY
Serwisy Biznesowe
48. Firma marketingowa przygotowała dwie
prezentacje: „How to Build a Better Inbound
Marketing Machine” oraz „Visual Content
Marketing”. Każda z nich zanotowała ponad
100 tys. pobrań w ciągu pierwszego miesiąca
od ich publikacji. Ponadto dzięki prezentacjom
firma Marketo pozyskała 57 nowych klientów.
Zyski wynikające z tego faktu zostały wycenione
na prawie 150 tys. dolarów.
Marketo
6 DRIVERY
Serwisy Biznesowe
49. Serwisy biznesowe przestają wyłącznie
służyć do rekrutacji oraz budowania
wizerunku firm i person.
6 SHARE
Serwisy Biznesowe
50. LinkedIn jest najbliższy naszym oczekiwaniom i na tę chwilę widzimy
w nim największy potencjał dla zastosowań biznesowych. Prawdziwą
siłą serwisu są sieci kontaktów. Dla nas oznacza to unikalną okazję do
budowania dobrych relacji z naszymi partnerami biznesowymi. Dodatkowo
LinkedIn cały czas ewoluuje i już dawno przestał być tylko zbiorem
wizytówek zawodowych, a w coraz większym stopniu staje się źródłem
wartościowych informacji i inspiracji biznesowych.
Już od jakiegoś czasu intensywnie wykorzystujemy te możliwości. Kilka
lat temu, jako pierwsi w Polsce, wykorzystaliśmy w naszych działaniach
API serwisu. Teraz zrobiliśmy to po raz drugi uruchomiając zintegrowaną
z serwisem LinkedIn aplikację mobilną Espresso. Wszystkie te działania
prowadzimy, w odpowiedzi na zmieniające się sposoby komunikowania
i konsumowania treści naszych odbiorców, czego najlepszym efektem jest
wysoki poziom zaangażowania naszej społeczności.
Michał Szymański
Online Marketing Manager w PwC Polska
6 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Serwisy Biznesowe
51. Best LinkedIn Groups for Small Businesses
15 LinkedIn Marketing Hacks to Grow Your Business
6 DODATKOWE MATERIAŁY
Serwisy Biznesowe
52. Do tej pory serwisy biznesowe (LinkedIn) opierały swój
rozwój wykorzystując wizerunkowe potrzeby firm (employer
branding), jak i jednostek - pracowników (personal branding).
Nie powinno być żadnym zaskoczeniem, że procesy
rekrutacyjne (np. poszukiwania kandydata na określone
stanowisko) odbywają się na tego typu dedykowanych
platformach, ale na tym ich rola się nie kończy. Docelowo
LinkedIn chce stać się centrum rozwojowym dla każdego
profesjonalisty na świecie. Mówi się o dotarciu do 3,3 mld
ludzi - pracowników, a także zachęcania ich do ciągłego
dokształcania się poprzez platformę Lynda. LinkedIn chce
projektować kariery zawodowe jednostek. O tym, że obszar
serwisów biznesowych jest intratny świadczą kroki, jakie
w tym kierunku podjął Facebook. Stworzył on Facebook
at Work - platformę do działań służbowych, która ma
być konkurencją dla LinkedIna. Ma umożliwiać nie
tylko utrzymywanie kontaktów ze współpracownikami,
znajomymi z branży, ale także oferować specjalistyczne
narzędzia do np. pracy grupowej nad określonym projektem.
6 PRZYSZŁOŚĆ
Serwisy Biznesowe
53. Zarówno marki, jak i osoby, które dbają o swój personal branding, nie są już
w stanie samodzielnie wyłapywać wszystkich wzmianek pojawiających się
na ich temat w internecie. Koniecznością staje się wybór odpowiedniego
narzędzia do monitorowania mediów społecznościowych. Takie narzędzie
umożliwia przeszukiwanie najpopularniejszych tego typu serwisów,
forów, blogów i portali pod kątem wybranych przez nas słów kluczowych.
W rezultacie otrzymujemy wzmianki z odnośnikiem do źródeł. Umożliwia to
dotarcie do wszystkich wiadomości, w których ktoś wspomniał nasze słowa
kluczowe (najczęściej nazwę marki lub nasze dane), i szybkie zareagowanie.
Wykorzystanie tych narzędzi nie tylko zapobiega rozwojowi kryzysów, ale
i umożliwia zwiększenie zaangażowania odbiorców oraz dotarcie do nowych
klientów.
Martyna Tarnawska
7/ SOCIAL MEDIA
MONITORING
54. Interakcja marka–klient wymaga kontaktu w czasie rzeczywistym.
Przekonała się o tym firma Virgin Trains, przewoźnik kolei, który
dzięki monitoringu mediów społecznościowych odniósł sukces.
Pewnego dnia osobie podróżującej tymi kolejami zabrakło
w pociągowej toalecie papieru toaletowego. Jako przeciętny
przedstawiciel pokolenia Y postanowił o tym... zatweetować. Po
dwóch minutach marka odpowiedziała na Twitterze, że zaraz ktoś
mu pomoże. Dzięki twitterowej konwersacji widzimy, że sytuacja
miała szczęśliwe zakończenie – papier dotarł do przygnębionego
podróżującego.
Obsługa klienta
w sytuacjach kryzysowych
DRIVERY
Social Media Monitoring7
55. Dzięki monitoringowi mediów społecznościowych
Disney odnajduje ambasadorów swojej marki. Jednym
z nich jest Wendy Wright, autorka bloga „Disney
Nut”, na którym regularnie publikuje przewodniki po
Disneylandzie, recenzje filmów Disneya i inne materiały
dla fanów marki. Po wyśledzeniu jej aktywności w social
media i artykułów zaproponowano jej dołączenie do
elitarnego teamu Disney Social Media Moms - który
swoimi działaniami w internecie zaraża entuzjazmem
i fascynacją nowych potencjalnych klientów marek.
Magiczni
ambasadorzy
7DRIVERY
Social Media Monitoring
56. Kiedy Argos, przedsiębiorstwo handlowe, otwierało kilkadziesiąt nowych siedzib
w Wielkiej Brytanii, postanowiło śledzić w czasie rzeczywistym opinie swoich
klientów. Chciano w ten sposób uzyskać szczere recenzje nowych sklepów
i wykryć (a kto zrobi to lepiej niż klienci…) wszelkie niedogodności i błędy.
Wszystkie wypowiedzi w różnych kanałach social media (Facebook, Twitter czy
Instagram) były segmentowane ze względu na lokalizację (która wskazywała
konkretny lokal) i dane demograficzne osoby (płeć, typ konsumenta, potrzeby
i zainteresowania). Na każdą wzmiankę - pochwałę odnośnie wystroju
i kolekcji, krytykę za długie kolejki, źle ustawione produkty na półkach
czy niemiłą obsługę - zespół Argos odpowiadał swoim klientom, czym
wzbudzał zachwyt wśród odbiorców i ich znajomych, zyskując tytuł marki ze
świetną obsługą klienta. Tym sposobem przez cały okres wdrożeń innowacji
w siedzibach, marka czuwała nad opiniami swoich klientów i przedwcześnie
zapobiegała pojawieniu się kryzysów w sieci.
Lepsze
wprowadzenie zmian
7 DRIVERY
Social Media Monitoring
58. Przyszłość monitoringu to głównie media społecznościowe,
największym wyzwaniem będzie przygotowanie narzędzi
do monitorowania serwisów nietypowych, takich jak
Snapchat czy Vine. Firma, która pierwsza opracuje skuteczny
sposób, będzie liderem. Największy potencjał widać jednak
w wideo i monitorowanie tego kanału również może wskazać
lidera. Myślę, że powoli internauci odchodzą od dzielenia
się swoimi przemyśleniami na forach – prawdopodobnie
w ciągu 2-3 lat to właśnie media społecznościowe będą
kluczowym kanałem komunikacji między marką a odbiorcą,
a fora pozostaną tylko specjalistyczne.
Mikołaj Winkiel
Chief Evangelist w Brand24
7 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Social Media Monitoring
59. Why Media Monitoring is Important for Small Businesses
12 Powerful Ways Social Listening Can Help Your Business
7 DODATKOWE MATERIAŁY
Social Media Monitoring
60. Aktywne monitorowanie internetu stanie się
wkrótce obowiązkiem marek, ponieważ sam
odbiorca będzie wymagał od nich aktywności
i konwersacji wtedy, kiedy i gdzie zechce –
na jego profilu na Instagramie, Twitterze czy
w komentarzach pod jego blogiem. Pomoże
to nie tylko udoskonalić obsługę klienta, lecz
jednocześnie będzie wymagało przeszkolenia
pracowników i stworzenia nowych strategii
komunikacji.
7 PRZYSZŁOŚĆ
Social Media Monitoring
61. Treści wizualne od dawna stanowią fundament content i social media
marketingu. Są przetwarzane przez ludzki mózg znacznie szybciej niż
inne, lepiej zapamiętywane przez odbiorców, a wizualizacja pozornie
trudnych danych może zamienić je w materiały, którymi z chęcią dzielimy
się z innymi, chociażby w mediach społecznościowych. Przy okazji
obserwujemy zdecydowany wzrost konsumpcji treści na urządzeniach
mobilnych. Wyzwaniem dla marketerów będzie zwrócenie i utrzymanie
uwagi odbiorców także wtedy, gdy ci, stojąc znudzeni w kolejce do kasy
w sklepie, wyciągają smartfona z kieszeni, a sposobem na to – pokazywanie
im w tym czasie krótkich przekazów filmowych na tym urządzeniu.
Szymon Lisowski
8/ SHORT VIDEO
CONTENT
62. Zdaniem Caseya Neistata, znanego youtubera, w popularnych
mediach społecznościowych tworzymy starannie dopracowaną
pod wieloma względami, a bardzo często inną od tej prawdziwej,
wersję samych siebie. Stworzona przez niego aplikacja – Beme
– ma to zmienić i zwiększyć autentyczność nadawanych
przekazów. Beme opiera się na nagrywaniu 4-sekundowych
filmów, których nie można odtworzyć ani edytować przed
publikacją (no preview, no review). Aplikacja wykorzystuje
czujnik zbliżeniowy jako wyzwalacz kamery – zbliżenie
iPhone’a np. do klatki piersiowej rozpoczyna nagrywanie. Każdy
odbiorca ma możliwość jednokrotnego wyświetlenia materiału,
zarejestrowania i przesłania w odpowiedzi swojej reakcji. Nie
znajdziemy tu systemu ocen czy komentarzy. Wszystko po to, by
komunikacja stała się autentyczna, bez filtrów czy retuszu.
Cztery sekundy
autentyczności
DRIVERY
Short Video Content8
63. Minute – ten izraelski start-up pracuje od 2013 roku
nad algorytmem, którego zadaniem jest inteligentne
rozpoznawanie najważniejszych i najciekawszych
wydarzeń ze świata, a następnie przetworzenie ich
w krótkie (15-25-sekundowe) klipy wideo. Użytkownik,
rejestrując się na WWW, podaje swoje zainteresowania
i preferencje co do tematyki dostarczanych mu treści.
Dostępne kategorie to między innymi: technologie,
muzyka, rozrywka czy lifestyle. Minute codziennie
wygeneruje krótkie filmy odpowiadające potrzebom
danego odbiorcy, które ten będzie mógł odtworzyć
również w aplikacji mobilnej dostępnej na Androidzie,
a wkrótce i na iOS-ie. Specjalnie przygotowane API
zwróci na pewno uwagę twórców i wydawców.
TL;DW
8DRIVERY
Short Video Content
64. Według danych przedstawionych przez BBC News, stacja
na samym Facebooku dociera ze swoimi publikacjami do
ponad 30 mln osób tygodniowo. Wychodząc naprzeciw
trendom i oczekiwaniom odbiorców, swoją obecność
zaznacza ona także na Instagramie i Vine’ie, gdzie
prezentowane filmy mają kolejno maksymalnie 15 i 6
sekund. Taka forma prezentowania wiadomości zmusza
BBC News nie tylko do dokładnej selekcji i dopasowania
materiałów do specyfiki poszczególnych serwisów, ale też
do charakterystyki samych odbiorców.
Wystarczą sekundy,
by być na bieżąco
8 DRIVERY
Short Video Content
65. TL;DW – czyli ile sekund
potrzebujesz, by być
na bieżąco. #shortvideo
8 SHARE
Short Video Content
66. Branża wideo rozwija się w kierunku angażowania widza,
co było szczególnie widoczne na tegorocznym VidConie
(2016). Co więcej, przy raportowaniu kampanii coraz częściej
zasięg jest zastępowany przez metryki interakcji. Krótkie filmy
łączące rozrywkę z przekazem marketingowym skuteczniej
przykuwają uwagę widza, który jest bardziej skłonny obejrzeć
reklamę do końca, kliknąć w link i przejść do strony zakupu.
Przez to coraz częściej marki będą tworzyły kampanie
wideo dedykowane do internetu, zamiast promować
w internecie spoty z TV. Przede wszystkim na Youtubie
i Facebooku – serwisach, które umożliwiają nawiązywanie
interakcji z widzami, śledzenie konwersji oraz udostępniają
zaawansowane narzędzia targetowania. Maciek Wróblewski
Certyfikowany pasjonat Youtube
8 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Short Video Content
67. 10 trendów w marketingu wideo – infografika
15 Mind-Blowing Stats About Generation Z
8 DODATKOWE MATERIAŁY
Short Video Content
68. Coraz trudniej będzie zwrócić i utrzymać
uwagę odbiorców, szczególnie tych, których
zaliczamy do pokolenia Y i Z. By zaspokoić
potrzeby informacyjne czy rozrywkowe klientów,
marketerzy będą musieli uwzględnić w swoich
strategiach krótkie, kreatywne i angażujące filmy,
a także otworzyć się na nowe kanały komunikacji,
takie jak Snapchat, Vine czy serwisy, które dziś
uważane są jeszcze za niszowe.
8 PRZYSZŁOŚĆ
Short Video Content
69. Tak jak powstanie internetu doprowadziło do tego, że ludzie
z różnych stron świata mogli się ze sobą kontaktować na
odległość, tak jego dalsza ewolucja (m.in. upowszechnienie
rozwiązań mobilnych) doprowadziła do wyzwolenia ogromnej
ilości możliwości zaspokajania potrzeb jednych użytkowników
przez drugich. Prapoczątki tego kierunku datuje się na koniec
lat 90. XX wieku wraz z pojawieniem się programu Napster.
Obecnie do najbardziej znanych platform współdzielonej
konsumpcji należą Uber i AirBnB.
Marcin Niewęgłowski
9/ COLLABORATIVE
CONSUMPTION
70. Na początku 2015 roku doszło do normalizacji stosunków
politycznych pomiędzy Kubą a USA. Otworzyły się na Hawanie
możliwości rozwoju turystyki i to pomimo bardzo słabej
infrastruktury hotelowej. Firma badawcza Euromonitor
przewiduje, że zanim globalne sieci typu Marriott czy
Hilton pojawią się w tym kraju, rynek turystyczny może
zostać zdominowany przez AirBnB. Już teraz ten serwis ma
w swojej bazie ponad tysiąc mieszkań na Kubie, które czekają
na wynajęcie przez zagranicznych gości.
Boom na turystykę na
Kubie dzięki AirBnB
DRIVERY
Collaborative Consumption9
71. W ramach promocji nadchodzącego singla „Pretty
Girls’ First” tej amerykańskiej gwiazdy muzyki pop
użytkownicy Ubera w Los Angeles mogli usłyszeć
go na dzień przed światową premierą. Jedyne, co
musieli zrobić, to wpisać specjalny kod promocyjny
(PRETTYGIRLS) w tej aplikacji. Następnie podjeżdżał
po nich promocyjny SUV, z którego wnętrza
dobiegały brzmienia najnowszej piosenki Britney
Spears. Szczęśliwcy mieli 30 minut na zapoznanie się
z singlem „Pretty Girls’ First” podczas jazdy po ulicach
Los Angeles.
Posłuchaj nowego
singla Britney Spears
dzięki Uberowi
9DRIVERY
Collaborative Consumption
72. Uber może posłużyć za skuteczne narzędzie marketingowe.
Oddział Volkswagena w RPA przeprowadził wspólnie z tą
mobilną aplikacją akcję promującą model !UP. Użytkownicy
Ubera w RPA mogli skorzystać z darmowej przejażdżki
samochodem firmy Volkswagen, która była zarazem jazdą
próbną wspomnianym modelem. W akcji „The Uber up! Test
drive” wzięło udział prawie 1,3 tys. osób. Sprawiła też, że model
!UP stał się jednym z najbardziej pożądanych samochodów
przez początkujących kierowców w RPA.
Volkswagen promuje
jazdy próbne na Uberze
9 DRIVERY
Collaborative Consumption
74. Optymalizacja zasobów jest jednym z sensowniejszych
sposobów na oszczędności. Istnienie internetu pozwala
przenieść ją na nowy poziom. To internet zapewnia
osiągnięcie masy krytycznej potrzebnej do zaistnienia
jakiegoś zjawiska na masową skalę, globalnie. Czy
zmieni to społeczeństwo? Mamy nadzieję, że tak –
dzięki serwisowi takiemu jak BlaBlaCar ludzie przekonują
się, że drugi człowiek wcale nie jest „obcy” i że można
zaufać innym, nawet jeśli dotychczas nie widziało się ich
osobiście na oczy.
Jacek Mossakowski
Marketing Manager Poland w BlaBlaCar
9 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Collaborative Consumption
75. The New Rules of the Collaborative Economy
9 DODATKOWE MATERIAŁY
Collaborative Consumption
76. W 2025 roku globalny rynek gospodarki
dzielenia się (sharing economy) ma osiągnąć
wartość 335 mld dolarów. Ów dynamizm
widać po liczbie projektów, które powstały
na bazie tego modelu. Do tej pory objął on
takie obszary jak m.in.: logistyka (GoGoVan),
bankowość (Coins.ph), lotnictwo (Victor),
a nawet krawiectwo (zTailors) i przewóz dzieci
(HopSkipDrive).
9 PRZYSZŁOŚĆ
Collaborative Consumption
77. W wizerunku firmy ważną rolę odgrywają nie tylko produkt,
usługa czy też filozofia przedsiębiorstwa, ale również to,
w jakim stopniu utożsamiają się z nią zatrudnieni w niej ludzie.
Parafrazując szkolne powiedzenie, pracownicy najlepiej
świadczą o firmie. Szczególnie gdy w erze gospodarki opartej
na wiedzy walka o najlepsze talenty nabiera nowego znaczenia.
Stąd też kwestia employee advocacy powinna być jednym
z filarów działań zmierzających do wykreowania wizerunku
interesującego pracodawcy.
Marcin Niewęgłowski
10/EMPLOYEE
ADVOCACY
78. Pod powyższą nazwą kryje się wewnętrzna platforma
społecznościowa, którą chińska firma, Lenovo,
stworzyła dla swoich 60 tys. pracowników. Serwis
służy jako miejsce wymiany wiedzy dla pracowników
oraz narzędzie do promocji produktów i usług Lenovo
na społecznościowych profilach swoich pracowników.
Z Lenovo Social Champions regularnie korzysta 2 tys.
osób zatrudnionych w tej firmie.
Lenovo Social
Champions
DRIVERY
Employee Advocacy10
79. Dwa lata temu Cory Edwards, stojący na czele Social Media
Center of Excellence w firmie Adobe, postanowił wdrożyć
działania w zakresu employee advocacy. Zauważył on, że
rośnie siła głosu pracowników w kreowaniu wizerunku
firmy. Stworzono dla nich specjalny hashtag w mediach
społecznościowych: #adobelife. Pracownicy korzystają
z niego głównie na Twitterze i Instagramie. Ma to także
przełożenie na realne profity dla Adobe. 20% sprzedaży
jej rozwiązań dostępnych w chmurze pochodzi z mediów
społecznościowych.
#adobelife
DRIVERY
Employee Advocacy 10
80. W 2009 roku amerykański koncern telekomunikacyjny AT&T
uruchomił autorski program z zakresu employee advocacy.
Jego głównym filarem stała się wewnętrzna platforma
społecznościowa – Social Circle. 4-osobowy zespół zaczął
za jej pomocą angażować pracowników AT&T do promocji
firmy na ich prywatnych profilach w social mediach. Udało się
zbudować 2,3-tysięczną społeczność, która stała się ludzkim
głosem tej firmy w sieci. ROI z tych działań wyniosło ponad
1,4 mln dolarów.
Social Circle
10 DRIVERY
Employee Advocacy
82. Employee advocacy to marzenie każdej osoby odpowiedzialnej za
promocję firmy jako pracodawcy czy promocję jej produktów i/lub
usług. To dowód na to, że tworzymy przyjazne miejsce pracy, które jest
powodem do dumy, i oferujemy naszym klientom produkty i/lub usługi,
których nie wstydzi się firmować swoim nazwiskiem nasz pracownik.
Czy firmy zauważają moc pracowników jako ambasadorów marek
działających w mediach społecznościowych? Z tego, co widzę, to coraz
bardziej. W czasach, w których ciągle mówi się o spadku zaangażowania
i przesycie informacji, zaufanie, które idzie wraz z poleceniem marki
przez naszych pracowników, jest nie do przecenienia.
Za chwilę na rynku pracy zacznie przybywać osób z tzw. pokolenia Z,
dla których komunikacja w social mediach i ciągła informacja zwrotna
to chleb powszedni. Już teraz warto zainteresować się tym trendem,
żeby móc w pełni wykorzystać jego potencjał.
Donata Wiatrowska
Employer Branding and Internal
Communication Specialist w Grupie Pracuj
10 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Employee Advocacy
83. 10
Make Your Employees Your Greatest Social Asset
7 Hot Trends in Employee Engagement
Infografika - Social Employee Advocacy
DODATKOWE MATERIAŁY
Employee Advocacy
84. Według badań Altimeter Group aż 78% firm
ma lub planuje wdrożyć program z zakresu
employee advocacy. Employee advocacy
jest wymieniany jako jeden z trzech celów
strategicznych obecności w social mediach.
Głos pracownika nabiera coraz większego
znaczenia, co potwierdzają raporty „Trust
Barometer”.
10 PRZYSZŁOŚĆ
Employee Advocacy
85. Dla kogoś, kto ma ciekawy pomysł i potrzebuje na jego realizację
kilkudziesięciu tysięcy złotych, a nie ma skąd ich wziąć, idealnym
rozwiązaniem jest crowdfunding. Jest to idea finansowania pomysłów
przez dużą liczbę małych wpłat. Twórca może zrealizować pomysł,
a osoby wpłacające darowizny mogą otrzymać produkt w niższej cenie.
Już od kilkunastu lat istnieją serwisy, na których można przedstawić swoją
ideę i zachęcić ludzi z całego świata do finansowania naszego pomysłu.
Najpopularniejszym jest Kickstarter – warto sprawdzić publikowane
na nim pomysły produktów. Nowoczesne zegarki, ubrania, gry, sprzęt
AGD - każdy znajdzie projekt, który mu się na pewno spodoba.
Łukasz Dębski
11/CROWDFUNDING
86. Rotterdam zrealizował pierwszy projekt crowdfundingowy
związany z miejską infrastrukturą. W mieście powstała
potrzeba połączenia trzech, wcześniej oddzielonych od
siebie, części miasta (problemem były drogi, kolej, wysokie
budynki). Ponad 8 tys. osób wsparło kampanię, a gdy ktoś
wpłacił min. 25 euro, to na drewnianych elementach
postawionej już kładki wyryto jego imię i nazwisko.
Kładka
w Rotterdamie
DRIVERY
Crowdfunding11
87. Nie tylko Kickstarter czy Indiegogo przyczyniają się do
powstawania ciekawych produktów. Sugru, producent
kleju, który można formować w różne kształty, założył
projekt na serwisie Crowdcube. Półtoraminutowy film
pokazywał,jakmożnawykorzystaćklej,jakgouformować
i w jakich sytuacjach nam się przyda. Projekt się spodobał
i pobił wszelkie rekordy – zebrał ponad 3,5 mln funtów
(355% zakładanej kwoty) od 2,7 tys. osób.
P.S. Twórca kleju wykonał ponad 5 tys. (!) prób podczas
poszukiwań idealnego produktu. Warto było się nie
poddawać!
Niesamowity klej
DRIVERY
Crowdfunding 11
88. Na finansowanie swoich pomysłów mają szansę nie tylko
osoby tworzące jakąś nowinkę technologiczną. W internecie
możemy spotkać także platformy, na których pieniądze
zbierają dziennikarze, winiarze (www.fundovino.com),
deweloperzy (www.crowdstreet.com), a nawet osoby,
których nie stać na prowadzenie drogich spraw sądowych
(www.lexshares.com). Warto zapoznać się z niektórymi
historiami, są naprawdę niezwykłe.
Różnorodne platformy
crowdfundingowe
11 DRIVERY
Crowdfunding
90. Finansowanie społecznościowe doskonale wpisuje się
w generalną zmianę w kierunku gospodarki wirtualnej opartej na
dużych społecznościach korzystających z nowych technologii.
Daje dostęp do kapitału z pominięciem pomocy ze strony
kosztownych pośredników. Pomysłodawcom daje też wiele
korzyści pozafinansowych, takich jak: weryfikacja popytu, marketing
czy pierwszy kanał dystrybucji, a wspierającym możliwość
współtworzenia ciekawych projektów. To wielomiliardowy sektor,
który będzie się rozwijał w kolejnych latach. W Polsce wolumen
transakcji na ponad 30 platformach to kilka milionów złotych
miesięcznie, ale trend wzrostowy jest dwucyfrowy i należy się
spodziewać jego kontynuacji.
Karol Król
właściciel portali crowdfunding.pl
i crowdinvesting.pl, COO Conda
Crowdinvesting Polska
11 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Crowdfunding
91. 11
15 Most-Funded Crowdfunding Projects
On Kickstarter And Indiegogo
Jedyna napisana po polsku książka na temat
finansowania społecznościowego
Raport: crowdfunding
DODATKOWE MATERIAŁY
Crowdfunding
92. Zagłębiając się w temat crowdfundingu można ustalić
kilka przesłanek, na podstawie których jesteśmy
w pewnym stopniu w stanie przewidywać to, co będzie się
działo w przyszłości. Na pewno można zauważyć wzrost
ilości platform crowdfundingowych, wyspecjalizowanych
w danym, bardzo szczegółowym temacie. Coraz częściej
osoby z pomysłem będą zatrudniać profesjonalne agencje,
które stworzą szczegółowy plan kampanii i przeprowadzą
ją tak, aby mieć prawie pewność, że potrzebne fundusze
zostaną zebrane. Ideę crowdfundingu wykorzystają
także wielcy gracze (producenci samochodów, sprzętu
elektronicznego itp.), którzy testują to, czy ich produkt
się przyjmie, czy trzeba będzie go ulepszyć. Jak widać,
idea crowdfundingu w ciągu 5 lat rozwinęła się tak,
że przez niektórych traktowana jest już jako gałąź
przemysłu. Coraz więcej startupów oraz firm będzie chciało
wykorzystać tę ideę do wprowadzenia swojego produktu
na rynek.
11 PRZYSZŁOŚĆ
Crowdfunding
93. Ekonomia deskali (termin stworzony przez Natalię Hatalską) to
zjawisko możliwości współzawodniczenia małych przedsiębiorców
z większymi graczami na rynku, tworzenia produktów - nie w wielu
egzemplarzach, ale w mniejszej liczbie, za to z wielką dbałością o ich
jakość. To dzięki crowdfundingowi, open source movement (ruch, który
ma na celu zapewnienie swobodnego dostępu do oprogramowania dla
wszystkich jego uczestników) czy fab labom (ogólnodostępnym
pracowniom, dzięki którym mamy możliwość realizacji własnych
projektów) przedsiębiorcy mają dzisiaj większą możliwość rozwinięcia
swojej firmy, produktu i tego, że usłyszy o nich większa ilość osób.
Łukasz Dębski
12/EKONOMIA
DESKALI
94. W skrócie fab lab, to pracownia, w której osoby
ze niebanalnymi pomysłami i projektami mogą je
zrealizować. Dostępne są tam różnorodne narzędzia
od kowadła, przez frezarki, po drukarki 3D. Dodatkowo
w fab labie można uczestniczyć w zajęciach, na których
specjaliści powiedzą nam na przykład, jak skonstruować
daną rzecz, jak użyć konkretnej maszyny czy jak stworzyć
grę. Koszt udziału w fab labie to 50-200 zł na miesiąc.
Co najważniejsze fab laby są dostępne w każdym większym
mieście w Polsce! Warto poszukać ich u siebie.
Fabrication
Laboratory
DRIVERY
Ekonomia Deskali12
95. Kiedyś przemysł kosmiczny kojarzył nam się tylko
z tym, co robiła NASA. Dzisiaj powstają firmy, które
zajmują się budową silników rakietowych, samych
rakiet czy statków kosmicznych. Jedną z takich jest
SpaceX, której twórcą jest Elon Musk, kojarzony
z inwestycji w Tesla Motors. Aktualnie SpaceX
współpracuje zarówno z firmami komercyjnymi,
które chcą wynieść na orbitę własne ładunki,
z siłami powietrznymi Ameryki, a także z samą NASA,
dla której udoskonala swój statek kosmiczny Craft.
SpaceX
DRIVERY
Ekonomia Deskali 12
96. Firma, której twórcą jest Ethan Brown, przedsiębiorca.
Jego celem jest stworzenie pożywienia zastępującego
proteiny zwierzęce proteinami roślinnymi. Firma
specjalizuje się w tworzeniu wegańskich produktów,
które są zdrowsze (bez cholesterolu), bardziej
przyjazne dla środowiska (potrzebują mniej terenu
i wody do rozwoju), lepsze dla zwierząt i oczywiście
tańsze. Produkty są już dostępne w sieciach sklepów
Whole Foods czy Safeway, a sama firma jest spokojna
o rozwój – jej inwestorami jest kilka przedsiębiorstw
z branży VC oraz Bill Gates.
Beyond Meat
12 DRIVERY
Ekonomia Deskali
97. Trend ekonomii deskali znajdziesz
we wszystkich obszarach rynku.
Przykłady: @Uber, @Airbnb czy @InPost
12 SHARE
Ekonomia Deskali
98. Ekonomię deskali najlepiej wyjaśnić na zasadzie przeciwieństwa
ekonomii skali, która zakłada, że wraz ze wzrostem produkcji,
w długim okresie zmniejszają się koszty całkowite. W efekcie
oznacza to, że im większa firma, tym większa jej przewaga
konkurencyjna na rynku. Ekonomia deskali działa dokładnie na
odwrót – m.in. na skutek szybkiego rozwoju technologicznego,
ruchu związanego z otwartymi źródłami (open source movement),
ekonomii współdzielonej (collaborative economy) i zmieniających
się źródeł finansowania (crowdfunding) nawet najmniejszy gracz
może skutecznie konkurować (w tym być w danej kategorii
światowym liderem) na rynku zarezerwowanym dotychczas tylko
dla największych globalnych firm lub jednostek rządowych.
Natalia Hatalska
autorka bloga hatalska.com
12 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Ekonomia Deskali
100. Coraz więcej przedsiębiorców nie boi się,
że ich produkt nie odnajdzie miejsca na
rynku. Przykłady ekonomii deskali widzimy
w przeróżnych obszarach, począwszy od
transportu, turystyki poprzez zrównoważony
rozwój a skończywszy na przemyśle kosmicznym.
Jeszcze kilka lat temu takie firmy jak Uber,
Airbnb, SpaceX czy InPost nic nam nie mówiły,
a dzisiaj obracają one milionami dolarów na wielu
rynkach na świecie. Masz pomysł - najpierw
sprawdź, czy będzie podobał się innym, a potem
go realizuj.
12 PRZYSZŁOŚĆ
Ekonomia Deskali
101. Coraz częściej bierzemy sprawy w swoje ręce, a z pomocą
przychodzą nam nowe technologie. Dzięki internetowym
poradnikom czy wideokonferencjom mamy możliwość posiąść
wiedzę niezbędną do stworzenia czy wykonania czegoś
samodzielnie, zaczynając od rękodzieła, a na marketingu
i programowaniu kończąc. Ale Do It Yourself przestaje być już
tylko i wyłącznie zbiorem tutoriali i samouczków, a staje się dla
wielu osób, zwłaszcza pokolenia Y i Z, stylem życia. Być może
dlatego, że samodzielne działanie i wiara we własne możliwości
są cechami charakterystycznymi tych dwóch generacji.
Szymon Lisowski
13/DIY
102. Do It Yourself bardzo często utożsamiany jest z instrukcjami
dotyczącymi rękodzieła, ale znacznie wykracza poza te
ramy. Howard Pinsky specjalizuje się w oprogramowaniu
Adobe – Photoshop i Lightroom – do którego tworzy
wszelkiego rodzaju tutoriale i poradniki. Na swoim kanale na
Youtubie zgromadził już 360 tys. subskrybentów, a jego filmy
wyświetlono łącznie ponad 70 mln razy. Zyski czerpie on
z płatnych zestawów tutoriali sprzedawanych na jego stronie,
reklam na Youtubie i datków od widzów oraz partnerów. Trend
DIY dosięga nowych obszarów: marketingu, technologii,
programowania i zarządzania.
Nie tylko
rękodzieło
DRIVERY
DIY13
103. W wyniku kryzysu w Argentynie w 2001 roku wiele
osób, zwłaszcza z klasy robotniczej, utraciło pracę.
Pracownicy fabryki produkującej płytki ceramiczne,
Zanon, nie przyjęli jednak do wiadomości informacji
napływających od zarządu firmy i rządu o zakończeniu
działalności przedsiębiorstwa. Okupowali swoje miejsce
pracy, pracując i utrzymując produkcję na tak wysokim
poziomie, by zachować jej rentowność. Lokalny rząd
oddał władzę nad spółką spółdzielni pracowniczej,
która nie tylko utrzymała odpowiedni poziom dochodu
obiektu, ale także wypracowała na tyle duże zyski, by
zainwestować w budowę nowego szpitala.
DIY - przejmij
kontrolę
DRIVERY
DIY 13
104. Na polskim rynku działa 50 Akademickich Inkubatorów
Przedsiębiorczości, w których funkcjonuje obecnie ponad
1800 start-upów. Zgodnie z badaniem przeprowadzonym
przez New Poll ponad połowa millenialsów (18-34 lata)
chce otworzyć własną firmę. Młode pokolenia stawiają na
samodzielność i wierzą we własne możliwości, co przekłada
się na innowacyjne rozwiązania i dochodowe przedsięwzięcia.
A te ostatnie inspirują coraz więcej nastoletnich przedsiębiorców
do stworzenia następnego Ubera, Spotify’a czy Snapchata.
Pokolenia Y i Z stają się pokoleniami Do It Yourself także
w zakresie prowadzenia własnej działalności.
Pokolenie DIY
i start-upowa rewolucja
13 DRIVERY
DIY
105. Pokolenia Y i Z to pokolenia DIY.
Wolą brać sprawy w swoje
ręce, a z dodatkową pomocą
przychodzą nowe technologie.
13 SHARE
DIY
106. Wielu specjalistów od marketingu dostrzega trend Do It Yourself
i głęboko się zastanawia nad fenomenem tego zjawiska. Wyjaśnienie jest
bardzo proste. Człowiek od zarania dziejów wykonywał rzeczy ręcznie.
Ta potrzeba jest w nas zakorzeniona. Potrzebujemy prac ręcznych,
aby się spełniać, a często też by wypełniać czas wolny. W dobie
powszechnego internetu łatwiej jest się wymieniać wiedzą na temat
tego, jak tworzyć, co i z czego. Lubimy chwalić się swoimi pracami, ale
również podglądać talenty innych.
„Zrób to sam” to też forma relaksu, a nagrodą jest wykonane rękodzieło.
Hobby pozwala nam odreagować problemy i stresy codziennego życia.
Dlatego jest to dziedzina bardzo rozwojowa i coraz więcej osób będzie
do niej lgnęło. Ci, którzy uważają, że nie mają talentu w rękach, bardzo
chętnie podglądają innych, a ładne zdjęcia zapadają w pamięć. Kasia Ogórek
autorka bloga twojediy.pl, prowadzi
najpopularniejsze polskie konto na Vine
13 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
DIY
107. 13
DIY for the YouTube Generation
DODATKOWE MATERIAŁY
DIY
108. Ilość zapytań dotyczących „how to” i pokrewnych
haseł na YouTube rośnie rokrocznie o 70%.
Tutoriale oraz poradniki spod znaku „Zrób to
sam” nie tylko będą stawały się coraz bardziej
popularne, ale także będą zmieniały swoją formę
ze względu na wzrost dostępnych rozwiązań
technologicznych. Trend będzie rozszerzał się na
nowe obszary życia społecznego i zawodowego,
co przełoży się na popularyzację samoedukacji
i samorozwoju. Powstaną nowe platformy
internetowe, rozwiązania i techniki wspierające
samodzielną naukę.
13 PRZYSZŁOŚĆ
DIY
109. Smartfony, samochody i wiele innych urządzeń już
dziś wyposażonych jest w moduł GPS, pozwalający na
określenie ich położenia. Z kolei nowe rozwiązania, takie
jak np. technologia Bluetooth Low Energy, pozwalają
na zlokalizowanie sprzętów z dokładnością do kilku
centymetrów. Te możliwości otwierają drzwi zupełnie
nowym innowacyjnym pomysłom, których nie znaliśmy
jeszcze kilka lat temu, a które wykorzystywane są
w najróżniejszych branżach i dziedzinach.
Szymon Lisowski
14/INTERNET MIEJSC,
GEOLOKALIZACJE
110. Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK
przygotowało aplikację mobilną, która ma za zadanie
ułatwić zwiedzającym zaplanowanie wizyty w obiekcie,
a także pełnić funkcję przewodnika. Wszystko to osiągnięto
z pomocą beaconów, które przesyłają informacje kontekstowe
urządzeniom mobilnym znajdującym się w ich pobliżu.
Wystawione na ekspozycji dzieła, wyposażone w beacony,
„zaczepiają” odwiedzających poprzez powiadomienia push
wysyłane im przez odpowiednią aplikację. Użytkownicy mogą
dzięki temu z pomocą własnego smartfona zlokalizować
wybrane eksponaty, a także zasięgnąć więcej informacji na
ich temat. MOCAK planuje wdrożyć więcej beaconów na
terenie muzeum, przez co chce zwiększyć zaangażowanie
zwiedzających i atrakcyjność obiektu.
Beacony
w muzeum
DRIVERY
Internet miejsc, Geolokalizacje14
111. Snapchat pozwala użytkownikom dodawać do
zrobionych za pomocą aplikacji zdjęć i filmów
specjalnie przygotowane nakładki. Nakładki te różnią
się od siebie w zależności od tego, w jakiej lokalizacji
przebywa użytkownik (tzw. geofiltry). Użytkownicy
sami mogą zgłaszać też swoje projekty geofiltrów,
oznaczając lokalizację, w której mają być dostępne.
Snapchat udostępnił wybranym podmiotom tę funkcję
komercyjnie, a skorzystały z niej między innymi: GE,
Nike,MastercardiBMW,atakżeproducencifilmów„Ted2”
czy „Terminator”. Reklamodawcy musieli jednak sprostać
wyzwaniu stworzenia na tyle atrakcyjnych, firmowanych
logotypami filtrów, by użytkownicy zechcieli ich używać
w swoich prywatnych materiałach. Czy właśnie tak
będą wyglądały reklamy na Snapchacie, dowiemy się już
wkrótce.
Reklama w filtrze
DRIVERY
Internet miejsc, Geolokalizacje 14
112. Taxi Stockholm zaprezentowało zupełnie nową formę
zwiedzania Sztokholmu, wykorzystując w tym celu technologię
geolokalizacji. Klienci mają możliwość wykupienia tematycznej
wycieczki taksówką po mieście (koszt ok. 100 euro). W trakcie
przejazdu na dużym ekranie zamontowanym na przednim
siedzeniu wyświetlają się najważniejsze informacje, zdjęcia, filmy
i ciekawostki na temat miejsca, w którym aktualnie znajduje się
zwiedzający. Historię uzupełnia lektor zaprogramowany tak,
by na podstawie lokalizacji GPS serwować adekwatne do niej
komentarze. Wycieczka trwa ok. 90 minut, a rezerwacji można
dokonać z wyprzedzeniem na stronie internetowej projektu
o nazwie „Explore Stockholm”. Czy to nowy sposób walki
korporacji taksówkarskich z Uberem?
Interaktywny
przewodnik
14 DRIVERY
Internet miejsc, Geolokalizacje
113. Dzięki geolokalizacji zbliżymy się do
klientów i poznamy ich preferencje.
A to tylko część możliwości.
14 SHARE
Internet miejsc, Geolokalizacje
114. Olbrzymia ilość aplikacji korzysta obecnie z geolokalizacji. Pewne zastosowania narzucają
się od razu i są oczywiste, jak na przykład Google Maps, jednak produkty technologiczne
poszerzają coraz częściej swoje funkcjonalności w oparciu o lokalizację użytkowników. Warto
przywołać tutaj Facebooka i jego funkcję “find your friends nearby”, jak również możliwość
przesłania naszemu rozmówcy na Messangerze swoją obecną lokalizację.
Aplikacja Yelp wykorzystuje geolokalizację w bardzo dużym stopniu – pozwala meldować
się, a także pokazuje warte odwiedzenia miejsca w pobliżu. Gdy wprowadzam nowych
użytkowników w świat korzystania z tej aplikacji, często okazuje się, że mają intencjonalnie
powyłączane usługi lokalizacji w swoich smartfonach. Oczywiście z punktu widzenia mojej
pracy jest to dosyć irytujące, bo wtedy korzystanie z Yelpa staje się niemal niemożliwe.
Z drugiej jednak strony cieszy mnie świadomość ludzi i fakt, że podejmują jakąś refleksję
w tym temacie.
Mam wrażenie, że kierunek rozwoju zastosowań geolokalizacji jest podobny jak całej myśli
technologicznej w ogóle – jest dużo myślenia o wygodzie użytkowników, znacznie mniej
o zastosowaniach, które mogłyby działać w służbie lepszemu światu.
Kasia Wabik
Yelp Kraków Community Manager
14 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Internet miejsc, Geolokalizacje
115. 14
Are Branded Geofilters The Future
Of Advertising On Snapchat?
DODATKOWE MATERIAŁY
Internet miejsc, Geolokalizacje
116. Potencjał geo- i mikrolokalizacji wciąż nie został
wyczerpany, a w przyszłości wykorzystywany
będzie na większą skalę. Geolokalizacja będzie
miała szczególne znaczenie dla małych, lokalnych
biznesów, które z dużą precyzją będą mogły
docierać do potencjalnych klientów. Facebook
wkrótce udostępni reklamodawcom dane dotyczące
osób przechodzących w pobliżu ich firm (Local
Insights), tak by ci mogli lepiej zrozumieć swoich
odbiorców, sprawdzić, ilu z nich zobaczyło
reklamę i zbadać, w których godzinach w pobliżu
przedsiębiorstwa ruch jest największy. Możemy
również spodziewać się powstawania coraz większej
liczby aplikacji mobilnych wykorzystujących usługi
lokalizacyjne.
14 PRZYSZŁOŚĆ
Internet miejsc, Geolokalizacje
117. Coraz więcej konsumentów, również w Polsce, korzysta na co dzień z urządzeń mobilnych.
Według najnowszego badania Ipsos Mori/ Deloitte, 80% Polaków korzysta ze smartfona,
a 51% - z tabletu. Urządzenia mobilne wpisują się w codzienne nawyki konsumenckie.
Wielość motywacji, dla których to czynią, powoduje, iż smartfon i/lub tablet staje się
ich obowiązkowym atrybutem każdego dnia. To za pomocą tych urządzeń konsumują
informacje, rozmawiają ze swoimi znajomymi, zamawiają zakupy, słuchają muzyki.
Smartfon i/lub tablet stały się pasami transmisyjnymi, za pomocą których możemy
łączyć się ze światem na wiele sposobów. Postępująca dominacja urządzeń mobilnych
w życiu codziennym niesie ze sobą ogromne zmiany. Chociażby taką, że firmy muszą
dostosować swoje witryny internetowe do urządzeń mobilnych. Użytkownik mobilny to taki
użytkownik, dla którego niezwykle ważną kwestią jest wygoda dokonywania zakupów. Chce
on mieć dostęp do wszystkiego w każdym momencie, o każdej porze. To z kolei wymaga od
firm nowego podejścia do projektowania usług. W sferze usług finansowych pojawiają się
rozwiązania pozwalające na dokonywanie przelewu za pomocą … selfie.
Marcin Niewęgłowski
15/MOBILE FIRST
118. Wyceniana na 1,3 bln dolarów światowa branża turystyczna
przeżywa ogromne zmiany związane z upowszechnianiem
się rozwiązań mobilnych. Badanie Phocuswright przewiduje,
że do końca 2015 roku 25% rezerwacji turystycznych w USA
zostanie zrealizowanych za pomocą smartfona lub też tableta.
Analogicznie w Europie ten odsetek wyniesie 20%. Wynika to
z faktu, iż wzrasta znaczenie możliwości realizowania usług
„tu i teraz”, co ma miejsce za pomocą urządzeń mobilnych.
Turystyka
DRIVERY
Mobile First15
119. Tradycyjne odbieranie i odczytywanie e-mailów
przechodzi już do historii. Wrześniowe globalne
dane zebrane przez firmę Adestra pokazują, że
49% korespondencji elektronicznej jest otwierana
na urządzeniach mobilnych. W przypadku użytkowników
Gmaila ten odsetek wynosi jeszcze więcej. Spośród
900 mln użytkowników, 75% z nich, korzysta z poczty
elektronicznej Google na smartfonie lub tablecie.
Korzystanie z poczty
elektronicznej
DRIVERY
Mobile First 15
120. Według badań Gartnera w tym roku globalny ruch
mobilnego internetu będzie większy od poprzedniego
o 59% i wyniesie 52 mln terabajtów danych. Za trzy lata ta
wartość ma ulec gwałtownej zmianie i osiągnąć wartość
173 mln terabajtów. Zainteresowanie internetem mobilnym
będzie dynamicznie rosło z uwagi na popularność treści
wideo. Agencja ZenithOptimedia przewiduje, że w 2016
roku konsumpcja treści wideo na urządzeniach przenośnych
będzie większa aniżeli na innych.
Metamorfoza
internetu
15 DRIVERY
Mobile First
121. Przelew za pomocą selfie?
Nawyki użytkowników
mobilnych zmieniają biznes.
15 SHARE
Mobile First
122. Dziś już nikt nie ma wątpliwości, jak istotnym trendem jest mobilność.
Mobilność urządzeń elektronicznych, technologii i – w rezultacie -
ludzi. To nie moda, a kierunek rzeczywiście ułatwiający codzienne
życie, zarówno zawodowe, jak i prywatne. Dzięki zatarciu granic
pomiędzy światem online i offline i dzięki urządzeniom mobilnym,
które mamy pod ręką całą dobę, mamy nieprzerwany dostęp do informacji
i relacji. Mobilność oznacza szybkość, lokalność, emocjonalność.
Czyli teraz, tu i pod wpływem najróżniejszych emocji. Trzeba o tym
pamiętać niezależnie od branży, w której się działa. I trzeba umieć
rozmawiać z ludźmi, którzy w ten sposób funkcjonują na co dzień.
Monika Mikowska
autorka bloga jestem.mobi,
współwłaścicielka agencji mobee dick
15 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Mobile First
123. 15
2015 Retail Mobile Messaging Study
Aplikacja MyASUS - obsługa klienta w erze mobile
Mobile w strategii firmy #BriefMobile
DODATKOWE MATERIAŁY
Mobile First
124. Według serwisu eMarketer do końca 2015 roku
na świecie ma być 1 mld użytkowników tabletów.
Za 3 lata ma być ich o 400 mln więcej. Forrester
przewiduje, że tabletowa bankowość prześcignie
smartfonową w Europie już w 2018 roku.
Obecnie 80% polskich przedsiębiorców uważa,
że technologie mobilne to przyszłość biznesu
(Tax Care).
15 PRZYSZŁOŚĆ
Mobile First
125. Wirtualna oraz rozszerzona rzeczywistość to rozwiązania technologiczne,
umożliwiające odbiorcy zwiększenie swoich doznań poprzez prowadzenie płynnej
interakcji pomiędzy światem cyfrowym i fizycznym. Dochodzi do zlania się obu
realów, czego finalnym efektem jest nowy, meta-świat, pod którym porusza
się odbiorca. Tego typu rozwiązania nie są wcale niczym nowym. Istnieją od co
najmniej lat 90. ubiegłego wieku, ale obecnie przeżywają swój renesans. Wzrasta
popularność i znaczenie wirtualnej (rozszerzonej) rzeczywistości, gdyż coraz więcej
firm – globalnych graczy (Facebook, Google, Samsung, Microsoft) wiąże swoją
przyszłość z tą technologią. Na przykład Nokia planuje powrót na biznesowy rynek
poprzez OZO - kamerę oferującą funkcję 360 stopni stworzoną dla branży filmowej.
Jednak zastosowanie wirtualnej rzeczywistości nie ogranicza się tylko do rozrywki -
dotyczyć będzie również medycyny, edukacji czy służby zdrowia.
Marcin Niewęgłowski
16/AUGMENTED AND
VIRTUAL REALITY
126. Otwarciu odremontowanych Sukiennic w Krakowie
towarzyszyły technologiczne doznania. W Muzeum
Narodowym w Krakowie zainstalowano iPhone’y
ze specjalnymi aplikacjami, które odczytywały kody
QR umieszczone obok obrazów. Ich rozkodowanie
powodowało, że na urządzeniach wyświetlały się
dodatkowe materiały, np. filmy o dziełach wystawy.
Był to pierwszy przykład wykorzystania rozszerzonej
rzeczywistości w polskich muzeach.
Krakowskie
Sukiennice
DRIVERY
Augmented and Virtual Reality16
127. RE_ALITY
Poznański duet Hector&Karger stworzył lookbook
prezentujący ich najnowszą kolekcję przy
wykorzystaniu rozszerzonej rzeczywistości. Każdy
czytelnik papierowego magazynu lub serwisu
online może (używając darmowej aplikacji mobilnej
Tap2C) ożywić klasyczną fotografię lookbookową.
Technologia rozszerzonej rzeczywistości umożliwia
prezentację sylwetek na modelce w postaci obrazu
3D z każdej strony bez konieczności przymierzania.
DRIVERY
Augmented and Virtual Reality 16
128. Ostatni dyżur
16
Wirtualną rzeczywistość wykorzystano w kampanii
społecznej Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Za
pomocą zaawansowanej technologii jej organizatorzy
chcieli zaalarmować o problemie zbliżającego się,
w ciągu najbliższych 5 lat, deficytu pielęgniarek w Polsce.
Dzięki okularom Samsung Gear zwykli obywatele mogli
poczuć na własnej skórze, jak wygląda codzienna praca
pielęgniarek w polskich szpitalach.
DRIVERY
Augmented and Virtual Reality
130. Wirtualna rzeczywistość to bardzo stara idea. Patent na tzw. maskę telesferyczną, która wygląda
niemal identycznie jak najnowszy Oculus, zarejestrowano w 1960 r. Przez kolejne kilkadziesiąt lat
temat przewijał się w wojskowości i w science fiction, aż do krótkotrwałego boomu na przełomie
wieków.
Aktualną rewolucję VR zawdzięczamy dynamicznemu rozwojowi smartfonów. Dzięki nim na rynku
pojawiły się względnie niedrogie wyświetlacze o wysokiej rozdzielczości i odświeżaniu. Telefon
posiada wszystkie niezbędne funkcjonalności, poza optyką - a tę uzyskuje się za pomocą prostych
(cardboard) lub bardziej skomplikowanych gogli (Gear VR) z odpowiednio ułożonymi soczewkami.
Efekt jest wystarczająco dobry, by uświadomić użytkownikowi potęgę VR, a jako że smartfony
posiadają już niemal wszyscy, to bariera dołączenia do nowej platformy jest bardzo niewielka.
Ostatnim silnym trendem na rynku VR są filmy kręcone w technologii 360/3D. W takim filmie
użytkownik może się dowolnie rozglądać - mimo, że trójwymiarowość jest jeszcze we wczesnej
fazie, to jest to na tyle ciekawe doświadczenie, że na jego wspieranie zdecydowały się w ostatnich
miesiącach zarówno Youtube jak i Facebook.
Dostarczane przez VR niezwykle realistyczne poczucie przestrzeni - skali, odległości, prędkości -
znajduje ogromną ilość zastosowań nie tylko w rozrywce, ale także w biznesie. To kompletnie nowa
platforma marketingowa dla rynków nieruchomości, motoryzacji, turystyki, edukacji, medycyny
i nie tylko.
Piotr Baczyński
CEO firmy Immersion
16 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Augmented and Virtual Reality
131. 16
Digital games revenues to pass
$100 billion per annum by 2018
DODATKOWE MATERIAŁY
Augmented and Virtual Reality
132. Boom na urządzenia oferujące dostęp do
wirtualnej rzeczywistości rozpocznie się
w przyszłym roku. Według firmy badawczej
TrendForce w 2016 roku na całym świecie
zostanie sprzedanych 14 mln tego typu
urządzeń. W 2020 roku sprzedaż w tym
segmencie ma wynieść 38 mln sztuk. Rynek
ten będzie napędzany w pierwszej kolejności
przez rozwiązania wprowadzane w obszarze
gier oraz w sferze filmowej.
16 PRZYSZŁOŚĆ
Augmented and Virtual Reality
133. Drony wciąż nie są czymś na tyle powszechnym, by minąć
choć jednego bez okazania zainteresowania nim. Popularność
i dostępność tych urządzeń stale wzrasta wraz z mnożącymi się
pomysłami, co do obszarów ich wykorzystania. Bezzałogowe
statki powietrzne (UAV), znajdują obecnie zastosowanie już nie
tylko w działaniach militarnych, ale także w komercyjnych. Drony
produkowane są seryjnie dla masowego odbiorcy, jednak wiele
z nich powstaje i jest programowanych do ściśle określonych
celów, takich jak monitoring, transport czy dostarczanie internetu.
Szymon Lisowski
17/DRONY
134. Szwajcarska poczta, idąc śladami Amazona, testuje system
dostarczania przesyłek za pomocą dronów. Urządzenia, po
zaprogramowaniu w nich adresu dostawy, w oparciu o dane
z GPS samodzielnie dostarczają przesyłkę odbiorcy. Zalety,
jakie w tym rozwiązaniu dostrzegają Szwajcarzy, to przede
wszystkim skrócony czas dostawy i możliwość dotarcia
do odległych małych miejscowości. Przedstawiciele Swiss
Post badają obecnie opłacalność tego typu rozwiązania
i przyznają, że do pełnego wdrożenia potrzebują jeszcze
przynajmniej 5 lat. Ma to związek z czasem pracy baterii
w dronach i tym samym z ich zasięgiem oraz ograniczeniami
prawnymi.
Poczta lotnicza
DRIVERY
Drony17
135. Naukowcy z Uniwersytetu Wiedeńskiego, Helmut
Hlavacs i David Mirk, opracowali projekt nowego
drona, który umożliwi wirtualne wycieczki po
najpopularniejszych miastach. Statek powietrzny,
wykorzystując technologię GPS, porusza się po
zaprogramowanych trasach w popularnych wśród
turystów lokalizacjach, filmując jednocześnie tamtejsze
atrakcje. Użytkownik, siedząc przed komputerem
w domu, wyposażony w specjalne gogle może
kontrolować prędkość lotu, a także ruchami głowy
zmieniać kąt filmowania w czasie rzeczywistym.
Rozwiązanie przeznaczone jest szczególnie dla tych,
którzy z powodu braku czasu lub funduszy nie mogą
pozwolić sobie na wakacje, a także dla tych, którzy chcą
podejrzeć dostępne atrakcje w danym miejscu przed
zaplanowaniem podróży.
Zwiedzanie
z lotu ptaka
DRIVERY
Drony 17
136. Dronestagr.am to platforma społecznościowa zrzeszająca
profesjonalistów i amatorów fotografii z powietrza. Każdy
z użytkowników może tu publikować swoje materiały,
zaznaczając jednocześnie lokalizację wykonania ujęcia.
W ten sposób możemy odwiedzić wiele ciekawych miejsc
i zobaczyć, jak prezentują się z lotu ptaka. Dronestagr.am
przeprowadza również konkursy na najlepszą fotografię
wykonaną z użyciem drona, a w jury zasiadają tacy eksperci
jak Ken Geiger, fotograf magazynu „National Geographic”
i zdobywca Nagrody Pulitzera. Sponsorami konkursu są takie
firmy jak: GoPro, Kodak, „National Geographic” czy Adobe.
Fotografia wchodzi więc na wyższy poziom, dosłownie.
Nowy wymiar
fotografii
17 DRIVERY
Drony
137. Rewolucja w branży filmowej,
poczta i wirtualne wycieczki
– do czego jeszcze można
wykorzystać drony?
17 SHARE
Drony
138. Na przestrzeni kilku ostatnich lat dokonała się prawdziwa rewolucja w środowisku
filmowym. Jeszcze nie tak dawno temu na kadry z powietrza mogły pozwolić sobie
tylko największe wytwórnie filmowe i telewizyjne. Dzisiaj to już przeszłość i coraz
więcej filmowców, również niezależnych freelancerów, dodaje do swojej oferty
możliwość nagrywania ujęć powietrznych przy użyciu dronów. Klienci stali się
bardziej wymagający i coraz częściej pojawiają się zapytania o ujęcia „z lotu ptaka”.
Nic dziwnego, takie rozwiązanie bardzo korzystnie wpływa na jakość filmu, a klienci
chętni są do tego interesu dopłacić.
O ile cieszy mnie rozwój sprzętu filmowego, nowych gadżetów i ich dostępności
– ułatwiają pracę i sprawiają, że nasze produkcje wyglądają po prostu lepiej – to
jednak odnoszę wrażenie, że ujęcia z quadrocoptera stały się na tyle popularne,
iż przestały już robić takie wrażenie jak kiedyś. Moim zdaniem należy rozsądnie
korzystać z tego typu narzędzi po prostu tam, gdzie faktycznie znajdują zastosowanie,
tak aby nie przesadzić. Ujęcia z drona to genialne urozmaicenie filmu, ale gdy
nakręcimy nim połowę produkcji każdy kolejny kadr z powietrza mniej zaskakuje
widza (żeby nie powiedzieć, że go nudzi). A przecież nikt nie chce, aby odbiorca
wyłączył film w połowie.
Wojciech Lisowski
CEO viralizer.pl
17 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Drony
139. 17
Wymagane uprawnienia do komercyjnego
wykorzystania dronów w Polsce
Throw This Camera Drone in the Air and It Flies Itself
DODATKOWE MATERIAŁY
Drony
140. Drony wyposażane będą w nowe rozwiązania
technologiczne – baterie słoneczne o wysokiej
pojemności czy urządzenia do live-streamingu.
Wraz z rozwojem i miniaturyzacją tych
technologii wzrastać będzie liczba obszarów,
w których drony znajdą zastosowanie.
W najbliższych latach możemy spodziewać się
także dużej liczby przypadków wykorzystania
statków powietrznych w niestandardowych
działaniach marketingowych, ratownictwie czy
monitoringu.
17 PRZYSZŁOŚĆ
Drony
141. Technologia staje się wszechobecna w naszym życiu. Wykorzystujemy ją
przy każdej możliwej okazji. Przez to, że jest ona coraz bliżej nas, zmienia
się sposób jej użytkowania. Koncepcja mobile-first sprawiła, że pojawił się
trend używania gestów zamiast klikania. Według niej projektuje się interfejsy
i aplikacje z priorytetem dla urządzeń mobilnych, nie desktopowych.
Na większości stron łatwiej nam scrollować niż klikać. Na urządzeniach
mobilnych wykorzystujemy do tego nasze dłonie, palce, w przypadku
komputerów (bez ekranu dotykowego) wykorzystujemy jeszcze (jeszcze,
bo ten trend właśnie zakłada szybkie wyeliminowanie nieintuicyjnych
mechanizmów poruszania się po stronach) myszki i touchpady.
Martyna Tarnawska
18/DESIGN: GESTY ZAMIAST
KLIKANIA, PROSTOTA
142. Nowoczesna technologia (m.in. Kinect) służy nie tylko
grom i rozrywce, ale umożliwia również tworzenie
własnej muzyki bez użycia instrumentów, profesjonalnego
sprzętu do nagrywania czy programów muzycznych. Brad
Hammond i Chris Vik są autorami performance’u ETHNO
TEKH, w którym tworzą muzykę za pomocą... własnych
ciał. Pozwala im na to właśnie technologia gestów.
Skutkiem rozpowszechnienia takich praktyk będzie nowy
nurt w sztuce, dzięki któremu każdy, kto poczuje wenę
i chęć działania, będzie mógł tworzyć, wykorzystując
swoje ciało i technologię, która mu to umożliwi.
Technologia
w służbie sztuki
DRIVERY
Design: gesty zamiast klikania, Prostota18
143. Australijska organizacja, Alzheimer’s Australia Vic,
która pomaga osobom cierpiącym na demencję
w walce z chorobą, we współpracy z Opaque
Multimedia, deweloperami gier, stworzyła wirtualny
las pełniący funkcje terapeutyczne. Umożliwia
on osobom chorującym powrót do przeszłości
i wspomnień, których niestety nie pamiętają. Projekt
uzyskał tylko 30% datków na crowdfundingowym
portalu, co wstrzymało prace nad inicjatywą, niemniej
wskazuje na cenny sposób wykorzystania tego trendu
– między innymi do tworzenia światów wirtualnych na
podstawie wspomnień i możliwości ich ponownego
doświadczania.
Wirtualna
rzeczywistość
DRIVERY
Design: gesty zamiast klikania, Prostota 18
144. Jednym z najlepszych przykładów wykorzystania technologii
gestów w marketingu jest digital signage. To rodzaj kampanii,
które wychodzą poza świat wirtualny, potrafią efektywnie
zaangażować odbiorców za pomocą ekranów cyfrowych,
najczęściej umieszczonych w punktach styku tłumów – na
lotniskach, w centrach handlowych, w poczekalniach. Nowy
format interaktywnych materiałów dla odbiorców (możliwość
stworzenia gier, konkursów, ankiet) często ma formę ambientu
(niestandardowego sposobu interakcji z klientem), co staje
się jego największym atutem. Digital signage to nie tylko
„interaktywne bilboardy”, ale również ekrany, które pozwalają
odbiorcom na wykonywanie szeregu różnych poleceń dzięki
wykorzystaniu technologii gestów.
Digital signage
18 DRIVERY
Design: gesty zamiast klikania, Prostota
146. Chociaż we współczesnych interfejsach królują palce, w niedalekiej
przyszłości władza nad urządzeniami wcale nie musi kończyć się na
naszej dłoni. Coraz więcej urządzeń stara się angażować zmysły inne
niż dotyk i chociaż są to na razie próby raczej eksperymentalne, to na
pewno w tym zakresie jeszcze wiele się wydarzy. Inteligentne zegarki,
naszpikowane elektroniką okulary czy nawet pełne czujników ubrania
coraz śmielej wkraczają na rynki i będą pozwalały nam kontrolować
coraz więcej obszarów naszego życia. Kto wie, być może już całkiem
niedługo powiedzenie „nie kiwnąłem nawet palcem” nabierze bardzo
dosłownego znaczenia. Telefony obsługiwać będziemy kiwnięciem
głowy, a telewizor włączać mrugnięciem oka. Kliknięcia i tapnięcia
zostaną zastąpione przez gesty wykorzystujące znacznie szerzej nasze
zdolności ruchowe.
Jacek Kłosiński
autor bloga klosinski.net,
Creative Director at ENGRAM
18 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Design: gesty zamiast klikania, Prostota
147. 18
Gestures & Animations: The Pillars of Mobile Design
Design in motion. The new frontier
of interaction design
DODATKOWE MATERIAŁY
Design: gesty zamiast klikania, Prostota
148. Trend ten jest związany z naszymi behawioralnymi
uwarunkowaniami i naturalnymi przyzwyczajeniami.
Dąży do tego, by korzystanie z technologii stało się
intuicyjne i zsynchronizowane z naszym życiem.
Zmierzamy do interfejsów rodem z „Raportu
mniejszości” czy pracowni Tony’ego Starka (Iron
Man). Jednak na gwałtowne rewolucje przyjdzie
czas, kiedy przeskoczymy bariery fizyczne dotyczące
wyświetlaczy 3D.
18 PRZYSZŁOŚĆ
Design: gesty zamiast klikania, Prostota
149. Druk 3D w ciągu kilku lat rozwinął się niesamowicie
szybko. Na początku służył tylko do tworzenia
trójwymiarowych prototypów obiektów. Ale wraz
z rozwojem tej technologii i skupieniem się na
dokładności zaczęto drukować całe obiekty –
nie tylko zabawki czy drony, ale także ubrania lub
protezy kończyn.
Łukasz Dębski
19/DRUK 3D
150. Młody naukowiec Albert Manero postanowił pomóc osobom
z problemami z kończynami i stworzył projekt, dzięki któremu
mógł drukować w 3D... protezy kończyn! Jak na razie
pomógł 7-letniej dziewczynce (i wydrukował jej przedramię)
oraz 6-letniemu chłopcu, któremu wydrukował całe ramię.
Materiały potrzebne do wydrukowania ramienia dla chłopca
kosztowały ok. 350 dolarów, gdy koszt prawdziwej protezy
to aż... 40 tys. dolarów! Działania Alberta nie uszły uwadze
Microsoftu, który pomógł w rozwoju jego projektu dzięki
OneNote. Dodatkowo nagrano promocyjny film, w którym
występował Iron Man.
The Collective
Project
DRIVERY
Druk 3D19
151. Danit Peleg, studentka Shenkar College of
Engineering and Design w Izraelu, na zaliczenie
przedmiotu wydrukowała... ubrania. Jak
sama przyznała, chciała stworzyć garderobę,
wykorzystując inne materiały niż te dostępne
na rynku. Na drukowaniu swoich projektów
spędziła ok. 2 tys. godzin – druk każdego
z 5 ubrań trwał 400 godzin (ok. 17 dni!). Mimo
że trwało to tak długo, efekty były naprawdę
bardzo ładne.
Moda spod
igły drukarki
DRIVERY
Druk 3D 19
152. Drukarki 3D wykorzystywane są także w medycynie,
a szczególnie w transplantologii. Tutaj za pomocą
wydrukowanych modeli możemy sprawdzić dokładnie
wymiary ubytku i stworzyć element go zastępujący. Lekarze
są bardzo zadowoleni z rezultatów wykorzystania tych
narzędzi w ich pracy i przyznają, że nie muszą pobierać
większych części kości pacjenta, aby zrobić z nich element
zastępczy, tylko wycinają dokładny kształt.
Druk 3D pomocą
w transplantologii
19 DRIVERY
Druk 3D
153. Sukienki, buty a nawet…
kości to tylko kilka rzeczy,
które można wydrukować
dzięki technologii druku 3D.
19 SHARE
Druk 3D
154. Od 2006 roku druk 3D systematycznie wkracza w nowe branże, często
wywracając je do góry nogami. Szybkie prototypowanie, inżynieria, szeroko
pojęty hardware czy medycyna to środowisko naturalne dla drukarek 3D, które
coraz częściej pojawiają się także w różnych kampaniach marketingowych.
Customizacja i możliwość dopasowania produktów do użytkownika idealnie
wpisuje się w mocne strony druku 3D, co coraz częściej dostrzegają marki.
Musimy zdawać sobie sprawę, że jesteśmy na samym początku popularyzacji
technologii druku 3D i jestem przekonany, że w najbliższych latach firmy coraz
chętniej i częściej będą korzystać z potencjału, jaki ona daje.
Cieszy mnie fakt, że w Polsce odważnie i bez kompleksów podchodzimy do
tematu nowych technologii. Mamy nie tylko świetnych producentów drukarek
3D, którzy zdobywają uznanie na całym świecie, ale również firmy, które nie
boją się być pionierami i aktywnie poszukują sposobów na wykorzystanie
swojej szansy.
Michał Frączek
CEO of Materialination
19 WYPOWIEDŹ EKSPERTA
Druk 3D
155. 19
Ciekawe informacje na temat rynku druku 3d
Ciekawe informacje na temat rynku druku 3d,
serwis w j.polskim
20 Amazing Creations You Can Make With 3D Printing
DODATKOWE MATERIAŁY
Druk 3D
156. Dzięki rozwojowi druku 3D już teraz okazuje się,
że wydrukowane za kilka dolarów materiały nie
różnią się od tych, których wytworzenie kosztuje
kilkadziesiąt czy kilkaset dolarów.
W przyszłości druk 3D będzie się ciągle rozwijał,
a my na przykład będziemy drukować rzeczy
z wykorzystaniem jeszcze większej gamy materiałów
(materiał zastępujący ludzkie kości czy grafen).
Drukarki będą na tyle dostępne, że powstanie nowa
odsłona DIY i to zwykli użytkownicy będą decydowali
co wydrukować, z jakiego materiału i w ilu kopiach.
A niektórzy, więksi gracze, zaczną drukować
w 4D (wydrukowany materiał będzie się zmieniał
w zależności od warunków środowiskowych,
w jakich go użyjemy).
19 PRZYSZŁOŚĆ
Druk 3D
157. Łukasz Dębski
Szymon Lisowski
Katarzyna Młynarczyk
Marcin Niewęgłowski
Bartłomiej Rak
Martyna Tarnawska
Beata Twardowska
Dagmara Pakulska
Marek Broda
Wojciech Skalski
Simon Rączka
Michał Szymański
Kasia Ogórek
Kasia Wabik
Monika Mikowska
Piotr Baczyński
Wojciech Lisowski
Jacek Kłosiński
Michał Frączek
Mikołaj Winkiel
Maciek Wróblewski
Jacek Mossakowski
Donata Wiatrowska
Karol Król
Natalia Hatalska
EKSPERCIAUTORZY