SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 51
Baixar para ler offline
Ethische en Emotioneel Intelligente Zorgrobots die onze Autonomie stimuleren 
Matthijs Pontier 
matthijspon@gmail.com
Waar ik het over ga hebben 
•Zorg in Nederland 
•SELEMCA 
•Moreel redeneren voor Robots 
•Emotionele Intelligentie: Silicon Coppelia 
•Moreel redeneren + Silicon Coppelia = Moral Coppelia 
•Ongewenst gedrag voorspellen 
•Mogelijke toepassingen 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die onze Autonomie stimuleren 
2
Zorg in Nederland 
•Zorgvraag stijgt 
•Bezuinigingen zorg 
•Hogere werkdruk voor zorgverleners 
•We worden afhankelijker van onze naasten 
•Verantwoordelijkheid voor onze zorg en gezondheid komt meer bij onszelf te liggen 
•Dat vergt best wel wat van ons en daar kunnen we best wat hulp bij gebruiken! 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
3
SELEMCA 
•‘Caredroids’ ontwikkelen: Robots of Computer Agents die Patienten en Zorgverleners kunnen ondersteunen 
4 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Applicaties: Zorg-agents 
5 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Applicaties: Zorgrobots 
6 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Mogelijke functionaliteiten 
•Zorgmakelaar: 
Zoek zorg die past bij behoeften patient 
•Vriendje: Wordt vriendjes met patient om eenzaamheid te voorkomen en activeer de patient 
•Coach: Assisteer de patient in het maken van gezonde keuzes: Bewegen, Gezond eten, Medicijnen nemen, etc. 
7 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Hoe ervaren mensen caredroids? 
•Mensen kijken vooral naar deze 4 punten: 
1. Wat kun je er mee? 
2. Gedraagt het zich ethisch goed of slecht? 
3. Hoe ziet het eruit? 
4. Is het realistisch? 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
8
Uiterlijk / realisme zorgrobots 
•Uncanny valley: Te menselijk wordt een beetje eng 
•We associeren bijna-menselijk met dood / zombies 
9 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Ontwerp robots waarvan realisme in uiterlijk matcht met realisme gedrag
Affordances: wat kun je ermee? 
•Zorg dat de robot nuttig is voor patienten en hulpverleners 
 Zorg dat de robot expert is in zijn taak 
 Personaliseer gedrag van robot naar de gebruiker 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
10
Machine Ethics: Ethische Robots 
•Machines worden steeds autonomer 
 Rosalind Picard (1997): ‘‘The greater the freedom of a machine, the more it will need moral standards.’’ 
•Machines interacteren steeds meer met mensen 
We moeten zorgen dat machines ons geen kwaad doen, of onze autonomie bedreigen 
•Machine ethics is belangrijk om mensen machines te laten vertrouwen 
11 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Domein: Medische Ethiek 
•Patienten zijn kwetsbaar. Moreel gedrag van de robot is daarom extra belangrijk 
•In zorg zijn er vaak conflicten tussen: 
1.Autonomie 
2.Weldoen 
3.Niet-schaden 
4.Gerechtigheid 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
12
Moral reasoning system 
We hebben een moral reasoning system ontwikkeld dat kan balanceren tussen verschillende morele doelen 
Beslissingen kwamen overeen met medisch-ethische experts 
13 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Model autonomie 
Leiden, 14-11-2014 
14 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren 
Resultaten: 
Mogelijk rechtszaken te simuleren over o.a: 
•Bemoeizorg 
•Gedwongen opname na zelfbindingsverklaring
Limitaties moral reasoning 
•Alleen moral reasoning resulteert in ‘koude beslissingen’ 
•Wallack, Franklin & Allen (2010): “even agents who adhere to a deontological ethic or are utilitarians may require emotional intelligence as well as other ‘‘supra-rational’’ faculties, such as a sense of self and a theory of mind” 
•Tronto (1993): “Care is only thought of as good care when it is personalized” 
15 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren
Probleem: Onmogelijk te simuleren: Trolley Dilemma vs Footbridge Dilemma 
•Greene et al. (2001): morele dilemma’s varieren systematisch varieren in hoeveel emotionele verwerking ze oproepen, en dat deze variaties morele beslissingen beinvloeden 
•Hun studie was geinspireerd op twee verschillende varianten van een ethisch dilemma 
•Trolley dilemma (onpersoonlijk) 
Footbridge dilemma (persoonlijk) 
Asimov’s 3 wetten schieten hier tekort! 
16 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren
Oplossing: Voeg Emotionele Verwerking toe 
•Eerder ontwikkelden we Silicon Coppelia, een computermodel van emotionele intelligentie. 
•Dit kan in anderen geprojecteerd worden voor een Theory of Mind 
•Het leert van ervaringen Personalisatie 
Voeg Moral Reasoning toe aan Silicon Coppelia: 
•Moral reasoning menselijker 
•Personaliseer morele beslissingen en vooral ook communicatie daarover 
17 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Silicon Coppelia 
18 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Silicon Coppelia 
•We ontwikkelden Silicon Coppelia met het doel emotioneel intelligente robots te ontwikkelen 
•Uit simulatie experimenten bleek: 
Systeem gedraagt zich in lijn met theorie en intuitie 
•Volgende stap: vergelijk gedrag systeem met menselijk gedrag in een speeddating experiment 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
19
Turing Test 
•Turing Test was oorspronkelijk alleen met tekst 
•Wij hebben uitgebreid met emotionele communicatie 
•Emotionele gezichtsuitdrukkingen 
•Menselijke spraak 
•Achteraf vragenlijst: Wat denk je dat Tom van je vond? En wat vond je van Tom? 
 Continue maat: komt meer uit dan simpelweg ja/nee 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
20
Speed-dating Experiment 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Resultaten 
•Participanten zagen geen verschil in eigenschappen 
•Participanten zagen geen verschil in cognitief- affectieve structuur (relaties tussen eigenschappen) 
•Model waarin condities (1: mens, 2: robot) als hetzelfde waren aangenomen, verklaarde data beter dan model waarin condities als verschillend waren aangenomen 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
22
Conclusies Speed-Date 
•We hebben zo’n goede simulatie van menselijk emotioneel gedrag, dat jonge vrouwen een man niet van een computer konden onderscheiden 
•Belangrijk voor: 
•Het begrijpen van menselijk emotioneel gedrag 
•Het ontwikkelen van menselijke robots / technologie 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
23
Silicon Coppelia + Moral Reasoning: 
Beslissingen gebaseerd op: 
1. Rationele invloeden 
•Helpt deze actie me mijn doelen te bereiken? 
2. Affectieve invloeden 
•Reflecteert deze actie de betrokkenheid 
die ik voel tegenover de gebruiker? 
•Reflecteert deze actie de distantie 
die ik voel tegenover de gebruiker? 
3. Moral reasoning 
•Is deze actie ethisch goed? 
Leiden, 14-11-2014 
24 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Resultaten Moral Reasoning + Silicon Coppelia 
1 dood; 5 gered Doe niets 
Moral system 
Trolley X 
Footbridge X 
Moral Coppelia 
Trolley X 
Footbridge X 
25 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Voorspellen ongewenst gedrag 
•Veel bewijs dat emoties fundamenteel zijn bij het maken van criminele beslissingen 
•Maar emoties worden nog nauwelijks gebruikt in modellen van criminele beslissingen 
 Studie relatie tussen Ratio, Emoties, Moraliteit 
 Moral Coppelia toepassen op criminologische data 
 Criminele beslissingen participanten voorspellen 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
26
Data op model passen 
Match: 
• Honesty/Humility to Weightmorality 
• Perceived Risk to Expected Utility 
• Negative State Affect to EESA 
Parameter Tuning: 
1.Zoek optimale fits voor de initiele sample 
2.Voorspel de beslissingen van de holdout sample 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
27
Predicting Criminal Choices 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
28 
Ratio 
Emo 
R+E 
Moral 
M+R 
M+E 
M+R+E 
morcc 
0 
0 
0 
0.68 
0.42 
0.453 
0.435 
wmor 
0 
0 
0 
1.00 
0.96 
0.97 
0.87 
partrat 
1 
0 
0.34 
0 
1 
0 
0.64 
partemo 
0 
1 
0.66 
0 
0 
1 
0.36 
R2 initial 
0.7553 
0.8792 
0.9222 
0.9336 
0.9871 
0.9798 
0.9881 
R2 holdout 
0.7192 
0.9060 
0.9323 
0.9281 
0.9803 
0.9778 
0.9821
Conclusies criminologie studie 
•Validatie van Moral Coppélia: 
Moral Coppélia kan gebruikt worden om menselijke criminele beslissingen te voorspellen 
•Dit vergroot ons begrip van criminele beslissingen 
•Nuttig in toepassingen 
•Crimineel gedrag voorspellen? 
•Serious games: virtuele misdadiger 
•Entertainment 
•Theory of Mind 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
29
Toepassingen: Een systeem met ‘6’ thema’s 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
Motivatie 
Motiveer gebruiker om te doen wat nodig is. 
Bijvoorbeeld een game voor mensen met een handicap om deel te nemen aan het sociale proces. Of elke dag bewegen. 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
Financieel 
Ondersteuning bij het maken van financiële beslissingen 
Bijvoorbeeld welke zorgverzekeraar? Moet je sparen om straks niet te eindigen in een armoedig verzorgingshuis? 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
Connectiviteit 
Ondersteuning in het verbinden met netwerken die voor jou relevant zijn. 
Zo zouden eenzame bejaarden gekoppeld kunnen worden aan vrijwilligers of gelijken in de buurt. 
En kunnen diabetici elkaar ontmoeten in communities en kennis delen. 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
Historie 
Registreren van zorg / gezondheidshistorie. 
Dagelijks als er niets aan de hand is of juist op momenten dat je zorg nodig hebt. Zodat dit, met jouw toestemming, uitgewisseld kan worden tussen verschillende zorgverleners. 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
Voeding 
Ondersteuning om 
gezonde voeding te nemen. 
Misschien heb je een speciaal dieet of heb je tijdelijk supplementen nodig. 
Registreert wat je eet en geef aan wat je nodig hebt. 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
Acute hulp 
Alarm slaan als iets mis gaat. 
Ben je gevallen in de badkamer? Val je flauw omdat je te weinig gegeten hebt? Hartaanval? Dan alarm slaan! 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
Applications: - Virtual Storytelling - (Serious) Games 
37 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
Virtual Coach 
38 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
Caredroids 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
‘Rijdende tablets’ die ouderen ondersteunen 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
40
Zorgrobot Zora bij EO Dit Is De Dag 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
41
Robot huisdier 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
42 
Huisdier, met ingebouwde spraak-synthesizer, aangedreven door emotioneel intelligente software
Companion Robots 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
44 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
House Robots 
45 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
Leiden, 14-11-2014
House Robots 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
46
OS dat een relatie met je opbouwt en je begrijpt 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
47
Conclusies 
•Door behulp van theorieen uit (medische) ethiek kunnen we robots bouwen die zorgtaken verlichten en autonomie patienten kunnen stimuleren 
•Emoties toevoegen aan rationeel moreel redeneren is belangrijk als robots communiceren met mensen 
•De combinatie van ratio en affect maakt robots menselijker (bijvoorbeeld bij het verlenen van zorg, of in entertainment) 
48 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
Discussie 
•Technologie kan zorg verbeteren + efficienter maken 
•Belangrijk om hierbij te bedenken wat al wel kan, 
maar ook wat nog niet kan 
•Privacy-schendingen liggen op de loer 
 Privacy by design 
Laat gebruiker eigenaar eigen gegevens blijven 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
49
Boek: Machine Medical Ethics 
Leiden, 14-11-2014 
Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 
50 
http://www.springer.com/engineering/robotics/book/978- 3-319-08107-6 
•Hoe ethische zorgrobots ontwikkelen? 
•Voordelen open source 
•Hoe zorgrobots ethisch inzetten? 
•Veranderde arts-patient relatie 
•Deep Brain Stimulation 
•Inzet sex-robots 
•Enz.
Bedankt! 
51 
Matthijs Pontier 
matthijspon@gmail.com 
http://camera-vu.nl/matthijs 
Matthijs Pontier 
Matthijs85 
Leiden, 14-11-2014 
Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Emotioneel Intelligente Zorgrobots die met Moreel Besef onze Autonomie Stimuleren

Emotionally intelligent caredroids that improve our autonomy
Emotionally intelligent caredroids that improve our autonomyEmotionally intelligent caredroids that improve our autonomy
Emotionally intelligent caredroids that improve our autonomyMatthijs Pontier
 
Community Management, een kennismaking
Community Management, een kennismakingCommunity Management, een kennismaking
Community Management, een kennismakingJeroen Mirck
 
Sessie 1 gedragsbeinvloeding susanne piet
Sessie 1 gedragsbeinvloeding susanne pietSessie 1 gedragsbeinvloeding susanne piet
Sessie 1 gedragsbeinvloeding susanne pietGemeente Schoon
 
MDO traject Voedselsystemen RIDLV
MDO traject Voedselsystemen RIDLVMDO traject Voedselsystemen RIDLV
MDO traject Voedselsystemen RIDLVLieke Willemsen
 
Workshop Community Management
Workshop Community ManagementWorkshop Community Management
Workshop Community ManagementJeroen Mirck
 
Presentatie symposium Data driven HR with a human touch
Presentatie symposium Data driven HR with a human touchPresentatie symposium Data driven HR with a human touch
Presentatie symposium Data driven HR with a human touchFloris de Klerk
 

Semelhante a Emotioneel Intelligente Zorgrobots die met Moreel Besef onze Autonomie Stimuleren (7)

Emotionally intelligent caredroids that improve our autonomy
Emotionally intelligent caredroids that improve our autonomyEmotionally intelligent caredroids that improve our autonomy
Emotionally intelligent caredroids that improve our autonomy
 
2.0
2.02.0
2.0
 
Community Management, een kennismaking
Community Management, een kennismakingCommunity Management, een kennismaking
Community Management, een kennismaking
 
Sessie 1 gedragsbeinvloeding susanne piet
Sessie 1 gedragsbeinvloeding susanne pietSessie 1 gedragsbeinvloeding susanne piet
Sessie 1 gedragsbeinvloeding susanne piet
 
MDO traject Voedselsystemen RIDLV
MDO traject Voedselsystemen RIDLVMDO traject Voedselsystemen RIDLV
MDO traject Voedselsystemen RIDLV
 
Workshop Community Management
Workshop Community ManagementWorkshop Community Management
Workshop Community Management
 
Presentatie symposium Data driven HR with a human touch
Presentatie symposium Data driven HR with a human touchPresentatie symposium Data driven HR with a human touch
Presentatie symposium Data driven HR with a human touch
 

Mais de Matthijs Pontier

Hoe overheden en bedrijven je bespieden om je gedrag te manipuleren | Privacy...
Hoe overheden en bedrijven je bespieden om je gedrag te manipuleren | Privacy...Hoe overheden en bedrijven je bespieden om je gedrag te manipuleren | Privacy...
Hoe overheden en bedrijven je bespieden om je gedrag te manipuleren | Privacy...Matthijs Pontier
 
Piratenpartij presentatie programma en kandidaten Tweede kamerverkiezingen 2021
Piratenpartij presentatie programma en kandidaten Tweede kamerverkiezingen 2021Piratenpartij presentatie programma en kandidaten Tweede kamerverkiezingen 2021
Piratenpartij presentatie programma en kandidaten Tweede kamerverkiezingen 2021Matthijs Pontier
 
Ai shifting powers 2020 01-09
Ai shifting powers 2020 01-09Ai shifting powers 2020 01-09
Ai shifting powers 2020 01-09Matthijs Pontier
 
Wie wordt de baas over onze big data? | 2019 10-29 HvA
Wie wordt de baas over onze big data? | 2019 10-29 HvAWie wordt de baas over onze big data? | 2019 10-29 HvA
Wie wordt de baas over onze big data? | 2019 10-29 HvAMatthijs Pontier
 
Who controls our smart cities - CuriousU Summer School - Twente University - ...
Who controls our smart cities - CuriousU Summer School - Twente University - ...Who controls our smart cities - CuriousU Summer School - Twente University - ...
Who controls our smart cities - CuriousU Summer School - Twente University - ...Matthijs Pontier
 
How we can use technology to increase our freedom - Psychedelic Society of th...
How we can use technology to increase our freedom - Psychedelic Society of th...How we can use technology to increase our freedom - Psychedelic Society of th...
How we can use technology to increase our freedom - Psychedelic Society of th...Matthijs Pontier
 
Wie krijgt de controle over onze data - Inholland Diemen - 2017 11-23
Wie krijgt de controle over onze data - Inholland Diemen - 2017 11-23 Wie krijgt de controle over onze data - Inholland Diemen - 2017 11-23
Wie krijgt de controle over onze data - Inholland Diemen - 2017 11-23 Matthijs Pontier
 
How we can use technology to increase our freedom - and outsmart governments ...
How we can use technology to increase our freedom - and outsmart governments ...How we can use technology to increase our freedom - and outsmart governments ...
How we can use technology to increase our freedom - and outsmart governments ...Matthijs Pontier
 
Wie de data controleert, heeft de macht - Symposium sticky / gastles UniC, U...
Wie de data controleert, heeft de macht - Symposium  sticky / gastles UniC, U...Wie de data controleert, heeft de macht - Symposium  sticky / gastles UniC, U...
Wie de data controleert, heeft de macht - Symposium sticky / gastles UniC, U...Matthijs Pontier
 
Hoe de Piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen en waarom je deze presenta...
Hoe de Piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen en waarom je deze presenta...Hoe de Piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen en waarom je deze presenta...
Hoe de Piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen en waarom je deze presenta...Matthijs Pontier
 
Hoe we kunnen zorgen dat iedereen profiteert van robotisering | ConferentieSo...
Hoe we kunnen zorgen dat iedereen profiteert van robotisering | ConferentieSo...Hoe we kunnen zorgen dat iedereen profiteert van robotisering | ConferentieSo...
Hoe we kunnen zorgen dat iedereen profiteert van robotisering | ConferentieSo...Matthijs Pontier
 
Het belang van privacy, als je niets te verbergen hebt
Het belang van privacy, als je niets te verbergen hebt Het belang van privacy, als je niets te verbergen hebt
Het belang van privacy, als je niets te verbergen hebt Matthijs Pontier
 
Hoe de piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen - en wetten klaar wil make...
Hoe de piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen - en wetten klaar wil make...Hoe de piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen - en wetten klaar wil make...
Hoe de piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen - en wetten klaar wil make...Matthijs Pontier
 
Het draait om onze ideeen - pitch lijsttrekkersverkiezingen piratenpartij TK2...
Het draait om onze ideeen - pitch lijsttrekkersverkiezingen piratenpartij TK2...Het draait om onze ideeen - pitch lijsttrekkersverkiezingen piratenpartij TK2...
Het draait om onze ideeen - pitch lijsttrekkersverkiezingen piratenpartij TK2...Matthijs Pontier
 
Geef de grondwet (eindelijk eens) waarde
Geef de grondwet (eindelijk eens) waardeGeef de grondwet (eindelijk eens) waarde
Geef de grondwet (eindelijk eens) waardeMatthijs Pontier
 
Exponential technology - How do we make sure everyone benefits?
Exponential technology - How do we make sure everyone benefits?Exponential technology - How do we make sure everyone benefits?
Exponential technology - How do we make sure everyone benefits?Matthijs Pontier
 
Piratenpartij: Tegen macht, Voor vrijheid
Piratenpartij: Tegen macht, Voor vrijheidPiratenpartij: Tegen macht, Voor vrijheid
Piratenpartij: Tegen macht, Voor vrijheidMatthijs Pontier
 
Waarom we cannabis moeten legaliseren (en andere drugs trouwens ook)
Waarom we cannabis moeten legaliseren (en andere drugs trouwens ook)Waarom we cannabis moeten legaliseren (en andere drugs trouwens ook)
Waarom we cannabis moeten legaliseren (en andere drugs trouwens ook)Matthijs Pontier
 

Mais de Matthijs Pontier (20)

Hoe overheden en bedrijven je bespieden om je gedrag te manipuleren | Privacy...
Hoe overheden en bedrijven je bespieden om je gedrag te manipuleren | Privacy...Hoe overheden en bedrijven je bespieden om je gedrag te manipuleren | Privacy...
Hoe overheden en bedrijven je bespieden om je gedrag te manipuleren | Privacy...
 
Piratenpartij presentatie programma en kandidaten Tweede kamerverkiezingen 2021
Piratenpartij presentatie programma en kandidaten Tweede kamerverkiezingen 2021Piratenpartij presentatie programma en kandidaten Tweede kamerverkiezingen 2021
Piratenpartij presentatie programma en kandidaten Tweede kamerverkiezingen 2021
 
Ai shifting powers 2020 01-09
Ai shifting powers 2020 01-09Ai shifting powers 2020 01-09
Ai shifting powers 2020 01-09
 
Wie wordt de baas over onze big data? | 2019 10-29 HvA
Wie wordt de baas over onze big data? | 2019 10-29 HvAWie wordt de baas over onze big data? | 2019 10-29 HvA
Wie wordt de baas over onze big data? | 2019 10-29 HvA
 
Who controls our smart cities - CuriousU Summer School - Twente University - ...
Who controls our smart cities - CuriousU Summer School - Twente University - ...Who controls our smart cities - CuriousU Summer School - Twente University - ...
Who controls our smart cities - CuriousU Summer School - Twente University - ...
 
How we can use technology to increase our freedom - Psychedelic Society of th...
How we can use technology to increase our freedom - Psychedelic Society of th...How we can use technology to increase our freedom - Psychedelic Society of th...
How we can use technology to increase our freedom - Psychedelic Society of th...
 
Laat jij je meeslepen?
Laat jij je meeslepen?Laat jij je meeslepen?
Laat jij je meeslepen?
 
Encod jaarplan 2018
Encod jaarplan 2018Encod jaarplan 2018
Encod jaarplan 2018
 
Wie krijgt de controle over onze data - Inholland Diemen - 2017 11-23
Wie krijgt de controle over onze data - Inholland Diemen - 2017 11-23 Wie krijgt de controle over onze data - Inholland Diemen - 2017 11-23
Wie krijgt de controle over onze data - Inholland Diemen - 2017 11-23
 
How we can use technology to increase our freedom - and outsmart governments ...
How we can use technology to increase our freedom - and outsmart governments ...How we can use technology to increase our freedom - and outsmart governments ...
How we can use technology to increase our freedom - and outsmart governments ...
 
Wie de data controleert, heeft de macht - Symposium sticky / gastles UniC, U...
Wie de data controleert, heeft de macht - Symposium  sticky / gastles UniC, U...Wie de data controleert, heeft de macht - Symposium  sticky / gastles UniC, U...
Wie de data controleert, heeft de macht - Symposium sticky / gastles UniC, U...
 
Hoe de Piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen en waarom je deze presenta...
Hoe de Piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen en waarom je deze presenta...Hoe de Piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen en waarom je deze presenta...
Hoe de Piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen en waarom je deze presenta...
 
Hoe we kunnen zorgen dat iedereen profiteert van robotisering | ConferentieSo...
Hoe we kunnen zorgen dat iedereen profiteert van robotisering | ConferentieSo...Hoe we kunnen zorgen dat iedereen profiteert van robotisering | ConferentieSo...
Hoe we kunnen zorgen dat iedereen profiteert van robotisering | ConferentieSo...
 
Het belang van privacy, als je niets te verbergen hebt
Het belang van privacy, als je niets te verbergen hebt Het belang van privacy, als je niets te verbergen hebt
Het belang van privacy, als je niets te verbergen hebt
 
Hoe de piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen - en wetten klaar wil make...
Hoe de piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen - en wetten klaar wil make...Hoe de piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen - en wetten klaar wil make...
Hoe de piratenpartij de rechtsstaat wil beschermen - en wetten klaar wil make...
 
Het draait om onze ideeen - pitch lijsttrekkersverkiezingen piratenpartij TK2...
Het draait om onze ideeen - pitch lijsttrekkersverkiezingen piratenpartij TK2...Het draait om onze ideeen - pitch lijsttrekkersverkiezingen piratenpartij TK2...
Het draait om onze ideeen - pitch lijsttrekkersverkiezingen piratenpartij TK2...
 
Geef de grondwet (eindelijk eens) waarde
Geef de grondwet (eindelijk eens) waardeGeef de grondwet (eindelijk eens) waarde
Geef de grondwet (eindelijk eens) waarde
 
Exponential technology - How do we make sure everyone benefits?
Exponential technology - How do we make sure everyone benefits?Exponential technology - How do we make sure everyone benefits?
Exponential technology - How do we make sure everyone benefits?
 
Piratenpartij: Tegen macht, Voor vrijheid
Piratenpartij: Tegen macht, Voor vrijheidPiratenpartij: Tegen macht, Voor vrijheid
Piratenpartij: Tegen macht, Voor vrijheid
 
Waarom we cannabis moeten legaliseren (en andere drugs trouwens ook)
Waarom we cannabis moeten legaliseren (en andere drugs trouwens ook)Waarom we cannabis moeten legaliseren (en andere drugs trouwens ook)
Waarom we cannabis moeten legaliseren (en andere drugs trouwens ook)
 

Emotioneel Intelligente Zorgrobots die met Moreel Besef onze Autonomie Stimuleren

  • 1. Ethische en Emotioneel Intelligente Zorgrobots die onze Autonomie stimuleren Matthijs Pontier matthijspon@gmail.com
  • 2. Waar ik het over ga hebben •Zorg in Nederland •SELEMCA •Moreel redeneren voor Robots •Emotionele Intelligentie: Silicon Coppelia •Moreel redeneren + Silicon Coppelia = Moral Coppelia •Ongewenst gedrag voorspellen •Mogelijke toepassingen Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die onze Autonomie stimuleren 2
  • 3. Zorg in Nederland •Zorgvraag stijgt •Bezuinigingen zorg •Hogere werkdruk voor zorgverleners •We worden afhankelijker van onze naasten •Verantwoordelijkheid voor onze zorg en gezondheid komt meer bij onszelf te liggen •Dat vergt best wel wat van ons en daar kunnen we best wat hulp bij gebruiken! Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 3
  • 4. SELEMCA •‘Caredroids’ ontwikkelen: Robots of Computer Agents die Patienten en Zorgverleners kunnen ondersteunen 4 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 5. Applicaties: Zorg-agents 5 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 6. Applicaties: Zorgrobots 6 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 7. Mogelijke functionaliteiten •Zorgmakelaar: Zoek zorg die past bij behoeften patient •Vriendje: Wordt vriendjes met patient om eenzaamheid te voorkomen en activeer de patient •Coach: Assisteer de patient in het maken van gezonde keuzes: Bewegen, Gezond eten, Medicijnen nemen, etc. 7 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 8. Hoe ervaren mensen caredroids? •Mensen kijken vooral naar deze 4 punten: 1. Wat kun je er mee? 2. Gedraagt het zich ethisch goed of slecht? 3. Hoe ziet het eruit? 4. Is het realistisch? Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 8
  • 9. Uiterlijk / realisme zorgrobots •Uncanny valley: Te menselijk wordt een beetje eng •We associeren bijna-menselijk met dood / zombies 9 Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Ontwerp robots waarvan realisme in uiterlijk matcht met realisme gedrag
  • 10. Affordances: wat kun je ermee? •Zorg dat de robot nuttig is voor patienten en hulpverleners  Zorg dat de robot expert is in zijn taak  Personaliseer gedrag van robot naar de gebruiker Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 10
  • 11. Machine Ethics: Ethische Robots •Machines worden steeds autonomer  Rosalind Picard (1997): ‘‘The greater the freedom of a machine, the more it will need moral standards.’’ •Machines interacteren steeds meer met mensen We moeten zorgen dat machines ons geen kwaad doen, of onze autonomie bedreigen •Machine ethics is belangrijk om mensen machines te laten vertrouwen 11 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 12. Domein: Medische Ethiek •Patienten zijn kwetsbaar. Moreel gedrag van de robot is daarom extra belangrijk •In zorg zijn er vaak conflicten tussen: 1.Autonomie 2.Weldoen 3.Niet-schaden 4.Gerechtigheid Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 12
  • 13. Moral reasoning system We hebben een moral reasoning system ontwikkeld dat kan balanceren tussen verschillende morele doelen Beslissingen kwamen overeen met medisch-ethische experts 13 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 14. Model autonomie Leiden, 14-11-2014 14 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren Resultaten: Mogelijk rechtszaken te simuleren over o.a: •Bemoeizorg •Gedwongen opname na zelfbindingsverklaring
  • 15. Limitaties moral reasoning •Alleen moral reasoning resulteert in ‘koude beslissingen’ •Wallack, Franklin & Allen (2010): “even agents who adhere to a deontological ethic or are utilitarians may require emotional intelligence as well as other ‘‘supra-rational’’ faculties, such as a sense of self and a theory of mind” •Tronto (1993): “Care is only thought of as good care when it is personalized” 15 Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren
  • 16. Probleem: Onmogelijk te simuleren: Trolley Dilemma vs Footbridge Dilemma •Greene et al. (2001): morele dilemma’s varieren systematisch varieren in hoeveel emotionele verwerking ze oproepen, en dat deze variaties morele beslissingen beinvloeden •Hun studie was geinspireerd op twee verschillende varianten van een ethisch dilemma •Trolley dilemma (onpersoonlijk) Footbridge dilemma (persoonlijk) Asimov’s 3 wetten schieten hier tekort! 16 Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren
  • 17. Oplossing: Voeg Emotionele Verwerking toe •Eerder ontwikkelden we Silicon Coppelia, een computermodel van emotionele intelligentie. •Dit kan in anderen geprojecteerd worden voor een Theory of Mind •Het leert van ervaringen Personalisatie Voeg Moral Reasoning toe aan Silicon Coppelia: •Moral reasoning menselijker •Personaliseer morele beslissingen en vooral ook communicatie daarover 17 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 18. Silicon Coppelia 18 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 19. Silicon Coppelia •We ontwikkelden Silicon Coppelia met het doel emotioneel intelligente robots te ontwikkelen •Uit simulatie experimenten bleek: Systeem gedraagt zich in lijn met theorie en intuitie •Volgende stap: vergelijk gedrag systeem met menselijk gedrag in een speeddating experiment Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 19
  • 20. Turing Test •Turing Test was oorspronkelijk alleen met tekst •Wij hebben uitgebreid met emotionele communicatie •Emotionele gezichtsuitdrukkingen •Menselijke spraak •Achteraf vragenlijst: Wat denk je dat Tom van je vond? En wat vond je van Tom?  Continue maat: komt meer uit dan simpelweg ja/nee Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 20
  • 21. Speed-dating Experiment Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 22. Resultaten •Participanten zagen geen verschil in eigenschappen •Participanten zagen geen verschil in cognitief- affectieve structuur (relaties tussen eigenschappen) •Model waarin condities (1: mens, 2: robot) als hetzelfde waren aangenomen, verklaarde data beter dan model waarin condities als verschillend waren aangenomen Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 22
  • 23. Conclusies Speed-Date •We hebben zo’n goede simulatie van menselijk emotioneel gedrag, dat jonge vrouwen een man niet van een computer konden onderscheiden •Belangrijk voor: •Het begrijpen van menselijk emotioneel gedrag •Het ontwikkelen van menselijke robots / technologie Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 23
  • 24. Silicon Coppelia + Moral Reasoning: Beslissingen gebaseerd op: 1. Rationele invloeden •Helpt deze actie me mijn doelen te bereiken? 2. Affectieve invloeden •Reflecteert deze actie de betrokkenheid die ik voel tegenover de gebruiker? •Reflecteert deze actie de distantie die ik voel tegenover de gebruiker? 3. Moral reasoning •Is deze actie ethisch goed? Leiden, 14-11-2014 24 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 25. Resultaten Moral Reasoning + Silicon Coppelia 1 dood; 5 gered Doe niets Moral system Trolley X Footbridge X Moral Coppelia Trolley X Footbridge X 25 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 26. Voorspellen ongewenst gedrag •Veel bewijs dat emoties fundamenteel zijn bij het maken van criminele beslissingen •Maar emoties worden nog nauwelijks gebruikt in modellen van criminele beslissingen  Studie relatie tussen Ratio, Emoties, Moraliteit  Moral Coppelia toepassen op criminologische data  Criminele beslissingen participanten voorspellen Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 26
  • 27. Data op model passen Match: • Honesty/Humility to Weightmorality • Perceived Risk to Expected Utility • Negative State Affect to EESA Parameter Tuning: 1.Zoek optimale fits voor de initiele sample 2.Voorspel de beslissingen van de holdout sample Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 27
  • 28. Predicting Criminal Choices Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 28 Ratio Emo R+E Moral M+R M+E M+R+E morcc 0 0 0 0.68 0.42 0.453 0.435 wmor 0 0 0 1.00 0.96 0.97 0.87 partrat 1 0 0.34 0 1 0 0.64 partemo 0 1 0.66 0 0 1 0.36 R2 initial 0.7553 0.8792 0.9222 0.9336 0.9871 0.9798 0.9881 R2 holdout 0.7192 0.9060 0.9323 0.9281 0.9803 0.9778 0.9821
  • 29. Conclusies criminologie studie •Validatie van Moral Coppélia: Moral Coppélia kan gebruikt worden om menselijke criminele beslissingen te voorspellen •Dit vergroot ons begrip van criminele beslissingen •Nuttig in toepassingen •Crimineel gedrag voorspellen? •Serious games: virtuele misdadiger •Entertainment •Theory of Mind Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 29
  • 30. Toepassingen: Een systeem met ‘6’ thema’s Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 31. Motivatie Motiveer gebruiker om te doen wat nodig is. Bijvoorbeeld een game voor mensen met een handicap om deel te nemen aan het sociale proces. Of elke dag bewegen. Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 32. Financieel Ondersteuning bij het maken van financiële beslissingen Bijvoorbeeld welke zorgverzekeraar? Moet je sparen om straks niet te eindigen in een armoedig verzorgingshuis? Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 33. Connectiviteit Ondersteuning in het verbinden met netwerken die voor jou relevant zijn. Zo zouden eenzame bejaarden gekoppeld kunnen worden aan vrijwilligers of gelijken in de buurt. En kunnen diabetici elkaar ontmoeten in communities en kennis delen. Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 34. Historie Registreren van zorg / gezondheidshistorie. Dagelijks als er niets aan de hand is of juist op momenten dat je zorg nodig hebt. Zodat dit, met jouw toestemming, uitgewisseld kan worden tussen verschillende zorgverleners. Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 35. Voeding Ondersteuning om gezonde voeding te nemen. Misschien heb je een speciaal dieet of heb je tijdelijk supplementen nodig. Registreert wat je eet en geef aan wat je nodig hebt. Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 36. Acute hulp Alarm slaan als iets mis gaat. Ben je gevallen in de badkamer? Val je flauw omdat je te weinig gegeten hebt? Hartaanval? Dan alarm slaan! Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 37. Applications: - Virtual Storytelling - (Serious) Games 37 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 38. Virtual Coach 38 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 39. Caredroids Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 40. ‘Rijdende tablets’ die ouderen ondersteunen Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 40
  • 41. Zorgrobot Zora bij EO Dit Is De Dag Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 41
  • 42. Robot huisdier Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 42 Huisdier, met ingebouwde spraak-synthesizer, aangedreven door emotioneel intelligente software
  • 43. Companion Robots Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 44. 44 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 45. House Robots 45 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren Leiden, 14-11-2014
  • 46. House Robots Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 46
  • 47. OS dat een relatie met je opbouwt en je begrijpt Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 47
  • 48. Conclusies •Door behulp van theorieen uit (medische) ethiek kunnen we robots bouwen die zorgtaken verlichten en autonomie patienten kunnen stimuleren •Emoties toevoegen aan rationeel moreel redeneren is belangrijk als robots communiceren met mensen •De combinatie van ratio en affect maakt robots menselijker (bijvoorbeeld bij het verlenen van zorg, of in entertainment) 48 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren
  • 49. Discussie •Technologie kan zorg verbeteren + efficienter maken •Belangrijk om hierbij te bedenken wat al wel kan, maar ook wat nog niet kan •Privacy-schendingen liggen op de loer  Privacy by design Laat gebruiker eigenaar eigen gegevens blijven Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 49
  • 50. Boek: Machine Medical Ethics Leiden, 14-11-2014 Ethische en Emotioneel Intelligente Robots die Autonomie stimuleren 50 http://www.springer.com/engineering/robotics/book/978- 3-319-08107-6 •Hoe ethische zorgrobots ontwikkelen? •Voordelen open source •Hoe zorgrobots ethisch inzetten? •Veranderde arts-patient relatie •Deep Brain Stimulation •Inzet sex-robots •Enz.
  • 51. Bedankt! 51 Matthijs Pontier matthijspon@gmail.com http://camera-vu.nl/matthijs Matthijs Pontier Matthijs85 Leiden, 14-11-2014 Emotioneel Intelligente Robots die Morele Beslissingen maken en Autonomie stimuleren