2. Kakapusan at Kakulangan
Lahat ng bansa sa daigdig aynahaharap sa
isang suliranin na may kinalaman sa
kalagayan ng mga pinagkukunang-yaman at
ang kakayahan ng mga ito na matugunan
ang dumaraming pangangailangan at hilig
ng tao. Ang suliranin ng kakapusan ay ang
katotohanang hindi kayang matustusan ng
anumang bansa ang lahat ng mga
pangangailangan ng buong ekonomiya.
3. Ang kakapusan ay tumutukoy sa pagkakaroon
ng limitasyon sa mga pinagkukunang-yaman
na ginagamit sa paglikha ng mga produkto. Ito
ay isang kalagayan na kaakibat ng buhay ng
taona naglalarawan ng pagtutunggalian sa
paggamit ng yaman ng bansa upang
matugunan ang mga
pangangailangan.Dahilan ito ng paghahanap
ng iba·t ibangparaan upang matamo ang lubos
nakapakinabangan sa paggamit ng mga
yaman ng bansa.
4. Ang kakulangan ay isang kalagayan
na panandalian lamang. Sinasabi na ang
kalagayang ito ay maaaring gawa o
likha ng tao. Ito ang nagaganap kung
may pansamantalang pagkukulang ng
supply ng isang produkto. Ang
pagkakaroon ng artipisyal na
kakulangan ay madalas na nangyayari
sa isang ekonomiya.
5. Halimbawa
Ang artipisyal na kakulangan ng
bigas sapamilihan na nagaganap
kapag itinatago ngmga
negosyante ang produkto
upanghintayin ang pagtaas ng
presyo, o tinatawag na hoarding.
6. Ang hoarding ay pagtatago
ng mga supply na ginagawa
ng mga kasapi ng rice cartel
na nagiging dahilan
ngpagkukulang ng bigas sa
pamilihan.
7. Kartel
ay pangkat ng mga
malalaking negosyanteng tao
nakumokontrol at
nagmamanipula ng
distribusyon, pagbili, at
pagpepresyo ng mga
8. Ang kakulangan ay pansamantala
lamang naibinubunga ng mga
maling gawain ng tao. Kapag
naisaayosna ang supply, nawawala
na ang kakulangan. Ibig sabihin,
mas madaling bigyan ng solusyon
ang kakulangan kaysa sa
kakapusan.
9. Mga Suliranin Pang-ekonomiya
Ang kakapusan ang pangunahing dahilan
ng pagkakaroon ng mga suliranin pang-
ekonomiya.
Dahil sa suliraning kakapusan,mahalaga
na pag-isipan ng isang bansa kung anong
produkto at serbisyo ang gagawin at
gaano karami. Mahalaga din na tukuyin
kung para kanino gagawin at paano
ipapamahagi.
10. Dayagram
PRODUKSYON S DISTRIBUSYON
Ano ang U Para kanino ang
gagawin? L gagawin?
I
Paano ito R
gagawin? A
N Paano ipamamahagi
I ang produkto?
Gaano karami
ang gagawin? N
11. Ang bawat bansa ay may mga
layuning pangkabuhayan na
nais makamit. Sa pamamagitan
ng pagsasaalang-alang sa mga
katanungan na nauukol sa
produksiyon at distribusyon, ito
ay mabibigyan ng pansin.
12. Ano ang Gagawin?
Sa isang ekonomiya,mahalagang
mabatid ang mga produkto at
serbisyo na kinokonsumo ng mga
tao. Importanteng malaman ang
mga pangangailangan ng tao na
binibigyan ng higit na
pagpapahalaga.
13. Halimbawa
Mas pinahahalagahan ng tao ang pagkain
ng kanin kaysa sa mais, kaya mas pipiliin
ang paglikha ng maraming bigas kaysa sa
mais. Ang ganitong sitwasyon ng pagpili ng
produktong gagawin ay naiuugnay sa
konsepto ng Production Possibilities-
Frontier ng paglikha ng iba·t ibang
produkto mula sa tiyak nadami ng
pinagkukunang-yaman sa isang takdang
panahon.
14. Ang paglikha ng mas maraming
bigas ay nangangahulugang higit
na malawak na lupain ang
pagtataniman nito kaysa mais.
Ang pagpili sa produktong
lilikhain ay ibinabatay sa
pangangailangan ng
nakararaming kasapi ng lipunan.
15. Production Possibility
Frontier - PPF
What Does Production Possibility
Frontier - PPF Mean?
A curve depicting all maximum
output possibilities for two or more
goods given a set of inputs
(resources, labor, etc.). The PPF
assumes that all inputs are used
efficiently.
16.
17. As indicated on the chart above, points
A, B and C represent the points at which
production of Good A and Good B is
most efficient. Point X demonstrates the
point at which resources are not being
used efficiently in the production of both
goods; point Y demonstrates an output
that is not attainable with the given
inputs
18. Paano Ito Gagawin?
Sa paglikha ng mga produkto ay
may prosesona sinusunod. Isinasaalang-alang
ang mgabagay na gagamitinsa pagbuo ng
mgaprodukto. Ang bansa ba ay may sapat
nasalik ng produksiyon upang makalikha
ngmga produkto na kailangan ng
ekonomiya?Sa paggamit ng mas maraming
manggagawakaysa sa makinarya?
Makakamura ba angbansa sa paglikha ng
bigas? Ito aymahalagang isaisip kung paano
gagawin angisang produkto.
19. Gaano Karami ang Gagawin?
Ang dami ng produkto na gagawin
aypagsasaalang-alang ng yaman ng
bansaat bilang ng mga mamamayan
namakikinabang sa produktong
gagawin.Kapag may nagawang produkto
angekonomiya, dapat itong ipamahagi
samga mamamaya. Ang distribusyon
aykakambal ng produksyon. Ito
angpamamahagi ng mga bagay-bagay
salahat ng sektor ng ekonomiya.
20. Sinasabing ang produksiyon ay nagiging
makabuluhan kung ito ay maipapamahagi sa
lahat ng mamamayan na nangangailangan
ng mga produkto upang pantay-pantay na
matamo ang kasiyahan at
kapakinabangan sa buhay. At kapag ang
lahat ng tao ay nakakabahagi sa mga
nilikhang produkto ng bansa, ibig sabihin
episyenteng nagamit ang mga likas na
yaman.
21. Para Kanino Gagawin?
Isinasaalang-alang ang mga
mamamayan na gagamit at
makikinabang sa mga lilikhaing
produkto upang maging epektibo
ang mga pamamahaging mga
nasabing produkto.
22. Paano Ipamamahagi ang Produkto?
Ang maging epektibo sa pamamahagi ng
mga nagawang produkto ay isang layunin
ng pamahalaan, kaya isinasagawa nito ang
iba·t ibang pamamaraan upang makarating
sa kinauukulan ang mga nalikhang
produkto. Ang kalakalang lokal at mga
pamilihan ay mga mekanismo
namakakatulong sa pamamahagi ng mga
produkto.
23. Ang aralin na ito ay kung papaano matutugunan
ng isang ekonomiya ang mga suliranin ng
kanilang pinagkukunang-yaman.
‡
Kung saan ang ating mga pinagkukunang-
yaman ay may limitasyon at ang iba ay
pansamantalalang kung kulangin at ang iba ay
ang kakapusan nito .
‡
May mga salik na dapat isaalang-alang
kung gusto ng isang bansa na umunlad ang
isang ekonomiya.
24. Kailangan din ng kooperasyon ng
mga mamamayan ng isang bansa
kung susundin ang mga salik
nanatukoy, dahil kahit nagawa na
ang mga nasabi ay wala itong silbi
kung ang mga mamamayan
mismo ay walang kooperasyon at
tiwala namakakamit nila ang
kaunlaran.