Organet vegjetative te bimët : Rrënja,Kërcelli,Gjethi

1. Organet vegjetative

2. Përmbajtja
• Bimët
• Organet vegjetive
• Rrënja
• Kërcelli
• Gjethi

4. Bimet
• Bimët janë organizma të gjallë qe i përkasin
mbretërisë Plantae. Ato përfshijnë organizma te
njohur si pemët, perimet, shkurret, barishtet,
vreshtat dhe algat jeshile.Bimet i kemi te
shumllojshme artificiale,kuruese,natyrore. Bimet
jane gjithashtu shume te dobishme per
njerezimin.Bimet jane gjallesa qe e sigurojne vete
ushqimin me ane te procesit te fotosintezes.Ato
jane shumeqelizore dhe kane qeliza eukariote.

6. Organet vegjetative
• Bimët mund të themi se janë përshtatur dy
ambienteve të ndryshme tokësor dhe ujor.
• Pjesa e bimës që zhvillohet në tokë është e
përshtatur për pranimin e ujit dhe materieve
minerale ndërsa mbi tokë organet e specializuara
për transpirim dhe fotosintez.
• Pra trupi bimor përmban tri pjesë kryesore:
rrënjë(të ushqyerit mineral nga
toka)gjethi(mundëson shkëmbimin e gazrave)
dhe kërcelli(mundëson lidhjen në mes rrënjës
dhe kërcellit)

7. video

8. video

9. Rrënja
Gjatë evolucionit te bimët rrënja paraqitet si oragan i
fundit është organë karakteristikë për bimët dhe farat
dhe funksionin e saj e kryejnë qeliza të zgjatura rizoide.
Rrënjët bëjnë përforcimin e bimës dhe bën furnizimin me
ujë dhe materie minerale.
Rrënja mund të deponohen materiet ushqyese
rezereve,shërbej si organ për shumim vegjetativ dhe të
hyjë në simbiozë me organizmat pa klorofil.
Krijimi i rrënjës fillon nga rrënjëza embrionale që gjendet
në farë,ku pastaj në tokë rrënja embrionale shndrrohet
në rrënjë kryesore ku pastaj formohen rrënjë
anësore(kemi disa lloje te rendit të rrënjëve)

10. • Sipas morfologjisë mund të jetë:boshtor dhe
xhufkor.
• Sistemi boshtor është zhvilluar mirë dhe
dukshëm dallohet nga rrënjët tjera më shumë
kanë bimët dikotile :jonxha,pambuku etj.
• Sistemi xhufkor nuk ka rrënjë kryesore sepse
rrënja embrionale nuk zhvillohet në rrënjë
kryesore po edhe nëqoftëse zhvillohet do të
vdes.Ky sistem formohet plotsisht nga rrënjë
plotësuese.

11. • Te rrënja kemi 3 zona:
Zonën meristematike e cila mundëson rritjen
e rrënjës.
• Zonën e rritjes ku në këtë zonë qelizat rriten i
zmadhojnë dimensionet e tyre
• Zonën diferencimit ku qelizat e tri
shtresave(dermatologjenit,periblemit,pleromi
t)ku nëpërmjet diferencimit kalojnë në qeliza
të indit të përhershëm.

12. video

13. Kërcelli
• Kërcelli është pjesa kryesore e lules, në trajtë
boshti, që del mbi rrënjë dhe mban degët,
gjethet, lulet e frytet. Kërcelli është organ
vegjetativ cili mundëson lëvizjen e materieve
ushqyese nga rrënja deri tek gjethja kercelli
ndihmon ne mbajtjen e pjeseve te bimes qe
ndodhen mbi siperfaqen e tokes ,si gjethet,lulet
etj.
• Kërcelli shërben si organ i rezervës,kryen
funksion fotosintetik ,mund të shërbejë edhe për
shumimin vegjetativ tëp bimëve

15. Gjethi
• Gjethja është pjese e një bime.Gjethet kane forma te
ndryshme ato janë pothuajse gjithmone te gjelbra
formohen nga pjese te kercellit gjethet gjithmone
thithin dioksid karboni dhe nxjerrin jashta oksigjen
gjethja është gjithmone e domosdoshme tek një bime.
• Gjethja kryen procesin e fotosintezes, frymemarrjen e
bimes dhe transpirimin e ujit. Ky proces ndodh
nëpërmjet ushqyerjes me lende te dobishme për
organizmin si thithja e oksigjenit dhe nxjerrja e
dyoksidit te karbonit nepemjet gypave percuese te
gjethes qe quhen nervura.

16. • Gjethja ne pikepamje dallohet me tri pjese:Kellefi,bishti
dhe llapa. Si zakonisht gjethet kane periudhe te shkurter te
jetes respektivisht një peroidhe vegjetativ ose disa muaj.Te
disa bime te cilat jetojne ne rajone te thata dhe te nxehta
gjethet vegjetojne vetem disa jave ose disa dite, e pas
rënies se tyre fotosinteza kryhet ne kercellin e gjelber.
• Megjithate psai qe secilin vit formohen gjethe te reja
,ndërsa te vjetrat gradualisht bien sipas moshes,bimet janë
perhere te gjelberta andaj janë te njohura si bime
gjithmone te gjelberta. Bimet te te cilat secillin vit u
nderrohen gjethet janë bime gjetherenese.Renia masive e
gjetheve te bimet njihet si gjethrenie. Gjethet pasi bine ne
toke ato shfrytezohen si humus dhe e pasurojne token.

17. video

18. Fund