TEKNOLOGJIA E TRANSPORTIT TË MALLËRAVE TRANSPORTI INTERMODAL I MALLËRAVE ( INTERMODAL FREIGHT TRANSPORTATION )

1. PUNIM SEMINARIK
Lënda: TEKNOLOGJIA E TRANSPORTIT TË MALLËRAVE
Tema: TRANSPORTI INTERMODAL I MALLËRAVE
Profesori i lëndës: Studente:
Dr.sc.Ismail GOJANI MSc.C.. Dhurata GELA
Prishtinë, 2012
1

2. 1. HYRJE
2. LËVIZJET E TANISHME DHE TË ARDHSHME TË MALLRAVE DHE
VEPRIMET E NEVOJSHME
3. TEKNOLOGJITË EKZISTUESE PËR TRANSPORT INTERMODAL TË
MALLERAVE
4. TEKNOLOGJIA E RE/NË ZHVILLIM E TRANSPORTIT INTERMODAL TË
TRANSPORTIT TË MALLRAVE
5. KOSTOJA DHE BENEFITI POTENCIAL I TRANSPORTIT INTERMODAL TË
MALLËRAVE ITS-CVO
6. ROLI I SEKTORIT PIBLIK NË SISTEMIN INTERMODAL TË TRANSPORTIT
TË MALLRAVE
7. ÇËSHTJET PËR STUDIM NË TË ARDHMËN DHE SFIDAT NË SISTEMIN
INTERMODAL TË TRANSPORTIT
8. KONKLUZIONET DHE REKOMANDIMET
2

3. Përfitimi i pritur nga ky studim lidhet me fakti që ofron njohuri më të mirë
në lidhje me:
 nevojat dhe prioritetet e pjesëmarrësve të ndryshëm,
 identifikimin e mundësive të ndryshme
 pengesat në implementimin e politikave intermodale në sektorin e transportit
të mallrave, si dhe
 përcaktimin e rolit të e Departamentit të transportit të SHBA-ve, në
transportin intermodal të mallërave që lidhet me teknologjine ITS/CVO.
Studimi ofron:
 një historik të informatave,
 definicionin dhe arkitekturën e sistemitt,
 pjesëmarrësit dhe të metat e sistemit intermodal të transportit të mallërave.
Studimi/hulumtimi gjithëashtu ofron:
 info mbi lëvizjen e tanishme dhe të ardhshme të mallerave vendore dhe të
përgjithshme dhe
 veprimet e nevojsheme që ta lehetësojnë këtë lëvizje.
3

4. Politikat e transportit janë fokusuar tradicionalisht në module individuale:
 automjete,
 trena/hekurudhë,
 kamionë,
 anije,
 aeroplanë ose
 sisteme transitore.
Epoka e sistemit intermodal të transportit ka filluar në mes vitet 1980-ta,atëher
kur filloj nevoja që të bëhet ndërlidhja e disa moduleve të transportit në një të
vetëm e të integruar, të quajtur transporti intermodal, që është më efikas, i
sigurtë, fleksibil dhe i pastër për ambientin.
Përfitimi i pritur nga ky studim lidhet me fakti që ofron njohuri më të mirë në
lidhje me nevojat dhe prioritetet e pjesmarrësve të ndryshëm, identifikimin e
mundësive të ndryshme si dhe pengesat në implementimin e politikave
intermodulare në sectorin e transportit të mallrave.
4

5. Transporti intermodal i mallërave është koncept që kërkon përdorimin e më shumë se
një moduli të udhetimi.
Arkitektura e sistemit intermodal të transportit të mallrave.
Arkitektura e sistemit të transportit të mallrave është e kompozuar nga tri shtresa
të nderlidhura:
• logjistika,
• organizimi/instuticioni dhe
• informimi.
Figura 1. Arkitektura e sistemit të transportit
intermodal të mallërave.
5

6. Figura 2. Modelet dhe veprimet tradicionale të transportit të mallërave.
6

7. Konkurenca dhe mangesit/të metat e transportit vendor Intermodal të
mallrave.
• Përdorimi i shumfisht i mallrave.
• Kohë më e gjatë për distance të shkurtëra.
• Fleksibilitet me i vogël në orarin e dërgesave intermodale.
• Çmimet e transportit intermodal në përgjithesi nuk janë më të lira se sa të transportit me
kamion për distancë të shkurtera dhe të mesme.
Të metat:
• Mungesa e infrastrukturës adekuate
• Mbipopullimi(dyndja/kongjencioni),
• Joefikasiteti operativ i shkaktuar nga nevoja për ruugë transportuese
• Rregullativa që vonon ose ngrit koston për ndërtimin e objekteve të reja
• Mardhëniet institucionale që ndikojnë në efikasitetin e transportit intermodal të mallrave
7

8. 8

9. Ekonomia amerikane varet çdo ditë e me shumë nga prodhuesit dhe klientet nëpër tërë
botën.
 Në 20 vitet e fundit importi dhe eksporti janë rritur për 1/5 e bruto prodhimit kombëtar
 Portet e SHBA-ve kanë bartur $512 billion
 (893 million tons) në transportin ndërkombëtar të ngarkesave me 1993.
 Në total, pesha e transportuar përmes SHBA pritet të rritet trefish në 30 vitet e ardhshme
Figura 4. Tregtia e jashtme tej
oqeanike, nga Port Region, me
1990, në Dollars.
9

10. Teknologjit e përdorura janë:
• Teknologjia e Radio Frekuencave.
• INTRANSIT VISIBILITY (‘ Internationa lNTRANS portation Information
Tracking).
• GPS Radio-location Systems. ( Global Position System ).
Shkëmbimi elektronik i informative (EDI)
Edhe pse EDI është një teknologji jo e re, konkuron suksëseshëm me shumë
aplikacione dhe sherbime në treg.
Të metat e EDI-të janë:
• Protokolet hardwerike dhe komunikuese kanë munges bashkpunimi dhe
kompatibiliteti(përshtatshmeri), për shkakë të mungesës së standardeve në industri,
• Investimet relativisht të larta dhe kosto e lartë për software dhe hardware.
• Sindikatat besojnë që produktiviteti i rritur përmes EDI-t, ndikon në shkurtimin e vendeve
të punës. 10

11. Sistemet intelegjente të transportit (Intelligent Transportation Systems-ITS)
Përfitimet nga ato:
1. Rritja e efikasitetit operaacional dhe kapacitetit të sistemit të transportit.
2. Përmirësimi i fleksibilitetit, komoditetit dhe komfortit.
3. Përmirësimi i sigurisë së sistemit të transporteve.
4. Redukimi i hargjimit të energjisë dhe kostos së ambientit.
5. Përmirësimi i nivelit të tashëm dhe të ardhshëm i produktivitetit ekonomik të individëve,
organizatave dhe ekonomisë në tëresi.
Teknologjitë që mundësojnë një gjë të tillë janë:
• Pesha në lëvizje (Weigh-In-Motion-WIN).
• Transmetimi digjital në kohë reale i trafikut (Digital real-time traffic broadcasts).
• Komunikimi dy kahor në bazë reale kohore (Two-Way Real-Time Communications-
TWC).
• Komputeri në-bord (On-Board Computer-OBC).
• Drejtimi dinamik i rrjetit dhe caktimi i orarit (Dynamic network routing and scheduling)
• Dritat skaj rrugës (Roadside beacons).
11

12. Trendi ka rritur sofistikimin dhe diversitetin për të dy:
platformën dhe kontenjerët, duke përfshire kubet e larta dhe kontenjerët tepër të rende. Kontenjerët
kombëtare dhe ndërkombetare janë të gjatë 20,24,35,40,45 dhe 40, 45,48,53 ( stopa )
Figura 7.Standardet e flotës dhe
menagjimit të mallërave.
12

13. Problemet në çasjen e porteve detare (Seaport Access Problems)
Problemet me çasjen në portet detare, kur ato ndodhin, a janë aq qenesor për të penguar transportin
intermodal? Problemet e tilla janë të paraqitura si ne vijim:
• Çasje e ngjeshur/dendur për kamionë.
• Kryqezime të shumta në nivelet hekurudhë-autoudhë.
• Çasje joadekuate për ngarkesa të dyfishta-të larta.
• Hapesirë tokësore e limituar për zgjërim.
• Regulloret për ndikim në ambient (gërmimi, mbushja, emitimi i gazrave, zhurma/vibrimi, dyndja në trafik).
• Konfliktet me planifikimet qytet/regjion
Për të menjanuar problemet e tilla një numër i përmiresimeve për çasje në
porte është propozuar:
• Rregullimi i rrugeve.
• Ndryshimi i orareve.
• Ndërrimi/ndryshimi i modeve në hekurudha.
• Kufizimet në rrugë.
• Urat në nivelet hekurudhe-rrugë.
• Konsolidimi i linjave hekurudhore.
• Rregullimi i tuneleve.
• Përmiresimet në gjurmim.
• Konsolidimi i terminaleve dhe operacioneve.
• Ndryshimi i modit në hekurudha.
• Konsolidimi i koridoreve hekurudhe/kamione.
• Muret izoluese. 13

14. Pakoja në treg e ITS/CVO në Arkitekturën Kombëtare, përfshin edhe ato që
lidhën me operimin dhe administrimin e automjeteve komerciale:
• Pakot janë(17):
• Administrimi i flotës.
• Administrimi i transportit të mallrave (Freight Administration).
• Aprovimi elektronik.
• Aprovimi elektronik ndërkombëtar kufitar.
• Matja e peshave.
• Siguria në rrugë CVO.
• Siguria në mjete transportuese CVO.
• Menagjimi HAZMAT.
Pakoja e administrimit të transportit të mallërave ofron gjurmim në kohë reale dhe
monitorim të kushteve të ngarkrsës. Çdo ndryshim në kushtet e ngarkesës raportohet
tek vozitësi dhe menagjeri i flotës.
14

15.  Kostot jo përseritese (investimet kapitale fillestare) të interfakit komunikues me
depon për transportin intermodal dhe bartësin. Secili nga interface kushton USD
1,000-2,000 (1995).
 Shpenzimet e përserishme (operimi dhe mirëmbajtja) nga depot e mallit dhe
komunikimi me bartësit. Kostoja për secilin është USD 600-1,200 për vit (1995).2 4
Figura 8.Përfitimet/benefitet e administrimit të mallërave
15

16. Qeveritë shpesh herë imponjnë rregullore, dokumente, inspektime dhe kërkesa tjera që
negativisht afektojnë providerët që të ofrojnë shërbime të mira në kohë, efektive, dhe të
avancuara për sistem intermodal të mallërave.
Çka mund të bëjnë qeveritë?
 Qeveritë mund të ndërrojnë nga perspektiva e trajtimit të moduleve individuale në çasjen e
integruar të transportit multimodal të mallërave.
 Qeveritë mund të kanë në nevojë ti ndryshojnë çasjet edhe më tutje për të “promovuar
shkathtësitë e industrisë për të konkuruar në tregun ndërkombëtar,
 Qeveritë mund të promovojnë kapacitetet e rritura përmes zhvillimit të burimeve njerzore,
duke
 Qeveritë mund të kenë ndikim qenësor duke promovuar përdorimin e teknologjisë
informative përmes sistemit intermodal të transportit të mallërave.
16

17. Objektivat janë :
• Shërbim i besueshëm ( me kohë dhe pa dëme ).
• Shpenzime minimale për përdoruesit dhe bartësit.
• Transport intermodal unik dhe i vazhdueshëm.
• Siguria (mbrojtja nga elektronika apo dëmtimet fizike)
Përfitimet e hulumtimit të sistemit intermodal të transportit të mallërave mund të përmblidhen si
në vijim :
• Përmirsimi i sigurisë kombëtare,
• Sistemi i menagjimit për objektiva sociale/ambientaliste,
• Shërbim i përmisuar, ulje e kohës dhe kostos së udhetimit,
• Zhvillim ekonomik local,
• Konkurencë globale.
Grumbullojë të gjithë pjesemarrësit bashkë.
• Identifikojë dhe eliminojë barrierat institucionale për inovacione,
• Ndikojë mbi çështjet teknlogjike (siq janë sistemet e arkitekturës dhe standardet e
ndërveprimit/operimit),
• Siguron zhvillimin e mekanizmave ( siq janë simulimet e databazave dhe vegëzat komunikuese),
• Lejojë optimalizimin e modeleve të ndryshme të transportit të mallrave,
• Afektojë në mënyrë efikase modulet interface të transportit të mallrave,
17

18.  Mëqe ekonomia amerikane varet çdo ditë e më shumë nga prodhues dhe klientë
nga e gjithë bota, është e pritshme që tonazha e përgjithshme e transportuar
nëpër portet e SHBA-së do të trefishohet brenda 30 viteve.
 Aplikacionet e sistemeve intelegjente të transportit, teknologjitë e reja
intermodale, automatizimi i terminaleve dhe kontrolli i avansuar për kamionë
dhe trena për mallëra premtojnë zhvillimin e teknologjive për rritjen e transportit
intermodal të mallërave .
 Roli i qeverisë në sistemin intermodal të transportit të mallërave është që të
promovojë aftësitë e industrisë që të konkurojë në tregun lokal dhe
ndërkombëtar, redukoje barrierat për efikasitet logjistik dhe promovojë
inovacionet dhe ofertat për shërbime të avansuara.
 Përgjegjësitë aktuale për transport të mallrave , duke përfshirë implementimin e
shërbimeve intermodale duhet të mbesin në duart e industrisë së mallrave.
 Teknologjia e avansuar informative, sistemi inxhinierik/sistemi i vlerësimit.
Analizat e politikave, infrastruktura/përmirësimi i automjeteve dhe transferi i
teknologjisë janë aktivitete hulumtuese të garantuara në të ardhmën e sistemit
intermodal të transportit të mallërave.
18