SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 18
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 1
1. Төслийн өгөгдөл
 Барилга төлөвлөж буй газар: Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сум.
 Төлөвлөж буй барилга: 38.0м х 12.0м хэмжээтэй 30 айлын орон сууцны барилга.
Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын уур амьсгалын үзүүлэлтүүдийг “Барилгад хэрэглэх уур амьсгал ба
геофизикийн үзүүлэлт” БНбД 23-01-09 -ийн Хөвсгөл аймаг “Хатгал”, “Улаан-Уул” станцын үзүүлэлтээр
авч доорхи хүснэгтээр үзүүллээ.
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 2
Гаднах агаарын сар, жилийн дундаж температур, о
С
Хүснэгт II-1
Станц
Сар
жил
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Улаан-Уул -25.1 -19.6 -9.7 0.2 8.5 13.6 14.9 12.1 6.3 -2.3 -14.3 -23.5 -3.2
Гадна агаарын үнэмлэхүй хамгийн их температур, о
С
Хүснэгт II-2
Станц Үнэмлэхүй хамгийн их Он сар өдөр
VII сарын үнэмлэхүй ихийн
дундаж
Хатгал 31.8 1997.VII.10 24.7
Гадна агаарын үнэмлэхүй хамгийн бага температур, о
С
Хүснэгт II-3
Станц Үнэмлэхүй хамгийн бага Он сар өдөр
VII сарын үнэмлэхүй бага
дундаж
Хатгал -46.5 1969.I.29 -37.6
Барилга, байгууламж, техник технологийн тооцооны температур, о
С
Хүснэгт II-4
Станц
Гадна агаарын тооцооны температур, о
С
Хамгийн хүйтэн үеийн
Хамгийн халуун
үеийн нэг хоногийн
1 хоног 3 хоног 5 хоног
Агаар
сэлгэлтийн
Улаан-Уул -43.3 -44.3 -45.4 -27.4 23.4
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 3
Өвлийн улирлын барилга, техникийн тооцооны
температурын хангамжийн үзүүлэлт, о
С
Хүснэгт II-5
Станц
Хамгийн хүйтэн 5 хоног температур
хангамж, %
Хамгийн хүйтэн 1 хоног температур
хангамж, %
99.2 99.5 94 92 99.9 99.5 94 92
Хатгал -39.8 -39.6 -37.8 -35.7 -42.0 -41.9 -40.5 -38.5
Агаарын чийгшил, хур тунадасны хэмжээ
Хүснэгт II-8
Станц
Хур тунадас
Халуун
сар
Хүйтэн
сар
жил
Дулаан
үе
Хоногийн
хамгийн их
он сар Өдөр
Хатгал 55 66 299.6 287.9 70.5 1971 VII 25
Жил, сарын дундаж салхины хурд
Хүснэгт II-9
Станц
Сар, өвлийн улирал, жилийн дундаж хурд, м/с
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII өвөл жил
Улаан-Уул 1.5 1.7 2.6 3.1 3.0 2.3 1.7 1.7 1.9 2.1 1.7 1.4 1.5 2.1
Бор хүрэн өнгөтэй элсэнцэр хөрс талбайн хэмжээнд 0.70-0.80 м зузаантай жигд тархах ба талбайд
улирлын хөлдөлт гэсэлтийн бүсэд орших бор шаргалаас бор хүрэн өнгөтэй элсэнцэр чигжээстэй хайрган
хөрс, олон жилийн цэвдэг тогтоцтой бор шаргалаас хөх саарал өнгөтэй элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс
тархсан байна.
Уг том хэмхдэст хөрс нь криотекстурын хувьд цул болон үеллэг текстуртай, их мөсжилттэй хатуу цэвдэг
байдлаар тохиолдож байна. 10.0 м гүний температур -1.00
цельс болно. Цэвдэг хөрсний гэсэлтээс хөрсний
ус 2.30-2.80 м илэрсэн байна.
Геоморфологийн нэг элементэд орших ба олон жилийн цэвдэг ул хөрс талбайн хэмжээнд жигд
тархсан хөрсний устай зэргээс судалгааны талбай инженер геологийн хүнд нөхцөлд оршино.
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 4
Хөрсний физик-механик шинж чанар
ИГЭ-1. Гэсгэлэн байдалтай бор шаргал өнгийн элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс ( dp-QIII-IV)
Элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс нь бэл хормойн гаралтай. Өмнөх судалгааны материалуудын
лабораторийн шижилгээний үр дүнгээр ширхэглэлийн бүрэлдэхүүний утгыг тодорхойлбол :
- Хайр, хайрга 58.1
- Элс 26.3
- Тоос 9.4
- Шавар 6.3 тус тус агуулагдана.
Õөрсний физик шинж чанарын үзүүлэлтийн дундаж утгыг тодорхойлбол:
- Байгалийн чийг 0.081
- Хувийн жин, г/см3
2.70
- Эзэлхүүн жин, г/см3
2.21
- Цогцсын эзэлхүүн жин, г/см3
2.05
- Сүвшил, % 24.07
- Сүвшлийн итгэлцүүр 0.322
- Чийглэгийн зэрэг 0.64
Õөрсний механик шинж чанарын үзүүлэлтийн норматив болон тооцооны утгыг БНбД 2.02.01-94-ийн
хавсралт *-4,5-аар өгвөл:
Норматив утга:
- Зууралдлын хүч СН
= 16 кПа
- Дотоод үрэлтийн өнцөг φН
= 44 0
- Хэв гажилтын модуль Е= 44 МÏà
Тооцооны утга:
- Зууралдлын хүч СII
= 10.66 кПа
- Дотоод үрэлтийн өнцөг φII
= 38.260
- Тооцооны эсэргүүцэл R0= 400êÏà
Газар шорооны ажлын зэрэг гар аргаар болон механизмаар малтахад III болно.
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 5
ИГЭ-1/б/. ОЖЦ байдалтай элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс. (dp-QIII-IV)
Дýýä-îð÷èí ¿åèéí äºðºâäºã÷èéí íàñòàé делëþâè-пролювийн ãàðàëòàé бор саарлаас, хөх саарал ºíãºòýé уян
налархайгаас урсамтгай хам байдалтай элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс нь гэсгэлэн байдалтай элсэнцэр
чигжээстэй хайрган хөрсний доороос 3.0 м гүнээс илэрч 5.0 м гүн хүртэл дуусалгүй үргэлжилсэн.
Судалгаанаас үзэхэд 5.0 м-ийн гүнд хөрсний температур -0.40
С байгаа нь хөлдүү шинж төлөвтэйг
тодорхойлохоос гадна үелэг текстуртай их мөсжилттэй байна.
Элсэнцэр чигжээстэй хайр, хайрга:
- Нийлбэр чийг 0.190
- Хөлдөөгүй усны чийг /Wh/ 0.108
- Мөсөн үе шигдэцүүдийн хоорондох хөрсний чийг 0.154
- Мөсөн үе шигдэцүүдийн хоорондох чийг 0.036
- Хөлдүү хөрсны барьцалдуулагч хэсгүүдийн чийг 0.046
- Хувийн жин г/см3
2.70
- Эзэлхүүн жин г/см3
2.09
- Цогцсын эзэлхүүн жин г/см3
1.76
- Сүвшлийн итгэлцүүр 0.538
- Нүх сүв ус мөсөөр дүүргэгдсэний зэрэг 1.454
- Нийлбэрт мөсжилт /Лс/ 0.228
- Мөсөн үе шигдэлцийн мөсжилт /Лв/ 0.097
- Барьцалдлын мөсжилт /Лц/ 0.004
Харьцангуй суулт
- 1,5 кг/см2
0.069
- 3 кг/см2
0.075
Шахагдлын коэфициент
- 1кг даралтын дор 0.047
- 3кг даралтын дор 0.067
Хөрсний хувийн цахилгаан эсэргүүцэл. 60-120 Ом/м
Хөрсний улирлын гэсэлтийн гүн. 3.84 м
Тооцооны эсэргүүцэл . 35кПа
Газар шорооны ажлын зэрэг гэсгэлэн нөхцөлд гар аргаар малтахад IV.
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 6
ОЖЦ хөрсний дулаан физикийн үзүүлэлт:
Олон жилийн цэвдэг байдалтай элсэнцэр чигжээстэй хайр, хайрган хөрсний дулаан
физикийн үзүүлэлтүүдийг тодорхойлбол:
Дулаан дамжуулалтын коэффициент (ккал/м3
)
- Гэсгэлэн үед Лт - 1.50
- Хөлдүү үед Лю - 1.60
Эзэлхүүний дулаан багтаамж (ккал/м3
)
- Гэсгэлэн үед Ст - 640
- Хөлдүү үед Сю – 540
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 7
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 8
2. Олон жилийн цэвдэг хөрсөнд барилгын суурь төлөвлөх
Олон жилийн цэвдэг хөрсөн дээр барилгын суурь суулгах гүнийг тодорхойлох.
Олон жилийн цэвдэг хөрсний дээд хязгаар улирлын хөлдөлт, гэсэлтийн үетэй нийлж байвал нам
суулгалттай суурийг хөлдүү хөрсөнд 1м гүнд суулгана. Олон жилийн цэвдэг хөрсөнд I-р зарчмаар
барилгын суурь төлөвлөхөд улирлын гэсэлтийн тооцооны гүнийг тодорхойлно.
𝑑 𝑡ℎ = 𝐾ℎ
𝑖
∗ 𝑑 𝑡ℎ,𝑛
𝑑 𝑡ℎ,𝑛 – улирлын гэсэлтийн норматив гүн.
𝐾ℎ
𝑖
– Барилгын дулааны нөлөөг бодолцсон коэффициент.
Хөндийлжтэй барилгын гадна хананд – 1.2 дотор хананд –0.8 байна.
Улирлын гэсэлтийн норматив гүнийг тодорхойлъё.
𝑑 𝑡ℎ,𝑛 = 𝑑 𝑡ℎ
𝐼
∗
𝐾 𝑤,𝑐
𝐾 𝑤
∗ √
(𝑇𝑡ℎ,𝑐 − 𝑇𝑏𝑓) ∗ 𝑡𝑡ℎ,𝑐
(𝑇𝑡ℎ − 𝑇𝑏𝑓) ∗ 𝑡𝑡ℎ
𝑑 𝑡ℎ
𝐼
– жилийн хамгийн их гүн гэсэх хэмжээ =3.5м /ТБХМ хуудас 148. зураг 1.52/
𝐾 𝑤,𝑐 𝐾 𝑤 – хөлдүү хөрсний нийлбэр ба ажиглалтын үеийн чийгнээс хамаарах коэффициентүүд
𝐾 𝑤,𝑐 = 0.854 𝐾 𝑤 = 0.942 /ТБХМ хуудас 63. хүснэгт 1.8/
𝑇𝑏𝑓 – хөрсний хөлдөж эхлэх температур 𝑇𝑏𝑓 = −0.4℃ /ТБХМ хуудас 63. хүснэгт 1.9/
𝑇𝑡ℎ,𝑚 – олон жилийн зуны температурын дундаж утга 𝑇𝑡ℎ,𝑚 = 14.9℃
𝑡𝑡ℎ,𝑚 – олон жилийн дундаж дулаан үеийн үргэлжлэх хугацаа /цаг/
𝑇𝑡ℎ,𝑐 – газрын гадаргуугийн зуны үеийн тооцооны температур:
𝑇𝑡ℎ,𝑐 = 1.4𝑇𝑡ℎ,𝑚 + 2.4℃ = 1.4 ∗ 14.9 + 2.4 = 23.26℃
𝑡𝑡ℎ,𝑐 – Зуны тооцоот үргэлжлэх хугацаа:
𝑡𝑡ℎ,𝑐 = 1.15 ∗ 𝑡𝑡ℎ,𝑚 + 360цаг = 1.15 ∗ 720 + 360 = 1188цаг
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 9
Улирлын гэсэлтийн норматив гүн.
𝑑 𝑡ℎ,𝑛 = 3.5 ∗
0.854
0.942
∗ √
(23.26 + 0.4) ∗ 1188
(14.9 + 0.4) ∗ 2160
= 3.82м
Улирлын гэсэлтийн тооцооны гүн.
𝑑 𝑡ℎ = 0.8 ∗ 3.82 = 3.056м
Олон жилийн цэвдэг хөрсний дээд хязгаар улирлын хөлдөлт, гэсэлтийн үетэй нийлж байгаа учраас суурь
суух гүний хэмжээг dth+1м=3.056+1=4.0м гэж сонголоо.
Төсөллөж буй барилгын суурьт ирэх ачааллыг тодорхойлъё.
Бат бэхийн тооцоог тогтмол ба түр ачааллуудыг оролцуулсан үндсэн хослолд хийж суурийн хүчлэлүүдийг
тодорхойллоо.
Барилгын дагуу чиглэлд
D + L + Ls + Wx
D + 0.95L + 0.9Ls
Барилгын хөндлөн чиглэлд
D + L + Ls + Wy
D + 0.95L + 0.9Ls
D –Тогтмол ачаалал
L –Түр ачаалал /удаан хугацааны/
Sx –Түр ачаалал /богино хугацааны/
Тогтмол ачаалал
Бүтээцийн өөрийн жингийн тогтмол ачааллыг программ өөрөө бодолцох учраас барилга архитектурын
даалгаврыг үндэслэн бат бэхийн тооцоонд даацын бүтээцэд үйлчлэх ачааллыг доор заасан хэмжээтэй
байхаар авлаа.
1. Дээврийн жин -т/м2
Хуягтай хар цаас нэг үе 0,005 т/м2
Хар цаас 3 үе 0,015 т/м2
Цементэн тэгшилгээ М100 / 2см / 0,02х2,2х1,3=0.0572 т/м2
Керамзит бетон налуулга / 5-15см / 0,1х1,5х1,3=0.195 т/м2
Дулаалгын эрдэс хөвөн хавтан / 20см / 0,2х0,2х1,3=0.052 т/м2
Уур тусгаарлагч 1 үе 0,005 т/м2
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 10
Цементэн тэгшилгээ / 2см / 0,02х2,2х1,3=0.0624 т/м2
Нийт 0,392 т/м2
2. Давхар дундын хучилтын жин -т/м2
Шалны жин -т/м2
Цементэн тэгшилгээ / 2см / 0,02х2,2х1,3=0.0572 т/м2
Уур тусгаарлагч 1 үе 0,005 т/м2
Керамик хавтан / 1см / 0,01х1,2х1,3=0.0156 т/м2
Нийт 0,078 т/м2
Хамар ханын жин -т/м2
Тоосгон хана /12см/ 2,8х0,12х1,0х1,8х1,1=0.665 т/м
Шавар өнгөлгөөний жин /2см/ 0,02х2,8х1,0х1,8х1,3=0.131 т/м
Хучилтын 8,0х6,0м талбайд нийт 15,2м урттай 12,0тн масстай хамар хана байна гэж үзвэл, хучилтын 1м2
талбайд үйлчлэх ачаалал:
Нийт 0,328 т/м2
3. Гадна ханын жин -т/м
Хөнгөн блок / 360мм / 2,4х0,36х1,0х0,8х1,2=0.829 т/м
Чулуун хөвөн / 100мм / 3,0х0,10х1,0х0,2х1,3=0,078 т/м
Өнгөлгөө өрлөг / 120мм / 3,0х0,12х1,0х1,8х1,1=0,712 т/м
Шавар өнгөлгөөний жин / 2см / 0,02х2,4х1,0х1,8х1,3=0,112 т/м
Нийт 1.73 т/м
4. Парапетны өрлөгийн жин -т/м
Тоосгон өрлөг / 380мм / 0,38х1,0х1,0х1,8х1,1=0.752 т/м
Түр ачаалал
1. Удаан хугацааны үйлчлэлтэй ачаалал:
Орон сууц, олон нийтийн барилгын хучилтанд хүн, амьтан, тоног төхөөрөмжөөс үүсэх тогтоосон хэмжээт
багасгасан утгатай ачаалал.
Орон сууцны барилгын өрөө тасалгаанд үйлчлэх ачаалал:
0,03х1,3=0.039 т/м2
Дээрx өрөөнүүдтэй холбогдох үүдний өрөө, шат, хонгил:
0,10х1,3=0.13 т/м2
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 11
2. Эгшин зуурын үйлчлэлтэй ачаалал:
Орон сууц, олон нийтийн барилгын хучилтанд хүн, амьтан, тоног төхөөрөмжөөс үүсэх тогтоосон хэмжээт
бүрэн утгатай ачаалал.
Орон сууцны барилгын өрөө тасалгаанд үйлчлэх ачаалал:
0,15х1,3=0.195 т/м2
Дээрx өрөөнүүдтэй холбогдох үүдний өрөө, шат, хонгил:
0,30х1,2=0.36 т/м2
3. Дээвэрт үйлчлэх цасны ачаалал:
0,05х1,4=0,07 т/м2
Төсөллөж буй барилгын тооцооны 3D схем
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 12
Төсөллөж буй барилгын тооцооны схем
Суурийн уланд үүсэх дагуу хүчний эпюр
dead load
X
Y
Z
3
Diagram N
Units of measurement - t
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17
18 20 78 80
-79.4-77.4
-91.4-89.3
-86.4-84.3
-130-128
-86.4-84.3
-91.4-89.3
-79.4-77.3
-120-118
-139-137
-135-133
-183-181
-132-130
-142-140
-120-118
-78.7-76.7
-130-128
-78.8-76.7
-140-138
-131-130
-137-136
-134-133
-183-181
Minimum force -182.832X
Y
Z
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 13
Олон жилийн цэвдэг хөрсөнд барилгын суурийн улны талбайн хэмжээг тодорхойлохдоо хөрсний
ердийн нөхцөлд суурийн талбайг тооцох аргачлалыг ашиглана. Иймд төсөллөж буй барилгын
голын баганан суурийн улны талбайн хэмжээг тодорхойлъё.
Голын баганан суурийн улны хүчлэлийг тодорхойлох.
Sun May 11 13:52:35 2014 LESSON main model
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------
| DESIGN COMBINATIONS OF FORCES (DCF)
|
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------
| ELM SN CRT CN CE G| N MK MY QZ MZ QY LOAD CASES.
|
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------
| 9 1 A -158.60 -.00042 -.00489 .00229 .03006 .06105 1
|
|
|
| 11 2 2 2 A -182.23 -.00059 -.02384 -.01639 .01419 -.11728 1 2 3
|
| 9 1 A -156.54 -.00042 .00198 .00229 -.15309 .06105 1
|
|
|
| 12 1 2 2 A -133.74 -.00174 4.0741 -4.0276 .12857 .34381 1 2 3
|
| 4 1 A -132.05 -.00196 4.0138 -3.9714 .21168 .39713 1 3
|
| 9 1 A -115.11 -.00219 3.3072 -3.2791 .50232 .53038 1
|
|
|
| 12 2 2 2 A -131.68 -.00174 -8.0086 -4.0276 -.90286 .34381 1 2 3
|
| 8 1 A -113.05 -.00219 -6.5301 -3.2791 -1.0888 .53038 1
|
|
|
| 13 1 2 2 A -143.55 -.00351 -4.4833 4.5234 .06114 .24857 1 2 3
|
| 9 1 A -123.93 -.00392 -3.7088 3.7328 .44709 .44736 1
|
|
|
| 13 2 2 1 A -121.86 -.00392 7.4897 3.7328 -.89498 .44736 1
|
| 4 2 A -141.48 -.00351 9.0869 4.5234 -.68457 .24857 1 2 3
|
| 20 1 A -125.57 -.00368 7.7565 3.8635 -.79503 .37297 1 2
|
|
|
| 14 1 2 2 A -120.58 .00472 6.1985 -6.1056 -.36426 -.13819 1 2 3
|
| 4 1 A -108.49 .00377 5.0202 -4.9549 .01170 .04238 1
|
| 26 1 A -119.88 .00460 6.0980 -6.0100 -.30226 -.10794 1 3
11-р шилбэн төгсгөлөг элементийн хүчлэлийг сонгож авлаа.
N= -182.23 т MY= -0.023 тм QZ= -0.01т/м MZ= 0.014 тм QY= -0.117т/м
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 14
Суурийн улны талбайн хэмжээг тодорхойлох.
𝐴 ≥
𝑁
𝑅𝑡ℎ
𝑛
− 𝛾𝑓 ∗ 𝑑 𝑓 ∗ 𝑘
Баганан суурийн улаар хөлдүү хөрсөнд ирэх тооцооны даралтын утга. /ТБХМ хуудас 59. хүснэгт 1.5/
хөрсний температур −1.0℃ байх үед 𝑅𝑡ℎ
𝑛
= 400кПа байна.
k- суурийн ухаасын дүүргэлтийн коэффициент /0.8 – 0.9/ байна.
𝐴 ≥
182
40−2.7∗4.0∗0.8
= 5.80м
Суурийн улны өргөнийг тодорхойлох.
𝑏 = √𝐴 = √5.8 = 2.4м
суурийн улны өргөнийг b=2.5м –ээр сонголоо.
Суурийн бүтээцийн жин тодорхойлох.
𝐺𝐼 = (2.18 + 1.13 + 0.36) ∗ 2.5 = 9.212т
Суурин дээр дарах хөрсний жинг тодорхойлох.
𝐺Х = (6.25 − 0.25) ∗ (4 − 1) ∗ 2.7 = 48.60т
Суурийн уланд үүсэх даралт тодорхойлох.
𝑃 =
𝑁 + 𝐺𝐼 + 𝐺 𝑋
𝐴
=
239.8
6.25
= 38.3т/м2 < 𝑅 = 40т/м2
Захын баганан суурийн улны хүчлэлийг тодорхойлох.
Sun May 11 13:52:35 2014 LESSON main model
1
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------
| DESIGN COMBINATIONS OF FORCES (DCF)
|
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------
| ELM SN CRT CN CE G| N MK MY QZ MZ QY LOAD CASES.
|
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------
| 1 1 2 2 A -79.803 -.00884 -4.7925 4.7550 -3.4471 -3.1085 1 2 3
|
| 4 1 A -79.435 -.00863 -4.7567 4.7165 -3.3667 -3.0597 1 3
|
| 22 1 A -74.046 -.00693 -4.2682 4.2258 -2.7282 -2.5964 1
|
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 15
|
|
| 1 2 1 2 A -77.740 -.00884 9.4727 4.7550 5.8785 -3.1085 1 2 3
|
| 24 1 A -71.984 -.00693 8.4091 4.2258 5.0610 -2.5964 1
|
|
|
| 2 1 2 2 A -91.902 -.01056 3.6609 -3.6497 -3.3025 -3.0265 1 2 3
|
| 4 1 A -83.717 -.00943 3.2273 -3.2269 -2.4360 -2.3578 1
|
| 6 1 A -91.409 -.01054 3.6206 -3.6126 -3.2126 -2.9673 1 3
|
|
|
| 2 2 2 2 A -89.839 -.01056 -7.2883 -3.6497 5.7771 -3.0265 1 2 3
|
| 22 1 A -81.654 -.00943 -6.4535 -3.2269 4.6374 -2.3578 1
2-р шилбэн төгсгөлөг элементийн хүчлэлийг сонгож авлаа.
N= -91.90 т MY= 3.66 тм QZ= -3.64т/м MZ= -3.30 тм QY= -3.02 т/м
Баганан суурийн улаар хөлдүү хөрсөнд ирэх тооцооны даралтын утга. /ТБХМ хуудас 59. хүснэгт 1.5/
хөрсний температур −1.0℃ байх үед 𝑅𝑡ℎ
𝑛
= 400кПа байна.
𝐴 ≥
91.90
40−2.7∗4.0∗0.8
= 2.93м
Суурийн улны өргөнийг тодорхойлох.
𝑏 = √𝐴 = √2.93 = 1.7м
суурийн улны өргөнийг b=1.8м –ээр сонголоо.
Суурийн бүтээцийн жин тодорхойлох.
𝐺𝐼 = (1.13 + 0.36) ∗ 2.5 = 3.732т
Суурин дээр дарах хөрсний жинг тодорхойлох.
𝐺Х = (3.24 − 0.25) ∗ (4 − 1) ∗ 2.7 = 24.22т
Суурийн уланд үүсэх даралт тодорхойлох.
𝑃 =
𝑁 + 𝐺𝐼 + 𝐺 𝑋
𝐴
=
119.8
3.24
= 36.9т/м2 < 𝑅 = 40т/м2
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 16
Олон жилийн цэвдэг буурь хөрсний даах чадварын тооцоо
Олон жилийн цэвдэг буурийн тооцооны II шат нь түүний даах чадварыг тодорхойлох явдал юм.
Хатуу цэвдэг хөрсөнд зөвхөн даах чадварын тооцоо хийхэд хангалттай байдаг бол уян цэвдэг хөрсөнд даах
чадвар болон хэв гажилтын тооцоог хийх шаардлагатай байдаг.
Төсөллөж буй барилгын талбайд цул болон үеллэг текстуртай, их мөсжилттэй хатуу цэвдэг хөрс үргэлжлэн
тархаж байгаа учраас зөвхөн буурийн даах чадварын тооцоог хийлээ.
Барилгын суурьт ирэх тооцооны ачаа нь олон жилийн цэвдэг хөрсний даах чадвартай тэнцүү буюу бага
байх ёстой. 𝐹 ≤ 𝐹𝑢/𝛾𝑛
𝐹 – буурьт ирэх тооцооны ачаа
𝐹𝑢 – Олон жилийн цэвдэг буурийн даах чадвар
𝛾𝑛 – найдваржилтын коэффициент /барилга байгууламжийн төрлөөс хамаарна./
𝐹𝑢 = 𝛾𝑡 ∗ 𝛾𝑐 ∗ (𝑅 ∗ 𝐴 + ∑ 𝑅 𝑎𝑓,𝑖
𝑛
𝑖=1
∗ 𝐴 𝑎𝑓,𝑖)
𝛾𝑡 – барилгын болон ашиглалтын үеийн хөрсний температурын өөрчлөлтийг бодолцсон коэффициент
- Олон жилийн цэвдэг хөрс тэс хөлдүү төлөвт байвал =1.0
- Олон жилийн цэвдэг хөрс уян төвөвт байвал =1.0
- Инженерийн байгууламжийн буурьт =0.80
𝛾𝑐 – буурийн ажлын нөхцлийн коэффициент. Суурийн төрөл ба суурь тавих арга технологиос хамааруулан
байгалийн буурьтай баганан ба шугаман суурьт =1.0 –аар авна.
𝐴 – баганан суурийн улны талбай
𝑅 – суурийн үзүүрт үүсэх цэвдэг хөрсний тооцооны эсэргүүцэл /ТБХМ хуудас 59. хүснэгт 1.5/
𝑅 𝑎𝑓,𝑖 – суурийн хажуу гадаргууд ( i ) –р үед орших барьцалдан хөлдсөн хөрсний тооцооны
шилжисхийлтийн эсэргүүцэл. /ТБХМ хуудас 60. хүснэгт 1.6/
𝐴 𝑎𝑓,𝑖 – ( i ) –р үеийн хөрсний суурийн хатуу гадаргуутай барьцалдан хөлдсөн талбай
Буурийн даах чадварыг голын баганан суурийн хувьд тодорхойлъё.
𝐹𝑢 = 1 ∗ 1 ∗ (40 ∗ 6.25 + 13 ∗ 7.34) = 345.42т
Даах чадвар хангалттай байна.
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 17
Салхижуулах хөндийлжийн температурын горим тогтоох тооцоо.
Олон жилийн цэвдэг хөрсний төлөв байдлыг найдвартай хадгалах гол арга нь барилгын доогуур
салхилуулах хөндийлж байгуулах арга юм.
- Барилгын талбайн хэмжээ A=38.0x12.0=456.0м2
- Барилгын дотоод температур Tin=18℃
- Хөндийлж дээрхи хучилтын дулаан эсэргүүцэл R0=3м2
цаг град/ккал
- Хөндийлж дотор дулааны ирэх ба буцах шугам байрлах Rp=3м2
бөгөөд түүний дулаан тусгаарлалтын эсэргүүцэл
- Ирэх ба буцах шугамын урт lp1=38м
- Ирэх шугамын усны температур Тp1=90℃
- Буцах шугамын усны температур Тp2=70℃
- Барилгын хаяавчийн дулааны эсэргүүцэл Rz=0.2м2
цаг град/ккал
- Цоколийн өндөр hц= 0.8м
- Цоколийн талбай Aц=(2b+2l)xhц=(2x12+2x38)x0.8=80м2
Улирлын гэсэлттэй хөрсний нийлбэр чийг Wtot = 0.190
Улирлын гэсэлтийн үеийн хөрсний скелетийн хувийн жин тодорхойлох.
𝛾 𝑑𝑓 =
2.70
1+0.190
= 2.26т/м2 𝛾 𝑑,𝑡ℎ =
2.70
1+0.190
= 2.26т/м2
Улирлын гэсэлтийн үеийн дулаан дамжуулалтын коэффициент ба
эзэлхүүний дулаан багтаамж тодорхойлох.
𝛾𝑓 = 2.9 ккал/м цаг град 𝛾𝑡ℎ = 2.73 ккал/м цаг град 𝐶𝑡ℎ = 640 ккал/м3 град
Олон жилийн цэвдэг хөрсний дулаан физикийн үзүүлэлтүүд тодорхойлох.
Мөсөн линзүүдийн хоорондох хөлдүү хөрсний чийг Wm= 0.154
Цэвдэг хөсний нүх сүвийн усны уусмалын концентраци нь хөрсний давсжилтийн зэргээс хамаарна.
𝐶 𝑝𝑠 =
𝐷𝑠
𝐷𝑠+𝑊𝑡𝑜𝑡
=
0.6
0.6+100𝑥0.19
= 0.03 𝐶 𝑝 = (𝑇° = −1.0℃) = 0.012 /ТБХМ хуудас 70./
Барилгын доорхи олон жилийн цэвдэг хөрсний дээд хязгаар дээрхи жилийн дундаж температур.
𝑇0
′
= 𝑇0 − 𝑇𝑏𝑓 = −1.0 + 0.4 = −0.6℃ 𝑇0
′
= −1.0℃
Салхижуулах хөндийлжийн жилийн дундаж температур
𝑇𝑐𝑎 = 𝐾0 𝑥𝑇0
′
= 1.06𝑥(−1.0) = −1.06℃
𝐾0 =
𝛾𝑓
𝛾𝑡ℎ
=
2.9
2.73
= 1.06
Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл
А.SC12E001 Хуудас 18
Салхижуулах хөндийлжийн модулийг тодорхойлох.
hc/b = 0.8/12 = 0.06 > 0.02 байгаа учраас механик салхижуулалт шаардлагагүй гэж үзлээ.
Хөндийлж доторхи температурыг тогтмол барьж байх шаардлагатай
салхижуулалтын модулийг тодорхойлох.
𝑀 = 𝐾𝑐 ∗
𝑇𝑖𝑛 − 𝑇𝑐𝑎 − (𝑇𝑐𝑎 − 𝑇𝑜𝑢𝑡) ∗ 𝑋 + 𝜉
0.77 ∗ 𝑅0 ∗ 𝐶𝑣 ∗ 𝐾𝑎 ∗ 𝑉𝑎 ∗ (𝑇𝑐𝑎 − 𝑇𝑜𝑢𝑡)
𝑥√1 + ∑ 𝑋𝑖
𝑛
𝑖=1
Агаарын дулаан багтаамж Cv= 1300 Дж/м3 град
Аэродинамикийн коэффициент тэгш өнцөгт хэлбэртэй барилгад Ka= 0.37
Салхины жилийн дундаж хурд Va= 1.7 м/сек
Барилгуудын хоорондын зай ба өндрийн харьцааг харгалзах коэффициент Kc= 1.0
Хөндийлж доторхи шугам сүлжээнээс болж салхины напорын уналтыг бодолцсон коэффициент Хi= 0.50
Хэмжээсгүй параметр 𝑋 =
𝐴 𝑧∗𝑅0
𝐴 𝑙∗𝑅 𝑧
=
80∗3
456∗0.2
= 2.63
Хөндийлжинд байрлаж байгаа дулааны шугам сүлжээний нөлөөг бодолцсон коэффициент тодорхойлох.
𝜉 =
𝑅0
𝐴𝑙 ∗ 𝑡 𝑦
𝑥 ∑
𝑙 𝑝𝑗
𝑅 𝑝𝑗
𝑗=ℎ
𝑗=1
(𝑇𝑝𝑗 − 𝑇𝑐𝑎) ∗ 𝑡 𝑝𝑗 =
3
456 ∗ 365
∗ [
38
3.0
(90 + 1.06) ∗ 210 +
38
3
(70 + 1.06) ∗ 210] = 7.77℃
𝑀 = 1.0 ∗
18+1.06−(−1.06+3.2)∗2.63+7.77
0.77∗3∗1300∗0.37∗1.7∗(−1.06+3.2)
∗ √1 + 0.5 = 0.00642 болно.
Эндээс Av=M*Ab= 0.00642*(38x12)=2.927м2
Нүхнүүдийг цоколийн хэсэгт байрлуулах бөгөөд
барилгын периметрийн дагуу жигд байрлуулах
шаардлагатай. Нүхний тоог 10 гэж сонголоо.
Нэг нүхний талбай A1=2.927/10=0.29м2

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх ньдэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх ньtungalag
 
байгууламжийг шугаман бусаар тооцоо
байгууламжийг шугаман бусаар тооцообайгууламжийг шугаман бусаар тооцоо
байгууламжийг шугаман бусаар тооцооGanbayar Bayasgalan
 
Газарзүйн тест.docx
Газарзүйн тест.docxГазарзүйн тест.docx
Газарзүйн тест.docxEnkh Tseba
 
Газарзүйн зургийн масштаб
Газарзүйн зургийн масштабГазарзүйн зургийн масштаб
Газарзүйн зургийн масштабNaraa Naranhvv
 
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршилгазрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршилGanbat Narantsetseg
 
8-р анги газар зүйн зураг
8-р анги газар зүйн зураг8-р анги газар зүйн зураг
8-р анги газар зүйн зурагshine shine
 
газар тариалан
газар тариалан газар тариалан
газар тариалан Haliun53
 
Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)
Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)
Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)Ninjbadam Dorjsuren
 
эрсдэлийн менежмент
эрсдэлийн менежментэрсдэлийн менежмент
эрсдэлийн менежментMunkhbold Ch
 
Архитектур төлөвлөлтөнд тавигдах барилга бүтээцийн шаардлагууд.pptx
Архитектур төлөвлөлтөнд тавигдах барилга бүтээцийн шаардлагууд.pptxАрхитектур төлөвлөлтөнд тавигдах барилга бүтээцийн шаардлагууд.pptx
Архитектур төлөвлөлтөнд тавигдах барилга бүтээцийн шаардлагууд.pptxAdilbish Bat-Erdene
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажилnsuren1
 

Mais procurados (20)

Fem flat system analysis
Fem flat system analysisFem flat system analysis
Fem flat system analysis
 
галт уулшил
галт уулшилгалт уулшил
галт уулшил
 
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх ньдэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
 
байгууламжийг шугаман бусаар тооцоо
байгууламжийг шугаман бусаар тооцообайгууламжийг шугаман бусаар тооцоо
байгууламжийг шугаман бусаар тооцоо
 
Lekts 3
Lekts 3Lekts 3
Lekts 3
 
Phys
PhysPhys
Phys
 
Газарзүйн тест.docx
Газарзүйн тест.docxГазарзүйн тест.docx
Газарзүйн тест.docx
 
Газарзүйн зургийн масштаб
Газарзүйн зургийн масштабГазарзүйн зургийн масштаб
Газарзүйн зургийн масштаб
 
Pv sys installation&amp;om
Pv sys installation&amp;omPv sys installation&amp;om
Pv sys installation&amp;om
 
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршилгазрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
 
8-р анги газар зүйн зураг
8-р анги газар зүйн зураг8-р анги газар зүйн зураг
8-р анги газар зүйн зураг
 
газар тариалан
газар тариалан газар тариалан
газар тариалан
 
Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)
Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)
Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)
 
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
 
эрсдэлийн менежмент
эрсдэлийн менежментэрсдэлийн менежмент
эрсдэлийн менежмент
 
Hutulbur bolovsruulah arga zyi
Hutulbur bolovsruulah arga zyiHutulbur bolovsruulah arga zyi
Hutulbur bolovsruulah arga zyi
 
Lecture 3
Lecture   3Lecture   3
Lecture 3
 
Архитектур төлөвлөлтөнд тавигдах барилга бүтээцийн шаардлагууд.pptx
Архитектур төлөвлөлтөнд тавигдах барилга бүтээцийн шаардлагууд.pptxАрхитектур төлөвлөлтөнд тавигдах барилга бүтээцийн шаардлагууд.pptx
Архитектур төлөвлөлтөнд тавигдах барилга бүтээцийн шаардлагууд.pptx
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажил
 
Ms word6
Ms word6Ms word6
Ms word6
 

Destaque

2014 b block ххк
2014 b block ххк2014 b block ххк
2014 b block ххкtg_tuvshee
 
Ec 2 раздел 8. конструировамие арматуры
Ec 2 раздел 8. конструировамие арматурыEc 2 раздел 8. конструировамие арматуры
Ec 2 раздел 8. конструировамие арматурыGanbayar Bayasgalan
 
гэрлэн дохио
гэрлэн дохиогэрлэн дохио
гэрлэн дохиоoyunbileg08
 
бетон метал
бетон металбетон метал
бетон металAlexey Dyakov
 
Шөрмөслөг арматуртай шинэ материалаар өндөр даацын дамнуруу үйлдвэрлэх боломж...
Шөрмөслөг арматуртай шинэ материалаар өндөр даацын дамнуруу үйлдвэрлэх боломж...Шөрмөслөг арматуртай шинэ материалаар өндөр даацын дамнуруу үйлдвэрлэх боломж...
Шөрмөслөг арматуртай шинэ материалаар өндөр даацын дамнуруу үйлдвэрлэх боломж...Ankhbileg Luvsan
 
1ыйа йайуж айуаж уа уа
1ыйа йайуж айуаж уа уа1ыйа йайуж айуаж уа уа
1ыйа йайуж айуаж уа уаEvsel Nith
 
Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл-2014
Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл-2014Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл-2014
Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл-2014nominzul1125
 
газардуулгын тооцоо
газардуулгын тооцоогазардуулгын тооцоо
газардуулгын тооцооGanzorig Steelynat
 
Nyamdagva irgenii nisekh
Nyamdagva irgenii nisekhNyamdagva irgenii nisekh
Nyamdagva irgenii nisekhGeoMedeelel
 
Research On Building Projects In Structural Glazing(Three Projects In The Fie...
Research On Building Projects In Structural Glazing(Three Projects In The Fie...Research On Building Projects In Structural Glazing(Three Projects In The Fie...
Research On Building Projects In Structural Glazing(Three Projects In The Fie...Mrinal -
 
барилга, хот байгуулалтын яам
барилга, хот байгуулалтын яамбарилга, хот байгуулалтын яам
барилга, хот байгуулалтын яамBayar Tsend
 
Жолооны тест Солонгос
Жолооны тест СолонгосЖолооны тест Солонгос
Жолооны тест СолонгосMunkhtur Davaanyam
 
4edaa437e8dc10e255aa3c70ea0a80aa281cd449
4edaa437e8dc10e255aa3c70ea0a80aa281cd4494edaa437e8dc10e255aa3c70ea0a80aa281cd449
4edaa437e8dc10e255aa3c70ea0a80aa281cd449Erdenebaatar Ganbat
 
Улаанбаатар Ерөнхий төлөвлөгөө Боть 1
Улаанбаатар Ерөнхий төлөвлөгөө Боть 1Улаанбаатар Ерөнхий төлөвлөгөө Боть 1
Улаанбаатар Ерөнхий төлөвлөгөө Боть 1Bayar Tsend
 

Destaque (20)

2014 b block ххк
2014 b block ххк2014 b block ххк
2014 b block ххк
 
Ec 2 раздел 8. конструировамие арматуры
Ec 2 раздел 8. конструировамие арматурыEc 2 раздел 8. конструировамие арматуры
Ec 2 раздел 8. конструировамие арматуры
 
гэрлэн дохио
гэрлэн дохиогэрлэн дохио
гэрлэн дохио
 
бетон метал
бетон металбетон метал
бетон метал
 
Шөрмөслөг арматуртай шинэ материалаар өндөр даацын дамнуруу үйлдвэрлэх боломж...
Шөрмөслөг арматуртай шинэ материалаар өндөр даацын дамнуруу үйлдвэрлэх боломж...Шөрмөслөг арматуртай шинэ материалаар өндөр даацын дамнуруу үйлдвэрлэх боломж...
Шөрмөслөг арматуртай шинэ материалаар өндөр даацын дамнуруу үйлдвэрлэх боломж...
 
1ыйа йайуж айуаж уа уа
1ыйа йайуж айуаж уа уа1ыйа йайуж айуаж уа уа
1ыйа йайуж айуаж уа уа
 
Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл-2014
Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл-2014Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл-2014
Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл-2014
 
Cтруктур хучилт
Cтруктур хучилтCтруктур хучилт
Cтруктур хучилт
 
Finite element method
Finite element methodFinite element method
Finite element method
 
Glass beams
Glass beamsGlass beams
Glass beams
 
11
1111
11
 
газардуулгын тооцоо
газардуулгын тооцоогазардуулгын тооцоо
газардуулгын тооцоо
 
Nyamdagva irgenii nisekh
Nyamdagva irgenii nisekhNyamdagva irgenii nisekh
Nyamdagva irgenii nisekh
 
Research On Building Projects In Structural Glazing(Three Projects In The Fie...
Research On Building Projects In Structural Glazing(Three Projects In The Fie...Research On Building Projects In Structural Glazing(Three Projects In The Fie...
Research On Building Projects In Structural Glazing(Three Projects In The Fie...
 
T
TT
T
 
мөстлөг 8
мөстлөг 8мөстлөг 8
мөстлөг 8
 
барилга, хот байгуулалтын яам
барилга, хот байгуулалтын яамбарилга, хот байгуулалтын яам
барилга, хот байгуулалтын яам
 
Жолооны тест Солонгос
Жолооны тест СолонгосЖолооны тест Солонгос
Жолооны тест Солонгос
 
4edaa437e8dc10e255aa3c70ea0a80aa281cd449
4edaa437e8dc10e255aa3c70ea0a80aa281cd4494edaa437e8dc10e255aa3c70ea0a80aa281cd449
4edaa437e8dc10e255aa3c70ea0a80aa281cd449
 
Улаанбаатар Ерөнхий төлөвлөгөө Боть 1
Улаанбаатар Ерөнхий төлөвлөгөө Боть 1Улаанбаатар Ерөнхий төлөвлөгөө Боть 1
Улаанбаатар Ерөнхий төлөвлөгөө Боть 1
 

тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик

  • 1. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 1 1. Төслийн өгөгдөл  Барилга төлөвлөж буй газар: Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сум.  Төлөвлөж буй барилга: 38.0м х 12.0м хэмжээтэй 30 айлын орон сууцны барилга. Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын уур амьсгалын үзүүлэлтүүдийг “Барилгад хэрэглэх уур амьсгал ба геофизикийн үзүүлэлт” БНбД 23-01-09 -ийн Хөвсгөл аймаг “Хатгал”, “Улаан-Уул” станцын үзүүлэлтээр авч доорхи хүснэгтээр үзүүллээ.
  • 2. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 2 Гаднах агаарын сар, жилийн дундаж температур, о С Хүснэгт II-1 Станц Сар жил I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Улаан-Уул -25.1 -19.6 -9.7 0.2 8.5 13.6 14.9 12.1 6.3 -2.3 -14.3 -23.5 -3.2 Гадна агаарын үнэмлэхүй хамгийн их температур, о С Хүснэгт II-2 Станц Үнэмлэхүй хамгийн их Он сар өдөр VII сарын үнэмлэхүй ихийн дундаж Хатгал 31.8 1997.VII.10 24.7 Гадна агаарын үнэмлэхүй хамгийн бага температур, о С Хүснэгт II-3 Станц Үнэмлэхүй хамгийн бага Он сар өдөр VII сарын үнэмлэхүй бага дундаж Хатгал -46.5 1969.I.29 -37.6 Барилга, байгууламж, техник технологийн тооцооны температур, о С Хүснэгт II-4 Станц Гадна агаарын тооцооны температур, о С Хамгийн хүйтэн үеийн Хамгийн халуун үеийн нэг хоногийн 1 хоног 3 хоног 5 хоног Агаар сэлгэлтийн Улаан-Уул -43.3 -44.3 -45.4 -27.4 23.4
  • 3. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 3 Өвлийн улирлын барилга, техникийн тооцооны температурын хангамжийн үзүүлэлт, о С Хүснэгт II-5 Станц Хамгийн хүйтэн 5 хоног температур хангамж, % Хамгийн хүйтэн 1 хоног температур хангамж, % 99.2 99.5 94 92 99.9 99.5 94 92 Хатгал -39.8 -39.6 -37.8 -35.7 -42.0 -41.9 -40.5 -38.5 Агаарын чийгшил, хур тунадасны хэмжээ Хүснэгт II-8 Станц Хур тунадас Халуун сар Хүйтэн сар жил Дулаан үе Хоногийн хамгийн их он сар Өдөр Хатгал 55 66 299.6 287.9 70.5 1971 VII 25 Жил, сарын дундаж салхины хурд Хүснэгт II-9 Станц Сар, өвлийн улирал, жилийн дундаж хурд, м/с I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII өвөл жил Улаан-Уул 1.5 1.7 2.6 3.1 3.0 2.3 1.7 1.7 1.9 2.1 1.7 1.4 1.5 2.1 Бор хүрэн өнгөтэй элсэнцэр хөрс талбайн хэмжээнд 0.70-0.80 м зузаантай жигд тархах ба талбайд улирлын хөлдөлт гэсэлтийн бүсэд орших бор шаргалаас бор хүрэн өнгөтэй элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс, олон жилийн цэвдэг тогтоцтой бор шаргалаас хөх саарал өнгөтэй элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс тархсан байна. Уг том хэмхдэст хөрс нь криотекстурын хувьд цул болон үеллэг текстуртай, их мөсжилттэй хатуу цэвдэг байдлаар тохиолдож байна. 10.0 м гүний температур -1.00 цельс болно. Цэвдэг хөрсний гэсэлтээс хөрсний ус 2.30-2.80 м илэрсэн байна. Геоморфологийн нэг элементэд орших ба олон жилийн цэвдэг ул хөрс талбайн хэмжээнд жигд тархсан хөрсний устай зэргээс судалгааны талбай инженер геологийн хүнд нөхцөлд оршино.
  • 4. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 4 Хөрсний физик-механик шинж чанар ИГЭ-1. Гэсгэлэн байдалтай бор шаргал өнгийн элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс ( dp-QIII-IV) Элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс нь бэл хормойн гаралтай. Өмнөх судалгааны материалуудын лабораторийн шижилгээний үр дүнгээр ширхэглэлийн бүрэлдэхүүний утгыг тодорхойлбол : - Хайр, хайрга 58.1 - Элс 26.3 - Тоос 9.4 - Шавар 6.3 тус тус агуулагдана. Õөрсний физик шинж чанарын үзүүлэлтийн дундаж утгыг тодорхойлбол: - Байгалийн чийг 0.081 - Хувийн жин, г/см3 2.70 - Эзэлхүүн жин, г/см3 2.21 - Цогцсын эзэлхүүн жин, г/см3 2.05 - Сүвшил, % 24.07 - Сүвшлийн итгэлцүүр 0.322 - Чийглэгийн зэрэг 0.64 Õөрсний механик шинж чанарын үзүүлэлтийн норматив болон тооцооны утгыг БНбД 2.02.01-94-ийн хавсралт *-4,5-аар өгвөл: Норматив утга: - Зууралдлын хүч СН = 16 кПа - Дотоод үрэлтийн өнцөг φН = 44 0 - Хэв гажилтын модуль Е= 44 МÏà Тооцооны утга: - Зууралдлын хүч СII = 10.66 кПа - Дотоод үрэлтийн өнцөг φII = 38.260 - Тооцооны эсэргүүцэл R0= 400êÏà Газар шорооны ажлын зэрэг гар аргаар болон механизмаар малтахад III болно.
  • 5. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 5 ИГЭ-1/б/. ОЖЦ байдалтай элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс. (dp-QIII-IV) Дýýä-îð÷èí ¿åèéí äºðºâäºã÷èéí íàñòàé делëþâè-пролювийн ãàðàëòàé бор саарлаас, хөх саарал ºíãºòýé уян налархайгаас урсамтгай хам байдалтай элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрс нь гэсгэлэн байдалтай элсэнцэр чигжээстэй хайрган хөрсний доороос 3.0 м гүнээс илэрч 5.0 м гүн хүртэл дуусалгүй үргэлжилсэн. Судалгаанаас үзэхэд 5.0 м-ийн гүнд хөрсний температур -0.40 С байгаа нь хөлдүү шинж төлөвтэйг тодорхойлохоос гадна үелэг текстуртай их мөсжилттэй байна. Элсэнцэр чигжээстэй хайр, хайрга: - Нийлбэр чийг 0.190 - Хөлдөөгүй усны чийг /Wh/ 0.108 - Мөсөн үе шигдэцүүдийн хоорондох хөрсний чийг 0.154 - Мөсөн үе шигдэцүүдийн хоорондох чийг 0.036 - Хөлдүү хөрсны барьцалдуулагч хэсгүүдийн чийг 0.046 - Хувийн жин г/см3 2.70 - Эзэлхүүн жин г/см3 2.09 - Цогцсын эзэлхүүн жин г/см3 1.76 - Сүвшлийн итгэлцүүр 0.538 - Нүх сүв ус мөсөөр дүүргэгдсэний зэрэг 1.454 - Нийлбэрт мөсжилт /Лс/ 0.228 - Мөсөн үе шигдэлцийн мөсжилт /Лв/ 0.097 - Барьцалдлын мөсжилт /Лц/ 0.004 Харьцангуй суулт - 1,5 кг/см2 0.069 - 3 кг/см2 0.075 Шахагдлын коэфициент - 1кг даралтын дор 0.047 - 3кг даралтын дор 0.067 Хөрсний хувийн цахилгаан эсэргүүцэл. 60-120 Ом/м Хөрсний улирлын гэсэлтийн гүн. 3.84 м Тооцооны эсэргүүцэл . 35кПа Газар шорооны ажлын зэрэг гэсгэлэн нөхцөлд гар аргаар малтахад IV.
  • 6. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 6 ОЖЦ хөрсний дулаан физикийн үзүүлэлт: Олон жилийн цэвдэг байдалтай элсэнцэр чигжээстэй хайр, хайрган хөрсний дулаан физикийн үзүүлэлтүүдийг тодорхойлбол: Дулаан дамжуулалтын коэффициент (ккал/м3 ) - Гэсгэлэн үед Лт - 1.50 - Хөлдүү үед Лю - 1.60 Эзэлхүүний дулаан багтаамж (ккал/м3 ) - Гэсгэлэн үед Ст - 640 - Хөлдүү үед Сю – 540
  • 7. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 7
  • 8. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 8 2. Олон жилийн цэвдэг хөрсөнд барилгын суурь төлөвлөх Олон жилийн цэвдэг хөрсөн дээр барилгын суурь суулгах гүнийг тодорхойлох. Олон жилийн цэвдэг хөрсний дээд хязгаар улирлын хөлдөлт, гэсэлтийн үетэй нийлж байвал нам суулгалттай суурийг хөлдүү хөрсөнд 1м гүнд суулгана. Олон жилийн цэвдэг хөрсөнд I-р зарчмаар барилгын суурь төлөвлөхөд улирлын гэсэлтийн тооцооны гүнийг тодорхойлно. 𝑑 𝑡ℎ = 𝐾ℎ 𝑖 ∗ 𝑑 𝑡ℎ,𝑛 𝑑 𝑡ℎ,𝑛 – улирлын гэсэлтийн норматив гүн. 𝐾ℎ 𝑖 – Барилгын дулааны нөлөөг бодолцсон коэффициент. Хөндийлжтэй барилгын гадна хананд – 1.2 дотор хананд –0.8 байна. Улирлын гэсэлтийн норматив гүнийг тодорхойлъё. 𝑑 𝑡ℎ,𝑛 = 𝑑 𝑡ℎ 𝐼 ∗ 𝐾 𝑤,𝑐 𝐾 𝑤 ∗ √ (𝑇𝑡ℎ,𝑐 − 𝑇𝑏𝑓) ∗ 𝑡𝑡ℎ,𝑐 (𝑇𝑡ℎ − 𝑇𝑏𝑓) ∗ 𝑡𝑡ℎ 𝑑 𝑡ℎ 𝐼 – жилийн хамгийн их гүн гэсэх хэмжээ =3.5м /ТБХМ хуудас 148. зураг 1.52/ 𝐾 𝑤,𝑐 𝐾 𝑤 – хөлдүү хөрсний нийлбэр ба ажиглалтын үеийн чийгнээс хамаарах коэффициентүүд 𝐾 𝑤,𝑐 = 0.854 𝐾 𝑤 = 0.942 /ТБХМ хуудас 63. хүснэгт 1.8/ 𝑇𝑏𝑓 – хөрсний хөлдөж эхлэх температур 𝑇𝑏𝑓 = −0.4℃ /ТБХМ хуудас 63. хүснэгт 1.9/ 𝑇𝑡ℎ,𝑚 – олон жилийн зуны температурын дундаж утга 𝑇𝑡ℎ,𝑚 = 14.9℃ 𝑡𝑡ℎ,𝑚 – олон жилийн дундаж дулаан үеийн үргэлжлэх хугацаа /цаг/ 𝑇𝑡ℎ,𝑐 – газрын гадаргуугийн зуны үеийн тооцооны температур: 𝑇𝑡ℎ,𝑐 = 1.4𝑇𝑡ℎ,𝑚 + 2.4℃ = 1.4 ∗ 14.9 + 2.4 = 23.26℃ 𝑡𝑡ℎ,𝑐 – Зуны тооцоот үргэлжлэх хугацаа: 𝑡𝑡ℎ,𝑐 = 1.15 ∗ 𝑡𝑡ℎ,𝑚 + 360цаг = 1.15 ∗ 720 + 360 = 1188цаг
  • 9. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 9 Улирлын гэсэлтийн норматив гүн. 𝑑 𝑡ℎ,𝑛 = 3.5 ∗ 0.854 0.942 ∗ √ (23.26 + 0.4) ∗ 1188 (14.9 + 0.4) ∗ 2160 = 3.82м Улирлын гэсэлтийн тооцооны гүн. 𝑑 𝑡ℎ = 0.8 ∗ 3.82 = 3.056м Олон жилийн цэвдэг хөрсний дээд хязгаар улирлын хөлдөлт, гэсэлтийн үетэй нийлж байгаа учраас суурь суух гүний хэмжээг dth+1м=3.056+1=4.0м гэж сонголоо. Төсөллөж буй барилгын суурьт ирэх ачааллыг тодорхойлъё. Бат бэхийн тооцоог тогтмол ба түр ачааллуудыг оролцуулсан үндсэн хослолд хийж суурийн хүчлэлүүдийг тодорхойллоо. Барилгын дагуу чиглэлд D + L + Ls + Wx D + 0.95L + 0.9Ls Барилгын хөндлөн чиглэлд D + L + Ls + Wy D + 0.95L + 0.9Ls D –Тогтмол ачаалал L –Түр ачаалал /удаан хугацааны/ Sx –Түр ачаалал /богино хугацааны/ Тогтмол ачаалал Бүтээцийн өөрийн жингийн тогтмол ачааллыг программ өөрөө бодолцох учраас барилга архитектурын даалгаврыг үндэслэн бат бэхийн тооцоонд даацын бүтээцэд үйлчлэх ачааллыг доор заасан хэмжээтэй байхаар авлаа. 1. Дээврийн жин -т/м2 Хуягтай хар цаас нэг үе 0,005 т/м2 Хар цаас 3 үе 0,015 т/м2 Цементэн тэгшилгээ М100 / 2см / 0,02х2,2х1,3=0.0572 т/м2 Керамзит бетон налуулга / 5-15см / 0,1х1,5х1,3=0.195 т/м2 Дулаалгын эрдэс хөвөн хавтан / 20см / 0,2х0,2х1,3=0.052 т/м2 Уур тусгаарлагч 1 үе 0,005 т/м2
  • 10. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 10 Цементэн тэгшилгээ / 2см / 0,02х2,2х1,3=0.0624 т/м2 Нийт 0,392 т/м2 2. Давхар дундын хучилтын жин -т/м2 Шалны жин -т/м2 Цементэн тэгшилгээ / 2см / 0,02х2,2х1,3=0.0572 т/м2 Уур тусгаарлагч 1 үе 0,005 т/м2 Керамик хавтан / 1см / 0,01х1,2х1,3=0.0156 т/м2 Нийт 0,078 т/м2 Хамар ханын жин -т/м2 Тоосгон хана /12см/ 2,8х0,12х1,0х1,8х1,1=0.665 т/м Шавар өнгөлгөөний жин /2см/ 0,02х2,8х1,0х1,8х1,3=0.131 т/м Хучилтын 8,0х6,0м талбайд нийт 15,2м урттай 12,0тн масстай хамар хана байна гэж үзвэл, хучилтын 1м2 талбайд үйлчлэх ачаалал: Нийт 0,328 т/м2 3. Гадна ханын жин -т/м Хөнгөн блок / 360мм / 2,4х0,36х1,0х0,8х1,2=0.829 т/м Чулуун хөвөн / 100мм / 3,0х0,10х1,0х0,2х1,3=0,078 т/м Өнгөлгөө өрлөг / 120мм / 3,0х0,12х1,0х1,8х1,1=0,712 т/м Шавар өнгөлгөөний жин / 2см / 0,02х2,4х1,0х1,8х1,3=0,112 т/м Нийт 1.73 т/м 4. Парапетны өрлөгийн жин -т/м Тоосгон өрлөг / 380мм / 0,38х1,0х1,0х1,8х1,1=0.752 т/м Түр ачаалал 1. Удаан хугацааны үйлчлэлтэй ачаалал: Орон сууц, олон нийтийн барилгын хучилтанд хүн, амьтан, тоног төхөөрөмжөөс үүсэх тогтоосон хэмжээт багасгасан утгатай ачаалал. Орон сууцны барилгын өрөө тасалгаанд үйлчлэх ачаалал: 0,03х1,3=0.039 т/м2 Дээрx өрөөнүүдтэй холбогдох үүдний өрөө, шат, хонгил: 0,10х1,3=0.13 т/м2
  • 11. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 11 2. Эгшин зуурын үйлчлэлтэй ачаалал: Орон сууц, олон нийтийн барилгын хучилтанд хүн, амьтан, тоног төхөөрөмжөөс үүсэх тогтоосон хэмжээт бүрэн утгатай ачаалал. Орон сууцны барилгын өрөө тасалгаанд үйлчлэх ачаалал: 0,15х1,3=0.195 т/м2 Дээрx өрөөнүүдтэй холбогдох үүдний өрөө, шат, хонгил: 0,30х1,2=0.36 т/м2 3. Дээвэрт үйлчлэх цасны ачаалал: 0,05х1,4=0,07 т/м2 Төсөллөж буй барилгын тооцооны 3D схем
  • 12. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 12 Төсөллөж буй барилгын тооцооны схем Суурийн уланд үүсэх дагуу хүчний эпюр dead load X Y Z 3 Diagram N Units of measurement - t 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 20 78 80 -79.4-77.4 -91.4-89.3 -86.4-84.3 -130-128 -86.4-84.3 -91.4-89.3 -79.4-77.3 -120-118 -139-137 -135-133 -183-181 -132-130 -142-140 -120-118 -78.7-76.7 -130-128 -78.8-76.7 -140-138 -131-130 -137-136 -134-133 -183-181 Minimum force -182.832X Y Z
  • 13. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 13 Олон жилийн цэвдэг хөрсөнд барилгын суурийн улны талбайн хэмжээг тодорхойлохдоо хөрсний ердийн нөхцөлд суурийн талбайг тооцох аргачлалыг ашиглана. Иймд төсөллөж буй барилгын голын баганан суурийн улны талбайн хэмжээг тодорхойлъё. Голын баганан суурийн улны хүчлэлийг тодорхойлох. Sun May 11 13:52:35 2014 LESSON main model ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------- | DESIGN COMBINATIONS OF FORCES (DCF) | ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------- | ELM SN CRT CN CE G| N MK MY QZ MZ QY LOAD CASES. | ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------- | 9 1 A -158.60 -.00042 -.00489 .00229 .03006 .06105 1 | | | | 11 2 2 2 A -182.23 -.00059 -.02384 -.01639 .01419 -.11728 1 2 3 | | 9 1 A -156.54 -.00042 .00198 .00229 -.15309 .06105 1 | | | | 12 1 2 2 A -133.74 -.00174 4.0741 -4.0276 .12857 .34381 1 2 3 | | 4 1 A -132.05 -.00196 4.0138 -3.9714 .21168 .39713 1 3 | | 9 1 A -115.11 -.00219 3.3072 -3.2791 .50232 .53038 1 | | | | 12 2 2 2 A -131.68 -.00174 -8.0086 -4.0276 -.90286 .34381 1 2 3 | | 8 1 A -113.05 -.00219 -6.5301 -3.2791 -1.0888 .53038 1 | | | | 13 1 2 2 A -143.55 -.00351 -4.4833 4.5234 .06114 .24857 1 2 3 | | 9 1 A -123.93 -.00392 -3.7088 3.7328 .44709 .44736 1 | | | | 13 2 2 1 A -121.86 -.00392 7.4897 3.7328 -.89498 .44736 1 | | 4 2 A -141.48 -.00351 9.0869 4.5234 -.68457 .24857 1 2 3 | | 20 1 A -125.57 -.00368 7.7565 3.8635 -.79503 .37297 1 2 | | | | 14 1 2 2 A -120.58 .00472 6.1985 -6.1056 -.36426 -.13819 1 2 3 | | 4 1 A -108.49 .00377 5.0202 -4.9549 .01170 .04238 1 | | 26 1 A -119.88 .00460 6.0980 -6.0100 -.30226 -.10794 1 3 11-р шилбэн төгсгөлөг элементийн хүчлэлийг сонгож авлаа. N= -182.23 т MY= -0.023 тм QZ= -0.01т/м MZ= 0.014 тм QY= -0.117т/м
  • 14. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 14 Суурийн улны талбайн хэмжээг тодорхойлох. 𝐴 ≥ 𝑁 𝑅𝑡ℎ 𝑛 − 𝛾𝑓 ∗ 𝑑 𝑓 ∗ 𝑘 Баганан суурийн улаар хөлдүү хөрсөнд ирэх тооцооны даралтын утга. /ТБХМ хуудас 59. хүснэгт 1.5/ хөрсний температур −1.0℃ байх үед 𝑅𝑡ℎ 𝑛 = 400кПа байна. k- суурийн ухаасын дүүргэлтийн коэффициент /0.8 – 0.9/ байна. 𝐴 ≥ 182 40−2.7∗4.0∗0.8 = 5.80м Суурийн улны өргөнийг тодорхойлох. 𝑏 = √𝐴 = √5.8 = 2.4м суурийн улны өргөнийг b=2.5м –ээр сонголоо. Суурийн бүтээцийн жин тодорхойлох. 𝐺𝐼 = (2.18 + 1.13 + 0.36) ∗ 2.5 = 9.212т Суурин дээр дарах хөрсний жинг тодорхойлох. 𝐺Х = (6.25 − 0.25) ∗ (4 − 1) ∗ 2.7 = 48.60т Суурийн уланд үүсэх даралт тодорхойлох. 𝑃 = 𝑁 + 𝐺𝐼 + 𝐺 𝑋 𝐴 = 239.8 6.25 = 38.3т/м2 < 𝑅 = 40т/м2 Захын баганан суурийн улны хүчлэлийг тодорхойлох. Sun May 11 13:52:35 2014 LESSON main model 1 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------- | DESIGN COMBINATIONS OF FORCES (DCF) | ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------- | ELM SN CRT CN CE G| N MK MY QZ MZ QY LOAD CASES. | ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------- | 1 1 2 2 A -79.803 -.00884 -4.7925 4.7550 -3.4471 -3.1085 1 2 3 | | 4 1 A -79.435 -.00863 -4.7567 4.7165 -3.3667 -3.0597 1 3 | | 22 1 A -74.046 -.00693 -4.2682 4.2258 -2.7282 -2.5964 1 |
  • 15. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 15 | | | 1 2 1 2 A -77.740 -.00884 9.4727 4.7550 5.8785 -3.1085 1 2 3 | | 24 1 A -71.984 -.00693 8.4091 4.2258 5.0610 -2.5964 1 | | | | 2 1 2 2 A -91.902 -.01056 3.6609 -3.6497 -3.3025 -3.0265 1 2 3 | | 4 1 A -83.717 -.00943 3.2273 -3.2269 -2.4360 -2.3578 1 | | 6 1 A -91.409 -.01054 3.6206 -3.6126 -3.2126 -2.9673 1 3 | | | | 2 2 2 2 A -89.839 -.01056 -7.2883 -3.6497 5.7771 -3.0265 1 2 3 | | 22 1 A -81.654 -.00943 -6.4535 -3.2269 4.6374 -2.3578 1 2-р шилбэн төгсгөлөг элементийн хүчлэлийг сонгож авлаа. N= -91.90 т MY= 3.66 тм QZ= -3.64т/м MZ= -3.30 тм QY= -3.02 т/м Баганан суурийн улаар хөлдүү хөрсөнд ирэх тооцооны даралтын утга. /ТБХМ хуудас 59. хүснэгт 1.5/ хөрсний температур −1.0℃ байх үед 𝑅𝑡ℎ 𝑛 = 400кПа байна. 𝐴 ≥ 91.90 40−2.7∗4.0∗0.8 = 2.93м Суурийн улны өргөнийг тодорхойлох. 𝑏 = √𝐴 = √2.93 = 1.7м суурийн улны өргөнийг b=1.8м –ээр сонголоо. Суурийн бүтээцийн жин тодорхойлох. 𝐺𝐼 = (1.13 + 0.36) ∗ 2.5 = 3.732т Суурин дээр дарах хөрсний жинг тодорхойлох. 𝐺Х = (3.24 − 0.25) ∗ (4 − 1) ∗ 2.7 = 24.22т Суурийн уланд үүсэх даралт тодорхойлох. 𝑃 = 𝑁 + 𝐺𝐼 + 𝐺 𝑋 𝐴 = 119.8 3.24 = 36.9т/м2 < 𝑅 = 40т/м2
  • 16. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 16 Олон жилийн цэвдэг буурь хөрсний даах чадварын тооцоо Олон жилийн цэвдэг буурийн тооцооны II шат нь түүний даах чадварыг тодорхойлох явдал юм. Хатуу цэвдэг хөрсөнд зөвхөн даах чадварын тооцоо хийхэд хангалттай байдаг бол уян цэвдэг хөрсөнд даах чадвар болон хэв гажилтын тооцоог хийх шаардлагатай байдаг. Төсөллөж буй барилгын талбайд цул болон үеллэг текстуртай, их мөсжилттэй хатуу цэвдэг хөрс үргэлжлэн тархаж байгаа учраас зөвхөн буурийн даах чадварын тооцоог хийлээ. Барилгын суурьт ирэх тооцооны ачаа нь олон жилийн цэвдэг хөрсний даах чадвартай тэнцүү буюу бага байх ёстой. 𝐹 ≤ 𝐹𝑢/𝛾𝑛 𝐹 – буурьт ирэх тооцооны ачаа 𝐹𝑢 – Олон жилийн цэвдэг буурийн даах чадвар 𝛾𝑛 – найдваржилтын коэффициент /барилга байгууламжийн төрлөөс хамаарна./ 𝐹𝑢 = 𝛾𝑡 ∗ 𝛾𝑐 ∗ (𝑅 ∗ 𝐴 + ∑ 𝑅 𝑎𝑓,𝑖 𝑛 𝑖=1 ∗ 𝐴 𝑎𝑓,𝑖) 𝛾𝑡 – барилгын болон ашиглалтын үеийн хөрсний температурын өөрчлөлтийг бодолцсон коэффициент - Олон жилийн цэвдэг хөрс тэс хөлдүү төлөвт байвал =1.0 - Олон жилийн цэвдэг хөрс уян төвөвт байвал =1.0 - Инженерийн байгууламжийн буурьт =0.80 𝛾𝑐 – буурийн ажлын нөхцлийн коэффициент. Суурийн төрөл ба суурь тавих арга технологиос хамааруулан байгалийн буурьтай баганан ба шугаман суурьт =1.0 –аар авна. 𝐴 – баганан суурийн улны талбай 𝑅 – суурийн үзүүрт үүсэх цэвдэг хөрсний тооцооны эсэргүүцэл /ТБХМ хуудас 59. хүснэгт 1.5/ 𝑅 𝑎𝑓,𝑖 – суурийн хажуу гадаргууд ( i ) –р үед орших барьцалдан хөлдсөн хөрсний тооцооны шилжисхийлтийн эсэргүүцэл. /ТБХМ хуудас 60. хүснэгт 1.6/ 𝐴 𝑎𝑓,𝑖 – ( i ) –р үеийн хөрсний суурийн хатуу гадаргуутай барьцалдан хөлдсөн талбай Буурийн даах чадварыг голын баганан суурийн хувьд тодорхойлъё. 𝐹𝑢 = 1 ∗ 1 ∗ (40 ∗ 6.25 + 13 ∗ 7.34) = 345.42т Даах чадвар хангалттай байна.
  • 17. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 17 Салхижуулах хөндийлжийн температурын горим тогтоох тооцоо. Олон жилийн цэвдэг хөрсний төлөв байдлыг найдвартай хадгалах гол арга нь барилгын доогуур салхилуулах хөндийлж байгуулах арга юм. - Барилгын талбайн хэмжээ A=38.0x12.0=456.0м2 - Барилгын дотоод температур Tin=18℃ - Хөндийлж дээрхи хучилтын дулаан эсэргүүцэл R0=3м2 цаг град/ккал - Хөндийлж дотор дулааны ирэх ба буцах шугам байрлах Rp=3м2 бөгөөд түүний дулаан тусгаарлалтын эсэргүүцэл - Ирэх ба буцах шугамын урт lp1=38м - Ирэх шугамын усны температур Тp1=90℃ - Буцах шугамын усны температур Тp2=70℃ - Барилгын хаяавчийн дулааны эсэргүүцэл Rz=0.2м2 цаг град/ккал - Цоколийн өндөр hц= 0.8м - Цоколийн талбай Aц=(2b+2l)xhц=(2x12+2x38)x0.8=80м2 Улирлын гэсэлттэй хөрсний нийлбэр чийг Wtot = 0.190 Улирлын гэсэлтийн үеийн хөрсний скелетийн хувийн жин тодорхойлох. 𝛾 𝑑𝑓 = 2.70 1+0.190 = 2.26т/м2 𝛾 𝑑,𝑡ℎ = 2.70 1+0.190 = 2.26т/м2 Улирлын гэсэлтийн үеийн дулаан дамжуулалтын коэффициент ба эзэлхүүний дулаан багтаамж тодорхойлох. 𝛾𝑓 = 2.9 ккал/м цаг град 𝛾𝑡ℎ = 2.73 ккал/м цаг град 𝐶𝑡ℎ = 640 ккал/м3 град Олон жилийн цэвдэг хөрсний дулаан физикийн үзүүлэлтүүд тодорхойлох. Мөсөн линзүүдийн хоорондох хөлдүү хөрсний чийг Wm= 0.154 Цэвдэг хөсний нүх сүвийн усны уусмалын концентраци нь хөрсний давсжилтийн зэргээс хамаарна. 𝐶 𝑝𝑠 = 𝐷𝑠 𝐷𝑠+𝑊𝑡𝑜𝑡 = 0.6 0.6+100𝑥0.19 = 0.03 𝐶 𝑝 = (𝑇° = −1.0℃) = 0.012 /ТБХМ хуудас 70./ Барилгын доорхи олон жилийн цэвдэг хөрсний дээд хязгаар дээрхи жилийн дундаж температур. 𝑇0 ′ = 𝑇0 − 𝑇𝑏𝑓 = −1.0 + 0.4 = −0.6℃ 𝑇0 ′ = −1.0℃ Салхижуулах хөндийлжийн жилийн дундаж температур 𝑇𝑐𝑎 = 𝐾0 𝑥𝑇0 ′ = 1.06𝑥(−1.0) = −1.06℃ 𝐾0 = 𝛾𝑓 𝛾𝑡ℎ = 2.9 2.73 = 1.06
  • 18. Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний механик Ц. Алтангэрэл А.SC12E001 Хуудас 18 Салхижуулах хөндийлжийн модулийг тодорхойлох. hc/b = 0.8/12 = 0.06 > 0.02 байгаа учраас механик салхижуулалт шаардлагагүй гэж үзлээ. Хөндийлж доторхи температурыг тогтмол барьж байх шаардлагатай салхижуулалтын модулийг тодорхойлох. 𝑀 = 𝐾𝑐 ∗ 𝑇𝑖𝑛 − 𝑇𝑐𝑎 − (𝑇𝑐𝑎 − 𝑇𝑜𝑢𝑡) ∗ 𝑋 + 𝜉 0.77 ∗ 𝑅0 ∗ 𝐶𝑣 ∗ 𝐾𝑎 ∗ 𝑉𝑎 ∗ (𝑇𝑐𝑎 − 𝑇𝑜𝑢𝑡) 𝑥√1 + ∑ 𝑋𝑖 𝑛 𝑖=1 Агаарын дулаан багтаамж Cv= 1300 Дж/м3 град Аэродинамикийн коэффициент тэгш өнцөгт хэлбэртэй барилгад Ka= 0.37 Салхины жилийн дундаж хурд Va= 1.7 м/сек Барилгуудын хоорондын зай ба өндрийн харьцааг харгалзах коэффициент Kc= 1.0 Хөндийлж доторхи шугам сүлжээнээс болж салхины напорын уналтыг бодолцсон коэффициент Хi= 0.50 Хэмжээсгүй параметр 𝑋 = 𝐴 𝑧∗𝑅0 𝐴 𝑙∗𝑅 𝑧 = 80∗3 456∗0.2 = 2.63 Хөндийлжинд байрлаж байгаа дулааны шугам сүлжээний нөлөөг бодолцсон коэффициент тодорхойлох. 𝜉 = 𝑅0 𝐴𝑙 ∗ 𝑡 𝑦 𝑥 ∑ 𝑙 𝑝𝑗 𝑅 𝑝𝑗 𝑗=ℎ 𝑗=1 (𝑇𝑝𝑗 − 𝑇𝑐𝑎) ∗ 𝑡 𝑝𝑗 = 3 456 ∗ 365 ∗ [ 38 3.0 (90 + 1.06) ∗ 210 + 38 3 (70 + 1.06) ∗ 210] = 7.77℃ 𝑀 = 1.0 ∗ 18+1.06−(−1.06+3.2)∗2.63+7.77 0.77∗3∗1300∗0.37∗1.7∗(−1.06+3.2) ∗ √1 + 0.5 = 0.00642 болно. Эндээс Av=M*Ab= 0.00642*(38x12)=2.927м2 Нүхнүүдийг цоколийн хэсэгт байрлуулах бөгөөд барилгын периметрийн дагуу жигд байрлуулах шаардлагатай. Нүхний тоог 10 гэж сонголоо. Нэг нүхний талбай A1=2.927/10=0.29м2