Hoe beweegt religieuze vrijheid in een digitaal tijdperk? Aan de hand van de groundswell, Gary Vaynerchuk, paus Johannes Paulus II, Karen Armstrong en de 'cute cat theory' van Ethan Zuckerman laat ik zien welke uitwerkingen religie op internet heeft: Zijn er online) mensenrechten, bestaat online religie en waar komen religieuze stromingen mee in aanraking: hackpogingen, anonieme relibloggers, twitterdiensten, apple-gelovigen en het succes van religie online. Deze lezing hield ik voor IARF Nederland op 24 mei 2014. IARF zet zich in voor het fundamentele recht op godsdienstvrijheid en bevordert begrip en respect tussen mensen uit verschillende godsdienstige tradities. Onder meer de Verenigde Naties consulteert de IARF over deze belangrijke kwesties. Neem contact met mij op als je meer wilt weten over dit onderwerp of als je mij wilt boeken als spreker of inhuren als adviseur online communicatie: Eric van den Berg, ISI Media, www.isimedia.nl info@isimedia.nl @isimediaNL

1. Eric van den Berg
Van cute cats tot Erdogan
Religieuze vrijheid in een digitaal tijdperk

2. } Eric van den Berg
• Ik help zingevingsorganisaties die onzeker zijn hoe ze nieuwe media
kunnen inzetten om mensen aan zich te binden om hen te ondersteunen
bij levensbeschouwelijke vragen
• Dat doe ik via mijn eigen bureau ISI Media www.isimedia.nl
• advies online communicatie
• bouw, hosting en redactiewerk websites/beheer social media
• training en coaching
• Vrijwilligerswerk
• Voorzitter Webfish awards sinds 2011, mede-organisator Kerk2012,
Kerk2013
• Hoofdredacteur Katholiek.nl
25-5-2014

3. 25-5-2014

4. 25-5-2014
Een ‘groundswell’ (vloedgolf ) is
een sociale trend waarin
mensen technologieën
gebruiken om van elkaar de
dingen te krijgen die ze van
elkaar kunnen krijgen, in plaats
van ze te verwerven via
traditionele instituten als
overheid en religies.

5. 25-5-2014

6. online religie geen onzin
• Ter aanvulling op offline
– Omdat online meer contactmogelijkheden biedt
– Omdat je online ‘vrijer’ kunt bewegen
• Ter vervanging van offline
– Omdat het fysieke gebouw niet toegankelijk is
– Omdat mensen fysiek niet kunnen reizen
– Omdat mensen er geen behoefte aan hebben om te gaan
– Daadwerkelijke religieuze/spirituele beleving
(Middeleeuwen revisited)

7. “Het is hun taak om wegen te zoeken waarlangs nieuwe
systemen van dataopslag en uitwisseling gebruikt kunnen
worden om de verbetering van grotere
universele rechtvaardigheid, groter
respect voor mensenrechten, een
gezonde ontwikkeling van alle individuen en volken, en de
vrijheden die essentieel zijn voor een volledig leven, te
bevorderen.”
Paus Johannes Paulus II, 1989

8. andries baart
aandachtig en toegewijd op de ander
Een manier van doen, die slechts verwezenlijkt kan worden met gevoel
voor subtiliteit, vakmanschap, met praktische wijsheid en liefdevolle
trouw."

9. luisteren
• Ontvangende luisterhouding
• Geen zenderperspectief
• Als individu
• Als vertegenwoordiger van een geloofsrichting
• Als zingevingsorganisatie
• Getuigend, evangeliserend, vermakelijk
• Contextualisatie, aansluiting bij bridging
• Belangenloze aanwezigheid

10. Geef, geef,
geef, geef,
geef, geef en
dan vraag

12. you are in the
mediabusiness, you
share compassion

13. er staan maar dingen op je smartphone
entertainment
utility
social

14. 25-5-2014
hoe zit het met
mensenrechten?

15. 1e generatie
burger- en politieke rechten
recht op vrije meningsuiting
recht op godsdienstvrijheid
recht op voedsel, inkomen, onderdak, onderwijs

16. 2e generatie
economisch, sociale en culturele rechten
sociale rechtvaardigheid
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens

17. 3e generatie
collectieve rechten
recht op zelfbeschikking
eerlijke welvaartsverdeling

18. 25-5-2014
hoe zit het met online
mensenrechten?

19. 25-5-2014

20. Vrijheid van meningsuiting blijft
vrijheid van meningsuiting

21. 25-5-2014

22. Recht op access dus
technologie-afhankelijk
Digital rights management
Open source
Netneutraliteit
Recht op hosting
Creative commons

23. We hebben recht op…….

24. 25-5-2014

25. 25-5-2014

27. 25-5-2014

28. the cute cat theory
(of digital activism)

29. 25-5-2014
Ethan Zuckerman (2008)

30. 25-5-2014
Web 1.0 was invented to allow
physicists to share research papers.
Web 2.0 was created to allow
people to share pictures of cute cats.

31. 25-5-2014
There are twin revolutions going on
- the ease of creating content
- the ease of sharing it with local and global audiences

34. I always wanted to do something with the old ad that was originally
made for the 1984 Macintosh announcement.
But it was in low resolution and bad quality. So I couldn’t do the remix
neither could throw the file. Finally, I kept it for years on my desktop
until I literally jumped on the remastered one made for the 20th
anniversary.
And it was perfect because it fallen exactly for the new Tunisian
presidential campaign.
‘Astrubal’

35. 25-5-2014

37. 25-5-2014
2009 Moldavië
2009-2010 Iran
2010-2011 Tunesië
2011 Egypte
2013 Ukraine

40. Religieuze vrijheden online
groepen

41. Religieuze vrijheden online
1 Instituut versus ‘vrije gelovige’

42. 25-5-2014

43. relatie religie – mobiele generatie
• Ut Engelke
- Individueel
- Democratisch
- Open houding
- Gedeïnstitutionaliseerd
- 06-nummer, vrijblijvend
- Esoterisch
• Kerk
- Gemeenschappelijk
- Niet democratisch
- Argwanend/voorzichtig
- Geïnstitutionaliseerd
- 0900, confisquerend?
- Tale Kanaäns

44. Religieuze vrijheden online
2 Internetgelovigen onder elkaar

46. 25-5-2014

48. Religieuze vrijheden online
3 De niet-gelovige versus de gelovige

50. 25-5-2014

51. “‘God bestaat niet’ of ‘tieten’, daar begon het mee, dat
verbaasde me niet zo. Dat vond ik ook niet erg, je haalt
met twitter je kerkmuren als het ware naar beneden, sja,
dan komen zulke dingen ook binnen. Prima.
Ik hou er niet van als de kerk een eilandje is waarbinnen
alles veilig is en vrede op aarde. Dit geeft tenminste
verbinding met de wereld om je heen.”
Harmke Heuver, De Bron/Alphen aan den Rijn
(bron: staatgeschreven.nl)

52. “Als je me van tevoren had verteld dat het handig is om
te modereren, had ik je suggestie van de hand gewezen
onder het motto: ook tegengeluid mag er zijn.
Daar ben ik toch over van mening veranderd;
tegengeluid mag er zijn maar het gros van wat er nu aan
trollen binnenkwam was gewoon shockeren om te
shockeren, en dat dient geen enkel doel.”
Harmke Heuver, De Bron/Alphen aan den Rijn
(bron: staatgeschreven.nl)

53. (bron: katholiek.nl)

54. Geloof is
succesvol
dankzij media

55. Omdat het zich
weet aan te passen

56. Buddy Christ

57. QR-code

58. Selfie

59. Bijbel tweets

60. Misschien wel te succesvol

64. Opening apple store Berlijn een religieuze ervaring

65. Kruis

66. Heilige teksten

67. Kerkbanken

68. Altaar

69. Kroonluchters

70. Aanbidding / Praise

71. Zang

72. Kindernevendienst

73. you’re in the
media business
Religion is a by-product

74. Make the connection now
Eric van den Berg
ISI Media
Postbus 91505
2509 EC Den Haag
06-34009124
@isimediaNL
info@isimedia.nl