1. Potencialet turistike dhe kulturore dhe ndikimi I tyre
ne ekonomi.

3. Potencialet turistike historiko-
kulturore
Në potencialet historike dhe kulturore të Shqipërisë për zhvillimin
e turizmit, përfshihen:
 vendet dhe objektet arkeologjike (Butrinti, Apolonia, Dyrrahu
etj.);
 kalatë dhe kështjellat mesjetare
(Rozafa, Kruja, Berati, Tepelena, Gjirokastra etj.);
 objekte të ndryshme të kultit si: kisha, xhami, teqe etj.;
 objektet e kulturës materiale dhe etnografike, ku çdo
rajon, madje shpesh çdo fshat, ofron të veçantat e tij në mënyrën
e jetesës dhe veshjesh, ushqimit etj;
 institucionet e ndryshme kulturore si ato
muzeale, teatrale, sportive etj., të cilët mund t’i shërbejnë mjaft
mirë edhe sektorit turistik.

5.  Në Shqipëri ekzistojnë edhe disa
qytete-muze mjaft interesante, të cilët
janë shpallur monumente kulture dhe
ndodhen nën mbrojtjen e shtetit. Këto
qytete kanë qenë, si në të
kaluarën, ashtu edhe sot, objekt
vizitash nga turistë të ndryshëm vendas
e të huaj.

7.  Forma kryesore e lëvizjes turistike në
këto qytete është turizmi me qëllimin
për të vizituar objektet e ndryshme
historike dhe muzeale si: pjesët e
qyteteve me shtëpitë e tyre
karakteristike, kalatë dhe kështjellat
mesjetare, muzetë, kishat, xhamitë etj.

9.  Si qytete të tilla, mund të veçojmë:
Beratin, Gjirokastrën, Krujën etj.
Turizmi në Shqipëri, me gjithë
mundësitë që ai ofron, mund të
përdoret si një mënyrë shumë i mirë jo
vetëm për zhvillimin e tij
ekonomik, por edhe si një mjet për
integrimin ekonomik dhe gjithë
rajonit.

18. Potencialet turistike natyrore
Ndër potencialet më të rëndësishme natyrore për
zhvillimin e turizmit në Shqipëri duhen veçuar:
 1. Pozita e përshtatshme gjeografike me daljen e
gjerë në detet Adriatik dhe Jon.
 2. Format e shumllojëshme të relievit dhe
peisazhet e bukura që ato krijojnë.
 3. Klima mjaft e përshtatshme.
 4. Pasuritë e shumta ujore
(detet, liqenet, lumenjtë etj.)
 5. Bota e pasur bimore dhe shtazore

20. Pozita e përshtatshme gjeografike
me daljen e gjerë në detet Adriatik
dhe Jon.
 Shqipëria ka dalje të gjërë në detet
Adriatik dhe Jon. Kështu Shqipëria ka
një vijë bregdetare prej rreth 450 km e
ku ndërthuren forma të ndryshme
plazhesh ranore dhe shkëmbore, me
mundësi shfytëzimi turistik.

22.  Gjithashtu dalja e gjërë në detet Adriatik e
Jon luan rol shumë të rëndësishëm si porta
lidhëse midis pjesëve të ndryshme të
Evropës Jugore me atë Juglindore. Prandaj
ndërtimi i artereve të rëndësishme rrugore
që janë realizuar apo planifikuar për lidhjen
e këtyre pjesëve mund të shërbejnë mjaft
mirë për rritjen e fluksit turistik dhe
ngritjen e një infrastrukture të zhvilluar
turistike.

24. Format e shumllojëshme të
relievit dhe peisazhet e bukura që
ato krijojnë.
 Në Shqipëri dominojnë forma të
shumëllojëshme të relievit me kombinime
të bukura brenda sipërfaqesh të vogla të
relieveve malore me ato kodrinore, të
relieveve luginore me ato fushore etj., të cilat
krijojnë peisazhe shumë të bukura për syrin
e turistit.

26.  Ekzistenca e formave të tilla të relievit bën të mundur
dhe krijon premisat për zhvillimin e llojeve të
ndryshme të lëvizjes turistike, nga ajo për banjo
diellore deri në atë të sportit dimëror në malet e larta
me dëborë. Format e larmishme të relievit krijojnë
gjithashtu edhe dukuri shumë interesante natyrore me
interes të veçantë për tu vizituar nga turistët, siç janë:
cirqet akullnajore, grykat e thella lumore, shpellat
karstike, ujëvara etj.

28. 3. Klima mjaft e përshtatshme.
 Klima me të gjthë elementët e saj përbën një faktor
shumë rë rëndësishëm natyror për zhvillimin turistik
të një vendi apo rajoni. Shqipëria e plotëson më së miri
edhe këtë kusht natyror për zhvillimin e turizmit.
Dominimi i klimës tipike mesdhetare në brigjet detare
dhe me ndikim kontinental drejt lindjes dhe veriut
mundëson zhvillimin e llojeve të ndryshme të turizmit
pothuaj në të gjitha sesionet e vitit.

30.  Kështu klima mesdhetare me të gjithë
parametrat e saj plotëson kushte
shumë të përshtatëshme për zhvillimin
e turizmit balnear (banjove diellore).
Ndërsa klima e ftohtë e maleve
mundëson si zhvillimin e turizmit të
bardhë (sportit dimëror të skive) në
dimër, ashtu edhe llojeve turistike me
motive
klimaterike, shëndetsore, aventurieske
etj, në stinën e verës.

32. Pasuritë e shumta ujore
(detet, liqenet, lumenjtë etj.)
 Pasuritë e shumta ujore të Shqipërisë
përbëjnë një nga potencialet natyrore më të
rëndësishme për zhvillimin e turizmit. Këto
pasuri ujore shprehen si në ekzistencën e dy
deteve ku Shqipëria ka dalje të gjërë, ashtu
edhe nga ekzistenca e shumë
liqeneve, lumenjëve, burimeve natyrore etj.

34.  Të gjitha këto së bashku, kombinuar edhe
me klimën tepër të favorëshme, krijojnë
peisazhe shumë të bukura dhe kushte tepër
të përshtatëshme për zhvillimin e llojeve të
ndryshme të turizmit ujor. Në këtë kuadër
paraqesin rëndësi të veçantë objektet
ujore, si: liqeni i
Shkodrës, Ohrit, Prespës, lumi i Drinit të
Bardhë dhe të Zi etj. Në këto objekte ujore
mund të realizohen zhvillime të
rëndësishme në fushën e turizmit.

36. Bota e pasur bimore dhe shtazore
 Bukurisë së formave të relievit, klimës së
përshtatëshme, pasurive të shumta ujore të Shqipërisë
u shtohen edhe bota e pasur bimore dhe shtatzore. Kjo
pasuri bimore shprehet në disa kate bimore, duke
filluar me atë të bimëve tipike mesdhetare, e duke
shkuar deri tek llojet e bimëve të viseve të larta dhe
kullotat alpine.

38.  E gjithë kjo pasuri bimore krijon peisazhe
shumë të bukura dhe tërheq pasionantë të
shumtë të natyrës. Ekzistojnë një sërë
parqesh kombëtare, të cilët përbëjnë
potenciale të rëndësishme ekologjike që
mund të shfrytëzohen mjaft mirë edhe në
fushën e turizmit. Bazuar në këtë pasuri
natyrore me të drejtë Shqipëria cilësohet si
vend që mund të bëhet model në zhvillimin
e ekoturizmit.

40.  Në brendësi të kësaj pasurie
bimore, klimaterike dhe ujore rritet
edhe një botë e pasur shtatzore e
shprehur në lloje të ndryshme kafshësh
e shpendësh, të cilët përbëjnë
gjithashtu një potencial të rëndësishëm
natyror edhe për zhvillimin e llojeve të
veçanta të lëvizjes turistike siç është
turizmi për gjueti etj.

46. Shqiperia Turistike
 Si vend mesdhetar, Shqipëria ofron potenciale mjaft të
mira në fushën e turizmit. Këto potenciale shprehen si
në pasuritë natyrore, ashtu edhe në historinë dhe
kulturën e saj. Në ndryshim nga vendet e tjera
mesdhetare, këto potenciale turistike të Shqipërisë
nuk janë përdorur deri më sot siç duhet në shërbim të
turizmit, duke përbërë kështu një mundësi shumë të
mirë zhvillimi në të ardhmen.

48. Bregdeti Shqiptar
 Me e mira e Shqiperise eshte natyra,dhe duhen bere
investime qe bregdeti shqiptar te siguroj vlerat reale qe
ka.Po te krahasosh bregdetin e Vlores me ate te
Durresit, Shengjinit, Sarandes, dhe me gjithe vijen
bregdetare ka nje diference ne reliev, ka nje diference
ne peisazh.

50.  Bregdeti shqiptar i ka te gjitha mundesite qe te
zhvilloje te gjitha llojet e turizmit
elitar, popullor, masiv,arkeologjik, alpinistik, etj.Kesht
u qe po te shikosh mundesite qe te jep Llogaraja per
detin dhe klimen malore, keto jane gjithmone deshira
qe nuk jane te largeta edhe ne kohe per tu realizuar.
Turistet jane te velur nga ndertesa te larta, sidomos
turistet e huaj keshtu qe duan te jetojne paqen me
natyren dhe kete paqe ne e kemi ketu. Te gjitha
plazhet qe ne kemi jane te mrekullueshme, jane per tu
admiruar, jane nje thesar i vyer.

52. Bregdeti shqiptar, aty ku pushohet
shqip
 Pse duhet të pushohet në Shqipëri?
 Përveç autostradës moderne që të dërgon në bregdet
për 3 orë prej kufirit me Kosovën, është “shija”
shqiptare e bregdetit që i fton të gjithë për pushime
atje.

54. Kufiri pa ndalesa!
 Një kolonë e pandërprerë e veturave kryesisht me
regjistrim të Kosovës, ia mësyjnë kufirit të Kosovës me
Shqipërinë, që nga orët e para të mëngjesit e deri në
mesnatë. Janë shqiptarë të Kosovës, të të gjitha
vendeve të Kosovës që ia mësyjnë Shqipërisë, ia
mësyjnë bregdetit shqiptar.

56. Rruga e bashkimit
Me çdo lloj veture, prej pikës kufitare deri në Durrës
arrin më pak se për 3 orë. Nëse të “ngutet” dhe nëse ke
veturë të shrenjtë, kushtet e rrugës të lejojnë që të
arrish edhe më shpejtë. Autostrada shqiptare është një
mrekulli që duhet ta përjetojnë të gjithë shqiptarët.
Dhe kjo mrekulli bëhet më interesante sidomos kalimi
përmes tunelit të Kalimashit.

58.  Ata që kanë pasur “fatin” të udhëtojnë për më shumë
se 2 orë nëpër të gjitha ato kthesa të rrezikshme të
majës së malit të Kalimashit, tashme gjithë atë rruge e
bëjnë vetëm për 7 minuta. Matanë tunelit prapë
autostrada me 2 korsi të shpiejnë në bregdet me të
lindur dielli.

60. Pushimi shqip
 Në plazhin e çdo pëllëmbe të bregdetit shqiptar
pushohet shqip. Është bregdet shqiptar. Kudo flitet
shqip. Shërbehet shqip. Pihet kafeja shqip. Lexohen
gazetat shqip. Madje madje edhe noti bëhet shqip. Në
bregdetin shqiptar gjithçka është shqiptare.

63. Foto nga kultura
dhe
tradita shqiptare

70. Sofra shqiptare
 Rakia ose Rakija
 Pije alkolike e marre nga distilimi apo
fermentimi i disa llojeve frutash mes te cilave
mund te radhitim
rrushin, kumbullen, marene. Mjaft e njohur
dhe e vleresuar, eshte rakia e prodhuar ne
forme artizanale nga pjergullat ne zonen e
Skraparit dhe te Permetit, ne jug te vendit.

71. Ne zonat me klime te ftohte eshte e
njohur edhe prodhimi i rakise se
kumbulles (shliva) si ne Diber, Korce e
Pogradec.
Pihet ne orare te ndyshme te dites: ne
mengjes me kafene, shoqeruese e
drekes apo e darkes shpesh te paraprira
nga mezeja. Ne gezim e hidherim, per
dolli e per inkurajim, ne Shqiperi te
gjithe kane ngritur nje gote raki te
pakten ne nje here ne jete.

72. Vera
 Arti i perpunimit te veres ne vendin tone njihet qysh
ne lashtesi e ka lulezuar ne brigjet jugperendimore te
Ballkanit qe 3-mije vjet me pare. Iliret kane patur nje
tradite te lashte ne kultivimin e hardhise dhe ne
prodhimin e veres. deshmi e te cilave jane zbulimet
arkeologjike ne Lin (Pogradec), Tepe (Elbasan) dhe
Zgerdhesh (Kruje).

73.  Prodhimi industrial i veres
zvillohet ne Shqiperi pas luftes se
dyte boterore e arrin kulmin e tij
ne vitet 1972-3 kur Shqiperia
numeronte 23 kantina e 47
punishte.
Disa shembuj jane Kantina e
Leskovikut (e para kantine hapur
ne 1952) e pasuar nga ajo e
Tiranes, Shkodres, Librazhdit, M
ilotit e keshtu me radhe deri ne
hapjen e kantines se perpunimit
te vererave "Skenderbeu", ne
Durres, qe mblidhte te gjithe
llojet e vererave ne Shqiperi dhe i
perpunonte per eksport.

74. Konjaku
 Konjaku "Skënderbeu" është një pije alkolike origjinale
shqiptare me cilësi të mira organo-shqisore, prodhuar
dhe degustuar për herë të parë më 01. 09. 1967.Konjaku
" Skënderbeu " përgatitet, prodhohet dhe vjetërohet
vetëm në kade, voza, e fuçi të bëra me dru lisi, të cilat i
japin aromë, buketë e ngjyrë të veçantë.
Në përbërje të tij ka raki konjaku të vjetëruar;
ekstrakte bimësh mali e dru lisi; fruta të përpunuara
rrushi, limoni e kumbulle të zezë tropojane; alkol
etilik; shurup sheqeri; ujë të zbutur; karamel; etj.

75.  Konjaku “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” ka
gëzuar tradicionalisht besueshmërinë e
tregut shqiptar dhe të huaj si ai i
Sllovenisë, Kroacisë, Maqedonisë, Kosovë
s, Sërbisë e Malit të
Zi, Bosnjes, Bullgarisë, Polonisë, Rumanis
ë, Hungarisë, Cekisë, Zvicrës, Federatës
Ruse, Gjermanisë, Italisë, Greqisë, SHBA-
ve, Australisë, Britanisë së Madhe,etj.Në
vitin 1970 ka marrë pjesë në panairin
ndërkombëtar të Plovdivit në Bullgari dhe
është nderuar me medalje bronxi. Në
vitin 1972 ka marrë pjesë në konkursin
ndërkombëtar të verërave e konjakut në
Bullgari, ku është nderuar po me medalje
bronxi. Në Konkursin e 9–të Kombëtar të
Verërave për vitin 1981, në
Durrës, nderohet me medalje ari për “
Konjak “Skënderbeu” 1974” dhe “ Konjak
“Skënderbeu” 1976”.

76. Boza
 Pije e fermentuar, me nje perqindje shume te ulet
alkoli, reth 1%, boza eshte shume e njohur ne
Turqi, Shqiperi, Maqedoni, Mal te
Zi, Bosnje, Hercegovine, Kosove, Serbi, Ukraine, pjeser
isht ne Rumani, Poloni e Lituani.
Boza ka katër përbërës kryesorë: miell misri e
gruri, sheqer dhe ujë. Ka nje shije qe mund te
ndyeshoje nga e embla ne te athet e
konsiderohet, kryesisht, si pije freskuese ne periudhen
e veres. Keto te fundit jane karakteristikat qe dallojne
bozen shqiptare nga bozat e prodhuara në vendet tjera
si Turqia, Bullgaria e Maqedonia ku perberesit
kryesore te bozes jane gruri, elbi, meli dhe qiqrat.

77.  Aktualisht boza prodhohet kryesisht në zonën veriore
të vendit, në veçanti në zonën e Kukësit, ne menyre
krejt artizanale ne punishte te specializuara por edhe
ne ambjente familjare duke ndjekur receten e
trasheguar ne vite: tre pjesë miell misri të verdhë të
bluar trashë, një pjesë miell gruri të zi, bluar gjithashtu
trashë dhe 10% sheqer të lëngët. Masa e miellit
përzihet me ujë të ftohtë derisa të mos mbeten kokrra.
Futet në një kazan dhe zihet për 8 orë, derisa të lëshojë
erën e bukës së pjekur, ndaj në këtë rast thuhet, bozë e
pjekur.

78.  Kjo masë lihet të ftohet, ndërsa trashet si
brumë. Hollohet përsëri me ujë të ftohtë
dhe hidhet në korita (govata) druri, ku i
shtohet pak ferment. Fermenti mund të
jetë bozë e mëparshme, ose farë buke. Gjatë
24 orëve masa zmadhohet dhe nxjerr
flluska dhe ka aromën e bukës me farë. Në
këtë fazë bëhet sitja (shtrydhja) e masës, në
një shekë (enë) druri, ku veçohen
krundet, mbetjet. Pas 8 orësh lëngu
dekanton në fund të enës, ndërsa në krye
nxjerr vajin e misrit. Kështu, është gati për
t‘u përzier e për t‘u shërbyer.

79. Tarator

80. Byrek

81. Bakllava te formave te ndryshme

82. Hallva

83. Kadaif

84. Revani

85. Meze

86. 200 gatimet tradicionale në vend
Shkumë me Sallatë me lakër Paçja karamel
çokollatë të bardhë Paçe plënçi me Pasta akulli me
Sheqerpare Sallatë me endivi vezë e limon krem e çokollatë
Sallatë me domate Sallatë frutash Paçe plënçi me Pasta akulli me
ekastraveca me salcë kosi dhe salcë krem qumështi
mjaltë Paçe plënçi Pasta në akull
Sallatë jeshile Salcë kosi me Paçe këmbësh Panxhar i kuq
Sallatë ruse mjaltë Paçe koke turshi
Sallatë me kungull Reçel qershie Paçe Pandispanjë
Sallatë me panxhar Qumësht me Patëllxhanë të Pana
kafe skuqur Paluze me fruta
Sallatë me patate Qumësht i rrahur Patëllxhanë të të ndryshme
Sallatë verore me çokollatë mbushur (imam Oshmare korçe
Sallatë me spinaq Qofte të skarës bajalldi) Omëletë me qepë
Sallatë me speca Përgatitje e Patëllxhani të njoma ose të
të pjekur trahanasë së Patate të ziera me thata
Sallatë me gatshme gjalpë Omëletë me
radhiqe Pulë me lëng Patate të skuqura domate
Sallatë me Pulë e zier me kore mielli Omëletë me
prodhime deti Presh jahni Pastiço me djathë djathë
Sallatë me Peshk i zier Pasta me kafe
lulelakër Perimet Pasta akulli me

87.  Omëletë e thjeshtë Lista e brumërave
Omleta Limonatë shtëpie
Ngastër me miell misri e kungull të Lakër turshi e grirë
njomë Lakër turshi
Musaka patate me qepë Lakër e bardhë e zier
Mollë të pjekura Lakror me miell misri
Mjalti Lakror me hithra
Mishi i zier me barishte Kungulleshka të skuqura
Mishi i skuqur Kungulleshka me salcë pesto dhe
Midhje jahni borzilok të freskët
Meze të përziera me sallatë ruse Kukureci
Meze të kombinuara (antipasta) Kroketa peshku
Meze me sallatë të stinës Kripa
Meze e kombinuar me sallatë jeshile Krepa (petë tigani) me akullore
Mashurka të ziera Krem çokollate
Mashurka Krem portokall
Manti Kosovë Krem pastiçerie
Lëpjetë me qepë të skuqura Krem me çaj
Lulelakër e skuqur me vezë Krem me luleshtrydhe
Lule kungulli të skuqura Krem me kafe
Lule kungulli të mbushura me gjizë Krem me gështenja
Lista e ëmbëlsirave
Lista e supëve
Lista e sallatave
Lista e perimeve
Lista e nënprodukteve të qumështit
Lista e gjellëve

88.  Krem limon Komposto ftoi Kafeja shqiptare
Krem karamel Komposto dardhe Kafe në termus
Krem i përzier Kompekaj Kafe në filxhan
Krem i ngrirë Koktej meksikan Kadaifi
pjepri me karkaleca Kabunia
Krem i djegur Koktej me vishnje Kabuni me rrush
sipas mënyrës së Koktej frutash të thatë
vjetër Kek me kos dhe Japrak me gjethe
Krem i djegur vaj rrushi
Krem anglez Kek me fruta dhe Hamburger
Kotoleta viçi të arra Grupet e
njomë të skuqura Kek ushqimeve
në tigan Kastraveca turshi Gjyvec me patate
Kotoleta dashi të Kasatë me Gjellë me
njomë të skuqura manaferra shpendë
në tigan Karota me gjalpë Gjellë me peshk
Komposto molle Kafeja turke

89.  Gjellë me mish të grirë Bizelja Akullore me kafe e
Gjellë me mish Bizele me gjalpë zabajon
Gjellë me midhje Biskota me qumësht Akullore me kafe
Gatimi i vezëve Biftek me mish të grirë e Akullore me fruta pylli
Gatim me kakao qepë Akullore me banane
Fërges tirane Biftek i skarës Akullore kremi me
Fruta me shllak Bathët vanilje
Flija Bathë të njoma jahni Akullore krem
Fli kosove Bamje jahni Akullore korona
Fletë kanapeja Bamja Akullore me mandarina
Fileta me mbushje Ballokume Akullore me limon
spinaqi Bakllava Bakllava
Eskallop derri ose viçi Argjinarja Shkumë me çokollatë
në tigan Angjinare me vaj Sheqerpare
Domate të mbushura Akullorja Eskallop derri ose viçi
me sallatë ruse Akullore me çokollatë në tigan
Domate turshi Akullore me portokalle Lulelakër në furrë
Dollma me lak Akullore me mente Qengj i pjekur në hell
Djath i skuqur Akullore me Frikadella me djath
Djathi luleshtrydhe Tavë peshku
Byrek me spinaq Akullore me lajthi Mish dashi në tavë
Byrek me domate dhe Akullore me kumbulla korçe
salmon Akullore me kos
Burani Akullore me kivi
Buka Akullore me karamel

90. Sheqerpare,byrek me spinaq,fli.

91. Flija

92. Fli
Për 4-5 persona nevojiten:
Per brumin duhet: 1 kg miell,
3-4 gota ujë, kripë,
Per masën duhet: 200 gr gjalpë,
2 filxhana caji ajkë, 3 lugë vaj.
Në një enë hidhet miell, kripë, ujë i ftohtë dhe përzihen në një brumë të hollë si
për petulla. Në një enë tjetër shkrihet gjalpë, ajkë, vaj dhe qumësht, përzihet
masa e krijuar derisa të gjithë përmbajtësit të jenë skrirë në një masë të
vetme, Lyhet tepsia me yndyrë dhe me një lugë merret brumi i hollë dhe hidhet
nga cepi i tepsisë deri afër mesit dhe krijohen rradhë të cilat mbulojnë gjithë
tepsinë. Mesi i cili është bosh mbushet me rradhë paralele .Gjithë sipërfaqja
lyhet me masën e përgatitur dhe futet në furrën e ngrohur. Kjo piqet për 3-5
minuta. Nxirret nga furra për të vazhduar me rendin tjetër. Brumi i hollë
tashmë hidhet në të njëjtën mënyrë por midis dy rradhëve derisa të jetë
mbuluar e gjithë tepsia. Përsëri lyhet me masën dhe piqet për 3-5 minuta. Kjo
procedurë vazhdon derisa të mbushet tepsia. Flia lihet të ftohet për 10 minuta
dhe serviret me kos, djathë ose mjaltë.

93. Pastico pikante me patate

94. Dollma me laker

95. Djathe I bardhe, buke e bere
vete, dhalle, byrek, speca te skuqur

96. Sofra tradicionale