De unieke facetten van het Zwin in een kort overzicht.

1. op ontdekking in de natuur
ZOOM IN OP ‘T ZWIN

2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

3. SITUERING
1 2 3 4 5 6 7 8 9

4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

6. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

7. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

8. EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE
het vogelpark
het intergetijdengebied
(slik en schor)
de Kleyne Vlakte
het Zoute
de polder
de grens met Nederland
1 2 3 4 5 6 7 8 9

9. EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE
het vogelpark
het intergetijdengebied
(slik en schor)
de Kleyne Vlakte
het Zoute
de polder
de grens met Nederland
1 2 3 4 5 6 7 8 9

10. EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE
het vogelpark
het intergetijdengebied
(slik en schor)
de Kleyne Vlakte
de zwinbosjes
het Zoute
de polder
de grens met Nederland
1 2 3 4 5 6 7 8 9

11. EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE
het vogelpark
het intergetijdengebied
(slik en schor)
de Kleyne Vlakte
de zwinbosjes
het Zoute
de polder
de grens met Nederland
1 2 3 4 5 6 7 8 9

12. EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE
het vogelpark
het intergetijdengebied
(slik en schor)
de Kleyne Vlakte
de zwinbosjes
het Zoute
de polder
de grens met Nederland
1 2 3 4 5 6 7 8 9

13. EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE
het vogelpark
het intergetijdengebied
(slik en schor)
de Kleyne Vlakte
de zwinbosjes
het Zoute
de polder
de grens met Nederland
1 2 3 4 5 6 7 8 9

14. EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE
het vogelpark
het intergetijdengebied
(slik en schor)
de Kleyne Vlakte
de zwinbosjes
het Zoute
de polder
de grens met Nederland
1 2 3 4 5 6 7 8 9

15. EEN UNIEKE BIOTOOP LEGENDE
het vogelpark
het intergetijdengebied
(slik en schor)
de Kleyne Vlakte
de zwinbosjes
het Zoute
de polder
de grens met Nederland
1 2 3 4 5 6 7 8 9

16. HET INTERGETIJDENGEBIED
Het zeewater komt in het slikken en schorren gebied via een breuk in de duinenrij.
De zeegeul vertakt in verschillende kreken in dit intergetijdengebied.
De lager gelegen delen komen zo altijd onder water te staan tijdens vloed. Deze gebieden
noemen we de slikken. Bij elk hoogtij staan ze onder water.
De hoger gelegen delen komen nog slecht af en toe onder water te staan. Dit bij
stormvloed en wind uit het noord-westen. Deze zones die slechts zelden het zeewater
moeten verduren noemen we de schorren.
1 2 3 4 5 6 7 8 9

17. HET INTERGETIJDENGEBIED
LAAGWATERSTAND
wanneer het water weg stroomt uit de vlakte naar de zee, bij eb, zijn enkel de kreken gevuld met zeewater. Laagtij is
het moment wanneer het waterniveau op zijn laagste punt komt.
DUINEN
SCHOR
KREEK
SLIK
1 2 3 4 5 6 7 8 9

18. HET INTERGETIJDENGEBIED
HOOGWATERSTAND
wanneer het water binnen stroomt van de zee in de vlakte, bij vloed, zijn de kreken en slikken gevuld met zeewater.
Hoogtij is het moment wanneer het waterniveau op zijn hoogste punt komt.
DUINEN
SCHOR
KREEK
SLIK
1 2 3 4 5 6 7 8 9

19. HET INTERGETIJDENGEBIED
INTERGETIJDEN
Hoogtij en laagtij komen 2 maal voor per 24 uur. Ongeveer
om de 6 uur kent de vlakte dus laag water, dan weer hoog
water. Het hoog- en laagwaterpeil wordt beïnvloed door
stormweer en windrichting. De afwisseling van eb en vloed is
een gevolg van de draaiing van onze aarde, in combinatie met
de aantrekkingskracht van zon en maan.
Deze waterwerking zorgt ervoor dat plant en dier zich hier
hebben aangepast aan het zout water en deze getijden.
Zeevogels vinden in de slikken voedsel, planten hebben
aanpassingen om zoet water van regenval te bewaren.
1 2 3 4 5 6 7 8 9

20. PLANTEN IN HET ZWIN
1 2 3 4 5 6 7 8 9

21. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

22. Welke plant
heeft welke
naam?
Met een
zoekkaart
kun je dit
determineren.
1 2 3 4 5 6 7 8 9

23. Om te overleven in het De bladeren zijn klein
zoute water heeft de en schubachtig om zo
plant enkele typische minder water te
verdampen en
aanpassingen. houden zoet water
vast in hun steel.
Het overgrote deel van de Zwinvlakte bestaat uit
schorregebied. In dit terrein dewelke sporadisch
beïnvloeding heeft van de zee bij springvloed,
verschijnen de typische zoutminnende planten. In de
overgangszone tussen de slikken en de schorren treffen
we de Zeekraal aan. Deze pioniersplant kan als groente
gegeten worden met de bijhorende zee-zoute
smaak.
1 2 3 4 5 6 7 8 9

24. Biologen maken van de biotoop
een vegetatiekaart.
Ze tellen de soorten en het
voorkomen van planten langs
een transectlijn.
Ze tellen natuurlijk niet alle
planten, maar gebruiken
hiervoor afgebakende zones,
bijvoorbeeld van 1m²,
deze dienen als referentie om
een globaal overzicht te
krijgen.
1 2 3 4 5 6 7 8 9

25. DIEREN IN HET ZWIN
1 2 3 4 5 6 7 8 9

26. DIEREN IN HET ZWIN
Nog voor het park open
is, lopen hier de vossen
en konijnen.
Vogels zijn de typische
bezoekers van het Zwin,
het hele jaar rond.
In de kreek en zee vinden
we kwallen, kreeftachtigen
en weekdieren.
Met een microscoop zien
We ook het plankton, dierlijke en
plantaardige ééncelligen.
1 2 3 4 5 6 7 8 9

27. HET ECOSYSTEEM
Een ecosysteem wordt gevormd door de wisselwerkingen tussen alle
organismen en de abiotische omgeving. Voorbeelden van ecosystemen zijn een
bos, maar ook de hele aarde. Sommigen beschouwen zelfs een potplant als
ecosysteem. Onderdeel van een ecosysteem zijn afzonderlijke planten, dieren
en micro-organismen en de onderlinge complexen die zij vormen, bijvoorbeeld
in de vorm van levensgemeenschappen en populaties. Het ecosysteem van het
Zwin is uitermate boeiend! Schuif je mee aan tafel?
1 2 3 4 5 6 7 8 9

28. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

29. DUURZAAM BEHEER
Het Vlaamse natuurreservaat De Zwinduinen en -polders (222 ha groot duin-, bos- en
weidegebied omheen het eigenlijke Zwin) maken deel uit van het Natura 2000-netwerk.
Dit is een Europees samenwerkingsverband om waardevolle natuurgebieden te beschermen
en ecologisch te beheren, zodat er terug ruimte komt voor de biodiversiteit.
In samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) startte men enkele jaren
terug met het ZENO-project. ZENO is de afkorting voor ‘Zwinduinen Ecologische
NatuurOntwikkeling’.
1 2 3 4 5 6 7 8 9

30. Een rijke geschiedenis heeft in het gebied vele sporen nagelaten: wegen en bunkers van tijdens de
wereldoorlogen, een jumpingterrein, een vliegveld en een golfterrein lieten hun sporen na. Vanaf
2003 staat het gebied ingekleurd als Vlaams natuurreservaat.
Het ZENO-project heeft als doel de natuur in de duinen en de overgang tussen duinen en polders te
herstellen, in 2010 zijn de laatste werken hiervoor uitgevoerd. Voor de komende jaren staat een stuk
ontpoldering op het programma, zodat er een dubbel zo groot intergetijdengebied kan komen!
1 2 3 4 5 6 7 8 9

31. Biodiversiteit is de verscheidenheid van alle levende
wezens. Van de kleinste bacterie tot het immense
oerwoud, en dat alles hangt op één of andere manier
samen.
Zoals alle levende wezens maakt ook de mens
deel uit van de biodiversiteit. Ons dagelijks leven
kan er onmogelijk van losgekoppeld worden.
1 2 3 4 5 6 7 8 9

32. ZOOM IN OP ‘T ZWIN
en nu zelf op ontdekking …