SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 9
Baixar para ler offline
ang moro-moro ay isang dula noong panahon ng mga kastila.



Ang moro-moro o comedia ay isang adaptasyon mula sa dula sa Europa na comedia de capa y espada.
Ang moro-moro, ay natatangi sapagkat walang ibang bansa na nakaisip at nakapagsagawa ng nasabing
palabas na katulad nang sa Pilipinas. Ang Pilipinas lamang ang nawili sa paggawa ng moro-moro na ang
obrang ito ay tuluyan nang itinuring na kasama sa buhay ng mga Pilipino sa halos dalawang siglo.
Ang moro-moro ay pinaniniwalaang nag-ugat mula sa sagupaan sa pagitan ng mga Kristiyano at
Pilipinong Muslim. Ang makasaysayang laban na ito ay nagsimula noong ika-16 na siglo nang ang mga
Kristiyanong Malay, mga Pilipino sa Luzon at Visayas ay sumama sa pakikidigma ng mga Espanyol laban
sa mga Pilipinong Muslim na nasa Timog.


                                 Moro-Moro
                                  Senakulo
                                  Karagatan
                                    Duplo
                                  Salubong
                       Paglakad ng Estrella at ng Birhen
                                  Pinetencia
                                    Carillo
                                    Puteje
                               Juego de Prenda
                                 Bulaklakan
                                Pananapatan
                                  Moriones
                         Dalit Alay (Flores de Mayo)
                               Pangangaluluwa
                                Panunuluyan
                                    Tibag
                                 Santacrusan
                                Papuri/Putong
Francisco Baltazar
Mula Wikifilipino
Jump to: galugad , hanapin

(Kung nais ninyong mabása ang bersiyong Ingles nito, pindutin ang Francisco Baltazar)

                Francisco Baltazar




  Kapanganakan               Abril 2, 1788
                             Bigaa, Bulacan

  Kamatayan                  Pebrero 20, 1872
                             Udyong, Bataan

  Palayaw                    Balagtas




Si Francisco Baltazar y dela Cruz (Abril 2,1788 - Pebrero 20,1862), kilala rin bilang Francisco
Balagtas na kaniyang tunay na pangalan, ay isang kilalang makata sa wikang Tagalog at may-
akda ng Florante at Laura. Tinaguriang “Hari ng Makatang Tagalog," siya ay nagsulat ng mga
tula, awit, komedya, at korido na siyang nagdala sa kaniya sa pinakamataas na bahagdan sa
dambana ng mga makatang Tagalog.
Nilalaman
[itago]

          1 Unang Bahagi ng Kanyang Buhay
          2 Ang Pag-usbong ng Kanyang Propesyon
          3 Pagsusuri sa Florante at Laura
          4 Mga Akda
          5 Pamilya
          6 Ang Kanyang mga Salita
          7 Sanggunian
          8 Panlabas na kawing
          9 Pagkilala



Unang Bahagi ng Kanyang Buhay
Si Baltazar ay ipinanganak sa Panginay, Bigaa, Bulacan noong 2 Abril 1788. Ang kaniyang mga
magulang ay sina Juana dela Cruz at Juan Balagtas na isang panday. Siya ay may palayaw na
Kiko at may tatlong kapatid: sina Felipe, Concha, at Nicholasa.

Matapos na makapag-aral ng katekismo, nagtungo siya Tondo noong 1799 upang manilbihan sa
kanyang tiyahin na si Doña Trinidad, na siyang nagpaaral sa kanya sa Colegio de San Juan de
Letran at sa Colegio de San Jose. Nagpakadalubhasa sa mga kursong Latin, Español,
humanidades, at batas, si Baltazar ay nakapagtapos pag-aaral noong 1812. Malaki ang naging
impluwensiya ni Jose dela Cruz (o Huseng Sisiw), kilalang makata mula Tondo at magaling na
guro ni Baltazar, sa kanyang pagsusulat ng mga tula, awit, at moro-moro.

Ang Pag-usbong ng Kanyang Propesyon
Noong 1835, sa edad na 47, si Baltazar ay nagtungo sa Pandacan, Lungsod Maynila at dito
nakilala niya si Maria Asuncion Rivera. Umibig siya kay Maria ngunit naging mahigpit na
karibal niya ang isang mayamang cacique na si Mariano Capule. Ginamit ni Capule ang kanyang
yaman at impluwensiya upang maipakulong si Baltazar. Pinaniniwalaang isinulat niya ang
kanyang pinakamahusay na akda, ang Florante at Laura, sa loob ng piitan.

Nang makalaya siya noong 1838, siya ay nagtungo sa Balanga, Bataan upang maging kalihim ng
isang hukom. Nakilala niya ang mayaman at mestisang si Juana Tiambeng na siyang nagtustos sa
paglalathala ng Florante at Laura sa palimbagan ng Kolehiyo de Santo Tomas. Sinasabing sa
bayan ng Orion, Bataan, sumapi si Baltazar sa isang lihim na pangkat ng mga rebelde na
lumalaban para sa kasarinlan. Bagamat isang Bulakenyo, si Baltazar ay nakahugot ng
inspirasyon sa Bataan upang sumulat ng mga pinakamahuhusay na literatura.
Taong 1849 ng simulan niyang gamitin ang apelyidong Baltazar, matapos na ipag-utos ni Gob.
Hen. Narciso Claveria sa mga Pilipino na gumamit ng apelyidong Español o Tagalog mula sa
isang listahan.

Sa ikalawang pagkakataon ay nakulong si Baltazar nang akusahan siya ng paggupit ng buhok ng
kaniyang kasambahay. Ipinagbili ni Baltazar ang kanilang lupain at nagbayad ng malaking
halaga upang makalaya. Dahil dito, naghirap ang kanyang pamilya. Ipinagpatuloy niya ang
pagsusulat ng mga awitin at moro-moro hanggang sa kanyang kamatayan noong 20 Pebrero
1862 sa edad na 74. Ipinagbilin niya sa kanyang mga apo na iwasang maging makata‟t
manunulat upang hindi sila maghirap.

Pagsusuri sa Florante at Laura
Ang Florante at Laura ay isang awit o mahabang panulaan na pasalaysay na binubuo nag tig-
aapat na taludtud. Binubuo ito ng mga paksa ukol sa kabayanihan. Bagamat ang tagpo ng
Florante at Laura ay sa isang malayong lugar sa Europa at may mga banyagang tauhan, ang mga
pangyayaring naganap sa akdang ito ay naglalarawan ng kalagayan ng lipunang Pilipino.

Si Baltazar ang siyang nagbukas ng landas para sa panulaang Tagalog noong ika-19 na dantaon.
Ang pagsusulat sa wikang Tagalog ang siyang pinakadakilang gawain sa panahong ang
karamihan sa mga inililimbag na literatura ay nasa wikang Español.

Ang Florante at Laura ay maaaring sabihin na isang nakaugaliang komedya o moro-moro, na
kakikitaan ng tunggalian ng mga Moro at Kristiyano sa isang malayong kaharian. Subalit nang
una itong mabasa ng mga Pilipino, itinuring itong rebolusyunaryo sapagkat ang mga linya ng
awit na ito ay naglalarawan ng mga kalupitang naranasan ng mga Pilipino sa kamay ng mga
Kastila, gayundin ang kabulukan at pagmamalabis ng pamahalaang kolonyal.

Ang Florante at Laura ay naglalaman ng mga mahahalagang paksa tulad ng mabuting
pamumuhay, paggalang sa mga nakakatanda, at nasyonalismo. Ipinahihiwatig din ng awit na ito
na ang pagkakaiba ng relihiyon ay di dapat gamitin sa pagtatangi laban sa kapwa. Ayon kay
Jaime Veneracion, isang propesor sa Unibersidad ng Pilipinas, ang Florante at Laura ay tungkol
sa pagtutulungan ng isang Muslim at isang Kristiyano para mahanap at makuha nila muli ang
kani-kaniyang mga kaharian. Tinawag ni Baltazar ang nawawalang kaharian bilang “ang bayan
kong sawi,” isang bayan na inalipin ng mga mapagpanggap at mananakop at nararapat na
ipagtanggol ng mga Kristiyano at mga kapatid na Muslim. Ang „bayan‟ ni Baltazar ay nauna pa
sa unibersal na konsepto ng „nasyon.‟

Mga Akda
Tunay na anak ng Hispaniko Pilipinas at dalubhasa sa Tagalog at Español, pinunan ni Baltazar
ang kanyang panulaang Tagalog ng mga katutubo, Kastila, at iba pang mga banyagang panitikan
at inspirasyon. Ayon kina Francis at Priscilla Macasantos ng Unibersidad ng Pilipinas, si
Baltazar ay isang henyo dahil sa pagiging produkto niya ng pinagsanib na kulturang Pilipino -
katutubo at kolonyal/klasikal. Sa angkin niyang kahusayan, nagawa niyang ipaalam sa kanyang
mga kababayang api ang kanyang kaalaman gamit ang istilo at tradisyon ipinagkaloob sa kanya
ng banyagang (at mapaniil) kultura. Ang kanyang akda ay tungkol sa kalupitan sa Albania,
ngunit ito ay tungkol talaga sa kalupitan sa Pilipinas. Di mapapasubalian na siya ay naging tapat
sa kanyang katutubong tradisyon. Kaiba sa mga kanyang mga kakontemporaryo, si Baltazar ay
nagawang lumaya sa kolonyal at mapaniil na tradisyong pampanitikan. Ginamit niya ang
kanyang mga akda upang labanan ang kalupitan at kaliluan sa kolonyal na Pilipinas at upang
turuan ang kanyang mga kababayan. Siya ay lumikha ng bagong tradisyong pampanitikan sa
Pilipinas, na nagsasaad ng damdamin at aspirasyon ng mga Pilipino.

Narito ang ilan sa mga akda ni Francisco Baltazar:

       Mahomet at Constanza (1841)
       Almanzor y Rosalina (1841)
       Orosman at Zafira (1860) (komedya na may apat na bahagi)
       Don Nuño at Zelinda (komedya na may tatlong bahagi)
       La India Elegante y el Negrito Amante: sayneteng may isang yugto Hatol Hari Kaya (kundiman)
       Parangal sa Isang Binibining Ikakasal (tula)
       Paalam sa Iyo (awit)
       Rodolfo at Rosamunda (komedya)
       Pagpupuri kay Isabel II, Reyna sa España (tula)
       Auredato y Astrone (komedya)
       Bayaseto at Dorlisca (komedya 1857)
       Nudo Gordiano (komedya)
       Abdol y Miserena (1859) (komedya)
       Clara Belmori (komedya).”
       El Ensayo de Gramatica Hispano-Tagala
       Claus (isinalin sa Tagalog mula Latin)


Pamilya
Si Francisco Baltazar at ang kanyang asawa na si Juana Tiambeng y Rodriguez, nagmula sa
isang mayamang pamilya, ay ikinasal ni Fr. Cayetano Arellano noong 22 Hulyo 1842. Sila ay
nagkaroon ng 11 anak, kabilang sina Isabel, Silveria, Victor, Ceferino, at Josefa.

Kabilang sa kanilang mga inapo ay sina:

       Victor Baltazar y Tiambeng, anak nina Francisco at Juana, ay nagtatag ng yunit ng Katipunan sa
       Orion noong 1896. Pinalaya niya ang bayan mula sa mga Kastila at kinilalang bayani ng Orion.

       Jose Lonzon Baltazar (1886-1967), apo ni Francisco, ay ang ika-13 alkalde ng Orion at nagsilbi
       mula 1931 hanggang 1934. Ang kanyang ama ay si Ceferino, ika-5 anak ni Francisco. Napakalas
       niya sa lokal na pulitika hanggang sa kanyang kamatayan.

       Luis Lonzon Baltazar ay apo ni Francisco at pinakamatandang kapatid ni Jose. Siya ang unang
       halal na alkalde ng Orion mula 1903 hanggang 1935. Siya ay isang opisyal ng Hukbong
       Rebolusyunaryo at malapit na kaibigan ni Manuel Luis Quezon.
Fr. Primitivo Lonzon Baltazar (1871-1942), apo ni Francisco at kapatid nina Luis at Jose,ay
        nagsilbing kura paroko ng Orion mula 1904 hanggang 1940. Naging mahalaga ang kanyang
        ginampanan sa paglikas ng angkan ng mga Baltazar sa Bulacan noong panahon ng Hapon.

        Francisca Perrera Baltazar (1904-1993), apo ni Francisco at ina ni Atty. Efren Baltazar Pascual,
        ang ika-24 na gobernador ng Bataan (1972-1986). Ang mga anak ni Francisca ay naging mga
        prominenteng Bataeños: Benjamin, isang inhinyero, ay naging alkalde ng Orion at naging
        miyembro ng Sangguniang Panlalawigan ng Bataan; at si Efren ay naging alkalde ng Orani,
        Bataan at malaon ay naging bise gobernador at gobernador ng Bataan.


Ang Kanyang mga Salita
        "Pag-ibig, 'pag na'sok sa puso nino man, hahamakin ang lahat masunod ka lamang".


Sanggunian
        Orion: A Glimpse of the Past, the Grandeur of the Present. Orion, Batangas: Orion Municipal
        Government and Orion Municipal Historical Committee, 2007.

        Eugenio. Damiana L. Awit and Corrido: Philippine Metrical Romances. Quezon City, Philippines:
        University of the Philippine Press, 1987.

        La Solidaridad, Quincerio democratico, vol. 1,1889, translated by Guadalupe Fores-Ganzon,
        Fundacion Santiago, 1995.

        Mojares, Resil B. Origin and Rise of the Filipino Novel: A Generic Study of the Novel until 1940.
        Quezon City: University of the Philippines Press, 1983.


Panlabas na kawing
        Florante at Laura tingnan sa Filipiniana.net.


Pagkilala
       Orihinal na nilalaman mula sa WikiFilipino sa bisa ng GNU Free Documentation License. Tingnan
                                                ang pagtanggi.

Hinango mula sa "http://fil.wikipilipinas.org/index.php?title=Francisco_Baltazar"

Mga Kategorya: Makasaysayang Tao | Manunulat | Tampok na Artikulo

Pansariling gamit

        Lumagda / Lumikha ng Akawnt
Pananaw

      Artikulo
      Talakayan
      Tingnan ang batis
      Kasaysayan

Hanapin
          Sulong!    Hanapin



Galugad

      Unang Pahina

      Tulong!

      Kami Ito

      Sariwang Pagbabago

      Sari-saring Pahina

      Balitaan

Mga Lagusan

      Kasaysayan at Pangyayari

      Lakbay-Bayan

      Buhay at Sining

      Agham at Kalusugan

      Aliwan

      Isports

Espesyal na Proyekto
Proyekto Vibal Foundation




Wikigamit

            Mga Bagong Akda

       Ikarga ang Papeles

       Mga Natatanging Pahina

       Bersiyong Maililimbag

       Mga Kaugnay na Binago

Umugnay

       Wikipinoy Tambayan

       Talakayan

       Tawagan Kami
Taguyod

     Pag-aambag

     Donasyon




     Binago ang pahinang ito noong 08:39, 6 Oktubre 2009.
     Pinasok ang pahinang ito 126,826 ulit.
     Magagamit ang nilalaman sa bisa ng GNU Free Documentation License.
     Patakarang pribado
     Ukol sa Wikifilipino
     Pagtanggi

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Florante at Laura Introduction
Florante at Laura IntroductionFlorante at Laura Introduction
Florante at Laura IntroductionLove Bordamonte
 
Talambuhay ni Francisco Balagtas
Talambuhay ni Francisco BalagtasTalambuhay ni Francisco Balagtas
Talambuhay ni Francisco BalagtasJocelle
 
Panitikan ng panahon_ng_kastila
Panitikan ng panahon_ng_kastilaPanitikan ng panahon_ng_kastila
Panitikan ng panahon_ng_kastilaJordan Matuguinas
 
DR. JOSE RIZAL AT NOLI ME TANGERE
DR. JOSE RIZAL AT NOLI ME TANGEREDR. JOSE RIZAL AT NOLI ME TANGERE
DR. JOSE RIZAL AT NOLI ME TANGEREMarvie Aquino
 
El Filibusterismo - Tauhan
El Filibusterismo - TauhanEl Filibusterismo - Tauhan
El Filibusterismo - TauhanDiane Abellana
 
Kaligirang pangkasaysayan-1
Kaligirang pangkasaysayan-1Kaligirang pangkasaysayan-1
Kaligirang pangkasaysayan-1JaysonCOrtiz
 
Filipino 10 (El Filibusterismo) - Kaligirang Pangkasaysayan ng El Filibusterismo
Filipino 10 (El Filibusterismo) - Kaligirang Pangkasaysayan ng El FilibusterismoFilipino 10 (El Filibusterismo) - Kaligirang Pangkasaysayan ng El Filibusterismo
Filipino 10 (El Filibusterismo) - Kaligirang Pangkasaysayan ng El FilibusterismoMiko Palero
 
pabalat ng noli [short]
pabalat ng noli [short]pabalat ng noli [short]
pabalat ng noli [short]Darwin Briones
 
Talambuhay ni dr. jose rizal
Talambuhay ni dr. jose rizalTalambuhay ni dr. jose rizal
Talambuhay ni dr. jose rizalEnzo Gatchalian
 
Filipino kasaysayan ng el fili
Filipino  kasaysayan ng el filiFilipino  kasaysayan ng el fili
Filipino kasaysayan ng el filiEemlliuq Agalalan
 

Mais procurados (14)

Florante at Laura
Florante at LauraFlorante at Laura
Florante at Laura
 
Florante at Laura Introduction
Florante at Laura IntroductionFlorante at Laura Introduction
Florante at Laura Introduction
 
Talambuhay ni Francisco Balagtas
Talambuhay ni Francisco BalagtasTalambuhay ni Francisco Balagtas
Talambuhay ni Francisco Balagtas
 
Noli me tangere
Noli me tangereNoli me tangere
Noli me tangere
 
Panitikan ng panahon_ng_kastila
Panitikan ng panahon_ng_kastilaPanitikan ng panahon_ng_kastila
Panitikan ng panahon_ng_kastila
 
DR. JOSE RIZAL AT NOLI ME TANGERE
DR. JOSE RIZAL AT NOLI ME TANGEREDR. JOSE RIZAL AT NOLI ME TANGERE
DR. JOSE RIZAL AT NOLI ME TANGERE
 
Mga sinaunang dula
Mga sinaunang dulaMga sinaunang dula
Mga sinaunang dula
 
El Filibusterismo - Tauhan
El Filibusterismo - TauhanEl Filibusterismo - Tauhan
El Filibusterismo - Tauhan
 
Kaligirang pangkasaysayan-1
Kaligirang pangkasaysayan-1Kaligirang pangkasaysayan-1
Kaligirang pangkasaysayan-1
 
Filipino-Group 5
Filipino-Group 5Filipino-Group 5
Filipino-Group 5
 
Filipino 10 (El Filibusterismo) - Kaligirang Pangkasaysayan ng El Filibusterismo
Filipino 10 (El Filibusterismo) - Kaligirang Pangkasaysayan ng El FilibusterismoFilipino 10 (El Filibusterismo) - Kaligirang Pangkasaysayan ng El Filibusterismo
Filipino 10 (El Filibusterismo) - Kaligirang Pangkasaysayan ng El Filibusterismo
 
pabalat ng noli [short]
pabalat ng noli [short]pabalat ng noli [short]
pabalat ng noli [short]
 
Talambuhay ni dr. jose rizal
Talambuhay ni dr. jose rizalTalambuhay ni dr. jose rizal
Talambuhay ni dr. jose rizal
 
Filipino kasaysayan ng el fili
Filipino  kasaysayan ng el filiFilipino  kasaysayan ng el fili
Filipino kasaysayan ng el fili
 

Semelhante a Ang moro

Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Florante at Laura.pptx
Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Florante at Laura.pptxAng Kaligirang Pangkasaysayan ng Florante at Laura.pptx
Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Florante at Laura.pptxkaiseroabel
 
vdocuments.mx_talambuhay-ni-francisco-balagtas-590031942c69f.pptx
vdocuments.mx_talambuhay-ni-francisco-balagtas-590031942c69f.pptxvdocuments.mx_talambuhay-ni-francisco-balagtas-590031942c69f.pptx
vdocuments.mx_talambuhay-ni-francisco-balagtas-590031942c69f.pptxJeanMaureenRAtentar
 
Aralin 1 talambuhay ni francisco baltazar
Aralin 1 talambuhay ni francisco baltazarAralin 1 talambuhay ni francisco baltazar
Aralin 1 talambuhay ni francisco baltazaraldincarmona
 
Q4_COT1_FIL8_FLORANTE AT LAURA.pptx
Q4_COT1_FIL8_FLORANTE AT LAURA.pptxQ4_COT1_FIL8_FLORANTE AT LAURA.pptx
Q4_COT1_FIL8_FLORANTE AT LAURA.pptxwilma334882
 
Francisco Balagtas at Florante at Laura
Francisco Balagtas at Florante at LauraFrancisco Balagtas at Florante at Laura
Francisco Balagtas at Florante at Laurajanaicapagal
 
8 ARALIN 2 Talambuhay ni Francisco Balagtas.pptx
8 ARALIN 2 Talambuhay ni Francisco Balagtas.pptx8 ARALIN 2 Talambuhay ni Francisco Balagtas.pptx
8 ARALIN 2 Talambuhay ni Francisco Balagtas.pptxNymphaMalaboDumdum
 
_RAPIZA-ANG MGA AKDA NI BALAGTAS.pptx
_RAPIZA-ANG MGA AKDA NI BALAGTAS.pptx_RAPIZA-ANG MGA AKDA NI BALAGTAS.pptx
_RAPIZA-ANG MGA AKDA NI BALAGTAS.pptxMarkAnthonyRapiza
 
Kaligirang-Kasaysayan.pptx
Kaligirang-Kasaysayan.pptxKaligirang-Kasaysayan.pptx
Kaligirang-Kasaysayan.pptxMyra Lee Reyes
 
Pananakop ng kastila
Pananakop ng kastilaPananakop ng kastila
Pananakop ng kastilaMatthew Abad
 
kaligirang pangkasaysayan ng ibong adarna.docx
kaligirang pangkasaysayan ng ibong adarna.docxkaligirang pangkasaysayan ng ibong adarna.docx
kaligirang pangkasaysayan ng ibong adarna.docxJelyTaburnalBermundo
 
Panitikan sa Panahon ng Kastila
Panitikan sa Panahon ng KastilaPanitikan sa Panahon ng Kastila
Panitikan sa Panahon ng KastilaMerland Mabait
 

Semelhante a Ang moro (20)

Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Florante at Laura.pptx
Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Florante at Laura.pptxAng Kaligirang Pangkasaysayan ng Florante at Laura.pptx
Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Florante at Laura.pptx
 
Talambuhay ni Kiko.ppt
Talambuhay ni Kiko.pptTalambuhay ni Kiko.ppt
Talambuhay ni Kiko.ppt
 
Talambuhay ni Kiko.ppt
Talambuhay ni Kiko.pptTalambuhay ni Kiko.ppt
Talambuhay ni Kiko.ppt
 
vdocuments.mx_talambuhay-ni-francisco-balagtas-590031942c69f.pptx
vdocuments.mx_talambuhay-ni-francisco-balagtas-590031942c69f.pptxvdocuments.mx_talambuhay-ni-francisco-balagtas-590031942c69f.pptx
vdocuments.mx_talambuhay-ni-francisco-balagtas-590031942c69f.pptx
 
FIL 8- 4.1.pptx
FIL 8- 4.1.pptxFIL 8- 4.1.pptx
FIL 8- 4.1.pptx
 
Aralin 1 talambuhay ni francisco baltazar
Aralin 1 talambuhay ni francisco baltazarAralin 1 talambuhay ni francisco baltazar
Aralin 1 talambuhay ni francisco baltazar
 
Q4_COT1_FIL8_FLORANTE AT LAURA.pptx
Q4_COT1_FIL8_FLORANTE AT LAURA.pptxQ4_COT1_FIL8_FLORANTE AT LAURA.pptx
Q4_COT1_FIL8_FLORANTE AT LAURA.pptx
 
Francisco Balagtas at Florante at Laura
Francisco Balagtas at Florante at LauraFrancisco Balagtas at Florante at Laura
Francisco Balagtas at Florante at Laura
 
8 ARALIN 2 Talambuhay ni Francisco Balagtas.pptx
8 ARALIN 2 Talambuhay ni Francisco Balagtas.pptx8 ARALIN 2 Talambuhay ni Francisco Balagtas.pptx
8 ARALIN 2 Talambuhay ni Francisco Balagtas.pptx
 
florante at laura.pptx
florante at laura.pptxflorante at laura.pptx
florante at laura.pptx
 
3333
33333333
3333
 
_RAPIZA-ANG MGA AKDA NI BALAGTAS.pptx
_RAPIZA-ANG MGA AKDA NI BALAGTAS.pptx_RAPIZA-ANG MGA AKDA NI BALAGTAS.pptx
_RAPIZA-ANG MGA AKDA NI BALAGTAS.pptx
 
fl2kasaysayan-200506224454.pdf
fl2kasaysayan-200506224454.pdffl2kasaysayan-200506224454.pdf
fl2kasaysayan-200506224454.pdf
 
Kaligirang-Kasaysayan.pptx
Kaligirang-Kasaysayan.pptxKaligirang-Kasaysayan.pptx
Kaligirang-Kasaysayan.pptx
 
Pananakop ng kastila
Pananakop ng kastilaPananakop ng kastila
Pananakop ng kastila
 
ULAT-SA-REHIYON 3 AT 4.pptx
ULAT-SA-REHIYON 3 AT 4.pptxULAT-SA-REHIYON 3 AT 4.pptx
ULAT-SA-REHIYON 3 AT 4.pptx
 
Flordeliza
FlordelizaFlordeliza
Flordeliza
 
Flordeliza
FlordelizaFlordeliza
Flordeliza
 
kaligirang pangkasaysayan ng ibong adarna.docx
kaligirang pangkasaysayan ng ibong adarna.docxkaligirang pangkasaysayan ng ibong adarna.docx
kaligirang pangkasaysayan ng ibong adarna.docx
 
Panitikan sa Panahon ng Kastila
Panitikan sa Panahon ng KastilaPanitikan sa Panahon ng Kastila
Panitikan sa Panahon ng Kastila
 

Mais de Emz Sabanal

Mais de Emz Sabanal (6)

Ang moro
Ang moroAng moro
Ang moro
 
Ang moro
Ang moroAng moro
Ang moro
 
Ang moro
Ang moroAng moro
Ang moro
 
Ang moro
Ang moroAng moro
Ang moro
 
Ang moro
Ang moroAng moro
Ang moro
 
Ang moro
Ang moroAng moro
Ang moro
 

Ang moro

  • 1. ang moro-moro ay isang dula noong panahon ng mga kastila. Ang moro-moro o comedia ay isang adaptasyon mula sa dula sa Europa na comedia de capa y espada. Ang moro-moro, ay natatangi sapagkat walang ibang bansa na nakaisip at nakapagsagawa ng nasabing palabas na katulad nang sa Pilipinas. Ang Pilipinas lamang ang nawili sa paggawa ng moro-moro na ang obrang ito ay tuluyan nang itinuring na kasama sa buhay ng mga Pilipino sa halos dalawang siglo. Ang moro-moro ay pinaniniwalaang nag-ugat mula sa sagupaan sa pagitan ng mga Kristiyano at Pilipinong Muslim. Ang makasaysayang laban na ito ay nagsimula noong ika-16 na siglo nang ang mga Kristiyanong Malay, mga Pilipino sa Luzon at Visayas ay sumama sa pakikidigma ng mga Espanyol laban sa mga Pilipinong Muslim na nasa Timog. Moro-Moro Senakulo Karagatan Duplo Salubong Paglakad ng Estrella at ng Birhen Pinetencia Carillo Puteje Juego de Prenda Bulaklakan Pananapatan Moriones Dalit Alay (Flores de Mayo) Pangangaluluwa Panunuluyan Tibag Santacrusan Papuri/Putong
  • 2. Francisco Baltazar Mula Wikifilipino Jump to: galugad , hanapin (Kung nais ninyong mabása ang bersiyong Ingles nito, pindutin ang Francisco Baltazar) Francisco Baltazar Kapanganakan Abril 2, 1788 Bigaa, Bulacan Kamatayan Pebrero 20, 1872 Udyong, Bataan Palayaw Balagtas Si Francisco Baltazar y dela Cruz (Abril 2,1788 - Pebrero 20,1862), kilala rin bilang Francisco Balagtas na kaniyang tunay na pangalan, ay isang kilalang makata sa wikang Tagalog at may- akda ng Florante at Laura. Tinaguriang “Hari ng Makatang Tagalog," siya ay nagsulat ng mga tula, awit, komedya, at korido na siyang nagdala sa kaniya sa pinakamataas na bahagdan sa dambana ng mga makatang Tagalog.
  • 3. Nilalaman [itago] 1 Unang Bahagi ng Kanyang Buhay 2 Ang Pag-usbong ng Kanyang Propesyon 3 Pagsusuri sa Florante at Laura 4 Mga Akda 5 Pamilya 6 Ang Kanyang mga Salita 7 Sanggunian 8 Panlabas na kawing 9 Pagkilala Unang Bahagi ng Kanyang Buhay Si Baltazar ay ipinanganak sa Panginay, Bigaa, Bulacan noong 2 Abril 1788. Ang kaniyang mga magulang ay sina Juana dela Cruz at Juan Balagtas na isang panday. Siya ay may palayaw na Kiko at may tatlong kapatid: sina Felipe, Concha, at Nicholasa. Matapos na makapag-aral ng katekismo, nagtungo siya Tondo noong 1799 upang manilbihan sa kanyang tiyahin na si Doña Trinidad, na siyang nagpaaral sa kanya sa Colegio de San Juan de Letran at sa Colegio de San Jose. Nagpakadalubhasa sa mga kursong Latin, Español, humanidades, at batas, si Baltazar ay nakapagtapos pag-aaral noong 1812. Malaki ang naging impluwensiya ni Jose dela Cruz (o Huseng Sisiw), kilalang makata mula Tondo at magaling na guro ni Baltazar, sa kanyang pagsusulat ng mga tula, awit, at moro-moro. Ang Pag-usbong ng Kanyang Propesyon Noong 1835, sa edad na 47, si Baltazar ay nagtungo sa Pandacan, Lungsod Maynila at dito nakilala niya si Maria Asuncion Rivera. Umibig siya kay Maria ngunit naging mahigpit na karibal niya ang isang mayamang cacique na si Mariano Capule. Ginamit ni Capule ang kanyang yaman at impluwensiya upang maipakulong si Baltazar. Pinaniniwalaang isinulat niya ang kanyang pinakamahusay na akda, ang Florante at Laura, sa loob ng piitan. Nang makalaya siya noong 1838, siya ay nagtungo sa Balanga, Bataan upang maging kalihim ng isang hukom. Nakilala niya ang mayaman at mestisang si Juana Tiambeng na siyang nagtustos sa paglalathala ng Florante at Laura sa palimbagan ng Kolehiyo de Santo Tomas. Sinasabing sa bayan ng Orion, Bataan, sumapi si Baltazar sa isang lihim na pangkat ng mga rebelde na lumalaban para sa kasarinlan. Bagamat isang Bulakenyo, si Baltazar ay nakahugot ng inspirasyon sa Bataan upang sumulat ng mga pinakamahuhusay na literatura.
  • 4. Taong 1849 ng simulan niyang gamitin ang apelyidong Baltazar, matapos na ipag-utos ni Gob. Hen. Narciso Claveria sa mga Pilipino na gumamit ng apelyidong Español o Tagalog mula sa isang listahan. Sa ikalawang pagkakataon ay nakulong si Baltazar nang akusahan siya ng paggupit ng buhok ng kaniyang kasambahay. Ipinagbili ni Baltazar ang kanilang lupain at nagbayad ng malaking halaga upang makalaya. Dahil dito, naghirap ang kanyang pamilya. Ipinagpatuloy niya ang pagsusulat ng mga awitin at moro-moro hanggang sa kanyang kamatayan noong 20 Pebrero 1862 sa edad na 74. Ipinagbilin niya sa kanyang mga apo na iwasang maging makata‟t manunulat upang hindi sila maghirap. Pagsusuri sa Florante at Laura Ang Florante at Laura ay isang awit o mahabang panulaan na pasalaysay na binubuo nag tig- aapat na taludtud. Binubuo ito ng mga paksa ukol sa kabayanihan. Bagamat ang tagpo ng Florante at Laura ay sa isang malayong lugar sa Europa at may mga banyagang tauhan, ang mga pangyayaring naganap sa akdang ito ay naglalarawan ng kalagayan ng lipunang Pilipino. Si Baltazar ang siyang nagbukas ng landas para sa panulaang Tagalog noong ika-19 na dantaon. Ang pagsusulat sa wikang Tagalog ang siyang pinakadakilang gawain sa panahong ang karamihan sa mga inililimbag na literatura ay nasa wikang Español. Ang Florante at Laura ay maaaring sabihin na isang nakaugaliang komedya o moro-moro, na kakikitaan ng tunggalian ng mga Moro at Kristiyano sa isang malayong kaharian. Subalit nang una itong mabasa ng mga Pilipino, itinuring itong rebolusyunaryo sapagkat ang mga linya ng awit na ito ay naglalarawan ng mga kalupitang naranasan ng mga Pilipino sa kamay ng mga Kastila, gayundin ang kabulukan at pagmamalabis ng pamahalaang kolonyal. Ang Florante at Laura ay naglalaman ng mga mahahalagang paksa tulad ng mabuting pamumuhay, paggalang sa mga nakakatanda, at nasyonalismo. Ipinahihiwatig din ng awit na ito na ang pagkakaiba ng relihiyon ay di dapat gamitin sa pagtatangi laban sa kapwa. Ayon kay Jaime Veneracion, isang propesor sa Unibersidad ng Pilipinas, ang Florante at Laura ay tungkol sa pagtutulungan ng isang Muslim at isang Kristiyano para mahanap at makuha nila muli ang kani-kaniyang mga kaharian. Tinawag ni Baltazar ang nawawalang kaharian bilang “ang bayan kong sawi,” isang bayan na inalipin ng mga mapagpanggap at mananakop at nararapat na ipagtanggol ng mga Kristiyano at mga kapatid na Muslim. Ang „bayan‟ ni Baltazar ay nauna pa sa unibersal na konsepto ng „nasyon.‟ Mga Akda Tunay na anak ng Hispaniko Pilipinas at dalubhasa sa Tagalog at Español, pinunan ni Baltazar ang kanyang panulaang Tagalog ng mga katutubo, Kastila, at iba pang mga banyagang panitikan at inspirasyon. Ayon kina Francis at Priscilla Macasantos ng Unibersidad ng Pilipinas, si Baltazar ay isang henyo dahil sa pagiging produkto niya ng pinagsanib na kulturang Pilipino - katutubo at kolonyal/klasikal. Sa angkin niyang kahusayan, nagawa niyang ipaalam sa kanyang
  • 5. mga kababayang api ang kanyang kaalaman gamit ang istilo at tradisyon ipinagkaloob sa kanya ng banyagang (at mapaniil) kultura. Ang kanyang akda ay tungkol sa kalupitan sa Albania, ngunit ito ay tungkol talaga sa kalupitan sa Pilipinas. Di mapapasubalian na siya ay naging tapat sa kanyang katutubong tradisyon. Kaiba sa mga kanyang mga kakontemporaryo, si Baltazar ay nagawang lumaya sa kolonyal at mapaniil na tradisyong pampanitikan. Ginamit niya ang kanyang mga akda upang labanan ang kalupitan at kaliluan sa kolonyal na Pilipinas at upang turuan ang kanyang mga kababayan. Siya ay lumikha ng bagong tradisyong pampanitikan sa Pilipinas, na nagsasaad ng damdamin at aspirasyon ng mga Pilipino. Narito ang ilan sa mga akda ni Francisco Baltazar: Mahomet at Constanza (1841) Almanzor y Rosalina (1841) Orosman at Zafira (1860) (komedya na may apat na bahagi) Don Nuño at Zelinda (komedya na may tatlong bahagi) La India Elegante y el Negrito Amante: sayneteng may isang yugto Hatol Hari Kaya (kundiman) Parangal sa Isang Binibining Ikakasal (tula) Paalam sa Iyo (awit) Rodolfo at Rosamunda (komedya) Pagpupuri kay Isabel II, Reyna sa España (tula) Auredato y Astrone (komedya) Bayaseto at Dorlisca (komedya 1857) Nudo Gordiano (komedya) Abdol y Miserena (1859) (komedya) Clara Belmori (komedya).” El Ensayo de Gramatica Hispano-Tagala Claus (isinalin sa Tagalog mula Latin) Pamilya Si Francisco Baltazar at ang kanyang asawa na si Juana Tiambeng y Rodriguez, nagmula sa isang mayamang pamilya, ay ikinasal ni Fr. Cayetano Arellano noong 22 Hulyo 1842. Sila ay nagkaroon ng 11 anak, kabilang sina Isabel, Silveria, Victor, Ceferino, at Josefa. Kabilang sa kanilang mga inapo ay sina: Victor Baltazar y Tiambeng, anak nina Francisco at Juana, ay nagtatag ng yunit ng Katipunan sa Orion noong 1896. Pinalaya niya ang bayan mula sa mga Kastila at kinilalang bayani ng Orion. Jose Lonzon Baltazar (1886-1967), apo ni Francisco, ay ang ika-13 alkalde ng Orion at nagsilbi mula 1931 hanggang 1934. Ang kanyang ama ay si Ceferino, ika-5 anak ni Francisco. Napakalas niya sa lokal na pulitika hanggang sa kanyang kamatayan. Luis Lonzon Baltazar ay apo ni Francisco at pinakamatandang kapatid ni Jose. Siya ang unang halal na alkalde ng Orion mula 1903 hanggang 1935. Siya ay isang opisyal ng Hukbong Rebolusyunaryo at malapit na kaibigan ni Manuel Luis Quezon.
  • 6. Fr. Primitivo Lonzon Baltazar (1871-1942), apo ni Francisco at kapatid nina Luis at Jose,ay nagsilbing kura paroko ng Orion mula 1904 hanggang 1940. Naging mahalaga ang kanyang ginampanan sa paglikas ng angkan ng mga Baltazar sa Bulacan noong panahon ng Hapon. Francisca Perrera Baltazar (1904-1993), apo ni Francisco at ina ni Atty. Efren Baltazar Pascual, ang ika-24 na gobernador ng Bataan (1972-1986). Ang mga anak ni Francisca ay naging mga prominenteng Bataeños: Benjamin, isang inhinyero, ay naging alkalde ng Orion at naging miyembro ng Sangguniang Panlalawigan ng Bataan; at si Efren ay naging alkalde ng Orani, Bataan at malaon ay naging bise gobernador at gobernador ng Bataan. Ang Kanyang mga Salita "Pag-ibig, 'pag na'sok sa puso nino man, hahamakin ang lahat masunod ka lamang". Sanggunian Orion: A Glimpse of the Past, the Grandeur of the Present. Orion, Batangas: Orion Municipal Government and Orion Municipal Historical Committee, 2007. Eugenio. Damiana L. Awit and Corrido: Philippine Metrical Romances. Quezon City, Philippines: University of the Philippine Press, 1987. La Solidaridad, Quincerio democratico, vol. 1,1889, translated by Guadalupe Fores-Ganzon, Fundacion Santiago, 1995. Mojares, Resil B. Origin and Rise of the Filipino Novel: A Generic Study of the Novel until 1940. Quezon City: University of the Philippines Press, 1983. Panlabas na kawing Florante at Laura tingnan sa Filipiniana.net. Pagkilala Orihinal na nilalaman mula sa WikiFilipino sa bisa ng GNU Free Documentation License. Tingnan ang pagtanggi. Hinango mula sa "http://fil.wikipilipinas.org/index.php?title=Francisco_Baltazar" Mga Kategorya: Makasaysayang Tao | Manunulat | Tampok na Artikulo Pansariling gamit Lumagda / Lumikha ng Akawnt
  • 7. Pananaw Artikulo Talakayan Tingnan ang batis Kasaysayan Hanapin Sulong! Hanapin Galugad Unang Pahina Tulong! Kami Ito Sariwang Pagbabago Sari-saring Pahina Balitaan Mga Lagusan Kasaysayan at Pangyayari Lakbay-Bayan Buhay at Sining Agham at Kalusugan Aliwan Isports Espesyal na Proyekto
  • 8. Proyekto Vibal Foundation Wikigamit Mga Bagong Akda Ikarga ang Papeles Mga Natatanging Pahina Bersiyong Maililimbag Mga Kaugnay na Binago Umugnay Wikipinoy Tambayan Talakayan Tawagan Kami
  • 9. Taguyod Pag-aambag Donasyon Binago ang pahinang ito noong 08:39, 6 Oktubre 2009. Pinasok ang pahinang ito 126,826 ulit. Magagamit ang nilalaman sa bisa ng GNU Free Documentation License. Patakarang pribado Ukol sa Wikifilipino Pagtanggi