SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 63
Baixar para ler offline
TUCHTRECHT & 
AANSPRAKELIJKHEID 
30 oktober 2014 
Arjen Raat en Gertjan Kattenberg
2 
Aard van het accountantstuchtrecht 
 Gericht op het algemeen belang van een goede 
beroepsuitoefening 
 Handhavingsinstrument NBA en AFM 
 Geen schadevergoeding, wel opstap naar civiele claim
3 
Toename tuchtklachten 
 Door instelling Accountantskamer (met activistische 
voorzitter) 
 Laagdrempelig; kosten beperkt tot € 70 griffiegeld (geen 
bijstand door advocaat vereist) + geen belang vereist bij 
klacht 
 Kritische houding naar accountants 
(onder meer door boekhoudschandalen)
4 
De tuchtprocedure 
 De Accountantskamer 
• Samenstelling (drie rechters en twee accountants of twee 
rechters en één accountant) 
 Wie kan klagen? 
• Een ieder 
• De voorzitter van de NBA bij veroordeling wegens strafbaar 
feit dat raakt aan de accountantswerkzaamheden 
• De NBA na toetsing interne stelsel van kwaliteitsbeheersing 
• De AFM 
• Het Openbaar Ministerie 
• Het Bureau Financieel Toezicht
5 
De tuchtprocedure (vervolg) 
 Waarover klagen? Art. 22.1 WTRA 
• Beroepsmatig handelen in strijd met het bepaalde bij of 
krachtens de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) en 
de Wet op het accountantsberoep (Wab) 
• Bij of krachtens’: onder andere VGBA en NV COS 
• Handelen in strijd met het belang van een goede 
beroepsuitoefening art. 42.1 b Wab
6 
De tuchtprocedure (vervolg) 
 Reikwijdte van het tuchtrecht 
 Handelen in privé 
 Tuchtrechtelijke verantwoordelijkheid voor anderen 
• In beginsel geen lacune in de keten van tuchtrechtelijke 
verantwoordelijkheid binnen een accountantsorganisatie; 
• Deel uitmaken van directie/bestuur accountantsorganisatie 
echter onvoldoende
7 
De tuchtprocedure (vervolg) 
 Termijn voor indiening klacht 
• Zesjaarstermijn (objectief criterium) 
- Binnen zes jaar na feitelijk handelen of nalaten 
accountant 
• Driejaarstermijn (subjectief criterium) 
- Nu: binnen drie jaar na constatering tuchtrechtelijk 
verwijtbaar handelen 
- Discussie over criterium
8 
De tuchtprocedure (vervolg) 
 Normale gang van zaken: een schriftelijke ronde, daarna 
zitting 
 Accountant bij het voeren van verweer niet gehouden aan 
geheimhoudingsplicht 
 Leden van Accountantskamer, drie juristen, twee 
accountants
9 
De tuchtprocedure (vervolg) 
 Zitting openbaar, onder zeer bijzondere omstandigheden 
achter gesloten deuren 
 Accountantskamer mag klacht ambtshalve uitbreiden, 
accountant krijgt vier weken om te reageren 
 Bij intrekking klacht beslist Accountantskamer of zij de 
klacht op grond van het maatschappelijk belang voortzet
10 
De tuchtprocedure (vervolg) 
 Tuchtrechtelijke maatregelen: 
• Waarschuwing 
• Berisping 
• Geldboete (tot maximaal € 8.100) 
• Tijdelijke doorhaling (max. 1 jaar) 
• Doorhaling 
• Eventueel openbaarmaking uitspraak op kosten van 
betrokkene
11 
De tuchtprocedure (vervolg) 
 Beroep art. 43 WTRA 
• Binnen zes weken na datum uitspraak 
• Bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBB) 
• Samenstelling CBB: alleen beroepsrechters 
• Lange doorlooptijd 
• Ook indien accountant zelf in beroep gaat, kan 
zwaardere maatregel worden opgelegd 
• Definitieve maatregel wordt ingeschreven (nu ook 
openbaar te raadplegen in NBA register)
12 
Nieuwe wetsvoorstellen 
 Accountantskamer dient actief alle ingediende klachten te 
melden aan AFM / NBA (op verzoek stuurt zij 
onderliggende stukken toe) 
 AFM/NBA krijgen de mogelijkheid om aan de 
Accountantskamer aan te geven dat zij overwegen ook een 
tuchtklacht in te dienen 
 Accountantskamer kan de reeds aanhangige zaak 
vervolgens met maximaal negen maanden aanhouden
13 
VGBA 
Voor elke accountant gelden de fundamentele beginselen 
(art. 2 VGBA): 
 Professionaliteit 
 Integriteit 
 Objectiviteit 
 vakbekwaamheid en zorgvuldigheid 
 Vertrouwelijkheid 
 voor openbaar accountant bij assurance: onafhankelijkheid 
(nadere voorschriften)
VGBA (vervolg) 
 De accountant identificeert en beoordeelt omstandigheden die 
een bedreiging kunnen zijn voor het zich houden aan een 
fundamenteel beginsel en neemt toereikende maatregelen 
14 
 Een bedreiging is een onaanvaardbaar risico dat de 
accountant zich niet houdt aan de fundamentele beginselen 
als gevolg van: 
• Eigen belang 
• Zelftoetsing 
• Belangenbehartiging 
• Vertrouwdheid 
• Intimidatie
15 
VGBA (vervolg) 
 Indien maatregel niet mogelijk: weigeren of beëindigen 
professionele dienst (art. 21 lid 2) 
 Bedreiging, beoordeling en genomen maatregel moeten 
worden vastgelegd (art. 21 lid 3)
16 
NV COS; assuranceopdrachten 
 Kernbegrippen zijn: professioneel-kritische instelling, 
voldoende diepgang, toereikende controle-informatie 
 Aan assurance verwante opdrachten: 
• samenstellingsopdrachten (NV COS 4410) 
• overeengekomen specifieke werkzaamheden 
(NV COS 4400) 
 Transactie gerelateerde adviesdiensten (NV COS 5500N)
17 
Rapport van feitelijke bevindingen 
(NV COS 4400) 
 Uitsluitend feitelijke bevindingen 
 Geen conclusies of oordelen 
 Verspreidingskring in principe beperkt tot partijen 
waarmee de werkzaamheden zijn overeengekomen (NV 
COS 4400.6) (uitzonderingen mogelijk) 
 Beperking in rapport vermelden
18 
Rapport van feitelijke bevindingen 
(NV COS 4400) 
 Vraag: 
Is een NV COS 4400 rapport geschikt om te dienen ter 
ondersteuning van een standpunt van een partij in een 
procedure?
19 
Rapporten ter ondersteuning van een 
cliënt 
 Vaste rechtspraak Accountantskamer: 
• Maatschappelijk verkeer kent gezag toe aan 
accountantsrapport in civiele procedure 
• Algemeen belang dat rechtspraak op objectieve 
waarheidsvinding berust 
• Rapport mag objectieve waarheidsvinding niet belemmeren 
door rapport te eenzijdig toe te spitsen op standpunt/belang 
van opdrachtgever/cliënt 
• In ieder geval toetsing aan fundamentele beginselen VGBA
20 
Rapporten ter ondersteuning van een cliënt 
(vervolg) 
Accountantskamer 17 januari 2011 
Casus: 
•Discussie over rekening-courantvordering van voormalig 
bestuurder 
•Rapport NV COS 4400 
•Feitelijke bevindingen gebaseerd op controledossier 
•Saldobevestiging met handtekening bestuurder
21 
Rapporten ter ondersteuning van een cliënt 
(vervolg) 
Accountantskamer 17 januari 2011 
Oordeel Accountantskamer: 
•Geen saldobevestiging (geen datum, plaats van 
ondertekening, naam ondertekenaar of ‘akkoord’ 
•Ten onrechte volstaan met weergeven conclusies uit 
controledossier (andere materialiteit, geen controle op 
juistheid individuele post) 
•Geen vermelding bijzonder belang
22 
Rapporten ter ondersteuning van een cliënt 
(vervolg) 
Accountantskamer 19 maart 2013 
Casus: 
•Rapport inzake herkomst merkartikelen 
•NV COS 4400 van toepassing verklaard 
•In rapport (vergaande) conclusies over herkomst 
merkartikelen
23 
Rapporten ter ondersteuning van een cliënt 
(vervolg) 
Accountantskamer 19 maart 2013 
Oordeel Accountantskamer 
•Bewoordingen zijn concluderend van karakter 
•Rapport heeft hiermee aspect van assurance 
•Accountant ten onrechte toegestaan dat rapport werd 
ingebracht in juridische procedure
24 
Rapporten ter ondersteuning van een cliënt 
(vervolg) 
Accountantskamer 3 augustus 2012 
Feiten: 
•Rapport in opdracht NMa ter berekening maximale 
boetedraagkracht 
•Conclusie in rapport: NMa kan boete van X opleggen zonder 
dat faillissement waarschijnlijk is
25 
Rapporten ter ondersteuning van een cliënt 
(vervolg) 
Accountantskamer 3 augustus 2012 
Oordeel Accountantskamer: 
•Rapport heeft doel standpunt van NMa als opdrachtgever te 
ondersteunen inzake maximaal op te leggen boete 
•In rapport worden conclusies getrokken 
•Toetsing aan Standaard 3000
Rapporten ter ondersteuning van een cliënt 
(vervolg) 
 Handreiking 1127 (opdrachten uitgevoerd ter ondersteuning 
bij (potentiële) geschillen) 
26 
• Toepasbaar in gevallen waarin accountant weet dat zijn 
rapport wordt gebruikt in een geschil 
• De Accountantskamer zal de handreiking als ‘best practice’ 
beschouwen en vrijwel rechtstreeks toepassen
27 
Samenstellen (NV COS 4410) 
 Samenstellen of administratieve dienstverlening 
 Administratieve dienstverlening is het voeren (inboeken) 
van de financiële administratie 
 Samenstellen is het opstellen van een financieel 
overzicht op basis van de criteria zoals opgenomen in 
een verslaggevingsstelsel aan de hand van door de 
entiteit aangeleverde financiële informatie
28 
Samenstellen (NV COS 4410) 
 Anders gezegd: het verzamelen, verwerken, rubriceren 
en samenvatten van financiële informatie tot een 
financieel overzicht 
 Nog anders gezegd: in geval van samenstellen is de 
veronderstelling dat de cliënt minimaal een complete 
financiële administratie (in de vorm van een grootboek 
met saldibalans) aanlevert, op basis waarvan de 
accountant zijn samenstellingswerkzaamheden verricht.
29 
Samenstellen (NV COS 4410) 
 Vraag: 
• Is het gegevens intypen in een model van een ander 
accountantskantoor waaruit een jaarrekening ontstaat, 
die vervolgens naar dat andere accountantskantoor wordt 
gezonden ter controle, samenstellen?
30 
Samenstellen (NV COS 4410) 
 Geen controle of beoordeling door de accountant 
• Accountant wordt ingeschakeld vanwege zijn 
verslaggevingsdeskundigheid 
 Dit betekent dat de accountant: 
• Geen inlichtingen hoeft in te winnen bij de leiding van de 
entiteit om de betrouwbaarheid en volledigheid van de 
verstrekte informatie vast te stellen 
• De ao/ib niet hoeft te toetsen 
• De verkregen informatie en de ontvangen toelichtingen niet 
hoeft te verifiëren
31 
Samenstellen (NV COS 4410) 
 Echter bij onjuiste, onvolledige of anderszins 
onbevredigende gegevens dienen de hiervoor genoemde 
werkzaamheden alsnog te worden verricht 
 Onduidelijk waaruit de aanvullende werkzaamheden exact 
uit dienen te bestaan 
 Onduidelijk wanneer deze aanvullende werkzaamheden 
toereikend zijn 
 Professional judgement
32 
Samenstellen (NV COS 4410) 
 Aanvullende werkzaamheden vereist indien 
• De cliënt een overzicht van de inkopen per maand 
verstrekt, maar niet de onderliggende stukken? 
• In geval van een vof met twee vennoten een rekening-courant 
schuld wordt opgenomen in samenspraak met 
vennoot 1, zonder expliciete toestemming van vennoot 2?
33 
Samenstellen (NV COS 4410) 
 Is de materialiteit van een post van belang bij de te 
verrichten werkzaamheden? 
 Ja 
• Afwijkingen van materieel belang dienen met de 
opdrachtgever te worden overlegd 
 Maar het geeft een accountant geen vrijbrief om zijn 
werkzaamheden ondeskundig en onzorgvuldig uit te voeren 
indien het resultaat daarvan niet tot foutieve resultaten van 
gewicht aanleiding zullen geven (aldus de 
Accountantskamer)
34 
Samenstellen (NV COS 4410) 
 Opdrachtbevestiging (niet) vereist 
 Indien volstaan kan worden met het opstellen van een 
balans en een resultatenrekening in plaats van een 
samengestelde jaarrekening: in beginsel geen verplichting 
tot het informeren van cliënt
35 
Samenstellen (NV COS 4410) 
 Let op: 
• Deponeren van de jaarrekening: wie? 
• Verrichten van werkzaamheden voor andere betrokken 
partijen naast de vennootschap: 
- Voormalig aandeelhouders, bestuurders etc. 
- Voor een vennootschap en één vennoot/aandeelhouder (en 
niet voor de andere venno(o)t(en)/aandeelhouder(s)
36 
Samenstellen (NV COS 4410) 
 Heb je als samenstellend accountant een afzonderlijke 
adviesplicht? 
• Bijvoorbeeld indien de onderneming niet is aangesloten bij 
een pensioenfonds terwijl zij daartoe verplicht is 
 Zijn overige werkzaamheden op eventuele adviesplicht van 
invloed? 
• Bijvoorbeeld indien een rekening-courantverhouding met de 
enig aandeelhouder oploopt en de accountant naast het 
samenstellen van de jaarrekening van de vennootschap 
ook de aangiften IB van de aandeelhouder verzorgt
37 
Assurance in samenstelpraktijk 
 Voorbeelden: 
• Verklaring verzekerd belang voor 
bedrijfsschadeverzekeringen 
• Inleenverklaringen voor personeel 
• Solvabiliteitsverklaringen 
• Verklaringen bij subsidie-afrekeningen 
• Fusie- en splitsingsverklaringen 
 Aanvullende (controle)werkzaamheden vereist!
38 
Geheimhouding 
 Artikel 16 VGBA 
 Absoluut, tenzij machtiging van opdrachtgever 
 Bedenk wie je opdrachtgever is
Inzage/afgifte accountantsdossier (civiel) 
 Vordering tot afgifte stukken o.g.v. 843a Rv mogelijk indien: 
• Rechtmatig belang 
• Bepaalde stukken 
• Rechtsbetrekking 
39 
 Uitzonderingen: 
• Wettelijke geheimhouders 
• Gewichtige redenen (vertrouwelijke gegevens zoals 
medisch dossier)
40 
Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) 
 Verplichting tot inzage/afgifte kan zich uitstrekken tot 
accountantsdossier 
 Tendens is dat rechters sneller geneigd zijn vordering toe te 
wijzen
41 
Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) 
Voorbeeld 1: Jumbodiset /KPMG (voorzieningenrechter 
Rechtbank Amsterdam, 16 december 2010) 
Casus: overname van Jumbo en buitenlandse 
vennootschappen 
Na overname draagt koper de aandelen in de vennootschap 
over aan een groepsvennootschap (Jumbodiset) 
Goedkeurende accountantsverklaringen bij jaarrekeningen 
Jumbodiset stelt dat jaarrekeningen geen getrouw beeld 
geven 
Verzoek tot inzage accountantsdossier in verband met 
second opinion is afgewezen
42 
Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) 
Voorbeeld 1: Jumbodiset/KPMG (voorzieningenrechter 
Rechtbank Amsterdam 16 december 2010 
Vordering Jumbodiset tot afgifte controledossiers: 
•Afgifte accountantsdossiers 
•Jumbodiset stelt dat KPMG controle niet naar behoren heeft 
uitgevoerd en aansprakelijk is 
•Controledossiers nodig om vast te stellen of schade aan 
KPMG is toe te rekenen
43 
Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) 
Voorbeeld 1: Jumbodiset/KPMG (voorzieningenrechter 
Rechtbank Amsterdam 16 december 2010) 
Uitspraak: 
•Rechtmatig belang aanwezig onder verwijzing naar Vie d’Or 
arrest 
•Afgifte complete dossier is voldoende bepaald (voor 
Jumbodiset onmogelijk om de stukken meer concreet aan te 
duiden) 
•Rechtsbetrekking is onrechtmatige daad 
•Accountant is geen geheimhouder
44 
Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) 
Voorbeeld 2: Daniëls c.s./KPMG (voorzieningenrechter 
Amsterdam, 27 maart 2012) 
Casus: 
•Vleesverwerkingsconcern Weyl gefailleerd 
•Boekhoudfraude bestuurders 
•Goedkeurende accountantsverklaringen bij jaarrekeningen
Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) 
Voorbeeld 2: Daniëls c.s./KPMG (voorzieningenrechter 
Amsterdam, 27 maart 2012) 
Vordering: 
•Afgifte complete accountantsdossier, inclusief interne stukken 
•Om na te gaan of KPMG tekort is geschoten 
•Grondslag: 7:403 BW en 843a Rv 
45
46 
Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) 
Voorbeeld 2: Daniëls c.s./KPMG (voorzieningenrechter 
Amsterdam, 27 maart 2012) 
Uitspraak: 
•Verplichting tot afleggen rekening en verantwoording ex 
7:403 BW betekent niet een verplichting tot afgifte 
accountantsdossier 
•Rechtmatig belang is gegeven omdat vordering uit 
wanprestatie of onrechtmatige daad niet uitgesloten is 
•Curator heeft tot taak werkzaamheden accountant te 
onderzoeken
47 
Inzage/afgifte accountantsdossier (straf) 
 Officier van Justitie kan administratie cliënt en dossiers 
accountant invorderen 
 Accountant mag (dan nog) geen verdachte zijn 
 Eisen aan invordering door OvJ 
 Gevaren aan invordering door OvJ
48 
Inzage/afgifte accountantsdossier 
(belasting) 
 Belastingdienst bevoegd om gegevens/inlichtingen te 
vragen dan wel beschikbaar te stellen aan derden, 
waaronder accountant 
• Geheimhoudingsplicht? NBA vs Belastingdienst 
 Indien het van belang kan zijn voor de belastingheffing 
 Zie ook Praktijkhandreiking 1113
49 
Inbrengverklaring 
Accountantskamer 18 oktober 2013 
Casus 
•Juridische fusie 
•Storting op aandelen door inbreng te fuseren ondernemingen 
•Verklaring accountant dat aan stortingsplicht van 
€ 1.601.000 wordt voldaan 
Klacht: 
•Onvoldoende onderzoek naar juistheid cijfers 
•Inbreng € 158.000 te hoog
50 
Inbrengverklaring (vervolg) 
 Oordeel Accountantskamer: 
• Assuranceopdracht 
• Praktijkhandreiking 1101 en Leidraad 7 zijn ‘best practic rules’ 
voortvloeiende uit fundamenteel beginsel deskundigheid en 
zorgvuldigheid 
• Verschil van € 158.114 van materieel belang en tevens 
incidenteel van aard 
• Accountant had nader onderzoek moeten doen 
• Geen afbreuk aan verklaring minimale stortingsplicht
51 
Inbrengverklaring (vervolg) 
Accountantskamer 20 januari 2014 
Casus: 
•Waarde totale inbreng € 500.000 
•Bedrag van € 870.000 aan goodwill 
•Stortingsplicht tenminste € 18.000 
Klacht 
•Accountantsverklaring berust op onvoldoende gronden; een 
van de fusiepartners feitelijk failliet en ongebruikelijke en 
onjuiste berekening goodwill
Inbrengverklaring (vervolg) 
 Oordeel Accountantskamer: 
• onderzoek naar goodwill conform best practice rules en 
regelgeving 
• Onvoldoende onderbouwing dat toegepaste 
waarderingsmethoden onjuist zouden zijn 
• Niet onderbouwd dat – ook bij andere berekening goodwill – 
niet voldaan is aan minimale stortingsplicht 
52
53 
Inbrengverklaring (vervolg) 
 Commentaar: 
• De Accountantskamer miskent karakter ‘tenminste’ verklaring 
of toch niet? 
• Materieel belang = maximale afwijking die accountant mag 
accepteren zonder dat inbrengverklaring moet worden 
aangepast of niet mag worden afgegeven 
• Integrale controle van in te brengen vermogensbestanddelen 
niet altijd nodig 
• Wel veiligheidsmarge inbouwen
54 
Optreden als bindend 
adviseur/arbiter/gerechtelijk deskundige 
 Beperkte toetsing van de werkzaamheden door de 
tuchtrechter 
 Achtergrond: werkzaamheden bedoeld ter beëindiging van 
geschillen (tuchtprocedure heropent debat) 
 Mogelijkheden om te klagen geïncorporeerd in BW/BRv
Civielrechtelijke geschillen 
 Vaste rechtspraak van de Accountantskamer: het treffen 
van civielrechtelijke maatregelen of het innemen van een 
civielrechtelijk standpunt is niet tuchtrechtelijk laakbaar 
behoudens bijzondere omstandigheden 
55 
 Bijzondere omstandigheden kunnen zijn bewust onjuiste 
of misleidende mededelingen; kwader trouw; het schade 
toebrengen aan de goede naam van het beroep
Zakelijke verwevenheid met cliënt 
 De accountant verleent accountancydiensten maar heeft 
daarnaast ten eigen bate zakelijke banden met de cliënt 
 Voorbeelden uit de rechtspraak: gezamenlijke 
handelsactiviteiten; het deelnemen in het 
aandelenkapitaal van de cliënt; het lenen van geld van of 
aan de cliënt 
 Toetsing aan fundamentele beginselen van VGBA 
 De Accountantskamer oordeelt al gauw dat de zakelijke 
banden in strijd komen met de beginselen van 
objectiviteit en professioneel gedrag 
56
57 
Persoonsgericht accountantsonderzoek 
 Bijzonder spanningsveld 
 Toetsing aan fundamentele beginselen VGBA 
 ‘Overige opdracht’; NV COS niet van toepassing 
 Praktijkhandreiking niet bindend
58 
Andere veelvoorkomende kwesties 
 Ontbreken vastlegging opdracht + duidelijkheid omvang 
opdracht 
 Ontbreken vastlegging advisering/risico’s 
 Optreden voor meerdere partijen (combinatie 
vennoot/vof; dga/BV; BV/voormalig aandeelhouders enz.) 
 Optreden bij (afwikkeling van) geschillen (scheiding; 
ontbinding vennootschap)
59 
Civiele aansprakelijkheid 
 Algemene maatstaf aansprakelijkheid 
beroepsbeoefenaren: 
 Heeft de accountant gehandeld zoals van een redelijk 
handelend en redelijk bekwaam accountant mag worden 
verwacht? 
 Tuchtrechtelijke veroordeling betekent niet zonder meer 
civiele aansprakelijkheid wegen schending van de 
zorgvuldigheidsnorm
60 
Aansprakelijkheid jegens cliënt 
 Overeenkomst van opdracht (art. 7:400 ev BW) 
Zorg van een goed opdrachtnemer 
Toepasselijkheid algemene voorwaarden (met beperking 
aansprakelijkheid) 
Reikwijdte zorgplicht jegens cliënt groter dan jegens 
derden
61 
Aansprakelijkheid jegens derden 
 Accountant onder omstandigheden aansprakelijk jegens 
derden, bij werkzaamheden met externe werking (zoals 
controle en goedkeuring van de jaarrekening), gezien 
publieke functie accountant 
 Aansprakelijkheid jegens derden wordt niet snel 
aangenomen 
 Bij werkzaamheden die vallen buiten de aan de 
accountant wettelijk opgedragen taak (bv. 
samenstellingsverklaring) in beginsel slechts zorgplicht 
jegens opdrachtgever
62 
Aansprakelijkheid in faillissement 
 Jegens derden (zie hiervoor) 
 Jegens de failliete vennootschap 
 Jegens de gezamenlijke schuldeisers 
 Jegens de failliete vennootschap: eigen 
verantwoordelijkheid voor de inhoud van de jaarrekening 
 Jegens de gezamenlijke schuldeisers: 
benadelingswetenschap en noodzakelijke medewerking 
aan de benadeling van de schuldeisers vereist
63 
Vragen? 
arjen.raat@blaisse.nu 
gertjan.kattenberg@blaisse.nu 
(020) 305 72 30

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Accountant tuchtrecht & aansprakelijkheid

Normenkader rechtmatigheid 2013
Normenkader rechtmatigheid 2013Normenkader rechtmatigheid 2013
Normenkader rechtmatigheid 2013Gilbert Okx
 
opleiding gemeentelijke verbalisanten - juridisch kader
opleiding gemeentelijke verbalisanten - juridisch kaderopleiding gemeentelijke verbalisanten - juridisch kader
opleiding gemeentelijke verbalisanten - juridisch kaderOnroerend Erfgoed
 
Faillissementsrisico's & beschermingsmogelijkheden
Faillissementsrisico's & beschermingsmogelijkhedenFaillissementsrisico's & beschermingsmogelijkheden
Faillissementsrisico's & beschermingsmogelijkhedenJürgen van de Sande
 
Basel2 Presentatie 2007
Basel2   Presentatie 2007Basel2   Presentatie 2007
Basel2 Presentatie 2007Jan Wietsma
 
(On)Rechtmatige Kredietopzeggingen Door Banken
(On)Rechtmatige Kredietopzeggingen Door Banken(On)Rechtmatige Kredietopzeggingen Door Banken
(On)Rechtmatige Kredietopzeggingen Door BankenMichel Rompelberg
 
(Be)spreekuur 8 juni 2023 - Belastingdienst en ondernemers met betalingsachte...
(Be)spreekuur 8 juni 2023 - Belastingdienst en ondernemers met betalingsachte...(Be)spreekuur 8 juni 2023 - Belastingdienst en ondernemers met betalingsachte...
(Be)spreekuur 8 juni 2023 - Belastingdienst en ondernemers met betalingsachte...VNG Realisatie
 
(Be)spreekuur - 3 juli 2023 - Van 36 naar 18 mnd (Vervolg)
(Be)spreekuur - 3 juli 2023 - Van 36 naar 18 mnd (Vervolg)(Be)spreekuur - 3 juli 2023 - Van 36 naar 18 mnd (Vervolg)
(Be)spreekuur - 3 juli 2023 - Van 36 naar 18 mnd (Vervolg)VNG Realisatie
 
Tips voor Incassobeleid
Tips voor IncassobeleidTips voor Incassobeleid
Tips voor Incassobeleidbvmeurs
 
03022015 groen gras optimalisatie cashflow
03022015 groen gras optimalisatie cashflow03022015 groen gras optimalisatie cashflow
03022015 groen gras optimalisatie cashflowDAS
 
(Be)spreekuur - 1 november 2022 - CDW
(Be)spreekuur - 1 november 2022 - CDW(Be)spreekuur - 1 november 2022 - CDW
(Be)spreekuur - 1 november 2022 - CDWVNG Realisatie
 
Welke rol speelt de accountant binnen uw bedrijf?
Welke rol speelt de accountant binnen uw bedrijf?Welke rol speelt de accountant binnen uw bedrijf?
Welke rol speelt de accountant binnen uw bedrijf?Jan Wietsma
 
FDSeminar Legal Update
FDSeminar Legal UpdateFDSeminar Legal Update
FDSeminar Legal UpdateFDMagazine
 
Op welke wijze kunnen overheden kansen bij het melden bij de Commissie beter ...
Op welke wijze kunnen overheden kansen bij het melden bij de Commissie beter ...Op welke wijze kunnen overheden kansen bij het melden bij de Commissie beter ...
Op welke wijze kunnen overheden kansen bij het melden bij de Commissie beter ...AKD
 
Stappen om uw onderneming te creëren
Stappen om uw onderneming te creërenStappen om uw onderneming te creëren
Stappen om uw onderneming te creërenSecurex
 

Semelhante a Accountant tuchtrecht & aansprakelijkheid (20)

Normenkader rechtmatigheid 2013
Normenkader rechtmatigheid 2013Normenkader rechtmatigheid 2013
Normenkader rechtmatigheid 2013
 
Deficitaire vereffening
Deficitaire vereffening Deficitaire vereffening
Deficitaire vereffening
 
opleiding gemeentelijke verbalisanten - juridisch kader
opleiding gemeentelijke verbalisanten - juridisch kaderopleiding gemeentelijke verbalisanten - juridisch kader
opleiding gemeentelijke verbalisanten - juridisch kader
 
Faillissementsrisico's & beschermingsmogelijkheden
Faillissementsrisico's & beschermingsmogelijkhedenFaillissementsrisico's & beschermingsmogelijkheden
Faillissementsrisico's & beschermingsmogelijkheden
 
Presentatie 13 oktober 2011
Presentatie 13 oktober 2011Presentatie 13 oktober 2011
Presentatie 13 oktober 2011
 
Basel2 Presentatie 2007
Basel2   Presentatie 2007Basel2   Presentatie 2007
Basel2 Presentatie 2007
 
(On)Rechtmatige Kredietopzeggingen Door Banken
(On)Rechtmatige Kredietopzeggingen Door Banken(On)Rechtmatige Kredietopzeggingen Door Banken
(On)Rechtmatige Kredietopzeggingen Door Banken
 
(Be)spreekuur 8 juni 2023 - Belastingdienst en ondernemers met betalingsachte...
(Be)spreekuur 8 juni 2023 - Belastingdienst en ondernemers met betalingsachte...(Be)spreekuur 8 juni 2023 - Belastingdienst en ondernemers met betalingsachte...
(Be)spreekuur 8 juni 2023 - Belastingdienst en ondernemers met betalingsachte...
 
(Be)spreekuur - 3 juli 2023 - Van 36 naar 18 mnd (Vervolg)
(Be)spreekuur - 3 juli 2023 - Van 36 naar 18 mnd (Vervolg)(Be)spreekuur - 3 juli 2023 - Van 36 naar 18 mnd (Vervolg)
(Be)spreekuur - 3 juli 2023 - Van 36 naar 18 mnd (Vervolg)
 
Tips voor Incassobeleid
Tips voor IncassobeleidTips voor Incassobeleid
Tips voor Incassobeleid
 
Dienstverlening Mk Business
Dienstverlening Mk BusinessDienstverlening Mk Business
Dienstverlening Mk Business
 
03022015 groen gras optimalisatie cashflow
03022015 groen gras optimalisatie cashflow03022015 groen gras optimalisatie cashflow
03022015 groen gras optimalisatie cashflow
 
(Be)spreekuur - 1 november 2022 - CDW
(Be)spreekuur - 1 november 2022 - CDW(Be)spreekuur - 1 november 2022 - CDW
(Be)spreekuur - 1 november 2022 - CDW
 
Presentatie NBA over NOCLAR
Presentatie NBA over NOCLARPresentatie NBA over NOCLAR
Presentatie NBA over NOCLAR
 
Welke rol speelt de accountant binnen uw bedrijf?
Welke rol speelt de accountant binnen uw bedrijf?Welke rol speelt de accountant binnen uw bedrijf?
Welke rol speelt de accountant binnen uw bedrijf?
 
FDSeminar Legal Update
FDSeminar Legal UpdateFDSeminar Legal Update
FDSeminar Legal Update
 
Op welke wijze kunnen overheden kansen bij het melden bij de Commissie beter ...
Op welke wijze kunnen overheden kansen bij het melden bij de Commissie beter ...Op welke wijze kunnen overheden kansen bij het melden bij de Commissie beter ...
Op welke wijze kunnen overheden kansen bij het melden bij de Commissie beter ...
 
Stappen om uw onderneming te creëren
Stappen om uw onderneming te creërenStappen om uw onderneming te creëren
Stappen om uw onderneming te creëren
 
Boekhoudrichtlijn
BoekhoudrichtlijnBoekhoudrichtlijn
Boekhoudrichtlijn
 
H 15 Externe Verslaggeving
H 15 Externe VerslaggevingH 15 Externe Verslaggeving
H 15 Externe Verslaggeving
 

Accountant tuchtrecht & aansprakelijkheid

  • 1. TUCHTRECHT & AANSPRAKELIJKHEID 30 oktober 2014 Arjen Raat en Gertjan Kattenberg
  • 2. 2 Aard van het accountantstuchtrecht  Gericht op het algemeen belang van een goede beroepsuitoefening  Handhavingsinstrument NBA en AFM  Geen schadevergoeding, wel opstap naar civiele claim
  • 3. 3 Toename tuchtklachten  Door instelling Accountantskamer (met activistische voorzitter)  Laagdrempelig; kosten beperkt tot € 70 griffiegeld (geen bijstand door advocaat vereist) + geen belang vereist bij klacht  Kritische houding naar accountants (onder meer door boekhoudschandalen)
  • 4. 4 De tuchtprocedure  De Accountantskamer • Samenstelling (drie rechters en twee accountants of twee rechters en één accountant)  Wie kan klagen? • Een ieder • De voorzitter van de NBA bij veroordeling wegens strafbaar feit dat raakt aan de accountantswerkzaamheden • De NBA na toetsing interne stelsel van kwaliteitsbeheersing • De AFM • Het Openbaar Ministerie • Het Bureau Financieel Toezicht
  • 5. 5 De tuchtprocedure (vervolg)  Waarover klagen? Art. 22.1 WTRA • Beroepsmatig handelen in strijd met het bepaalde bij of krachtens de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) en de Wet op het accountantsberoep (Wab) • Bij of krachtens’: onder andere VGBA en NV COS • Handelen in strijd met het belang van een goede beroepsuitoefening art. 42.1 b Wab
  • 6. 6 De tuchtprocedure (vervolg)  Reikwijdte van het tuchtrecht  Handelen in privé  Tuchtrechtelijke verantwoordelijkheid voor anderen • In beginsel geen lacune in de keten van tuchtrechtelijke verantwoordelijkheid binnen een accountantsorganisatie; • Deel uitmaken van directie/bestuur accountantsorganisatie echter onvoldoende
  • 7. 7 De tuchtprocedure (vervolg)  Termijn voor indiening klacht • Zesjaarstermijn (objectief criterium) - Binnen zes jaar na feitelijk handelen of nalaten accountant • Driejaarstermijn (subjectief criterium) - Nu: binnen drie jaar na constatering tuchtrechtelijk verwijtbaar handelen - Discussie over criterium
  • 8. 8 De tuchtprocedure (vervolg)  Normale gang van zaken: een schriftelijke ronde, daarna zitting  Accountant bij het voeren van verweer niet gehouden aan geheimhoudingsplicht  Leden van Accountantskamer, drie juristen, twee accountants
  • 9. 9 De tuchtprocedure (vervolg)  Zitting openbaar, onder zeer bijzondere omstandigheden achter gesloten deuren  Accountantskamer mag klacht ambtshalve uitbreiden, accountant krijgt vier weken om te reageren  Bij intrekking klacht beslist Accountantskamer of zij de klacht op grond van het maatschappelijk belang voortzet
  • 10. 10 De tuchtprocedure (vervolg)  Tuchtrechtelijke maatregelen: • Waarschuwing • Berisping • Geldboete (tot maximaal € 8.100) • Tijdelijke doorhaling (max. 1 jaar) • Doorhaling • Eventueel openbaarmaking uitspraak op kosten van betrokkene
  • 11. 11 De tuchtprocedure (vervolg)  Beroep art. 43 WTRA • Binnen zes weken na datum uitspraak • Bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBB) • Samenstelling CBB: alleen beroepsrechters • Lange doorlooptijd • Ook indien accountant zelf in beroep gaat, kan zwaardere maatregel worden opgelegd • Definitieve maatregel wordt ingeschreven (nu ook openbaar te raadplegen in NBA register)
  • 12. 12 Nieuwe wetsvoorstellen  Accountantskamer dient actief alle ingediende klachten te melden aan AFM / NBA (op verzoek stuurt zij onderliggende stukken toe)  AFM/NBA krijgen de mogelijkheid om aan de Accountantskamer aan te geven dat zij overwegen ook een tuchtklacht in te dienen  Accountantskamer kan de reeds aanhangige zaak vervolgens met maximaal negen maanden aanhouden
  • 13. 13 VGBA Voor elke accountant gelden de fundamentele beginselen (art. 2 VGBA):  Professionaliteit  Integriteit  Objectiviteit  vakbekwaamheid en zorgvuldigheid  Vertrouwelijkheid  voor openbaar accountant bij assurance: onafhankelijkheid (nadere voorschriften)
  • 14. VGBA (vervolg)  De accountant identificeert en beoordeelt omstandigheden die een bedreiging kunnen zijn voor het zich houden aan een fundamenteel beginsel en neemt toereikende maatregelen 14  Een bedreiging is een onaanvaardbaar risico dat de accountant zich niet houdt aan de fundamentele beginselen als gevolg van: • Eigen belang • Zelftoetsing • Belangenbehartiging • Vertrouwdheid • Intimidatie
  • 15. 15 VGBA (vervolg)  Indien maatregel niet mogelijk: weigeren of beëindigen professionele dienst (art. 21 lid 2)  Bedreiging, beoordeling en genomen maatregel moeten worden vastgelegd (art. 21 lid 3)
  • 16. 16 NV COS; assuranceopdrachten  Kernbegrippen zijn: professioneel-kritische instelling, voldoende diepgang, toereikende controle-informatie  Aan assurance verwante opdrachten: • samenstellingsopdrachten (NV COS 4410) • overeengekomen specifieke werkzaamheden (NV COS 4400)  Transactie gerelateerde adviesdiensten (NV COS 5500N)
  • 17. 17 Rapport van feitelijke bevindingen (NV COS 4400)  Uitsluitend feitelijke bevindingen  Geen conclusies of oordelen  Verspreidingskring in principe beperkt tot partijen waarmee de werkzaamheden zijn overeengekomen (NV COS 4400.6) (uitzonderingen mogelijk)  Beperking in rapport vermelden
  • 18. 18 Rapport van feitelijke bevindingen (NV COS 4400)  Vraag: Is een NV COS 4400 rapport geschikt om te dienen ter ondersteuning van een standpunt van een partij in een procedure?
  • 19. 19 Rapporten ter ondersteuning van een cliënt  Vaste rechtspraak Accountantskamer: • Maatschappelijk verkeer kent gezag toe aan accountantsrapport in civiele procedure • Algemeen belang dat rechtspraak op objectieve waarheidsvinding berust • Rapport mag objectieve waarheidsvinding niet belemmeren door rapport te eenzijdig toe te spitsen op standpunt/belang van opdrachtgever/cliënt • In ieder geval toetsing aan fundamentele beginselen VGBA
  • 20. 20 Rapporten ter ondersteuning van een cliënt (vervolg) Accountantskamer 17 januari 2011 Casus: •Discussie over rekening-courantvordering van voormalig bestuurder •Rapport NV COS 4400 •Feitelijke bevindingen gebaseerd op controledossier •Saldobevestiging met handtekening bestuurder
  • 21. 21 Rapporten ter ondersteuning van een cliënt (vervolg) Accountantskamer 17 januari 2011 Oordeel Accountantskamer: •Geen saldobevestiging (geen datum, plaats van ondertekening, naam ondertekenaar of ‘akkoord’ •Ten onrechte volstaan met weergeven conclusies uit controledossier (andere materialiteit, geen controle op juistheid individuele post) •Geen vermelding bijzonder belang
  • 22. 22 Rapporten ter ondersteuning van een cliënt (vervolg) Accountantskamer 19 maart 2013 Casus: •Rapport inzake herkomst merkartikelen •NV COS 4400 van toepassing verklaard •In rapport (vergaande) conclusies over herkomst merkartikelen
  • 23. 23 Rapporten ter ondersteuning van een cliënt (vervolg) Accountantskamer 19 maart 2013 Oordeel Accountantskamer •Bewoordingen zijn concluderend van karakter •Rapport heeft hiermee aspect van assurance •Accountant ten onrechte toegestaan dat rapport werd ingebracht in juridische procedure
  • 24. 24 Rapporten ter ondersteuning van een cliënt (vervolg) Accountantskamer 3 augustus 2012 Feiten: •Rapport in opdracht NMa ter berekening maximale boetedraagkracht •Conclusie in rapport: NMa kan boete van X opleggen zonder dat faillissement waarschijnlijk is
  • 25. 25 Rapporten ter ondersteuning van een cliënt (vervolg) Accountantskamer 3 augustus 2012 Oordeel Accountantskamer: •Rapport heeft doel standpunt van NMa als opdrachtgever te ondersteunen inzake maximaal op te leggen boete •In rapport worden conclusies getrokken •Toetsing aan Standaard 3000
  • 26. Rapporten ter ondersteuning van een cliënt (vervolg)  Handreiking 1127 (opdrachten uitgevoerd ter ondersteuning bij (potentiële) geschillen) 26 • Toepasbaar in gevallen waarin accountant weet dat zijn rapport wordt gebruikt in een geschil • De Accountantskamer zal de handreiking als ‘best practice’ beschouwen en vrijwel rechtstreeks toepassen
  • 27. 27 Samenstellen (NV COS 4410)  Samenstellen of administratieve dienstverlening  Administratieve dienstverlening is het voeren (inboeken) van de financiële administratie  Samenstellen is het opstellen van een financieel overzicht op basis van de criteria zoals opgenomen in een verslaggevingsstelsel aan de hand van door de entiteit aangeleverde financiële informatie
  • 28. 28 Samenstellen (NV COS 4410)  Anders gezegd: het verzamelen, verwerken, rubriceren en samenvatten van financiële informatie tot een financieel overzicht  Nog anders gezegd: in geval van samenstellen is de veronderstelling dat de cliënt minimaal een complete financiële administratie (in de vorm van een grootboek met saldibalans) aanlevert, op basis waarvan de accountant zijn samenstellingswerkzaamheden verricht.
  • 29. 29 Samenstellen (NV COS 4410)  Vraag: • Is het gegevens intypen in een model van een ander accountantskantoor waaruit een jaarrekening ontstaat, die vervolgens naar dat andere accountantskantoor wordt gezonden ter controle, samenstellen?
  • 30. 30 Samenstellen (NV COS 4410)  Geen controle of beoordeling door de accountant • Accountant wordt ingeschakeld vanwege zijn verslaggevingsdeskundigheid  Dit betekent dat de accountant: • Geen inlichtingen hoeft in te winnen bij de leiding van de entiteit om de betrouwbaarheid en volledigheid van de verstrekte informatie vast te stellen • De ao/ib niet hoeft te toetsen • De verkregen informatie en de ontvangen toelichtingen niet hoeft te verifiëren
  • 31. 31 Samenstellen (NV COS 4410)  Echter bij onjuiste, onvolledige of anderszins onbevredigende gegevens dienen de hiervoor genoemde werkzaamheden alsnog te worden verricht  Onduidelijk waaruit de aanvullende werkzaamheden exact uit dienen te bestaan  Onduidelijk wanneer deze aanvullende werkzaamheden toereikend zijn  Professional judgement
  • 32. 32 Samenstellen (NV COS 4410)  Aanvullende werkzaamheden vereist indien • De cliënt een overzicht van de inkopen per maand verstrekt, maar niet de onderliggende stukken? • In geval van een vof met twee vennoten een rekening-courant schuld wordt opgenomen in samenspraak met vennoot 1, zonder expliciete toestemming van vennoot 2?
  • 33. 33 Samenstellen (NV COS 4410)  Is de materialiteit van een post van belang bij de te verrichten werkzaamheden?  Ja • Afwijkingen van materieel belang dienen met de opdrachtgever te worden overlegd  Maar het geeft een accountant geen vrijbrief om zijn werkzaamheden ondeskundig en onzorgvuldig uit te voeren indien het resultaat daarvan niet tot foutieve resultaten van gewicht aanleiding zullen geven (aldus de Accountantskamer)
  • 34. 34 Samenstellen (NV COS 4410)  Opdrachtbevestiging (niet) vereist  Indien volstaan kan worden met het opstellen van een balans en een resultatenrekening in plaats van een samengestelde jaarrekening: in beginsel geen verplichting tot het informeren van cliënt
  • 35. 35 Samenstellen (NV COS 4410)  Let op: • Deponeren van de jaarrekening: wie? • Verrichten van werkzaamheden voor andere betrokken partijen naast de vennootschap: - Voormalig aandeelhouders, bestuurders etc. - Voor een vennootschap en één vennoot/aandeelhouder (en niet voor de andere venno(o)t(en)/aandeelhouder(s)
  • 36. 36 Samenstellen (NV COS 4410)  Heb je als samenstellend accountant een afzonderlijke adviesplicht? • Bijvoorbeeld indien de onderneming niet is aangesloten bij een pensioenfonds terwijl zij daartoe verplicht is  Zijn overige werkzaamheden op eventuele adviesplicht van invloed? • Bijvoorbeeld indien een rekening-courantverhouding met de enig aandeelhouder oploopt en de accountant naast het samenstellen van de jaarrekening van de vennootschap ook de aangiften IB van de aandeelhouder verzorgt
  • 37. 37 Assurance in samenstelpraktijk  Voorbeelden: • Verklaring verzekerd belang voor bedrijfsschadeverzekeringen • Inleenverklaringen voor personeel • Solvabiliteitsverklaringen • Verklaringen bij subsidie-afrekeningen • Fusie- en splitsingsverklaringen  Aanvullende (controle)werkzaamheden vereist!
  • 38. 38 Geheimhouding  Artikel 16 VGBA  Absoluut, tenzij machtiging van opdrachtgever  Bedenk wie je opdrachtgever is
  • 39. Inzage/afgifte accountantsdossier (civiel)  Vordering tot afgifte stukken o.g.v. 843a Rv mogelijk indien: • Rechtmatig belang • Bepaalde stukken • Rechtsbetrekking 39  Uitzonderingen: • Wettelijke geheimhouders • Gewichtige redenen (vertrouwelijke gegevens zoals medisch dossier)
  • 40. 40 Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg)  Verplichting tot inzage/afgifte kan zich uitstrekken tot accountantsdossier  Tendens is dat rechters sneller geneigd zijn vordering toe te wijzen
  • 41. 41 Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) Voorbeeld 1: Jumbodiset /KPMG (voorzieningenrechter Rechtbank Amsterdam, 16 december 2010) Casus: overname van Jumbo en buitenlandse vennootschappen Na overname draagt koper de aandelen in de vennootschap over aan een groepsvennootschap (Jumbodiset) Goedkeurende accountantsverklaringen bij jaarrekeningen Jumbodiset stelt dat jaarrekeningen geen getrouw beeld geven Verzoek tot inzage accountantsdossier in verband met second opinion is afgewezen
  • 42. 42 Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) Voorbeeld 1: Jumbodiset/KPMG (voorzieningenrechter Rechtbank Amsterdam 16 december 2010 Vordering Jumbodiset tot afgifte controledossiers: •Afgifte accountantsdossiers •Jumbodiset stelt dat KPMG controle niet naar behoren heeft uitgevoerd en aansprakelijk is •Controledossiers nodig om vast te stellen of schade aan KPMG is toe te rekenen
  • 43. 43 Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) Voorbeeld 1: Jumbodiset/KPMG (voorzieningenrechter Rechtbank Amsterdam 16 december 2010) Uitspraak: •Rechtmatig belang aanwezig onder verwijzing naar Vie d’Or arrest •Afgifte complete dossier is voldoende bepaald (voor Jumbodiset onmogelijk om de stukken meer concreet aan te duiden) •Rechtsbetrekking is onrechtmatige daad •Accountant is geen geheimhouder
  • 44. 44 Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) Voorbeeld 2: Daniëls c.s./KPMG (voorzieningenrechter Amsterdam, 27 maart 2012) Casus: •Vleesverwerkingsconcern Weyl gefailleerd •Boekhoudfraude bestuurders •Goedkeurende accountantsverklaringen bij jaarrekeningen
  • 45. Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) Voorbeeld 2: Daniëls c.s./KPMG (voorzieningenrechter Amsterdam, 27 maart 2012) Vordering: •Afgifte complete accountantsdossier, inclusief interne stukken •Om na te gaan of KPMG tekort is geschoten •Grondslag: 7:403 BW en 843a Rv 45
  • 46. 46 Inzage/afgifte accountantsdossier (vervolg) Voorbeeld 2: Daniëls c.s./KPMG (voorzieningenrechter Amsterdam, 27 maart 2012) Uitspraak: •Verplichting tot afleggen rekening en verantwoording ex 7:403 BW betekent niet een verplichting tot afgifte accountantsdossier •Rechtmatig belang is gegeven omdat vordering uit wanprestatie of onrechtmatige daad niet uitgesloten is •Curator heeft tot taak werkzaamheden accountant te onderzoeken
  • 47. 47 Inzage/afgifte accountantsdossier (straf)  Officier van Justitie kan administratie cliënt en dossiers accountant invorderen  Accountant mag (dan nog) geen verdachte zijn  Eisen aan invordering door OvJ  Gevaren aan invordering door OvJ
  • 48. 48 Inzage/afgifte accountantsdossier (belasting)  Belastingdienst bevoegd om gegevens/inlichtingen te vragen dan wel beschikbaar te stellen aan derden, waaronder accountant • Geheimhoudingsplicht? NBA vs Belastingdienst  Indien het van belang kan zijn voor de belastingheffing  Zie ook Praktijkhandreiking 1113
  • 49. 49 Inbrengverklaring Accountantskamer 18 oktober 2013 Casus •Juridische fusie •Storting op aandelen door inbreng te fuseren ondernemingen •Verklaring accountant dat aan stortingsplicht van € 1.601.000 wordt voldaan Klacht: •Onvoldoende onderzoek naar juistheid cijfers •Inbreng € 158.000 te hoog
  • 50. 50 Inbrengverklaring (vervolg)  Oordeel Accountantskamer: • Assuranceopdracht • Praktijkhandreiking 1101 en Leidraad 7 zijn ‘best practic rules’ voortvloeiende uit fundamenteel beginsel deskundigheid en zorgvuldigheid • Verschil van € 158.114 van materieel belang en tevens incidenteel van aard • Accountant had nader onderzoek moeten doen • Geen afbreuk aan verklaring minimale stortingsplicht
  • 51. 51 Inbrengverklaring (vervolg) Accountantskamer 20 januari 2014 Casus: •Waarde totale inbreng € 500.000 •Bedrag van € 870.000 aan goodwill •Stortingsplicht tenminste € 18.000 Klacht •Accountantsverklaring berust op onvoldoende gronden; een van de fusiepartners feitelijk failliet en ongebruikelijke en onjuiste berekening goodwill
  • 52. Inbrengverklaring (vervolg)  Oordeel Accountantskamer: • onderzoek naar goodwill conform best practice rules en regelgeving • Onvoldoende onderbouwing dat toegepaste waarderingsmethoden onjuist zouden zijn • Niet onderbouwd dat – ook bij andere berekening goodwill – niet voldaan is aan minimale stortingsplicht 52
  • 53. 53 Inbrengverklaring (vervolg)  Commentaar: • De Accountantskamer miskent karakter ‘tenminste’ verklaring of toch niet? • Materieel belang = maximale afwijking die accountant mag accepteren zonder dat inbrengverklaring moet worden aangepast of niet mag worden afgegeven • Integrale controle van in te brengen vermogensbestanddelen niet altijd nodig • Wel veiligheidsmarge inbouwen
  • 54. 54 Optreden als bindend adviseur/arbiter/gerechtelijk deskundige  Beperkte toetsing van de werkzaamheden door de tuchtrechter  Achtergrond: werkzaamheden bedoeld ter beëindiging van geschillen (tuchtprocedure heropent debat)  Mogelijkheden om te klagen geïncorporeerd in BW/BRv
  • 55. Civielrechtelijke geschillen  Vaste rechtspraak van de Accountantskamer: het treffen van civielrechtelijke maatregelen of het innemen van een civielrechtelijk standpunt is niet tuchtrechtelijk laakbaar behoudens bijzondere omstandigheden 55  Bijzondere omstandigheden kunnen zijn bewust onjuiste of misleidende mededelingen; kwader trouw; het schade toebrengen aan de goede naam van het beroep
  • 56. Zakelijke verwevenheid met cliënt  De accountant verleent accountancydiensten maar heeft daarnaast ten eigen bate zakelijke banden met de cliënt  Voorbeelden uit de rechtspraak: gezamenlijke handelsactiviteiten; het deelnemen in het aandelenkapitaal van de cliënt; het lenen van geld van of aan de cliënt  Toetsing aan fundamentele beginselen van VGBA  De Accountantskamer oordeelt al gauw dat de zakelijke banden in strijd komen met de beginselen van objectiviteit en professioneel gedrag 56
  • 57. 57 Persoonsgericht accountantsonderzoek  Bijzonder spanningsveld  Toetsing aan fundamentele beginselen VGBA  ‘Overige opdracht’; NV COS niet van toepassing  Praktijkhandreiking niet bindend
  • 58. 58 Andere veelvoorkomende kwesties  Ontbreken vastlegging opdracht + duidelijkheid omvang opdracht  Ontbreken vastlegging advisering/risico’s  Optreden voor meerdere partijen (combinatie vennoot/vof; dga/BV; BV/voormalig aandeelhouders enz.)  Optreden bij (afwikkeling van) geschillen (scheiding; ontbinding vennootschap)
  • 59. 59 Civiele aansprakelijkheid  Algemene maatstaf aansprakelijkheid beroepsbeoefenaren:  Heeft de accountant gehandeld zoals van een redelijk handelend en redelijk bekwaam accountant mag worden verwacht?  Tuchtrechtelijke veroordeling betekent niet zonder meer civiele aansprakelijkheid wegen schending van de zorgvuldigheidsnorm
  • 60. 60 Aansprakelijkheid jegens cliënt  Overeenkomst van opdracht (art. 7:400 ev BW) Zorg van een goed opdrachtnemer Toepasselijkheid algemene voorwaarden (met beperking aansprakelijkheid) Reikwijdte zorgplicht jegens cliënt groter dan jegens derden
  • 61. 61 Aansprakelijkheid jegens derden  Accountant onder omstandigheden aansprakelijk jegens derden, bij werkzaamheden met externe werking (zoals controle en goedkeuring van de jaarrekening), gezien publieke functie accountant  Aansprakelijkheid jegens derden wordt niet snel aangenomen  Bij werkzaamheden die vallen buiten de aan de accountant wettelijk opgedragen taak (bv. samenstellingsverklaring) in beginsel slechts zorgplicht jegens opdrachtgever
  • 62. 62 Aansprakelijkheid in faillissement  Jegens derden (zie hiervoor)  Jegens de failliete vennootschap  Jegens de gezamenlijke schuldeisers  Jegens de failliete vennootschap: eigen verantwoordelijkheid voor de inhoud van de jaarrekening  Jegens de gezamenlijke schuldeisers: benadelingswetenschap en noodzakelijke medewerking aan de benadeling van de schuldeisers vereist
  • 63. 63 Vragen? arjen.raat@blaisse.nu gertjan.kattenberg@blaisse.nu (020) 305 72 30

Notas do Editor

  1. s