In deze presentatie wordt een kort overzicht gegeven over de oorsprong van consumptie-ijs door de eeuwen heen

1. CONSUMPTIE-IJS: EEN
KLEINE GESCHIEDENIS

2. CONSUMPTIE-IJS: HET BEGIN
 Ijsdrankjes werden in de oudste beschavingen gedronken als
lekkernij en medicijn
 voornamelijk in Azië (China), het Midden-Oosten en Middellands
zeegebied
 drankjes op basis van fruit, zoetigheid (honing) en ijs of sneeuw

3. China en de oorsprong van consumptie-ijs
 Vanaf 1100 V.C. begon men in China ijs te gebruiken als middel om voedsel te
bewaren
 Algemeen aangenomen: ijs op basis van een zuivelproduct tijdens Tang-Dynastie
(618-907 N.C.) voor het eerst geconsumeerd

4. DE INTRODUCTIE VAN CONSUMPTIE -
IJS IN EUROPA
De geschiedenis van het consumptie-ijs in Europa:
Enkele legendes op een rijtje…

5. Ontdekkingsreiziger Marco Polo
zou tijdens de 13de eeuw het ijs in
Italië voor het eerst hebben
geïntroduceerd

6. Catharine de Medici zou tijdens de
16de eeuw het ijs aan het Franse
hof hebben geïntroduceerd

7.  Geen bewijzen hiervoor
 Legendes duiken pas in de 19de eeuw op
 Tijdslijn klopt niet!
 Leuke ‘petites histoires’

8. Water- en roomijs in Europa: vanaf de 16de eeuw
 vanaf de 10de eeuw via China naar het Midden Oosten
 Sinds de Middeleeuwen bestonden er in het Midden Oosten liquide ijsdesserts,
zoals sharâb
========== theorie: via het Midden-Oosten
consumptie-ijs in Europa

9. Oorsprong huidig sorbet- en roomijs: het 16de-eeuwse Italië
 Italiaanse wetenschappers ontdekten de ‘zout en ijs’-techniek, waarbij
een bus water ondergedompeld in een emmer met sneeuw in
combinatie met salpeter het water deed bevriezen. Het gebruik van
zout zorgde dat het vriespunt verlaagt en onttrekt de warmte v/h
water.

10. In 1559 werd deze
bevriezingstechniek beschreven
door Della Porta in
Magia Naturalis

11. HISTORISCHE RECEPTEN
VOOR CONSUMPTIE-IJS
 ‘ Lo scalco alla moderna’, tweedelige publicatie tussen 1692-1694
(Antonio Latini): recepten voor sorbet-ijs
 M. Emy ‘L’ Art de bien faire des glaces d’office ’, Parijs, 1768
 Gilliers, ‘La cannameliste français’, Nancy, 1751

12. HET MATERIAAL VAN DE
IJSBEREIDER VROEGER

13.  De eerste ijsvormen kwamen
tijdens de 18de eeuw op
 Mode om tafels op te smukken
met elegante, uitgebreide
ijsdesserts
 Vooral uit tin

14. VAN LUXEPRODUCT TOT
DEMOCRATISCH LEKKERNIJ
 Beginperiode: ijs een koninklijk dessert, de lekkernij verscheen
enkel op adellijke feesttafels
 Vanaf de 18de eeuw: ook gegoede burgerij, getuige hiervan de vele
ijsrecepten in de burgerlijke kookboeken uit die periode
 Vanaf de 19de eeuw: ijs voor het gewone volk

15. 1843: de eerste ijsmachine
( Nancy Johnson)
De eerste ijsmachine versnelde
het proces om ijs te bereiden
en luidde het begin in van de
massaproductie

17. Ijs al straateten
de eerste straatverkopers van ijs
verschijnen begin 19de eeuw,
Het ijs werd hierbij eerst in bekers
(penny licks) geserveerd, later in
papier en nog later in het ijshoorntje
(foto: tekening uit 1820, ‘Ijsverkoper in Rome, Secondo Bianchi, wikimedia
commons)

19. In de VS begon de eerste
industrialisatie van ijsproductie
 Eerste ijsfabriek in 1851
 VS lang de voorlopers
massaproductie consumptie-ijs

21. BEKNOPTE BIBLIOGRAFIE
Boeken
 Davidson, Alan, The Oxford Companion to food, Oxford University
Press, Oxford, 2006 (B)
 David, Elizabeth, ‘ Harvest of the Cold Months. The Social History
of ice and ices, Faber&Faber, 2011
 Weiss B. Laura, ‘Ice Cream. A global history’ , Reaktion Books,
Londen, 2011 (B)

22. BIBLIOGRAFIE
Internet
 http://www.foodtimeline.org/foodicecream.html
 www.gallica.bnf.fr (website Franse Nationale Bibliotheek)
 http://www.history.org/media/videoPlayer/?videoid=374768277
4001