measlan

1. TEHLİKELİ MADDE GÜVENLİK DANIŞMANLIĞI
Tehlikeli Madde GüvenlikDanışmanlığı
Yazar: Dr. ÜmitSeçkinTarih:17 Aralık2014Kategori: TehlikeliMadde Taşımacılığı
Türkiye’ninADR YolcuğuDevam Ediyor: Tehlikeli Madde GüvenlikDanışmanlığı (DGSA)
Türkiye,2007 yılında ADRmevzuatınauygunolarakrevize edilerekdüzenlenenTehlikeliMaddelerin
Karayoluile TaşınmasıHakkında Yönetmelikile birlikte çıktığıADR yolculuğuna,bugünlerde yine ADR
mevzuatıtemeline dayananTehlikeli Madde Güvenlik DanışmanlığıHakkındaTebliğile devamediyor.
Sektörbu nedenleçokhareketli.Birtaraftatebliğe göre tehlikeli madde güvenlikdanışmanıistihdam
etmesi gerekenfirmalar,diğertaraftailklerdenolmayaçalışangüvenlikdanışmanlarıadayları,bir
başkatarafta ise güvenlikdanışmanıyetiştirmekisteyenkurumlar.Bizöncelikle sözkonusutebliğile
birlikte,tehlikelimadde güvenlikdanışmanıadaylarındanve tehlikeli maddegüvenlikdanışmanı
yetiştirecekolankurumlardanbahsedelim.
50 BİN DANIŞMANA İHTİYAÇ VAR
Öncelikleşunubelirtmekgerekiyorki Ulaştırma,Denizcilikve Haberleşme Bakanlığıbukonuda
oldukçaciddi ve herşeyi ince eleyipsıkdokuyor.Ne önüne gelenherkesinbueğitimi vermesini istiyor
ne de danışmanolmasını.Bunutebliği baştansonaokuduğumuzdayadabakanlıkyetkililerinin
söylemlerindenhemenanlıyoruz.Buçokiyi,çünküsadece sonzamanlardatehlikelimadde
kazalarındanyokolancanları hemenhatırlıyoruz.Butür kazalarınönüne geçmenindönüm
noktalarındanbiri TehlikeliMadde GüvenlikDanışmanlığıyada yurt dışında bilinenkısaadıylaDGSA.
Bundanböyle DGSA’larfirmalaratehlikeli maddelojistiği konusundayönverecekler.Yapılan

2. değerlendirmekapsamındaTürkiye’ninilketapta50.000 tehlikeli madde güvenlikdanışmanına
ihtiyacıolduğunubiliyoruz.
Tebliğde Tehlikeli Madde GüvenlikDanışmanıolmaşartlarınınenbaşında adaylarınen az lisans
mezunuolmasıbulunuyor.Lisansmezuniyetininbirsınırıyok yani herhangi birlisansderecesini
tamamlamakyeterli.Yani sizörneğinlojistikmezunuolarakdadanışmanolabilirsiniz,kimyamezunu
olarakda. Bu seçiminolumluolduğunusöylemekgerekiyorçünküdanışmanolacakkişilerin
danışmanlıkyapabilecekleri firmalarınçeşitli sektörlerdenolduğubirgerçek.Lojistikve kimyailkakla
gelenleri.Budurumdadalojistikuzmanıolanlarlojistikşirketlerine kimyakonusundauzmanolan
danışmanlarise kimyasal ürünüretimi yapanfirmalaradanışmanlıkyapabilecekleriiçin“Lisans”adı
altındabir genelleme yapmakdoğru.
ADAYLAR 49 SAATLİK EĞİTİM ALACAK
Tebliğde göze çarpanönemli maddelerdenbiri de,danışmanadaylarınıneğitimmerkezlerinde 49
saatlikeğitime tabi tutulacakolmaları.ADRmevzuatınıbilenler,mevzuatkurallarınınEK-A ve EK-B
olmaküzere 2 ciltten,9 adetkısımdan ve yaklaşık1500 sayfadanoluştuğunuhatırlayacaktır.Ki,bu9
adetkısım çok teknikve farklıuzmanlıkalanlarındanoluşançoksayıdabölümdenoluşmaktadır.Bu
nedenle eğitim,herherhangi birlisansderecesi almışolanve hayatındailkkezbusınav vesilesi ile
ADR ile tanışacaklariçinzorlugeçecekdiyebiliriz.Peki,bueğitimde ne anlatılıyor.Eğitim, tamamen
ADR mevzuatıeklerininnasıl kullanılacağınınve ilgili bölümiçeriklerininuygulamayagöre nasıl
yorumlanmasıgerektiğinindetaylandırılmasışeklindeveriliyoryadaverilmekzorunda.Danışman
adayları bueğitimile,tehlikeli madde lojistiğitaraftarının(depolayan,paketleme,taşıyanvd.)
sorumluluklarınınsınırlarındantehlikeli madde taşıyacakolanaraçlarınyapım kriterlerininne olması
gerektiğinekadargenişbiralandaeğitimalıyorlar.

3. İdare tarafından yapılacakolansınava gelince,sınav,Ulaştırma,Denizcilikve Haberleşme Bakanlığı
Tehlikeli Mal ve Kombine TaşımacılıkGenel Müdürlüğütarafındanve içinde uygulamayadayalıvaka
sorusunundayer aldığı birsınav. Vakasorusuile sınavınuygulamayadayalıolarakyapılması
sağlanmakistemiş.Bunoktadaadaylarınçokciddi birçalışma içine girmeleri şart.Zira,bunuAğustos
Ayındailkkezyapılansınav sonuçlarındanda anlıyoruz.Danışmanolmakiçin70 puanbarajı ile
birlikte tehlikeli madde güvenlikdanışmanıeğiticisi olmakiçingerekli80puan barajını aşan kişi sayısı
bir elinparmaklarıkadaraz. Hemenşunudabelirtmekgerekirki eğiticiolmakisteyenlerinYDS65
puanya da muadili birdil puanınada sahipolmalarıbekleniyor.
YETKİN EĞİTİCİ BULMAKTA ZORLANILIYOR
Tebliğinönemli maddelerindenbahsettiktensonra,gelelimuygulamadatehlikeli maddegüvenlik
danışmanı eğitici kurumlarındurumlarına.İlkgüvenlikdanışmanlarınıyetiştirmekisteyenbu
kurumlararasında büyükbirrekabetyaşanıyor.ŞimdiliktümTürkiye’de sayılarıçokaz.Fakat yeni
kurumaçmak isteyenlerinençokzorlandıklarınoktayetkinbireğitmenbulmak.Çünküeğitici sayısı
bir elinparmaklarınıgeçmiyor.Nasıl tehlikeli madde güvenlikdanışmanlığıyeni ise eğiticilerde bu
konudaçok yeni.Aslındaeğiticiler,firmalarve diğertümtaraflarTürkiye içinçokyeni olanbumesleği
daha yeni öğreniyorlar,öğrenmeyeçalışıyorlar.
Eğitimkuruluşlarıile ilgiliönemli noktalardanbiri de,tehlike madde güvenlikdanışmanlığıeğitimi
vereceklerinhalihazırdaSRCve SRC5 eğitimlerini verebilmekiçingerekli yetki belgelerinede sahip
olmalarışartı. Yani eğitimkurumugüvenlikdanışmanıyetiştirilmesi içinşoföreğitimlerini gerekyük
ve eşya(SRC) genelinde gerekse ADR(SRC5) kapsamındahalletmişolmalı.
Peki,tehlikeli maddegüvenlikdanışmanlığıistihdametmekisteyenyadazorundaolanfirmaların
durumune?Önceliklekimlerzorunda,tebliğdenonabakalım.Tebliğin2.Maddesininafıkrasınagöre
tehlikeli maddetaşımacılığısürecinde yeralanve birtakvimyılı içerisindenetellitonve üstü
miktarlardaişlemyapan,gönderen,paketleyen,yükleyen,dolduranve boşaltanolarakfaaliyette
bulunanişletmeleriletoplamaraçtaşıma kapasitesi elli tonüzerinde olantaşımacılıkişletmelerileb
fıkrasına göre ise miktarınabakılmaksızınADR bölüm1.1.3.6.3’te yeralantablodayer alanve taşıma
kategorisi sıfırolantehlikeli maddelerile iştigal edenve tehlikeli madde taşımacılığısürecinde yer
alan,gönderen,paketleyen,yükleyenve dolduranolarakfaaliyette bulunanişletmelertehlikeli
madde güvenlikdanışmanıbulundurmakzorundadırlar.Kısacabelirtmekgerekirse ,miktarına
bakılmaksızınvirüsler,patlayıcımaddelergibi çoktehlikeli maddeler (ADRbölüm1.1.3.6.3) ve net 50
ton üzerinde patlayıcımaddelerdışındatehlikeli maddelerile tedarikzincirininbirnoktasındahaşır
neşirolmuşherfirma
HERKES ELİNİ TAŞIN ALTINA KOYMALI
Tebliğe göre tehlikelimadde güvenlikdanışmanıbulundurmazorunluluğuolanfirmalariçindurum
bu iken,başımızıuygulamayaçevirdiğimizdekimlertehlikeli madde danışmanlığınınkendisiniyada
danışmanbulundurmazorunluluğunubiliyordiye baktığımızdasayınınyetersizolduğunugörüyoruz.
Bu firmalararasında çok ulusluyabancıfirmalarolduğugibi önemli yerli firmalardamaalesef
bulunmakta.Tabi ki bunoktadada görevbaşta tehlikeli madde güvenlikdanışmanlarınave
eğiticilerine düşüyor.Herkeselinitaşınatlınakoyarakbirbirini uyarmalı,bilgilendirmeli.Çünkübuiş
ciddi ve gerçektentehlikeli.Yine yitipgidencanlardanbahsetmekistemiyoruz…

4. Sonuçolarak baştabakanlığımız olmaküzere tehlikeli madde işiilgilenenherkesiyi yadakötü
sektörüngelişmesinekatkıdabulunmayaçalışıyor.Bundanyıllaröncesinebaktığımızdaki durumla
arada çok büyükbirfark oluştuğugerçek.Tehlikeli maddetaşımacılığıtüm tedarikzinciriniiçine
alacak şekildeheryönüylegelişmeyedevamediyor.Tehlikeli madde güvenlikdanışmanlığı,bu
gelişiminensonhalkasıve devamıgelecek.Bunoktadakendisini buçokyeni alandageliştirmek
isteyen,yabancıdili olanüniversite mezunlarıgençlere ve yenibirmesleksahibiolmakisteyen
yetenekli profesyonellere seslenmekistiyorum.Haydi!Lojistiksektörünün,dahasıtehlikelimadde
lojistiği sektörününsizlere ihtiyacıvar…