Ενσυνειδητότητα και εκπαίδευση για διαχείριση κρίσης στην τάξη.docx
Άρθουρ, Βασίλης Χουλιάρας
1. Ο Βασιλιάς Αρθούρος
και οι Ιππότες
της Στρογγυλής Τραπέζης
(600 μ.Χ.)
ΒΑΣΊΛΗΣ ΧΟΥΛΙΆΡΑΣ
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-NC-ND.
2. O Αρθούρος (ουαλικά: Y Brenin Arthur, αγγλικά; King Arthur), ο
μυθικός βασιλιάς της Ουαλίας είναι ένα πρόσωπο αμφίβολης
ιστορικής αυθεντικότητας, του 6ου αιώνα μ.Χ., πάνω στο οποίο
συγκεντρώνονται τα αρχετυπικά ιδανικά της βρετανικής
μοναρχίας, που συμβολίζεται από την ένωση του λευκού και
του κόκκινου τριαντάφυλλου.
Λίγα λόγια για τον Αρθούρο
4. Ιστορικές
διαμάχες και
αρχαιολογικά
ευρήματα
Το 1998 στις 14 Ιουλίου ανακαλύφθηκε μια
πινακίδα του 6ου αι. με λατινική επιγραφή που μας
φέρνει πιο κοντά στη σύνδεση του θρυλικού
βασιλιά με το κάστρο του Τίνταγκελ. Οι
αρχαιολόγοι έφεραν στην επιφάνεια μια λίθινη
επιγραφή που φέρει το όνομα Άρθνου σε ένα
ανεμοδαρμένο κάστρο της νοτιοδυτικής Αγγλίας.
Ο Τζέφρεϊ Γουέινραϊτ (Geoffrey Wainwright),
διευθύνων αρχαιολόγος στην Αγγλική Πολιτιστική
Κληρονομιά, μια κυβερνητική εταιρεία για την
υποστήριξη και συντήρηση αρχαιοτήτων,
αποκάλεσε το τέχνημα «εύρημα ζωής». Αν και δεν
υπάρχουν ακόμη στοιχεία που να συνδέουν το
λίθο άμεσα με τον βασιλιά Αρθούρο, η επιγραφή
είναι απόδειξη ότι το όνομα Αρθούρος υπήρξε και
μάλιστα μνημονεύθηκε ακριβώς στην εποχή που
έζησε σύμφωνα με τον θρύλο. Ο Γουέινραϊτ
ισχυρίζεται πως «αποδεικνύεται για πρώτη φορά
ότι το όνομα υπήρξε εκείνη την περίοδο και ότι ο
λίθος ανήκε σε ένα άτομο υψηλής κοινωνικής
θέσης». Πρόσθεσε ότι η ανακάλυψη «ενισχύει τον
ισχυρό μύθο του Αρθούρου». This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-SA.
5. Το 1998 στις 14 Ιουλίου ανακαλύφθηκε μια πινακίδα του 6ου αι. με λατινική
επιγραφή που μας φέρνει πιο κοντά στη σύνδεση του θρυλικού βασιλιά με το
κάστρο του Τίνταγκελ. Οι αρχαιολόγοι έφεραν στην επιφάνεια μια λίθινη επιγραφή
που φέρει το όνομα Άρθνου σε ένα ανεμοδαρμένο κάστρο της νοτιοδυτικής
Αγγλίας.
Ο Τζέφρεϊ Γουέινραϊτ (Geoffrey Wainwright), διευθύνων αρχαιολόγος στην Αγγλική
Πολιτιστική Κληρονομιά, μια κυβερνητική εταιρεία για την υποστήριξη και
συντήρηση αρχαιοτήτων, αποκάλεσε το τέχνημα «εύρημα ζωής». Αν και δεν
υπάρχουν ακόμη στοιχεία που να συνδέουν το λίθο άμεσα με τον βασιλιά
Αρθούρο, η επιγραφή είναι απόδειξη ότι το όνομα Αρθούρος υπήρξε και μάλιστα
μνημονεύθηκε ακριβώς στην εποχή που έζησε σύμφωνα με τον θρύλο. Ο
Γουέινραϊτ ισχυρίζεται πως «αποδεικνύεται για πρώτη φορά ότι το όνομα υπήρξε
εκείνη την περίοδο και ότι ο λίθος ανήκε σε ένα άτομο υψηλής κοινωνικής θέσης».
Πρόσθεσε ότι η ανακάλυψη «ενισχύει τον ισχυρό μύθο του Αρθούρου».
Ιστορικές διαμάχες-αμφιβολίες και αρχαιολογικά ευρύματα
6. Ιστορικές διαμάχες-αμφιβολίες
και αρχαιολογικά ευρήματα
Η πινακίδα, 20 x 30 εκ. περίπου φέρει την
επιγραφή «ARTOGNOV», τη λατινική εκφορά
δηλαδή του βρετανικού ονόματος Άρθνου.
Όμως, η πρώτη διασύνδεση του Αρθούρου και
του Κάστρου του Τίνταγκελ έγινε από έναν
Ουαλό συγγραφέα κατά τον 12ο αιώνα.
Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου –αυτή που
ήδη αναφέραμε- ο Μέρλιν ο Μάγος,
μεταμόρφωσε τον πατέρα του Αρθούρου για
να μπει στο κάστρο του Τίνταγκελ και να
αποπλανήσει τη νεαρή γυναίκα του δούκα, τη
μητέρα του Αρθούρου. Σε μια άλλη εκδοχή ο
Αρθούρος βρέθηκε σε μια σπηλιά δίπλα στην
ακτή, κάτω από το κάστρο.
7. Σύμφωνα με τον Τζέφρεϊ Ας (Geoffrey Ashe) και τον Τόμας Τσαρλς-
Έντουαρντς (Thomas Charles-Edwards) ο αρθουριανός μύθος όσες
ιδιοτροπίες και αν εμφανίζει για τον ερευνητή, είναι ριζωμένος σε κάποιο
γεγονός και -στο σημερινό στάδιο των ερευνών των ιστορικών- θα
μπορούσε κανείς να μιλήσει δικαιολογημένα για έναν ιστορικό Αρθούρο,
ακόμη και αν αυτός ήταν ο Ρωμαίος έπαρχος Αρτόριος (Artorius). Αυτό που
δεν μπορεί, ωστόσο, να γίνει είναι μια αποτίμηση του υποθετικού του έργου
και η προσφορά του στην εθνική ολοκλήρωση των αγγλικών νησιών. Ο Τζον
Ντέιβις (John Davies) στο έργο του Μια Ιστορία της Ουαλίας θεωρεί ότι
ακόμα και αν ορισμένοι ιστορικοί πιστεύουν πως ο Αρθούρος δεν είναι
ιστορική μορφή, είναι λογικό πλέον να θεωρεί κανείς αποδεδειγμένα ότι
υπήρξε κάποιος Αρθούρος ηγέτης των Βρετόνων, ίσως ως Dux Britanniarum,
των προηγούμενων αιώνων. Είναι επίσης αποδεδειγμένο ιστορικά ότι
κέρδισε μια σημαντική μάχη το 496 και ότι σκοτώθηκε ή εξαφανίστηκε
το 515 μετά τη μάχη του Κάμλαν.
Ιστορικές διαμάχες-αμφιβολίες και αρχαιολογικά ευρήματα
8. Άλλοι ιστορικοί, όπως ο Πήτερ Μπέρεφορντ Έλις (Peter Beresford Ellis) και ο Ντέιβιντ
Ντάμβιλ (David Dumville) στο Ιστορίες και Ψευδοϊστορίες (Histories and Pseudo-
histories), επιμένουν ότι δεν υπάρχει ιστορική μαρτυρία για τον Αρθούρο -ο πρώτος-
και ότι πρέπει να διαγραφεί από τη βρετανική ιστορία ο δεύτερος, ακόμη και από τα
βιβλία. Παρόλο που μια τέτοια άποψη είναι τουλάχιστον ακραία, η αλήθεια είναι ότι
πολύ λίγα γνωρίζουμε είτε για τον Αμβρόσιο Αουρελιανό είτε για τον Αρθούρο, στον
οποίο πέρασε η βασιλεία. Ο μεν Αμβρόσιος εμφανίζεται στις σελίδες του Περί της
Παρακμής της Βρετανίας, (De Excidio Britanniae) (περ. 540 μ.Χ ) του Γκίλντας, αλλά ο
Αρθούρος όχι. Επιπλέον, η προσωπικότητα και οι δραστηριότητες του Αρθούρου
επικαλύπτονται από τις φανταστικές εικόνες των μεσαιωνικών ειδυλλίων. Στον βαθμό,
όμως, που ο μεσαιωνικός μύθος μπορεί να λειτουργήσει ως πρωτοϊστορία, ο νικητής
του όρους Μπάντον δεν μπορεί να είναι παρά ιστορική προσωπικότητα και πιθανώς
διαδέχθηκε τον Αμβρόσιο στην αρχηγία των στρατευμάτων. Στην ιστορία των Βρετόνων
αναφέρεται ως dux bellorum στο Ιστορία των Βρετόνων (Historia Brittonum), γεγονός
που υπονοεί άμεση σχέση με τους ρωμαϊκούς στρατιωτικούς τίτλους, και ίσως
υποδεικνύει κάποιο είδος ενοποιημένης στρατιωτικής συμπεριφοράς ανάμεσα σε
αρκετά ελάσσονα βασίλεια.
Ιστορικές διαμάχες-αμφιβολίες και αρχαιολογικά ευρήματα
10. Λίγα λόγια
Οι Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης είναι
ένας αγγλικός θρύλος του Αρθουριανού
κύκλου, σύμφωνα με τον οποίο οι Ιππότες
αυτοί είχαν θέση στη Στρογγυλή
Τράπεζα στην αυλή του Βασιλιά
Αρθούρου. Στη Στρογγυλή Τράπεζα δεν
υπήρχε κεφαλή του τραπεζιού, κάτι που
συμβόλιζε την ισότητα μεταξύ όλων των
μελών.
11. Ο Θρύλος
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-SA.
Ξέροντας ο βασιλιάς Ούθερ
Πεντράγκον ότι ο γιος του και νόμιμος
διάδοχος, Αρθούρος, κινδύνευε να
δολοφονηθεί από τους ευγενείς ώστε να
μείνει ο θρόνος χωρίς διάδοχο, ανέθεσε
στο μάγο Μέρλιν να τον παραδώσει σε
μία καλή οικογένεια για να τον
αναθρέψει, χωρίς να ξέρει ποιος είναι.
12. Όταν αργότερα πέθανε ο βασιλιάς, ξέσπασε
εμφύλιος πόλεμος για την κατάκτηση του θρόνου.
Αποφασίστηκε τότε να οργανωθούν αγώνες
μεταξύ των ευγενών και ο νικητής να ανακηρυχθεί
βασιλιάς. Όταν όμως οι ευγενείς συγκεντρώθηκαν
στον αυλόγυρο της Μητρόπολης, είδανε μία
μεγάλη πέτρα που στη μέση της ήταν σφηνωμένο
ένα αμόνι και στο αμόνι μπηγμένο ένα σπαθί,
το εξκάλιμπερ. Στην πέτρα ήταν σκαλισμένη μία
επιγραφή που έλεγε ότι όποιος τραβήξει το σπαθί,
αυτός είναι δικαιωματικά ο βασιλιάς της Αγγλίας.
Οι ευγενείς με τη σειρά τους δοκίμασαν να
τραβήξουν το σπαθί, μα όλοι απέτυχαν.
Περνώντας τυχαία από εκεί ο Αρθούρος τράβηξε
το σπαθί με ευκολία και τότε όλοι αναγνώρισαν
ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο άγνωστος νέος.
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-SA.
Ο Θρύλος
13. Όταν τον άλλο χρόνο ο Αρθούρος
παντρεύτηκε με την Γκουίνεβιρ, την κόρη
του Λεόντεγκρανς, βασιλιά του
Κάμελιαρντ, πήρε για γαμήλιο δώρο από
τον πεθερό του μία "στρογγυλή
τράπεζα" που είχε θέσεις για 150
γενναίους ιππότες και μαζί μ' αυτή και
100 ιππότες. Τότε ο Αρθούρος ανέθεσε
στον μάγο Μέρλιν να γυρίσει τη χώρα
και να διαλέξει 50 ιππότες ώστε να
συμπληρωθούν οι θέσεις του τραπεζιού.
.
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-SA.
Ο Θρύλος
14. Η φήμη της "Στρογγυλής Τραπέζης" απλώθηκε σ'
όλη την Αγγλία. Πολλοί πήγαιναν να ζητήσουν από
τον Αρθούρο να στείλει τους ιππότες να
διορθώσουν τις αδικίες που γίνονταν. Μία μέρα
παρουσιάστηκε στο βασιλιά ένας νέος που του
ζήτησε τρεις χάρες. Η πρώτη ήταν να τον αφήσει
να μείνει στο περιβάλλον της αυλής ένα χρόνο και
όταν θα πέρναγε ένας χρόνος θα του έλεγε ποιες
είναι οι άλλες δύο χάρες. Ο βασιλιάς δέχτηκε και
παρέδωσε το νέο στις φροντίδες του αδελφού
του, σερ Κέι, ο οποίος όμως τον μεταχειρίστηκε
με πολύ άσχημο τρόπο.
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY.
Ο Θρύλος
15. Όταν έκλεισε ένας χρόνος από την εμφάνιση του
νέου, παρουσιάστηκε στον βασιλιά μία κοπέλα και
του ζήτησε να στείλει έναν από τους ευγενικούς
ιππότες του να σώσει την κυρά της, που την
κρατούσε αιχμάλωτη ο "Κόκκινος Ιππότης των
Κόκκινων Κήπων", που ήταν δυνατός σαν εφτά
άντρες και είχε δύο αδέρφια, τον "Μαύρο Ιππότη"
και τον "Πράσινο Ιππότη". Τότε ο νέος θύμισε στο
βασιλιά ότι συμπληρώθηκε ο πρώτος χρόνος κι
ήρθε η ώρα να του πει και τις δύο άλλες χάρες που
ήθελε: η μία ήταν να αναθέσει σ' αυτόν τη
σωτηρία της κυράς της κοπέλας και η άλλη να
προστάξει τον ιππότη σερ Λάνσελοτ να τον χρίσει
ιππότη όταν τον νομίσει άξιο. Στη συνέχεια
αποκαλύπτεται ότι ο νέος αυτός είναι ο σερ
Γκάρεθ του Όρκνεϊ, αδερφός του Γκάχερις,
του Γκάγουεν και του Άγκραβαϊν
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-SA-NC.
Ο Θρύλος
16. Στη συνέχεια του αγγλικού θρύλου
παρελαύνουν πολλά συναρπαστικά
περιστατικά, γεμάτα από πράξεις
ιπποτισμού, ψυχικού μεγαλείου και
αυτοθυσίας καθώς ο βασιλιάς Αρθούρος
προσβάλλεται από μια μυστηριώδη
αρρώστια και για την θεραπεία της
στέλνει τους ιππότες του να αναζητήσουν
το Άγιο Δισκοπότηρο. Η ανεύρεση του
μυθικού αντικειμένου είναι δύσκολη,
καθώς κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια
πού ακριβώς βρίσκεται, αλλά οι ιππότες
της Στρογγυλής Τραπέζης, οπλισμένοι με
αγάπη και εμπιστοσύνη προς τον βασιλιά
τους, χωρίζονται και φεύγουν για τα
πέρατα της γης, για την αναζήτησή του.
Όταν όμως κατηγορηθούν για προδοσία η
βασίλισσα και ο σερ Λάνσελοτ, αρχίζει να
γράφεται η τελευταία σελίδα της ιστορίας
του Κάμελοτ.
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-SA.
O Θρύλος
17. Αναφορές στους Ιππότες της Στρογγυλής
Τραπέζης γίνεται ακόμα κι από τους πρώιμους
συγγραφείς που ασχολούνται με τον Αρθούρο,
καθώς συνήθως του αποδίδουν μια συνοδεία
από εκπληκτικούς πολεμιστές. Στο έργο
του Τζέφρεϊ του Μονμάουθ, η αυλή
του Αρθούρου ελκύει τους μεγαλύτερους
ήρωες από κάθε γωνιά της Ευρώπης.
Σε ουαλικές πηγές, όπως το Μαμπινόγκιον, οι
ακόλουθοι του Αρθούρου έχουν υπερφυσικές
ικανότητες, ενώ κάποιοι χαρακτήρες
εμφανίζονται με εναλλακτικά ονόματα, όπως ο
Cai (Σερ Κέι), ο Bedwyr (Μπέντβιρ) κι ο
Gwalchmai (Γκάγουεν).
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-SA.
Αναφορές
18. Οι θρύλοι γύρω από τον βασιλιά και τους
Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης αλλά και
άλλες μυθοπλαστικές ιστορίες με ήρωες τους
ίδιους, έχουν μεταφερθεί πολλές φορές στον
κινηματογράφο, την τηλεόραση και σε βιβλία.
Ανάμεσα στις κινηματογραφικές ταινίες
ξεχωρίζει η ταινία "Οι Ιππότες της
Στρογγυλής Τραπέζης" (Knights of the
Round Table, 1953) με τους Ρόμπερτ
Τέιλορ, Άβα Γκάρντνερ, Μελ Φερέ κ.α. και η
παρωδία των Μόντυ Πάιθον "Οι Ιππότες της
Ελεεινής Τραπέζης" (Monty Python and the
Holy Grail, 1975). Σύμφωνα με τη Διεθνή
Ενωση Αρθούρου (International Arthurian
Society), κάθε χρόνο εκδίδονται περί τις
4.000-5.000 διαφορετικές εκδόσεις
(μυθοπλασία αλλά και ακαδημαϊκές μελέτες).
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-NC-ND.
Aναφορές
19. Παραπομπές
• Geoffrey Ashe, The Landscape of King Arthur, (1987)
• Alcock, Leslie, Arthur's Britain: history and archaeology, AD 367-634, (1971).
• Geoffrey of Monmouth, The History of the Kings of Britain, (1136).
• Lewis Morris, Cwrtmawr MS. 200, (1724).
• David Day, The Quest for King Arthur, (1995).