1

2. Ç’është trasporti?
• Transporti ose transportimi është
lëvizja e njerëzve, kafshëve apo
materialeve nga një vend në një
tjetër. Teknologjia e transportit është
tërësia e mënyrave dhe mjeteve që
njeriu ka krijuar për të mundësuar
zhvendosjen e tij apo të objekteve të
tjera.

3. Historiku i transportit.
• Që në kohët e mëparshme, me zhvillimin e
njerëzve dhe mjedisit përreth tyre, lindi nevoja
për trasportin. Njerëzit kërkonin një mënyrë
për të lëvizuar objekte nga një vend në një
tjetër. Si fillim ata përdornin forcën e krahut.
Më vonë filluan të përdornin kafshë si: buajt,
kuajt për të lëvizur ngarkesa më të rënda.

4. • Më vonë, me zhvillimin e mëtëjshëm
të njerit u krijuar mjetet e para të
transpotit si: levat, pykat, rrafshet e
pjerrëta. Më pas, u zbulua rrota, me
anë të cilave njerëzit apo kafshët e
fuqishme tërhiqnin e nuk i mbanin
më ngarkesat e rënda.

7. • Njerëzit shfrytëzonin edhe
burime natyrore për
zhvendosjen e trapeve, varkave,
kanoeve, anijeve me vela etj.
• Një nga shpikjet më të mëdha
ishte ajo e motorrit me lëndë të
djëgshme.

8. Transportin e kemi disa llojesh:
Rrugor
Hekurudhor
Detar
Ajror
Hapsinor.

9. Transporti rrugor (automobilistik)
• Transporti automobilistik, mban vendin e parë
midis llojeve të ndryshme të transportit për
nga numri I njerëzve dhe vëllimi I mallrave për
të transportuar. Gati gjysma e energjisë që
konsumohet nga sistemet e transportit I takon
transportit automobilistk.

10. Mjetet e Transportit Automobilistik.
• Motorcikletat
• Veturat
• Autobusët
• Kamionët
• Tërheqësit
• Ka automobila të cilët bëjnë pjesë në më shumë
se sa një kategori nga ato që u përmendën më
sipër, psh. Traktorët janë edhe tërheqësa, por
edhe automobilë për qëllime të posacme.

13. Transporti Hekurudhor.
• Fërkimi I rrotave metaike me shinat prej celiku,
është shumë më I ulët se sa fërkimi I rrotave prej
gome me sipërfaqen e rrugëve të zakonshme.
• Transporti hekurudhor përdoret për transport
masiv të njerëzve dhe mallrave. Rrjeti hekurudhor
sot shtrihet jo vetëm në qendrat e mëdha
urbane, por edhe në periferi.Epërsi të transportit
hekurudhor janë shpejtësia, siguria, komoditeti
dhe kostoja e ulët.

15. Transporti ujor
• Trasnporti ujor që në lashtësi ka qenë mjaft I
rëndësishëm për zhvendosjen e njerëzve dhe
të mallrave. Po të shihni hartën e globit do të
vini re që rreth 70% e saj është në ngjyrë të
kaltër, që përfaqëson ujin, oqeanet, detet dhe
liqenet. Ky mjedis ka krijuar kushtet e vecanta
për zhvillimin e mjeteve dhe sistemeve të
transportit ujor

16. • Kërkesat në rritje për transport si dhe zhvillimi
I teknologjive të reja, I dhanë mundësi
fuqizimit të sistemeve të teknologjisë së
trnsportit ujor, që mbështetet në dy inpute të
rëndësishme :
• Mjetet e treansportit ujor dhe portet.

17. Llojet dhe mjetet e transportit ujor.
1. Transport ujor detar (transoqeanik)
2. Transport ujor I brendshëm.
• Llojet e mjeteve të transportit ujor janë:
• Anije:
1. Për mallra
2. Për udhëtarë
3. Për turizëm.
4. Për mallra/udhëtarë
5. Ushtarake
6. Të posacme

20. Transporti ajror
• Transporti ajror është shumë më mbrapa
transportit tokësor ose ujor për nga vëllimi I
mallrave dhe numri I udhëtarëve të transportuar.
Shkaku kryesor për këtë është kostoja e lartë e e
këtij lloj transporti. Por ai është I
pazëvendësueshëm për kryerjen e disa
shërbimeve të vecanta, sidomos për udhëtarët.
Këtë përparësi ja jep shpejtësia e madhe e
lëvizjes. Një zhvillim të jashtzakonshëm ka marrë
sot transporti ajror për qëllime ushtarake, ku
përdoren mjete të përsosura.

21. Mjetet e transportit ajror
• Balonat dhe zeppelinat
• Planerët
• Parashutat
• Aeroplanët
• Helikopterët

24. Transporti në hapësirë.
• Transporti në hapësirë është lëvizja e përtej
kufijve të atmosferës tokësore në Kozmos.
• Sistemet e transportit hapsinor janë mjaft të
sofistikuara dhe të kushtueshme. Prandaj
përdorimi I tyre është I kufizuar dhe I
orientuar në disa drejtime të posacme.

25. Mjetet e transportit në hapsirë.
• Pjesa që realizon lëshimin ose largimin, nga
atmosfera tokësore e objektit që do të cohet
në kozmos. Ajo quhet raketë ose anije
kozmike, dhe pas kryerjes së misionit bie në
oqean, shkattërohet ose humbet në hapësirë.
• Pjesa që do qëndrojë në orbitë ose do të
shkojë në kozmos për të kryer një mission të
caktuar I bashkangjitet raketës, dhe shkëputet
prej saj në momentin e duhur.

26. • Ka disa lloje:
• Satelitët. Qëndrojnë në orbitë rreth tokës, për një kohë të
pakufizuar dhe kryejnë misione studimore, telekomunikacioni,
metereologjike, ushtarake tij. Kanë burim të brendshëm
energjie(bateri), ose janë të pajisur me panele për shfrytezimin e
energjisë diellore. Për tu dalluar nga satelitët natyrorë, quhen
satelitë artificial.
• Stacionet orbitale. Janë satelitë që qëndrojnë në orbitë rreth tokës.
Kanë vecori se në to qëndrojnë njerëz për një kohë relativisht të
gjatë, të cilët kryejnë detyra të ndryshme.
• Anijet e hapsirës. Janë aparate të projektuara për të kryer misione
në hapsire jasht ndikimit të tokës. Janë disa llojesh:
• Anije Hënore
• Anije Planetare
• Anije Jashtplanetare
• Anija Shuttle. Është një sistem I vecantë për transportimin në
hapsirë, për faktin se pas kryerjes së misionit anija kozmike kthehet
në tokë pa u dëmtuar për tu ripërdorur.

28. Trasnporti në Shqipëri
• Deri në vitin 1945, rrjeti i përgjitshëm rrugor ishte
2800 km., prej të cilave vetëm 400 km ishin
asfaltuar.Mbas këtij viti deri në vitin 1990, rrjeti
rrugor arriti në 7450 km, prej të cilave 2850 km
ishin asfaltuar.Transporti hekurudhor zë vendin e
dytë në transportin e mallrave dhe të udhëtarëve.
Sistemi hekurudhor është ndërtuar tërësisht
mbas luftës së dytë botërore, duke filluar me
hekurudhën e parë Durres-Peqin, në vitin 1947,
42 km të gjatë. Gjatësia e përgjitshme e rrjetit
hekurudhor arin në 447 km.

29. Teknologjia e Transportit Në Të
Ardhmen.
• Sic pamë edhe më lart, teknologjia e
transportit që në kohët e lashta e deri tani,
ndryshon shumë shpejt.
• Edhe në të ardhem mendohet se shumë gjëra
do të ndryshojnë. Do krijohen mjete fluturimi,
helikoptere personal fluturimi, makina
fluturuese, rraketa fluturuese personale etj.