Sakız Adası'nda sakız üretimne, örgütlenmesine ve sakızın kullanım alanlarına dair bilgiler bulabilirsiniz.

1. SAKIZ ADASI’NDA
SAKIZ AĞACI
GÖZLEM VE İNCELEMELERİMİZ
Prof. Dr. Çiğdem ÖZESMİ
 ERÜ Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi
 YASSOD Üyesi
 Türk Anneler Derneği Kayseri Şubesi Üyesi
 AÇEV, TEMA ve Greenpeace Gönüllüsü
 CKD Üyesi Çayyolu/Ankara

2. Çeşme ile Sakız Adası’nın uzaklığı sadece 8 mil (12.874
km). Her iki taraftan da bakınca, karşıdaki evler bile
görünmekte. Feribotla yol 40-45 dakika sürüyor.

3. 06 Temmuz 2015, Çeşme Limanından
Sakız Adası’na hareket

4. Sakız üreten “SakızAğaçları” adanın güney kısmında bulunur.
Sakız üretimi yapılan, bu güney köylerin genel adı da
“Sakız Köyleri” dir.
Sakız adası güney rotası F:Sakız,
B: Armolia, C:Pirgi, D: Mesta, E:
Vessa

5. Fotoğraf: Mustafa Özesmi, Sakız Adası Pirgi Köyü civarı, 06 Temmuz 2015

6. Fotoğraf: Mustafa Özesmi, Sakız Adası Pirgi Köyü civarı, 06 Temmuz 2015

7. Fotoğraf: Mustafa Özesmi, Sakız Adası Mesta Köyü civarı, 06 Temmuz 2015

8. Fotoğraf: Mustafa Özesmi, Sakız Adası Armoli Köyü civarı, 06 Temmuz 2015

9. Fotoğraf: Mustafa Özesmi, Sakız Adası Armoli Köyü civarı, 06 Temmuz 2015

10. Fotoğraf: Çiğdem Özesmi, Sakız Adası Vessa Köyü civarı, 06 Temmuz 2015

11. “SAKIZ ADASI DEMEK
DAMLA SAKIZI DEMEKTİR”

12.  Damla Sakızı satışa sunulması aşamasına
gelinceye kadar ne tür işlemlerden geçer ?

13. 1.Aşama: Yaz aylarının başlarında sakız ağacının köklerinin
etrafındaki toprak temizlenip, geniş daire çizilerek düzleştirilir.
Ardından toprağa “masa” (trapezi) denilen şekil verilir. Bu temizliği
sırasıyla “masa kurma” ( strosimo trapezion) ve “toprağı beyazlatma
(asprohomatisma) işlemleri takip eder.

14. 2.Aşama: Kendima (Nakışlama): Genelde sakız ağaçlarının boyu 2 ile
2,5 metreyi geçmez, bunun nedeni sakız yetiştiricilerin “ağacın”
gövdesini daha iyi nakışlayabilmeleridir. Ağacın gövdesine ve büyük
dallarına çizikler atarak yarık açmaya KENDİMA (NAKIŞLAMA) denir
(uzunluğu 1-1.5 cm. derinliği 0.5 cm) Nakışlama gövdesinden dallara
doğru yapılır. Aynı ağaç 5-6 hafta boyunca haftada 2 kez yapılır.

15. Çiziklerin ardından 10-20 gün sonra ağacın reçinesi
beyaz killi toprağa düşerek donmaya başlar. Genellikle
tüm bu işlemler ilk toplama işleminin de başladığı 15
Ağustosa kadar devam eder.

16. 3.Aşama:Damla sakızını toplama işlemi ilk “Timitiri”
denilen özel bir aletle yapılır. Taşıma, damlaların birbirine
yapşmaması için genellikle katları olan sepet ya da ahşap
kutular içinde tarladan eve taşınır. Damla sakızları evlerde
serin bir yerde saklanır.
Damla sakızı ve Timitiri

17. 4.Aşama: Çibima (Sakız damlalarının seçilmesi), küçüklü
büyüklü evlere taşınan sakız parçaları, kış mevsimi boyunca
büyük bir sabırla, evlerde, bütün aile fertleriyle beraber
temizlenir ve satışa hazır hale getirilir.

18. Sakız Adası’nda 21 köyde üretim yapılmakta olup, 1929 da çıkarılan
yasa ile adadaki sakızlar koruma altına alınmıştır.1938 yılında 20 adet
sakız kooperatifince sakız birliği kurulmuştur. 1985 yılında modern bir
fabrika kurulur. 2008 yılında ise AB mali destek programlarının bir
parçası haline gelir. Sakız birliği günümüzde de üretimini sürdürdüğü,
modern bir tesisin temellerini atar.
Yunanistan Sakız Adası “Sakız Birliği”nin ana binası

19. Yunanistan Sakız Adası’ndaki
“Kooperatif“ ve “Üye Sayıları”

20. Sakız satışları yıllar içerisinde değişiklikler gösterir
 Günümüzde Sakız Adasında 20 Kooperatifin çatısı altında
5.000 kadar üretici sakız yetiştirmektedir. Yıllık üretim ise
80-120 Ton arasında değişmektedir.
 Dış pazarlarda tekel konumundadır. Pekçok ülkenin yanısıra
AB ülkeleri ve Amerika kıtasına da ihracat yapmaktadır.
Üretimdeki düşüşler ve talep artışı nedeniyle sürekli olarak
ham madde sakızın fiyatı artmaktadır.
YIL SATIŞ
1958 241 Ton
1962 183 Ton

21. Sakızın Kullanım Alanları
 Tıp ve eczacılık alanında (mide ülserine karşı)
 Genel cerrahi alanında (doğal dikiş ürünlerinin
üretiminde)
 Diş ve diş doktorluğu alanında (diş macununda ve
dolgu yapımında)
 Kozmetik alanında (yüz ve vücut bakımında)
 Pastacılık alanında
 Parfüm sanayinde
 Mutfak ve aşçılık alanında (baharatlarda)

22. KAYNAKLAR:
 http://www.discoverchios.com/tr/Damla-Sakızı
 http://akdenizli.com.tr/sakiz-adasindan-hakiki-damla-sakizi
 http://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Yayinlar/Sakız%20Eylem%20Planı.pdf
 www.chios24.gr
 www.EXPLORECHIOS.GR
 Dünü, Bugünü, Yarını SAKIZ AĞACI