Jak wybrać odpowiednie nadproże i zamontować je bez błędów? Sprawdź teraz w nowym artykule na blogu budowlanym @MGProjekt  http://www.mgprojekt.com.pl/blog/nadproze/

1. Belka na nadproże - czym jest i jak ją stosować?
20 października 2015 · MG Projekt
Nadproża
Belka nadprożowa, potocznie zwana nadprożem okiennym, czy drzwiowym jest bardzo
ważnym elementem konstrukcji domu. W tym artykule architekci z MGProjekt przybliżają czym jest
belka nadprożowa i wyjaśniają jak poprawnie ją stosować.
Nadproża stosujemy przede wszystkim nad otworami w ścianach nośnych, ale montowane są
również przy ściankach działowych. Nadproży używa się również przy wszelkich innych otworach
ściennych, czy wykuszach. Zasada ta dotyczy nie tylko okien i drzwi, ale także przejść, czy otwartych
przestrzeni w murach, lokalizowanych między otwartymi wnętrzami domu, które w świetle swojej
szerokości nie przekraczają około 2.50m.
Copywright©MGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

2. Belka nadprożowa
Nadproża żelbetowe
W przypadku większości otworów stosujemy nadproża żelbetowe, monolityczne, zbrojone na
budowie prętami ze stali żebrowanej i następnie zalewane betonem do wcześniej przygotowanej
formy. Forma może być wykonana z desek, ze sklejki lub z wodoodpornych płyt osb. W formie,
układane jest zbrojenie główne, wraz ze strzemionami z właściwie dobranych prętów stalowych,
których ilość, średnice, przekroje i rozstaw określa konstruktor, posiadający odpowiednie
uprawnienia. Informacje dotyczące zbrojenia można znaleźć na rysunkach i w obliczeniach do
projektu budowlanego, w jego części konstrukcyjnej, która stanowi integralny element dokumentacji
projektowej. Rodzaj stali oraz klasę betonu określają wytyczne projektanta konstrukcji.
Najczęściej do nadproży stosuje się beton klasy przynajmniej B20, B25, a czasami i B30, w zależności
od zadanych rozpiętości i obciążeń oraz stal AIII oraz ST3S.
Copywright©MGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

3. Belki nadprożowe - otwory okienne
Nadproże prefabrykowane
Innym rozwiązaniem dla belek nadprożowych mogą być nadproża gotowe, systemowe, które
przygotowywane są fabrycznie i przywożone na budowę. Jest to monolityczna odmiana belek
nadprożowych, które mogą być kształtkami w formie litery "U" lub "L", gdzie do środka jako
wypełnienie, dodaje się już na budowie odpowiednie zbrojenie i zalewa betonem. Takie nadproża
określamy jako zespolone nadproża murowane. Spotyka się też kształtki gotowe ze zbrojeniem
(nadproża systemowe), które po przywiezieniu na budowę układa się na ścianach nad otworami.
Przy monolitycznych nadprożach, zbrojonych i zalewanych betonem na budowie, belki nadprożowe
mają zazwyczaj przekrój kwadratu: 20x20cm, 25x25cm lub 30x30cm w zależności od grubości muru
nośnego. Mogą też być w formie prostokąta, co jest lepszym rozwiązaniem dla elementów nośnych i
tak można spotkać belki o wymiarach: 20x25cm, 25x30cm, a w przypadku połączenia z
wieńcem lub podciągiem ich przekrój wtedy zwiększy się do np. 25x35cm, 25x40cm, czy 30x40cm,
30x45 do nawet 60cm wysokości podciągu, co oczywiście zależy od obciążeń oraz rozpiętości.
Copywright©MGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

4. Belki nadprożowe z drewna
W przypadku nadproży prefabrykowanych spotyka się, oprócz żelbetowych, stosowane często w
technologii szkieletowej belki nadprożowe z drewna. Przy domach z bala drewnianego rolę nadproża
spełnia zazwyczaj odpowiednio przygotowany bal lub bela drewniana o optymalnie dobranym
przekroju.
Nadproża drewniane występują w formie prostej drewnianej belki o przekroju kwadratu, czy
prostokąta, ale często stosowane są także belki drewniane np. z drewna klejonego, czy drewnianych
belek dwuteownikowych, czy kratownice drewniane.
Nadproża systemowe
Innym rodzajem belek nadprożowych są nadproża, których elementem głównym sąkształtki z
ceramiki, z silikatów, betonowe, keramzytowe, czy z betonu komórkowego. Obecnie takie
rozwiązania są częścią danego systemu budowlanego i zazwyczaj przygotowywane są jako gotowy
półprodukt przeznaczony do wznoszenia domów w wybranej technologii. Ciekawym systemem
są[/wpsharely] gotowe kształtki styropianowez wylewanym na budowie wkładem żelbetowym przy
systemie tak zwanych domów styropianowych.
Copywright©MGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

5. Nadproża systemowe
Nadproże z cegły pełnej
Innym wariantem, o którym warto tutaj wspomnieć jest nadproże wykonane z cegły pełnej. Takie
nadproża można spotkać w formie prostej, ale zazwyczaj inwestorzy decydują się nanadproże
ceglane łukowe. Przy niewielkiej rozpiętości do około 1m-1.3m, przygotowuje się najpierw podparcie
z desek, ze sklejki lub z płyt osb, gdzie w formie muruje się po kolei na zaprawie cegły. Często dla
wzmocnienia dodaje się kilka prętów stalowych pomiędzy zaprawą i cegłami, a przy większej
rozpiętości, montuje się stelaż z siatki z prętów, a następnie do tego układa się cegły na zaprawie.
Copywright©MGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

6. Zamontowane belki nadprożowe
Jak montować belki nadprożowe?
Bez względu na to, jaki rodzaj nadproży wybierzemy, przy ścianach zewnętrznych budynku, należy
zarówno na etapie projektu, czy budowy przewidzieć odpowiednią warstwę izolacji termicznej, tak by
w tych miejscach uniknąć niepożądanych mostków termicznych. Kształtki "U" w technologii
tradycyjnej, zazwyczaj mają obudowę z ceramiki, z silikatów lub z betonu komórkowego i
dopasowuje się je do szerokości ściany nośnej. Ich wypełnienie stanowi zbrojenie z prętów stalowych
oraz beton klasy B25.
Najczęściej stosowane są belki "U" o przekroju zgodnym z szerokością muru nośnego np. 20cm,
25cm, czy 30cm, o wysokości 20cm, 25cm, ewentualnie do 30cm oraz długości od 1m-3m. Nadproża
prefabrykowane, żelbetowe typu "L" mają najczęściej wysokość 19cm lub 22cm, a szerokość 12cm.
W ściankach działowych nad otworem, wystarczy wstawić jedną taką gotową żelbetową kształtkę
Typu "L", zaś w ścianach nośnych, czyścianach zewnętrznych układa się dwie kształtki, które
docelowo razem dadzą przekrój "U". Ważnym jest, aby przy ścianach zewnętrznych dodać
wspomnianą już, dodatkową warstwę termoizolacji. Przy obciążonych otworach okiennych belki "L"
mają długość od 119cm do 269 cm. W tym przypadku można również zastosować tak zwane
stopniowanie na montażu na poziomach układania belek co 30cm.
Belki nadprożowe na ścianach opiera się na zaprawie z zapasem minimum 10cm-12cm, ale
zazwyczaj, zwłaszcza przy ścianach nośnych i żelbetowych nadprożach monolitycznych, wylewanych
na miejscu budowy jest to minimum 15cm-30cm, w zależności od rozpiętości projektowanego
otworu. Przy belkach prefabrykowanych puste przestrzenie, wypełnia się od zewnątrz izolacją
termiczną, odpowiednio dobraną do grubości docelowej ścian zewnętrznych.
Copywright©MGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

7. Przy większych rozpiętościach, powyżej około 2.5m-6m w świetle otworu w murze, stosuje się
często nadproża z belek stalowych. Mogą to być spawane kształtowniki stalowe, czy ceowniki, o
odpowiednim przekroju (od szerokości 15cm-30cm i wysokości 20cm-30cm, lub więcej), albo
dwuteowniki stalowe lub tak zwane belki gotowe, stalowe HEA lub HEB. Ich montaż wymaga
minimum 25cm-30cm zapasu - czyli na ścianie nośnej w której przewidziano otwór o szerokości na
przykład 3.5m montujemy belkę długości minimum 4mdługości, gdzie z każdej strony oparcie
wyniesie około 25cm na murze. Przy zastosowaniu elementów żelbetowych i rozpiętości 6m-8m,
stosuje się tak zwane podciągi, czyli odpowiednio obliczone belki nośne, gdzie czasami może się
pojawić dodatkowa podpora w formie słupa.
Przy niewielkich rozpiętościach do na przykład około 3m-4m, można wstawić belkę drewnianą o
przekroju np. 20x25cm lub 25x30cm, co dodatkowo upiększy wnętrze domu, zaś na elewacjach
podkreśli stylową architekturę budynku. Belki stalowe, czy belki HEA lubHEB można obudować
płytami osb z tynkiem na siatce na odpowiednim do tego kleju, czy gkf. W architekturze
przemysłowej, czy tzw. loftowej, belki stalowe, czy drewniane ze zwykłego, bądź klejonego drewna
pięknie komponują się zarówno z przestrzenią wnętrz, jak i z elewacjami domu. Takie szczegóły
wykonania poszczególnych belek i otworów, podaje już projektant konstrukcji, który dokładnie
określa również szerokość, wysokość, przekrój i rodzaj belki stalowej, czy drewnianej oraz ich
rozstaw.
Ciekawym wariantem, często wykorzystywanym w budownictwie jednorodzinnych są tak
zwane nadprożowieńce, gdzie nadproże łączy się razem z wieńcem opaskowym na budynku. Taka
sytuacja ma często miejsce, kiedy na budowie elementy belek nadprożowych wylewane są razem z
wieńcem i jego zbrojenie jest powiązane ze zbrojeniem belki nadprożowej. Nadprożowieniec spotyka
się zwłaszcza przy sporych rozpiętościach otworów np. przy szerokich bramach garażowych (powyżej
4m), przydrzwiach tarasowych, czy balkonowych lub przy otwarciach przestrzeni pomiędzy
poszczególnymi pomieszczeniami wnętrza domu.
Copywright©MGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl