Melkveewet, P-productieplafond, kringloopwijzer, dierrechten? Hoe gaat het mineralenbeleid en de ontwikkeling van de melkveehouderij er nu echt uit zien? Een overzicht en vooruitblik vanuit LTO Nederland.

1. MELKVEE
Verantwoorde
GROEI
Melkveehouderi
j Wiebren van Stralen

2. Programma
• Ontwikkeling/groei Melkveehouderij
• De Melkveewet
• PAS
• Implementatie Kringloopwijzer

3. Mest & Mineralen

4. Melkveehouderij
Melk
quotum
Melkvee
Wet
Fosfaat
quotum?
• 3 fase in groei melkveehouderij
• Inzet LTO -> Geen dierrechten
• Verantwoorde groei
• oog voor mens / dier / milieu
• License to produce

5. Inzet LTO: geen dierrechten
• LTO/NZO:
• LTO: (verplichte) mestverwerking
• EZ: Mestwet (10% - 30% - 50%)
• LTO/NZO: jul 2013: Zuivelplan: mineralen efficiëntie
• LTO/NZO: dec 2013: Visie: verantwoorde ontwikkeling mvh
• EZ: dec 2013: brief Tweede Kamer: ruimte voor groei mvh
• EZ: nov 2014: politieke behandeling MelkveeWet
Dierrechten Efficiënter produceren?

6. Sturing ontwikkeling Melkveehouderij
• Milieu component
• Mestproductie/plaatsing: fosfaat/stikstof
• Ammoniak
• Klimaat/CO2
• Ruimtelijke element
• Weidegang
• Grondgebondenheid
• Inpassing landschap
Dierrechten Efficiënter produceren?

7. Zuivelplan
• Fosfaatproductie is dé beperkte factor
• Grenzen aan groeimogelijkheden (tov 2011)
• + 10% melk door extra koeien
• (+ 6% koeien in 2014)
• + 10% melk door efficiëntie verbetering
• (+ 2 miljoen kg P ipv – 11 miljoen Kg P)
Dierrechten Efficiënter produceren?

8. Zuivelplan: Fosfaat cijfers
Jaar 2002
EU
2011
basis
2012 2013 2014 2015 2020
(10%)
2020
(20%)
Productie
mvh
85 79 76 81
80 81 84 91
Overschot
mvh
8 9 12 19
Verwerking
mvh
15% 30%
Alle
Sectoren
173 171 163 166
Plaatsing 130 120 110 ... …

9. 12 december 2013

10. Ontwikkeling Melkveehouderij (Dec 2013)
• Grenzen aan groei
• Grondgebonden karakter melkveehouderij behouden
• Behoud weidegang niveau 2012
• Gezinsbedrijf als basis
• Duurzame ontwikkeling binnen randvoorwaarden
• Geen verdere ontwikkeling bedrijven die
• Grondloos
• Dichte stallen
• Grotere bedrijven: of weidegang of voldoende
ruwvoer uit omgeving (<200 mk AMvB)
Dierrechten Efficiënter produceren?

11. Melkveewet - proces
• 1 juli 2014 Wetsvoorstel Melkveewet
Tweede Kamer
• 12 november Behandeling Tweede
Kamer
? Aanpassingen?
• ? Nov/dec Behandeling Eerste
Kamer
• ?1 januari 2015 Start wetgeving
Dierrechten Efficiënter produceren?

12. Melkveewet voorstel EZ
• Naast voorstellen sector / keten zelf:
• Introductie Fosfaatreferentie 2013
• # dieren 2013, met forfaitair excretie 2015
• # grond 2013 in gebruik GDI, fosfaatnorm 2013
• Vanaf 2015 overschrijding ref 2013 = 100%
verwerken
Dierrechten Efficiënter produceren?

13. Pijlers onder groei melkveehouderij
Efficiency
Grond
Mestverwerking

14. Melkveewet veranderen?
• Dilemma: MelkveeWet geeft (te)veel ruimte?
• Reeds benoemde acties in Zuivelplan 2013
- Voerspoor
- Alle bedrijven kringloopwijzer
- Fosfaatheffing op overschot
Evenwicht herstellen tussen de drie pijlers?
 voorstel LTO, NZO, NMV & NAJK:
max. fosfaatoverschot 100 kg /ha

15. Voorbeeld berekening
2013 2015 2013 2015
Melkkoeien 130 160 130 160
Grond (85/15) 50 50 60 60
P-productie 5200 6400 5200 6400
P-plaatsing 4500 4500 5400 5400
Ref. 2013 700 700 0 0
Basis Mestverwerking 700 0
100% Mestverwerking 1200 1000

16. 17
provincie Overschot < 0 Overschot >0 Koeien erbij
of
Koeien weg?
Groningen 51 % 49% -3,0
Friesland 57% 43% +2,5
Drenthe 48% 52% - 3,6
Overijssel 30% 70% -15,0
Flevoland 12% 88% -53,0
Gelderland 37% 63% -10,0
Utrecht 45% 55% - 3,8
Noord Holland 57% 43% +5,3
Zuid Holland 56% 44% +0,2
Zeeland 28% 72% -33,0
Noord Brabant 12% 88% -47,5
Limburg 28% 72% -33,0
Totaal 40% 60% -12,5
Bron: CBS

17. Programmatische Aanpak Stikstof
generieke maatregelen
18

18. Praktijk: Kijken naar bedrijfskringloop
Bij het bedrijf horende grond
voor:
- Gras –en voedergewassen
- Eigen, pacht, huur/ruil
- Weidegang
- Huiskavel, beweidingssyst.
- Plaatsing van de mest
- Regionale afzet, verwerking

19. Er is nog veel te verbeteren

20. Bedrijfsspecifiek voordeel?
Voordeel Nadeel

21. Mineralen Kringloopwijzer

22. Bemesten op
opbrengst
i.r.t. excretie
1 gve = 8000 liter
70 80 90 100 110
30 2,3 = 18400 2,6 3,0 3,3 3,7 = 29600
35 2 2,3 2,6 2,9 3,1
40 1,7 2 2,2 2,5 2,7
45 1,5 1,8 2 2,2 2,4
50 1,4 1,6 1,8 2 2,2
Concept
55 1,2 = 9600 1,4 1,6 1,8 2 = 16000

23. Emissie: bedrijfskringlopen

24. • Omzetten in de nuttige
meststof ammonium
(via aanzuren)
• Verkleinen besmeurd
oppervlak (roosters,
sleuven, mestschuif)
• Verlagen temperatuur
(koelen)
• Minder ventilatie
• Scheiden van mest (m.n.
effect toediening,
raffinage)
Emissiewaarde
Actualiseren
2013
11?? Of 13!!

25. Welzijn vs. Milieu (duurzaam)
kg NH3 per dierplaats per jaar
RAV 11 (9,5 beweiding)
Mosquera e.a 14,4-13,4*
Stokman 8,9-8,8*
Mensonides 7,8
V.d. Streek 12,4-12,2*
Zonderland 12,1-12*
vrijekeuze gem. 10,3-10,2*
Bijma 10,5-11*
Hettinga 8,5-9*
Miedema 7-7,7*
Uit metingen blijkt dat emissie is onderschat:
- Groter leefoppervlak
- Meer ventilatie

26. Welzijn vs. Milieu (duurzaam)
Diercategorie
Aanscherping Besluit
Huisvesting per 2015:
Emissie / koe / jaar:
Oud: 11
Nieuw: 13
Maximale emissiewaarde voor ammoniak als bedoeld
in artikel 3, eerste lid, in kg NH3 per dierplaats per jaar
Aantal dieren als
bedoeld in
artikel 2, derde
A B C lid
hoofdcategorie rundvee
melk- en
kalfkoeien ouder
dan 2 jaar
12,2 11,0 8,6 10

27. Aanscherping emissiearme aanwending 2017:
• Bouwland: Eén werkgang onderwerken verplicht
• Grasland op klei en veen in de bodem
• Of op de bodem met slangenaanvoer,
aangezuurd of waterspray of innovatie
• Reductie extra weideganguren verzilveren
Metingen?
Emissies?
Onderzoek

28. Vooruitboeren

29. Dank voor jullie aandacht!
Niets missen? @Wiebren