2. Agenda
• Samenwerken en de kenniswerker
• De architectuur van samenwerken
• Casus: samenwerken in het hoger onderwijs
• Persoonlijke reflectie op samenwerken
2
3. Samenwerken
Van Dale: “in onderling overleg werken”
Merriam-Webster:
1: to work jointly with others or together especially in an intellectual
endeavor
2: to cooperate with or willingly assist an enemy of one's country and
especially an occupying force
3: to cooperate with an agency or instrumentality with which one is not
immediately connected
3
9. 9
De architectuur van samenwerken (3)
gestructureerd proces, 1 organisatie ongestructureerd proces, 1 organisatie
ongestructureerd proces, >1 organisatie
niet gestandaardiseerd, geïntegreerd gestandaardiseerd, geïntegreerd
gestructureerd proces, >1 organisatie
niet gestandaardiseerd, niet geïntegreerd gestandaardiseerd, niet geïntegreerd
collegiale
samenwerking co-creatie
organisatieoverstijgende
co-creatie
diversificatie
coordinatie
unificatie
replicatie
organisatieoverstijgende
samenwerking
10. 10
De architectuur van samenwerken (4)
niet gestandaardiseerd, niet geïntegreerd
gestandaardiseerd, geïntegreerdniet gestandaardiseerd, geïntegreerd
cross-selling
ketensamenwerking schaalvergroting
uitwisseling van
mensen
beperkt gestandaardiseerd, niet geïntegreerd
gemeenschappelijke
diensten
beperkt gestandaardiseerd, beperkt geïntegreerd
gestructureerd proces, 1 organisatie ongestructureerd proces, 1 organisatie
ongestructureerd proces, >1 organisatiegestructureerd proces, >1 organisatie
collegiale
samenwerking co-creatie
organisatieoverstijgende
co-creatie
organisatieoverstijgende
samenwerking
11. Architectuurprincipes voor samenwerking
• We opereren als een organisatienetwerk
• Taken en verantwoordelijkheden zijn expliciet benoemd
• De gemeenschappelijke processen en applicaties zijn gestandaardiseerd
• Processen hebben een eigenaar
• Gegevens hebben een eigenaar
• Medewerkers interacteren namens een specifieke organisatie
• Gegevens van individuele organisaties zijn duidelijk aanwijsbaar
• Gegevens die worden uitgewisseld zijn nodig voor de samenwerking
• Het koppelvlak tussen processen is expliciet
• Gegevensuitwisseling is gebaseerd op open standaarden
• Gegevensuitwisseling hanteert een gemeenschappelijke taal
• Er zijn standaard serviceniveau’s gedefinieerd en hierop wordt gestuurd
• Digitale co-creatie wordt ondersteund
• Gegevens over gebruikers worden centraal beheerd
• Identity management is federatief
11
13. Modellen die bijdragen aan het realiseren van principes
• We opereren als een organisatienetwerk
• Taken en verantwoordelijkheden zijn expliciet benoemd
• De gemeenschappelijke processen en applicaties zijn gestandaardiseerd
• Processen hebben een eigenaar
• Gegevens hebben een eigenaar
• Medewerkers interacteren namens een specifieke organisatie
• Gegevens van individuele organisaties zijn duidelijk aanwijsbaar
• Gegevens die worden uitgewisseld zijn nodig voor de samenwerking
• Het koppelvlak tussen processen is expliciet
• Gegevensuitwisseling is gebaseerd op open standaarden
• Gegevensuitwisseling hanteert een gemeenschappelijke taal
• Er zijn standaard serviceniveau’s gedefinieerd en hierop wordt gestuurd
• Digitale co-creatie wordt ondersteund
• Gegevens over gebruikers worden centraal beheerd
• Identity management is federatief
13
Procesmodel
Informatiemodel
Applicatiemodel
14. Project Regie in de Cloud
Doelstelling:
verkennen en bestendigen verdere
samenwerking op het gebied van
informatievoorziening in hoger
onderwijs en onderzoek, met focus
op kansen op het gebied van cloud
16. Just do it
optimalisatie
aantalparticiperendeinstellingen
1. Kenniscentrum voor online onderwijs (3,3)
2. Gezamenlijk business model voor online onderwijs (3,1)
3. Gezamenlijke voorzieningen voor ontwikkeling en beheer
leer/toetsmateriaal (3,5)
4. Gezamenlijke voorzieningen voor learning analytics (3,1)
5. Gemeenschappelijk gegevensmodel voor verantwoording
(3,4)
6. Datawarehouse in de community cloud (2,8)
7. Centrale administratie van studentidentiteiten (3,5)
8. Gestandaardiseerde uitwisseling studentgegevens (3,5)
9. Geintegreerde nationale onderwijscatalogus (3,0)
10. Resultaten uit bekostigd onderzoek vindbaar (3,6)
11. Infrastructuur voor onderzoeksgegevens (3,5)
12. Landelijk kenniscentrum voor VRE’s (3,0)
13. Gemeenschappelijke indicatoren voor valorisatie (3,0)
14. Bundeling van aanbesteding van applicaties (3,3)
15. Gestandaardiseerde koppelvlakken (3,8)
16. Gezamenlijke oplossingen voor onderwijslogistiek (3,1)
17. IT infastructuur uitbesteed (3,1)
18. Beperkt aantal landelijke rekencentra (2,9)
19. Kenniscentrum met IT-specialisten (3,0)
20. Servicebus in de community cloud (3,4)
21. Kenniscentrum informatiebeveiliging (3,5)
22. Rol-gebaseerde autorisatievoorziening (3,2)
23. Gemeenschappelijke risicoclassificatie van gegevens (3,7)
1
3
2
Gezamenlijke
voorzieningen
Gezamenlijke
optimalisatie
Gezamenlijke
kennisopbouw
Gezamenlijke
innovatie
9
114
10
innovatie
5 6
7
8
12
13
14
15
16 17 18
19
20 21
22
23
3,9 -3,4 3,1-2,93,3-3,2
Enquête
17. Gezamenlijke ambities
• Instellingen zijn goed geoutilleerd om (open) online onder- wijs in te zetten en te integreren in
het reguliere onderwijsaanbod.
• Voor het toetsen en certificeren van onderwijs kunnen instellingen beschikken over een
betrouwbare en veilige e-infrastructuur voor auteursomgevingen, itembanken en het afnemen
van digitale toetsen.
• Studenten en medewerkers hebben een digitale leer- en werkomgeving waarmee ze via alle
kanalen toegang hebben tot voor hen relevante informatie en functionaliteit.
• Instellingen kunnen beschikken over betrouwbare en relevantie stuurinformatie voor verhoging
van studiesucces en de kwaliteit van het onderwijs.
• Instellingen kunnen beschikken over een state-of-the-art e-infrastructuur voor het opslaan,
transporteren, verwerken, visualiseren, delen, archiveren en ontsluiten van
onderzoeksgegevens.
• Naast universiteiten kunnen ook hogescholen informatie over hun gepland, lopend en afgerond
onderzoek delen.
• Onderzoeksresultaten zijn maximaal toegankelijk, doordat ze betekenisvol beschikbaar kunnen
worden gesteld aan andere onderzoekers, bedrijven en de maatschappij.
• Medewerkers en studenten van instellingen kunnen drempelloos samenwerken met
medewerkers van andere kennisinstel- lingen en bedrijven van klein tot groot, en zowel
regionaal, nationaal als internationaal.
• De bedrijfsvoering en informatievoorziening van instellingen zijn efficiënt, veilig en duurzaam
ingericht.
• Instellingen kunnen gegevens eenvoudig intern en met elkaar uitwisselen.
• Instellingen kunnen mobiliteit van studenten over instellingen, tijdens of na hun opleiding
ondersteunen.
• Instellingen realiseren maximale gemeenschappelijke inkoopkracht voor het inkopen van
clouddiensten.
17
18. Hoger Onderwijs Referentie Architectuur
Architectuurvisie
Referentiemodellen
Implementatie-
hulpmiddelen
Ontwikkelingen
Principes
Digitaal leren & werken Studentmobiliteit Onderzoeksdata Cloud compu ng Integra e
Businessmodel
Bedrijfsfunc es
Bedrijfsprocessen
Informa e
Applica es
Technologie
Applica epla orm
Informa evoorzieningBusiness
Enterprise-architectuur Gebruik van HORA
Competen e-
ontwikkeling
20. Algemene toepassingen architectuur:
• Het geven van inzicht in
verbetermogelijkheden
• Het geven van inzicht in de relevante
aspecten en complexiteit van een
verandergebied
• Het geven van inzicht in de scope van
projecten en de relaties met andere
projecten
• Het geven van inzicht in
koppelvlakken en mogelijke
samenwerking binnen een instelling
• Het faciliteren van discussie en
besluitvorming over eigenaarschap
Specifieke toepassingen HORA:
• Het vergelijken van de inrichting van
verschillende instellingen
• Het geven van inzicht in
mogelijkheden voor samenwerking
• Het versnellen van het opstellen van
een instellingsarchitectuur
• Eenduidiger communicatie naar
leveranciers
Toepassingsmogelijkheden HORA
25. Persoonlijke reflectie
• Samenwerken is moeilijk – een ieder denkt vooral vanuit eigen belang
• Visie en win-win is belangrijk om samenwerking te laten slagen
• Als je geen formeel mandaat hebt dan kun je alleen enthousiasmeren
• Organisaties hoeven niet overal aan mee te doen – coalition of the willing
• Schaalvergroting is niet automatisch goedkoper – processtandaardisatie
• Standaardiseren doet pijn en werkt alleen onder sterke regie
• Begin onderop met standaardiseren – eerst infrastructuur
• Neem genoegen met kleine herbruikbare diensten – bijv. identity mgt.
• Samenwerken over organisatiegrenzen is eigenlijk gewoon samenwerken
• Architectuur voor samenwerking is eigenlijk gewoon architectuur
• Zonder governance gaat architectuur niet slagen (geldt ook voor
architectuur voor samenwerking)
25