Рестораны хоол захиалга

Рестораны онлайн Захиалгын систем SW08D209
Гарчиг
I. Оршил.................................................................................................................................... 2
II. Төсөлийн хэсэг................................................................................................................... 3
1. Хэрэглэгчийн шаардлага ............................................................................................... 3
1.1 Хэрэглэгчийн талаарх мэдээлэл............................................................................. 3
1.2 Хэрэглэгчийн үйл ажиллагааны онцлог ................................................................. 4
1.3 Систем хөгжүүлэх үндэслэл...................................................................................... 5
1.4 Хэрэглэсэн нэр томъёоны тодорхойлолт .............................................................. 5
1.5 Хэрэглэгчийн функциональ шаардлага.................................................................. 6
1.6 Функциональ бус шаардлага..................................................................................... 9
1.7 Use Caseдиаграм.......................................................................................................10
2. Системийн шинжилгээ ба зохиомж ...........................................................................12
2.1 Class диаграм..........................................................................................................12
2.2 Activity диаграм .......................................................................................................13
2.3 Sequence диаграм..................................................................................................15
3.АРХИТЕКТУРЫН СОНГОЛТ ...........................................................................................18
3.1 Үйлдлийн системийн сонголт..................................................................................18
3.2 Програмчлалын систем .......................................................................................18
3.3 Техник хангамжийн үндэслэл..............................................................................19
3.4 ASP.NET Ajax сан...........................................................................................................19
III. СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ ................................................................................................23
3.1 Монгол улсын мэдээлэл холбооны технологийн өнөөгийн байдал..................23
3.1.1 Хууль эрх зүйн орчин .................................................................................................23
3.1.2 Электрон арилжаа (E-commerce) ...................................................................24
3.1.3 Онлайн хоол захиалга монголд ......................................................................26
3.1.4 Харьцуулалт.........................................................................................................26

I. Оршил
Хэдхэн жилийн өмнө интернет гэж юу байдгийг мэддэггүй байсан бол
өнөөдөр бараг хүн бүхэн интернет ашиглаж байна. Ийм учраас интернетэд
суурилсан маш олон шинэ нэр томъёо бий болсны жишээ нь e-government, цахим
Монгол, e-business, e-commerse, e-book, e-library гэх мэт интернетэд суурилаагүй,
интернетийг ашигладаггүй зүйл бараг байхгүй болсон.
Хэн нэгэнтэй хоолонд орох, ажил хэргийн уулзалт тохироод уулзах газраа
очиход хүссэн суудал дүүрсэн, үйлчилгээ нь хүлээгдэх асуудал их тохиолддог.
Очиж захиалга өгнө гэдэг цаг хугацаа их шаардсан, цаг зав муутай хүмүүст маш
том бэрхшээл.
Иймд онлайнаар үйлчилгээний мэдээллийг хүссэнээрээ авдаг мөн цаашлаад суух
суудал, өрөөний ангилал, үйлчилгээ болон төлбөр тооцоогоо хийх боломжтой
Рестораны онлайн Web систем хөгжүүлэхээр шийдлээ.
Байгууллага дотоод системийн үндсэн үйл ажиллагаанд веб систем оролцож
эхэлснээр веб сайт нь бизнесийн түлхүүр стратеги болж байгаа нь сүүлийн
жилүүдэд харагдаж байгаа юм. Хувьсан өөрчлөгдөж буй энэ зах зээлд мянга
мянган байгууллагууд өөрсдийн үйл ажиллагаанд тохирсон веб системүүдийг
хийлгэх болсон нь энэ системийг зайлшгүй хөгжүүлэх үндэслэл болж байна.

II. Төсөлийн хэсэг
1. Хэрэглэгчийн шаардлага
1.1 Хэрэглэгчийн талаарх мэдээлэл
Бльюмон ХХК – ний товч танилцуулга
Бльюмон ХХК нь Монгол Улсын нийтийн хоолны салбарт өөрийн гэсэн
үйлчилгээний өнгө төрх, зорилго, онцлогоороо олны танил болсон зоогийн газар,
түргэн хоолны үйлчилгээ эрхэлдэг. Компаниудыг нэгтгэн удирддаг, Компанийн
тухай Монгол Улсын хуулийн дагуу эх компанийн хэлбэрээр зохион байгуулагдсан,
Үндэсний хөрөнгө оруулалттай групп компани юм.
2001 оноос бизнесийн гараагаа эхлүүлснээс хойш өнөөдөр оюутан залуусын
үйлчлүүлэх дуртай “Цэ” паб, дорно дахинаас гаралтай халуун тогооны “The
Bull”ресторан, тодорхой нэр төрөл, онцлог бүхий шөлөөр 24 цагийн турш үйлчилэх
“Шөлөндө” түргэн хоолны газар, шарсан махны буюу шинэ төрлийн үйлчилгээ
бүхий “Buffalo” зоогийн газар, өөрийн гэсэн амт бүхий “Монгол” шар айргийн
үйлдвэрлэлийг эрхлэн явуулж байна. Эдгээр үйлчилгээнүүдийн бусдаас ялгарах
онцлог, тодорхой хугацаанд тогтвортой ажиллаж байгаагийн үндэс бол
хэрэглэгчиддээ хамгийн хямд үнээр чанартай үйлчилгээг хүргэх, тэдэнд аль болох
ойртож үйлчлэх зарчмуудыг баримталж ирсэн явдал билээ.Тиймээс ч дээрх
үйлчилгээнүүдийг Улаанбаатар хотод салбарлуулан байгуулж, олон
үйлчлүүлэгчидтэй болоод байна.
“Бльюмон” групп нь өөрийн хувь нийлүүлсэн охин компаниуд болон хамтран
ажилладаг компаниуд болон хамтран ажилладаг компаниудаа нэгдсэн нэг
менежментийн бодлогоор удирдан чиглүүлж, тэдгээрийг хөгжихөд дэмжлэг
туслалцаа үзүүлдэг . Ингэхдээ компанийн удирдагчдыг өөрийн чадвар, ухаанаар
багаа, хамт олноо манлайлж удирдахад дэмжлэг үзүүлж, ажиллагсдыг хийж байгаа
ажил болгондоо чин хүслээрээ хандан ажиллаж, ингэснээр өөрийн үнэт зүйлээ олж
авах хүмүүжлийн төлөвшлийг бий болгохыг зорин ажилладаг. Тус компани нь
цаашид хүний бүхий л бололцоог нээхэд тусалж, хамтран ажиллахыг зорихын
зэрэгцээ хүн төрөлхтөний бүтээсэн оюунлаг баялагийг дутагдсан газарт нь
суурьшуулах, дэлхийн нийтийн хамтын хөгжилд өөрийн онцгой үүргийг хүлээн
оролцохын төлөө ажиллана.

“The BULL” ресторан
The Bull ресторан нь 2007 оны 6-р сард байгуулагдсан
Одоогоор энэхүү ресторан нь нийт 2 салбарт 360 хүний
суудалтайгаар тогтмол үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Үйлчилгээний онцлог,
хоолны амт чанараараа олонд танил болсон нэгэн зоогийн газар бол The Bull
ресторанюм. Манай энэхүү үйлчилгээний онцлог нь халуун тогоонд үйлчилэгч
өөрийн хүссэн ногоо. амтлагч, мах зэргээр өөрт таалагдах шөлийг хийж зооглох
бөгөөд тохижилтын хувьд Ази тивийн дорно дахины загвар бүхий тав тухтай
байдлыг бий болгосон.
The Bull -1 ресторан нийслэлд маань нүдээ олсон шинэлэг, содон өвөрмөгц
тохьжилт, хоол бүхий ресторан болж олны таашаалд нийцсэн.
Энэ салбар нь: 104 хүний суудалтай, нэг VIP өрөөтэй.Ажиллах цаг: Өдөр бүр 11.30
– 22.00
The Bull -2 рестораны онцлог хамт олноороо явж байгаа хүмүүст үйлчлэх боломж
муу, VIPөрөө жижиг, зогсоол багатай гэх мэт сул талуудыг нөхсөн ресторан болж
чадсан.
Энэ салбар нь: 255 хүний суудалтай, 12-2: хүний багтаамжтай гурван VIP
өрөөтэй. Ажиллах цаг: Өдөр бүр 11.30 – 22.00
Манай ресторан нийт ажиллагсадын 70 хувь нь 20-25 насны залуучууд ба 80 хувь
нь мэргэжлийн зэрэг үнэмлэхтэй мэргэшсэн хамт олон юм. Бид байнгын
үйлчилүүлэгчиддээ 3-10 хувийн хөнгөлөлтийн карт бэлэглэж байна.
1.2 Хэрэглэгчийн үйл ажиллагааны онцлог
Энэхүү системийн эцсийн хэрэглэгчид нь кассчин, санхүүгийн ажилтан,
үйлчлүүлэгч, системийн мэргэжилтэн буюу администратор , ахлах ажилтан нар
болно.
Үйлчлүүлэгч : Системийн гол эцсийн хэрэглэгч. Системээс үйлчилгээ болон
суудал захиална.
Ахлах ажилтан : Системийн Рестораны үйл ажиллагаа, дууссан болон эхэлсэн
захиалга зэргийг нь хянаж шаардлагатай мэдээллийг авч мөн өөрчлөлт хийх
эрхтэй байна. Шинэ үйлчилгээ болон, сул ширээ үнэ ангилал зэргийг бүртгэнэ.
Тайлан мэдээлэл гаргах. Үйлчилгээ болон болон рестораны ачаалалын талаар
мэдээллийг системд дамжуулна.

Администратор: – Системийн үйл ажиллагааны аюулгүй, тогтвортой байдлыг
хангах үүрэг бүхий, системийн хэрэглэгчдийн эрхийн хязгаар, файлын санд хандаж
бүхнийг хийж чадах эрхтэй ажилтан байна.
1.3 Систем хөгжүүлэх үндэслэл
Одоогоор Монголд хэд хэдэн ресторан онлайн захиалга авдаг хэдий ч тэдгээр нь
үйлчлүүлэгчдийн хэрэгцээ шаардлагыг бүрэн гүйцэд хангаж чаддаггүй. Жишээ нь:
ширээ болон хоолоо онлайнаар захиалах боломж байдаггүй зөвхөн хүний тоо
болон он сарыг л захиалах боломжтой. Тиймээс энэхүү системээр “The Bull”
рестораны хэрэглэгчдийн хэрэгцээ шаардлагад бүрэн гүйцэд нийцсэн, хүссэн
захиалгаа хийх, онлайнаар төлбөр тооцоогоо хийх систем хөгжүүлэхээр шийдлээ.
Ингэснээр дараах давуу талууд бий болно. Үүнд:
 Хурдан шуурхай үйлчилгээ
 Үйлчлүүлэгчийн хэрэглээнд бүрэн нийцсэн үйлчилгээний хэлбэр Рестораны
замбараагүй бүртгэлүүд үгүй болж, цаг хугацааны хувьд автоматжуулагдана
 Бүтэлгүйдсэн захиалгын алдангийг нөхөх боломжтой
 Үйлчлүүлэгч өөрийн биеэр очиж захиалга өгөхөд цаг заваа зарцуулдаг энэ
асуудал шийдэгдэнэ.
1.4 Хэрэглэсэн нэр томъёоны тодорхойлолт
VIP – Тусгай үйлчилгээ өндөр зэрэглэл
Мета мэдээлэл – Нэмүү өртгийн албан татвар, Бусад татвар шимтгэл

1.5 Хэрэглэгчийн функциональ шаардлага
o Системд нэвтрэх
 Нэвтрэх нэр
 Нууц үг
 Ахлах ажилтан
o Бүртгэлтэй хэрэглэгчийн мэдээлэл харах
 Хэрэглэгчийн нэр
 Хэрэглэгчийн код
 И-мэйл хаяг
 Захиалгын түүх
 Утасны дугаар
 Нэвтрэх нэр
o Захиалга бүртгэх
 Захиалгын код
 Хэрэглэгчийн код
o Бүтээгдэхүүн бүртгэх
 Бүтээгдэхүүний код
 Бүтээгдэхүүний нэр
 Үнэ
 Орц
 Нүүрэн дээр гарах зураг
o Заалны (VIP өрөө, заал... гм) ерөнхий хэлбэр болон суудлын
байрлал ангилал зэргийг интерактив байдлаар тохируулж өгөх
 Ангилалын код
 Ангилалын нэр
 Байрлалын дугаар
 Ширээний код
 Суудлын тоо
o Захиалгын ангилал тохируулах
 Ангилалын нэр
o Заалны зохион байгуулалт урьдчилсан захиалгат үйлчилгээний
материалыг хянах

o Захиалгын мэдээллйиг бусад ажилчдад дамжуулах
o Рестораны талаарх мэдээлэл
 Шинэ зар мэдээ
 Урамшуулал
o Базад бичлэг нэмэх устгах засах.
o Тайлан боловсруулах
 Ерөнхий орлогын тайлан
 Бүтээгдэхүүн тус бүрийн тайлан
o Тухайн нэг бүтээгдэхүүний хувьд тайлан боловсруулах
o Шүүлт хайлт хийнэ
o Бүтээгдэхүүний мэдээлэл
 Бүтээгдэхүүний Код
 Орц
 Үнэ
o Рестораны талаарх вэб хуудсан дахь бүх мэдээлэл
o Захиалгатай болон хоосон ширээний мэдээлэл
o Захиалгатай бүтээгдэхүүний мэдээлэл
o Ерөнхий орлогын тайлан
o Бүтээгдэхүүн тус бүрийн тайлан
o Статистик Мэдээлэл
 Үйлчлүүлэгч
o Бүртгүүлэх
 Овог
 Нэр
 Төрсөн огноо
 Регистрийн дугаар
 Ажил
 Гэрийн хаяг
 Нэвтрэх нэр (User Name)
 Нууц үг
o Захиалга өгөх

 Өөрчлөлтийн дугаар
 Огноо
 Цаг
 Тоо ширхэг
 Банкны нэр
 Дансны дугаар
 Нууц дугаар
o Захиалга засах
o Захиалга цуцлах
o Бүтээгдэхүүний танилцуулга харах
o Хайлт хийх
o Санал хүсэлт
 Нэр
 И-Мэйл хаяг
 Гарчиг
 Санал хүсэлт
o Бүртгэж авах
o Шүүлт хайлт хийнэ
o Бүтээгдэхүүний мэдээлэл
 Бүтээгдэхүүний Код,
 Орц
 Үнэ
o Рестораны талаарх вэб хуудсан дахь бүх мэдээлэл
o Төлбөрийн мэдээлэл и-мейлээр авах

 Администратор- Ахлах ажилтны үүрэг дээр нэмэгдээд
o Ажилтан бүртгэх
 Ажилтаны код
 Овог
 Нэр
 Төрсөн огноо
 Регистрийн дугаар
 Гэрийн хаяг
 Нэвтрэх нэр (User Name)
 Нууц үг
o Мета мэдээлэл өөрчлөх
1.6 Функциональ бус шаардлага
 Хэрэглэхэд хялбар ойлгомжтой байх
 Жилийн аль ч өдрийн аль ч цагт хэзээ ч хаанаас аль ч хуудсанд
хандсан сааталгүй байх
 Хялбар хурдан хайлт хийх
 Interface нь үзэмжтэй байх

1.7 Use Case диаграм
Үйлчлүүлэгч
Зочин
Системд
Бүртгүүлэх
Үйлчилгээний
мэдээлэл харах
Гишүүнчлэлийн
мэдээлэл шалгах
Гишүүнчлэлийн
мэдээллээ засах
Системд нэвтрэх
Захиалгын түүхээ
харах
Санал хүсэлт
илгээх
Захиалга хийх
Хайлт хийх
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
Use case 2
Ахлах ажилтан
Заалны суудлын
өгөдлийг оруулах
Захиалгын ангилал
тохируулах
Санал хүсэлтэнд
хариулах
Захиалга бүртгэх
Үйлчилгээний
мэдээлэл бүртгэх
Тайлан авах

Use case 3
Бүтээгдэхүүн бүртгэх Use Case Диаграм
Бүтээгдэхүүний
мэдээлэл өөрчлөх
Бүтээгдэхүүн устгах
Бүтээгдэхүүн нэмэх
жагсаалтаас сонгох
төрөл сонгох
«uses»
«uses»
«uses»
Бүтээгдэхүүн
захиалах
Ширээ захиалах
Захиалга цуцлах
Захиалга өөрчлөх
Төлөх төлбөрөө
харах
Төлбөр төлөх
хэлбэрээ сонгох
Төлбөрөө хийх
«extends»
«extends»
«uses»
«uses»
«extends»
«extends»
Үйлчлүүлэгч
«extends»
Ерөнхий Орлогын
тайлан
Бүтээгдэхүүн тус
бүрийн тайлан
Захиалгын
мэдээллийн тайлан
«extends»
«extends»

2. Системийн шинжилгээ ба зохиомж
2.1 Class диаграм
Гишүүн
+Бүртгэх()
+Засах()
+Устгах()
-Захиалгын код : string
-Гишүүн : Гишүүн
-Ширээ : Ширээ
-Захиалга өгсөн огноо : Date
-Захиалга биелэх огноо : Date
-Банк
-Дансны дугаар
-Нууц дугаар
Захиалга
+Нэмэх ()
+Устгах()
+Засах()
-Гишүүн : Гишүүн
-Санал хүсэлт : string
-Огноо : Date
Санал хүсэлт
+Нэмэх ()
+Устгах()
+Засах()
-Бүтээгдэхүүний код : string
-Бүтээгдэхүүний нэр : string
-Ангилал : Бүтээгдэхүүний ангилал
-Үнэ : int
-Зураг : object
-Ахлах ажилтан : Ахлах ажилтан
Бүтээгдэхүүн
Ширээний ангилал
+Захиалгад бүтээгдэхүүн нэмэх()
+Захиалгаас бүтээгдэхүүн хасах()
-Захиалга : Захиалга
-Бүтээгдэхүүн : Бүтээгдэхүүн
-Хэмжээ : int
Захиалагдсан бүтээгдэхүүн
+Нэмэх ()
+Устгах()
+Засах()
-Мэдээний дугаар : ulong
-Мэдээний гарчиг : string
-Мэдээ : string
-Огноо : Date
-Ахлах ажилтан : Ахлах ажилтан
Мэдээ
-Ширээний код : string
-Ангилал : Ширээний ангилал
-Суудлын тоо : int
-Байрлалын дугаар : int
Ширээ
*
1
*
1
1
*
1 0..*
1
*
1
*
1
*
1
*
* 1
*
1
+Нэмэх()
+Хасах()
+Засах()
-Ангиллын код : string
-Ангилллын нэр : string
Ангилал
-Хэмжээ
Бүтээгдэхүүний ангилал
+Нэмэх ()
+Устгах ()
+Засах()
-Хэрэглэгчийн код : ulong
-Хэрэглэгчийн нэр : string
-Хэрэглэгчийн овог : string
-И-мэйл хаяг : string
-Утасны дугаар : string
-Регистрийн дугаар : string
-Гэрийн хаяг : string
-Нэвтрэх нэр : string
-Нууц үг : string
Хэрэглэгч
-Бүтээгдэхүүн : Бүтээгдэхүүн
-Орц : Орц
Бүтээгдэхүүний орц
-Орцын код : string
-Орцын нэр : string
Орц
1
*
1
0..*
-Банкны код : string
-Банкны нэр : string
Банк

2.2 Activity диаграм
Захиалга хийх үйл ажиллагаа
Банкны систем
Захиалгын систем
Захиалагч
Менюнд байгаа бүтээгдэхүүн
Бүтээгдэхүүн хайх цонх Бүтээгдэхүүн хайх
Хайлтанд тохирсон бүтээгдэхүүн
Заал суудлыг харуулах
Танхим суудлаа сонгоод сагсандаа хийх
Захиалга дууссан эсэх
Төлбөр тооцооны мэдээлэл оруулах
Төлбөр тооцооны хэсгээс хариу хүлээх
Төлбөрөө төлөх
Захиалгын Мэдээлэл и-мейлээр авах
1
0

Бүтээгдэхүүн бүртгэх үйл ажиллагаа
Захиалгын систем
Бүтээгдэхүүний мэдээлэл оруулах
Бүтээгдэхүүний мэдээлэл засах
Мэдээлэл шалгах
Алдааны мэдээлэл харуулах
Бүтээгдэхүүний нэр кодыг баталгаажуулах
Бүтээгдэхүүн хадгалах
Алдааны мэдээлэл харуулах
1
0
0
1

2.3 Sequence диаграм
Бүтээгдэхүүн оруулах
Top Package::Ахлах ажилтан
<<UI Browser>> Ахлах ажилтан Бүтээгдэхүүн
1: Нэр, нууц үг
2: Нэвтрэх эрх шалгах
4: Бүтээгдэхүүний жагсаалт
6: Бүтээгдэхүүн сонгох
7: Бүтээгдэхүүн оруулах
5: Бүтээгдэхүүний төрөл сонгох
3: Амжилттай нэвтэрсэн

Top Package::Хэрэглэгч
<<UI Browser>> Гишүүн Бүтээгдэхүүн
1: Нэр, нууц үг
2: Нэвтрэх эрх шалгах
Бүтээгдэхүүний орц
3: Амжилттай нэвтэрсэн
8: Бүтээгдэхүүний орцын мэдээлэл авах
14: Бүтээгдэхүүн нэмэх
13: Тоо ширхэг сонгох
4: Бүтээгдэхүүний жагсаалт харах
5: Бүтээгдэхүүний жагсаалт
6: Бүтээгдэхүүн сонгох
7: Бүтээгдэхүүний мэдээлэл авах
12: Бүтээгдэхүүний мэдээлэл
Орц
9: Орцын мэдээлэл авах
10: Орцын мэдээлэл
11: Бүтээгдэхүүний орцын мэдээлэл
Захиалагдсан бүтээгдэхүүн
15: Амжилттай нэмсэн мэдээлэл
Захиалга
16: Захиалга өгөх
17: Амжилттай захиалагдсэн мэдээлэл
Төлбөрийн систем
Банк
18: Банкны жагсаалт харах
19: Банкны жагсаалт
20: Банк сонгох
21: Төлбөрийн мэдээлэл
22: Амжилттай төлбөр хийгдсэн мэдээлэл

2.4 Харилцааны зохиомж /Норманы арга/
 Бүтээгдэхүүн бүртгэх
(А) : Хэрэглэгч буюу манай вебд ажилтан
(В) : Веб буюу Хоол захиалгын вэб
Зорилго : Бүтээгдэхүүнийг системд бүртгэх
Зорилт : Вебийг ажилуулах, нэр нууц үгээр систем нэвтэрч бүртгэл
хийх
Дэс дараа :
(а) : Нэр нууц үгээр нэвтрэнэ
(в) : Нэвтрэх эрх шалгана
- Амжилтай нэвтэрсэн мэдээлэл илгээнэ
- Одоо байгаа бүтээгдэхүүний мэдээлэл харуулна
(а) : Бүтээгдэхүүн бүртгэх цэс сонгоно
(в) : Бүтээгдэхүүн бүртгэх дэд цэсэн дэх коммандуудыг хэвлэнэ
(а) : Шинэ бүтээгдэхүүн бүртгэх цэс сонгоно
- Бүтээгдэхүүний код, нэр болон бусад
мэдээллийг оруулаад бүртгэх товчийг дарна
(в) : Бүртгэгдсэн мэдээллийг хэвлэнэ
(а) : Бүртгэлийг хянаад баталгаажуулах товчийг дарна
 Захиалга хийх
(Х) : Хэрэглэгч буюу манай вебд хэрэглэгч
(В) : Веб буюу Хоол захиалгын вэб
Зорилго : Хэрэглэгч вэбээс өөрийн сонгосон бүтээгдэхүүн захиалах
Зорилт : Хэрэглэгч өөрийн эрхээр вэбд нэвтрэн орсноор хийгдэх
захиалга
(x) : Нэр нууц үгээр нэвтрэнэ
(в) : Нэвтрэх эрх шалгана
- Амжилтай нэвтэрсэн мэдээлэл илгээнэ
(х) : Бүтээгдэхүүний жагсаалт харна
- Бүтээгдэхүүн сонгоно
- Бүтээгдэхүүний мэдээлэл авна
- Тоо ширхэг сонгоно
- Бүтээгдэхүүн нэмнэ
(в) : Бүртгэгдсэн мэдээлэл харуулна
(х) : Захиалга өгөх
(в) : Захиалгын мэдээлэл харуулна
(х) : Хэрэглэгч Банкны жагсаалт сонгоно
(в) : Төлбөрийн мэдээлэл харуулна
(х) : Төлбөр төлнө
(в) : Төлбөр амжилттай хийгдсэн мэдээлэл харуулна
(х) : Захиалга дуусгана

3.АРХИТЕКТУРЫН СОНГОЛТ
3.1 Үйлдлийн системийн сонголт
Клиент программ нь тухайн вэбийг үзүүлж чадах броузер бүхий ямарч
төрлийн үйлдлийн систем. Сервер программ нь Windows XP болон түүнээс хойшхи
хувилбар байж болно. Эдгээр үйлдлийн систем нь ажиллахад хялбар, ойлгомжтой,
хэд хэдэн процессууд нь зэрэг биелэх боломжтой. Мөн .NET технологи нь өөрөө
Windows үйлдлийн систем дээр суурилдаг.
3.2 Програмчлалын систем
Өгөгдлийн сангийн сонголт: MS-SQL сервер
MS-SQL сервер нь Microsoft-ийн хөгжүүлсэн өгөгдлийн сан боловсруулах
томоохон системүүдийн нэг юм. MS-SQL нь хүснэгтийн олон төрөлтэй. Олон
хэрэглэгч зэрэг хандаж болох бөгөөд .NET технологитой нягт уялдан ажилладаг.
Windows үйлдлийн системтэй мөн нягт холбоотой ажиллаж чаддаг. Stored
Procedure –тэй тул хамгаалалт сайтай.
Програмчлалын хэлний сонголт: ASP.NET Framework 3.5
ASP.NET нь сервер талын маш өргөн боломжтой, уян хатан хэл юм. Бүх
ASP.NET кодууд сервер дээр байрлах бөгөөд сервер дээр үйлдлүүд нь
боловсрогдоно. Цэвэр обьект хандалтат бөгөөд HTML кодтой хослуулан хэрэглэж
болно. Сүүлийн жилүүдэд ашиглаж байгаа хэрэглэгчдийн тоо хэдэн саяар өссөн ба
сүүлийн үеийн хувилбарууд нь ар араасаа гарсаар байна. ASP.NET нь ASP (Active
Server Pages) –ийн бүх боломжууд дээр COM (Component Object Model)
контролууд болон RAD (Rapid Application Development) технолог UI (User Interface)
нэмснээр маш хурдан, өргөн боломжтой, өнгө үзэмж сайтай вэбийг хөгжүүлэх
боломжтой технологи болж гарсан. Түүнчлэн JavaScript, AJAX зэрэг технологийг
дэмжсэнээр серверийг desktop орчин мэт ашиглах боломжийг бүрдүүлсэн.

3.3 Техник хангамжийн үндэслэл
Сервер компьютерийн үзүүлэлт:
- CPU: Intel Xeon 3Ghz
- Ram: 2 GB болон түүнээс дээш
- OS: Windows XP,
- HDD: 500 Gb болон түүнээс дээш
Клиент компьютерийн үзүүлэлт:
- CPU:Intel Pentium 4 2.8Ghz
- Ram: 256 MB болон түүнээс дээш
- OS: Windows , Linux, Unix –ийн цувралуудын 2003 оноос хойшхи
хувилбарууд
- Монитор: 32 bit-ийн өнгөний ялгарал сайтай
- Интернэт-д холбогдсон байх
Keyboard, mouse.
3.4 ASP.NET Ajax сан
ASP.NET Ajax
ASP.NET AJAX бол AJAX функцуудыг хэрэгжүүлдэг Мicrosoft-с хөгжүүлсэн
ASP.NET өргөтгөлүүдийг багц юм. Энэ нь Microsoft-н Нийтийн Лиценз дор
хөгжүүлэгдэн гарч байдаг.
ASP.NET- н AJAX сан нь ASP.NET вэб форм болон ASP.NET MVC аппликэшн аль
алинд хэрэглэж болох нээлттэй эхийн (open-source)JavaScript сан юм.
 ASP.NET Ajax санд нийтлэг, нээлттэй эх, jQuery багтдаг. jQuery нь HTML
элементүүдтэй хялбархан харилцан ажилладаг ба синтаксыг нь
Cascading StyleSheet-тэй ижилхэн гэж үзэж болно.
 ASP.NET Ajax сан нь Ajax Control Toolkit-г агуулдаг. Ajax сан нь харилцан
холбоо бүхий вэб хуудсууд, талбарт хялбархан ашиглаж болох 40 орчин
контролыг багтаасан байдаг. Жишээлбэл : Ajax санг ашиглан HTML-ээр
дүрслэгдэх текст талбарыг автоматаар гүйцээх, хүрээ бүхий унжих цэс
хийх, зургийн үзүүлэн болон сануулах цонх зэргийг хялбархан бөгөөд
өнгө үзэмж сайтаагаар хийх боломжтой.
Хөгжлийн үе шатууд
Хөгжлийн эхэн үед, ASP.NETAJAX нь Atlas хэмээх кодын нэрээр нэрлэгдэж байсан.
Тухайн үеийн хувилбарууд нь CTP буюу Техникийн Урьдчилсан үзлэгийн нэгдэл

гэх байгууллагаар хөгжүүлэгдэн олон нийтэд хүрдэг байсан. Тус бүтээгдэхүүнүүд
болох ASP.NETAJAX 1.0 RTM нь 2007 оны 1 сарын 23-нд гарсан ба өргөтгөл нь
болж ASP.NETAJAX 2.0 гарсан.
Дараах байдлаар хувилбарууд гарсан байдаг. Үүнд :
 CTP буюу Техникийн Урьдчилсан үзлэгийн нэгдэл – 2005 оны 10, 12 сард.
2006 оны 1, 3, 4, 6, 7 сард
 Бета – 2006 оны 10, 11 сард
 Release Candidate (RC) – 2006 оны 12 сард
 ASP.NET AJAX 1.0 RTM- 2007 оны 1 сарын 23-нд
 ASP.NET AJAX 3.5 - November 19, 2007 (as part of ASP.NET 3.5)
 ASP.NET AJAX 3.5- нь 2007 оны 10 сарын 19-нд (ASP.NET 3.5-н нэгээхэн
хэсэг)
Дараагын хувилбар болох ASP.NET AJAX 4.0 нь ASP.NET 4.0 фрэмворкын нэг
хэсэг болох гарна. Одоо 4.0-н бета хувилбар гарсан байгаа болно.
AJAX дэмжигч интернэт хөтөчүүд
ASP.NET AJAX нь дараах вэб хөтөчүүд дээр ажилладаг.
Үүнд :
 Microsoft Internet Explorer (>= 6.0)
 Mozilla Firefox (>= 1.5)
 Opera (>= 9.0)
 Apple Safari (>= 2.0)
 Google Chrome
ASP.NET AJAX иж бүрдэл
Одоогоор, ASP.NET AJAX иж бүрдэлүүд нь доорх бүрэлдэхүүн, багцуудыг агуулдаг
:
 JavaScript сан болох Microsoft Ajax сан 3.5-д ASP.NET AJAXframework-н
хэрэглэгч-талд ажиллах боломжийг түлхүү шингээж өгсөн байдаг.
 Сервер framework - ASP.NET 3.5-д багтсан, Ajax дэмждэг ASP.NET сервер
контролууд багтана. Эдгээр бүрэлдэхүүн хэсгүүд нь ASP.NET 1.0-н өргөтгөл
гэгдэх ASP.NET 2.0-н тусгай багцад агуулагдсан байдаг
 ASP.NET 2.0 AJAX загвар нь ASP.NET 2.0 ба Visual Studio 2008-г ашиглан
ASP.NET AJAX аппликэшн бүтээх боломж бүхий Visual Studio-н
хэрэгслүүдийн цогц, багц юм
 ASP.NET AJAXPreview нь Framework-н ирээдүйн хувилбаруудын хэсэг, шинэ
дүрх төрхийг гаргасан багцуудын цуглуулга байх болно.

Microsoft Ajax Library
Microsoft Ajax Library нь ASP.NET AJAX framework-н хэрэглэгч талд ашиглахад
зориулагдсан JavaScript сан юм.
Бүрэлдэхүүн хэсгүүд
Энэ сан нь визуал болон визуал бус JavaScript бүрэлдэхүүнийг боловсруулах
үндэс суурь боломжуудаар хангаж өгдөг. Глобал JavaScript обьект – Sys.Application
нь хэрэглэгч талын бүрэлдэхүүн хэсэгүүдийн үйл ажиллагааг удирдан зохион
байгуулах боломж олгодог.
JavaScript өргөтгөлүүд
Энэ нь хэрэглэгч тал дээр суурилсан ажиллагааг гүйцэтгэх, namespace, class,
interface гэх мэт обьект-хандалтат бүтцүүдийг боловсруулах боломжыг олгодог.
Ajax
Вэб үйлчилгээ болон Ajax хүсэлтийг боловсруулах хэрэглэгч талын
бүрэлдэхүүнүүдийн цогц.
AJAX хэрэглээ
UpdatePanel бол вэбийг дахин ачаалахгүйгээр тодорхой хэсгийг шинэчлэх боломж
олгодог ASP.NET сервер контрол юм. Энэ нь Ajax хүсэлтийг сервер лүү ассинхрон
буюу харилцан хамааралгүйгээр хуудсан дах мэдээллийг боловсрлуулах
ассинхрон postback механизм юм.
ASP.NET дээрх UpdatePanel-н агуулгыг солиход синхрон (уламжлалт) эсвэл
триггер ашиглан синхрон бус ( харилцан хамааралгүй) ажиллагаа аль алийг
ашиглах боломжтой байдаг. Trigger гэдэг нь ASP.NET-н UpdatePanel ашигласан
хэсгийн тухайн нэг контрол бөгөөд энэ нь зөвхөн тухайн хэсгийн өөрчлөлтийг
харуулах зориулалтаар серверт ашиглагддаг бөгөөд түүнээс гаднах хэсгийг
өөрчлөх шаардлагагүй байдаг.
Дараах код нь UpdatePanel-д байгаа элемент болох товчлуур дээр дарах тоолонд
зөвхөн тэр хэсэгт өөрчлөлт оруулна.
<asp:Button ID="Button1" runat="server" Text="Refresh" />
<asp:UpdatePanel ID="UpdatePanel1" runat="server">
<Triggers>
<asp:AsyncPostBackTrigger ControlID="Button1" EventName="Click" />
</Triggers>
<ContentTemplate>
<span><%= DateTime.Now %></span>
</ContentTemplate>
</asp:UpdatePanel>

Script Control-ууд ба Extender буюу Нэмэлтүүд
ASP.NETAJAX framework-н сервер хэсгийг ASP.NET сервер контролууд болон
тэдгээрийн нэмэлтүүд гэж 2 хуваан үзэж болно.
Нэмэлтүүд нь өөр шинэ сервер контрол үүсгэхгүйгээр, үүссэн байгаа ASP.NET
контрол дээр нэмэлт ажиллагаа бүхий хэрэглэгч талын сайжруулсан контрол
үүсгэх боломжыг олгодог.
3.5 Оролт гаралтын төхөөрөмжүүд
Оролт
Qwerty Keyboard
Заагч
Mouse
Гаралт
Дэлгэц
Хэвлэх төхөөрөмж

III. СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ
3.1 Монгол улсын мэдээлэл холбооны технологийн өнөөгийн байдал
3.1.1 Хууль эрх зүйн орчин
Монгол улсын хувьд мэдээлэл, харилцаа холбооны технологи нь манай орны
хөгжлийн үндсэн хурдасгуур, нийгэм, эдийн засаг, бизнес, хүний хөгжлийн таатай
орчинг бүрдүүлэх хэрэгсэл гэж үзэж байна.
Харилцаа холбооны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг УИХ-аар 2001 онд
батлуулсны үндсэн дээр харилцаа холбооны салбарыг либеральчлах, шударга
өрсөлдөөнийг бий болгох, зохицуулалтын шинэ, бие даасан байгууллага,
тогтолцоог бий болгож Харилцаа холбооны зохицуулах хороог байгуулан, бүх
нийтийн үйлчилгээний сангийн үйл ажиллагааг эхлүүлээд байна.
Монгол Улсын Их хурал, Засгийн газраас мэдээлэл, харилцаа холбооны
технологийг хөгжүүлэх, шинэ төрлийн үйлчилгээг нэвтрүүлэх, хамрах хүрээг
нэмэгдүүлэхэд ихээхэн ач холбогдол өгч, Дэд бүтцийн яамны бүтцэд 2003 оны 1-р
сараас эхлэн ажиллаж байсан Мэдээлэл, холбооны технологийн бодлого,
зохицуулалтын газрыг өөрчлөн зохион байгуулж, 2004 оны 10-р сараас эхлэн
Ерөнхий Сайдын эрхлэх асуудлын хүрээнд Засгийн газрын тохируулагч агентлаг
болох Мэдээлэл, харилцаа холбоо, технологийн газрыг байгуулан ажиллаж байна.
Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагын “Үндсэн дүрэм, Конвенцид
оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийг соёрхон батлах тухай” Монгол Улсын хуулийг 2003
оны 4-р сарын 24-ний өдөр УИХ-аар соёрхон батлуулснаар тус байгууллагын өмнө
Засгийн газрын хүлээсэн эрх, үүргийг хэрэгжүүлэх хууль, эрх зүйн орчин бүрдэж
байна.
“Мэдээлэл холбооны технологийг дунд хугацаанд хөгжүүлэх стратеги” түүнд
тулгуурласан үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг боловсруулж, 2002 онд Засгийн
газраар батлуулаад байна.
МХХТ-ийн хэрэглээний тэргүүлэх чиглэлүүд
Энэхүү хөтөлбөрийн хүрээнд дэвшүүлсэн зорилгод хүрэх, зорилтуудыг
хэрэгжүүлэхийн тулд МХХТ-ийн хэрэглээний дараахь үндсэн чиглэлүүдэд
тэргүүлэх ач холбогдол өгч байна.

Үүнд:
 Электрон засаг
 Электрон арилжаа
 Электрон үйлдвэрлэл
 Электрон боловсрол
 Электрон иргэний нийгэм
 Электрон эрүүл мэнд
Эдийн засгийн шинэ орчин болон шинэ чадавхийг бий болгох, улс орны өрсөлдөх
чадварыг нэмэгдүүлэх, тогтвортой хөгжлийг хангах, хүн амын амьжиргааны
түвшинг сайжруулахын тулд засаглалын үр нөлөөг дээшлүүлэх, иргэн төвтэй, үр
дүнд чиглэсэн, хэмнэлттэй үйл ажиллагаа бүхий төрийн удирдлагын тогтолцоог
бий болгох, улс төр, нийгэм, эдийн засгийн бүх хүрээнд МХХТ-ийн хэрэглээг
нэмэгдүүлэх шаардлагатай байна. Үүнтэй уялдан МХХТ-ийн хэрэглээний дээрх
тэргүүлэх чиглэлүүд тодорхойлогдож байгаа болно. Үүнээс гадна дэлхийн бусад
улс орнууд МХХТ-ийн салбар дахь өөрсдийн үндэсний хөтөлбөр, мастер
төлөвлөгөөг боловсруулан гаргахдаа дээрх үндсэн чиглэлүүдийг голлон авч үзэж
байгаа нийтлэг жишгийг энд удирдлага болгохыг зорьсон юм.
МХХТ-ийн хэрэглээний эдгээр үндсэн чиглэл тус бүрээр дэд хөтөлбөр болон
мастер төлөвлөгөөг тусад нь дэлгэрэнгүйгээр боловсруулах болно.
3.1.2 Электрон арилжаа (E-commerce)
Зорилго
Электрон арилжааны үндсэн онцлог болох хэрэглэгчдэд бараа, ажил,
үйлчилгээг орон зай, цаг хугацаанаас үл хамааран шуурхай арилжих,
худалдах, солилцох боломжийг олгодог давуу талыг ашиглан бизнес
эрхлэгчдийн өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх, эдийн засгийн шинэ боломж
ба орчинг бий болгоход оршино.
Зорилт
 2012 он гэхэд нийслэл хот, бүх аймгийн төвийг болон нийт сумдын 70 хувийг
электрон арилжаанд оролцох боломжтой болгох
 Монгол улсад электрон арилжааг нэвтрүүлснээр 2012 он гэхэд бизнес
(Business-to-business) хоорондын зах зээлийг өнөөгийн хэмжээнээс 10
дахин, бизнес ба хэрэглэгч (business-to-consumer) хоорондын зах зээлийг 20
дахин өсгөх

 Электрон арилжааг гадаад худалдаа, экспорт, импортын боломжийг
нэмэгдүүлэх гол арга, хэрэгслүүдийн нэг болгох
Үйл ажиллагаа
1) Электрон арилжааны суурь орчинг бүрдүүлэх
 Электрон арилжаатай холбогдох хууль эрх зүйн орчинг бий болгох,
мэдээллийн аюулгүй байдал, электрон гэрээ, электрон гарын үсэг, оролцогч
талуудын эрх, үүрэгтэй холбогдсон эрх зүйн баримт бичгүүдэд электрон
арилжааны онцлогтой уялдуулан зохих нэмэлт өөрчлөлтийг хийх
 Иргэд, хуулийн этгээдийн зээлийн түүхийн тогтолцоог бий болгох (Credit
History)
2) Мэдээллийн сан, мэдээллийн удирдлагын систем бий болгох
 Аж ахуйн нэгж, байгууллага, хэрэглэгчдэд нээлттэй, шуурхай үйлчлэхийн
тулд арилжааны мэдээллийн нэгдсэн сан бий болгох
 Электрон арилжааны мониторингийн алба байгуулах
 Банк хоорондын болон олон улсын гуйвуулгыг электрон аргаар явуулах
боломжийг бүрдүүлэх
3) Олон улсын электрон арилжаанд оролцох
 Олон улсын гэрээний дагуу электрон хэлбэрээр хийгдэх арилжааны
тогтолцоонд нэгдэн орж, электрон арилжааны чиглэлийн олон улсын
байгууллагуудын үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцох
 Хувийн сектор болон хувь хүмүүсийг хил дамнасан (cross-border) электрон
арилжаанд оролцохыг дэмжих
Хамрах хүрээ:
Хөтөлбөр хэрэгжсэнээр хүмүүст бараа, үйлчилгээг орон зай, цаг хугацаанаас үл
хамааран шуурхай арилжих, худалдах, солилцох боломжийг олгодог давуу талыг
нь ашиглан бүтээгдэхүүн, ажил, үйлчилгээний солилцоог нэмэгдүүлэх замаар
бизнес эрхлэгчдийн өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлж, эдийн засгийн шинэ боломж
ба орчинг бий болгоно. Бизнесээс бизнес (B2B), бизнесээс хэрэглэгч (B2C)
хоорондын зах зээлийг хөгжүүлснээр банк хоорондын, үйлдвэр аж ахуй, хувь
хүмүүс хоорондын электрон арилжаа үүсч эдийн засгийн шинэ орчин бий болно.

Эдийн засгийн ач холбогдол:
Хөтөлбөрт тусгагдсан мэдээлэл түгээн тараахыг хурдасгах арга хэмжээнүүд,
электрон баримтын эргэлтийг нэвтрүүлснээр худалдаа арилжаа хийх цаг хугацааг
хэмнэж, байгууллага хоорондын уялдаа холбоо сайжран, бараа, бүтээгдэхүүн
худалдан авах зардлыг бууруулна.
3.1.3 Онлайн хоол захиалга монголд
Одоогоор Монголд онлайн хоол захиалгатөдийлөн сайн хөгжөөгүй гэж хэлж болно.
Яг хоол захиалгахийдэг сайт одоохондоо Монголд байхгүй ч зөвхөн ширээ болон
хүний тоогоо захиалдаг рестораны сайтууд байдаг. Яг хоол болон уух зүйлээ
захиалдаг үйлчилгээг Монголчууд авч дадаагүй байгаа нь хөгжихгүй байгаа гол
шалтгаан юм. Тийм учраас энэ салбарт маркетинг, менежмент, сайн найдвартай
ажиллдаг систем нэн шаардлагатай байна.
3.1.4 Харьцуулалт
Гадаадын Рестораны онлайн хоол захиалгын вэб сайтуудтай харьцуулсан
судалгаа
Одоогоор ихэнх рестораны вэб сайтуудын онлайн захиалгын үйлчилгээ нь Pick up
буюу очиж авах, Delivery буюу хүргэлтийн үйлчилгээ гэсэн 2 сонголттойгоор үйл
ажиллагаа нь явагддаг.Төлбөрийн хувьд бүх төрлийн үйлчилгээг ашиглах
боломжтой. Мөн Book Table буюу ширээ захиалах үйлчилгээг тусад нь
нэвтрүүлсэн байна. Монгол орны хувьд энэ үйлчилгээ нь бүрэн хэрэгжих
боломжтой тул гадаадын хэд хэдэн рестораны вэб сайтын үндсэн захиалга хийх
үйл ажиллагааг зураг хэлбэрээр орууллаа.

Одоо хийж байгаа Web Сайтын маань Screen shot :

Захиалагчийн тайлан

Байгууллагын нэр: “Bull” ресторан
Огноо: 18/03/2010
№
Захиалагчийн
овог нэр Бүтээгэдхүүн Код Бүтээгдэхүүн нэр Тоо
1
Сүхбаатар
Мөнхбаатар 1000001 Үхрийн махан гуляш 1
2 1000002 Бяслагтай шпагети 1
3 2000001 Лемонтой цай 2
4
5
6
Дүн:
Захиалагчдын тайлан сард 1 гарна.
Орлогын тайлан
Байгууллагын нэр : “Bull ресторан”
Огноо: 2011 оны 10
сарын 01
№ Бүтээгдэхүүний нэр Төрөл
Захиалагчийн
код
Нэгж
үнэ Тоо Нийт
1
Нарийн махан
хуурга Хоол 8500 1 8500
2 Шарсан тахиа Хоол 12200 2 24400
3 Lite Ундаа 3000 2 6000
4
5
6
Бүгд дүн:
Хянасан
Нябо: С.Мөнхбаатар .........................
Орлогын тайлан сард 1 удаа гарна.
Захиалгын
тайлан
Захиалагч: Овог: Сүхбаатар
Нэр: Мөнхбаатар
Утас: 95750095
Огноо: 02/10/2011
№ Бүтээгдэхүүний нэр Төрөл Нэгжийн үнэ Тоо
Ширээний
код
Цаг

1
2
3
4
5
6
Дүн:
Захиалагдсан бүтээгдэхүүн тус
бүрийн тайлан
Байгууллагын нэр : “Bull ресторан”
№ Хоол Тоо
Захиалсан
огноо
1
2
3
4
5
6
Бүгд дүн:
Хянасан Нябо:
Энэ тайлан нь сард 1 гарна.

Рестораны хоол захиалга

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (20)

Destaque

Destaque (20)

Mais de Moba Anax

Mais de Moba Anax (6)

Рестораны хоол захиалга