1. Visie op energietransitie
en koppeling datadiensten
Gerrit Jan Valk
Business Developer Sustainable Energy

2. ONS ENERGIESYSTEEM VERANDERT
Integratie hernieuwbare energie
Balanshandhaving wordt lastiger
Wind- en zonne-energie zijn niet altijd
beschikbaar
Electrification of Everything
Elektrisch rijden, elektrisch verwarmen…
Decentrale opwek
Zonnepanelen, Micro-WKK’s
Moeilijk te sturen

3. 6 BELANGRIJKE TRENDS
Van centrale productie naar decentrale productie
Van top-down-stromen naar bi-directionele energiestromen
Van volledige controle van productie naar afhankelijkheid van
intermitterende bronnen (wind, zon,…)
Van “vraag-gedreven” naar “aanbod-gedreven“
Van aansluitingen naar klanten / mensen
Van elektriciteit, gas en warmte naar hybride energie systemen

4. Use renewable energy sources,
e.g. photovoltaics, wind- and hydropower,
thermal energy, biomass, biogasses, etc.
Use energy more efficiently, e.g.
by deploying heat pumps, electric vehicles,
combined heat and power, etc.
How to maintain reliability of the system?
… with a clear trend of electrification of energy usage and
with more intermittent energy sources in the mix.
How keep energy and the
energy system affordable?
… increasing reserve power and grid
capacity is an expensive undertaking.
Energy
System
ReliableAffordable
Sustainable
ReliableAffordable
Sustainable
+
= =
+
= =
!
?
?
GROOTSTE UITDAGING

5. 2 GROTE VRAGEN SECTOR
1. Hoe krijgen (en houden) we eindgebruikers involved in de energietransitie?
2. Wat is het business model van de toekomst? Van kWh/m3 naar …?
5

6. FUTURE PROOF
Energy Flexibility
?
? ?
?
?
Transactive
Energy
?
?
?
?
?
Start SG Nu Toekomst
Demand
Respons

7. ENKELE VOORBEELDEN VAN TNO-KENNIS
Adviserende rol:
Welke gegevens ga je verzamelen?
Hoe verzamel je ze en waar?
Welke I(C)T-infrastructuur is daarvoor nodig?
Meest actuele data toegankelijk maken
Data combineren met andere gegevens
Data verschillende bronnen/formaten beschikbaar maken
Advisering over interactie met eindgebruikers
Privacy & security
7
Pricav
y &
Securi
ty

8. VOORBEELD: OUT-OF-THE-BOX SENSORING
8
Daarmee kunnen ook nieuwe diensten “in en rond de weg” worden bedacht, ontwikkeld,
getest en geëxploiteerd
Mogelijkheid
om
sensoren in
wegen te
plaatsen.

9. VOORBEELD: DATA TOEGANKELIJK MAKEN
Centralized/Decentralized
Intelligence
Local Intelligence
HAN Communication
Devices
WAN Communication
FPAI:
middleware om
devices inhouse
te verbinden met
energiemarkt

10. HOE HET WERKT
Appliance
Driver
Application
Store
Management
Centre Appliance
Driver
Appliance
Driver
Energy Flexibility Interface
Other
Energy
Application
PowerMatcher
Application

11. INTEGRATIE VAN VERSCHILLENDE DOMEINEN

12. 12

13. 13
VOORSPELLEND COMMUNITIES LINKEN VAN DATA VOORSPELLEND MAKKELIJK
LEUK SOCIAAL KWALITEIT ACTUEEL VRIJHEID
INSPIRATIEFACTOREN VOOR DISCUSSIE

14. CONTACT INFORMATION
G.J.E. (Gerrit Jan) Valk, M.Sc.
Sr. Business Developer
Sustainable Energy
P.O. Box 155
2600 AD Delft
The Netherlands
E: gerritjan.valk@tno.nl
T: +31 88 86 67 301
@gjevalk
14