SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 51
Baixar para ler offline
Grip op onzekerheid
Narratief Participatief Evalueren
Warme data als basis voor monitoren, besturen, transformeren,
kennistransfer en verantwoorden
Voorstellen
dr. Harold van Garderen
Narratief architect 4vitae
www.4vitae.nl
harold@4vitae.nl
+31 6 29 09 73 05
Wetenschapper
Quantumchemie RUU 1985-1991
Complexe modellen TUE 1991-1995
Dienst-innovatie
Océ-Technologies 1996-2010
Serieel ondernemer
TOP innosense 2010-2015
StoryConnect 2015-2020
4vitae 2020-heden
CH4ever 2018-heden
SenZyme 2021-heden
4vitae
• Helpt organisaties evalueren, onderzoeken, leren,
innoveren, besturen en verantwoorden met warme
data. Warme data is data over de betekenis van:
• Producten en diensten van een organisatie en/of
• Haar eigen organisatie en/of
• De (veranderende) omgeving, markt, technologie, ….
• We doen dat participatief
• Cliënten, inwoners, medewerkers, leveranciers zijn de
belangrijkste onderzoekers én bron van data.
• Koude data (proces, geld, enz.) is herbruikbaar
• Voorbeelden:
• Participatieve (narratieve) beleidsevaluatie
• Narratief gebruikers- en/of /medewerkertevredenheid
• Continue monitoring uitvoering / impact
• Vroegdetectie onveiligheid, on-ethisch werken
• Maatschappelijk / publiek verantwoorden
Grip op onzekerheid met warme data
Over systemen, kennis,
complexiteit en de gevolgen
daarvan voor organisaties,
besturing en verantwoording
Als
fabriek?
Doel
Orde
Procedure
Hierarchie
Analyseren
Meten
Weten
Sturen/contrôle
Ontwerpen
Indicatoren
Risico
Uitvoeren
Inkopen
Afwijken
Hoe zie jij Nederland?
Als
fabriek?
Doel
Orde
Procedure
Hierarchie
Analyseren
Meten
Weten
Sturen/contrôle
Ontwerpen
Indicatoren
Risico
Uitvoeren
Inkopen
Afwijken
Als
ecologie?
Opgave
Samenkomen
Proces
Netwerk
Evalueren
Opmerken
Ontdekken
Besturen
Transformeren
Invloed
Onzekerheid
Ontstaan
Beheren
Betekenis
Hoe zie jij Nederland?
Kennis komt in soorten
Ordelijk (simpel)
Ingewikkeld (weetbaar) Complex (adaptief)
Chaotisch (autonoom)
Kennis komt in soorten
Ordelijk (simpel)
Ingewikkeld (weetbaar) Complex (adaptief)
Chaotisch (autonoom)
In ieder systeem
komen deze allemaal
tegelijk voor.
En data/informatie is mix van
koud en warm (inclusief
narratief)
Maar plek en tijd en schaal
verschillen
Gevolgen voor organisaties en besturing
1
Het is onmogelijk om centraal de juiste inhoudelijke beslissingen
te nemen omdat de gevolgen daarvan niet vooraf te overzien zijn.
2
Het is onmogelijk om via modellen de toekomst te voorspellen en/
of het heden te besturen.
3
Er is naast koude data (geld, tijd, proces) ook warme data (over
relaties, dynamiek en betekenis) nodig.
Verantwoording & evaluatie publieke goederen
Doelen
Controle & productie
Meten & koude data
Leren & verbeteren
Kwaliteit
Product /€ Kwantiteit
Opgaven
Ecologie & innovatie
Narratieven & warme data
Opmerken & aanpassen
Moreel
Economisch Juridisch
• Is het efficiënt/betaalbaar?
• Is het maatschappelijk nuttig?
• Is het beschikbaar/toegankelijk?
• Doet het goed?
• Is dit de goede manier?
• Is het proportioneel?
• Is het rechtmatig?
• Is het rechtvaardig?
• Rechtszekerheid?
+
(naast)
• Juiste papieren?
• Juiste proces?
• Juiste KPI’s?
• Wat kost het?
• Wat doet het?
• Effect?
• Hoeveel nodig?
• Min/max?
• Levertijd?
Beetje theorie over narratieven
Wat is een narratief?
Een narratief (ervaring,
vertelling, verhaal, observatie)
is een verslag van
gebeurtenissen waarbij je je
afvraagt wat er gaat gebeuren,
en dan kom je erachter.
Er is dus sprake van onzekerheid én moet er
een spanning zijn tussen twee of meer
mogelijkheden (daarom moet er in die eerste
zin een komma zitten) zodat je je af gaat
vragen wat er gaat gebeuren.
Deze zes woorden staan
bekend als het kortste
verhaal op aarde.
Wat lezen jullie er in?
Wat missen jullie?
Een narratief is meer dan het verhaal
Samenvatting Afsluiting
Evaluatie
Verhaal/ervaring
Complicatie
Oplossing
Oriëntatie
Tijd
Vertelling Echt waar?
Lang geleden ….
Wat gezegd wordt
Waar het speelt
Hoe het gezegd wordt (vorm)
Wie komt er in voor?
Het issue
Hoe het afloopt / de oplossing
Mensen betrekken
Wat niet gezegd wordt
Perspectief
Zinnetjes tussendoor
Onderhandelen met publiek
Lichaamstaal
Lading geven / moraal
Boodschap achterlaten
Waardensysteem
Narratologie
Complicatie
Weerstand
Tijdverloop
Locatie/Arena
Omstandigheden
Hoofdpersoon
Tegenstander
Middelen
Symbolen
Motivatie
Handelswijze
Primaire doel
Het gaat om wat mensen willen dat u* weet
Niet om wat u wil weten van mensen
*(manager, bestuurder, onderzoeker, teamleider, mede-burger, enz.)
Evaluatie Passend Onderwijs voor
ministerie OCW
Eerste pagina
vertelkamer
passend onderwijs.
Maakt van
iedereen
onderzoeker
Soort verteller
Tussen begin november 2018 en 31 januari hebben ongeveer 4500 mensen
hun ervaring in het het vertelpunt gedeeld. Deze kwamen uit heel Nederland.
Noord-Brabant ging ruim aan kop met bijna 1000 ervaringen. Gelderland,
Noord-Holland en Zuid-Holland volgen met ongeveer 550 tot 650. De
overige provincies volgen op afstand. In dit overzicht zijn de bruikbare
ervaringen meegenomen dat zijn er ongeveer 4300.
Aan het begin van het vertelpunt gaven mensen aan of ze ouder, professional
of leerling waren.
Resultaten
Wat zien we?
Ruim de helft van de verteller is ouder.
Ongeveer 40% is professional.
Leerlingen deelden maar ongeveer 5% van de ervaringen.
Grote steden
Om iets preciezer te weten waar mensen vandaan komen staat in hieronder
of de verteller in één van de 30 grootste steden van Nederland woont of
werkt.
Resultaten
Wat zien we?
Ongeveer 2/3 van de vertellers komen uit kleinere steden/gemeenten of van
het platteland. Ongeveer 1/3 uit de 30 grootste steden. De overigen hebben
deze vraag overgeslagen of geen antwoord gegeven.
Welk soort onderwijs
Aan alle vertellers is gevraagd over welk soort onderwijs hun ervaring gaat.
Resultaten
Wat zien we?
Veruit de meeste ervaringen zijn gedeeld over het basisonderwijs. Ongeveer
60%. Het VMBO volgt met ongeveer 20%. De overige 20% is verdeeld over
SBO, SO en VSO.
Rol verteller
Mensen konden aangeven wat hun rol was in of rondom onderwijs.
Resultaten
Wat zien we?
Ruim de helft van de ervaringen is gedeeld door ouders. Leerlingen hebben
ongeveer 5% van de ervaringen gedeeld. Met bijna 900 ervaringen is ruim
20% van de ervaringen van leraren. Ook intern begeleiders en
schooldirecteuren hebben ervaringen gedeeld. In de “anders” categorie
zitten veel mensen die heel specifiek hebben aangegeven wat hun rol was.
Bijvoorbeeld logopedist of jeugdarts i.p.v. arts.
Rolsoort
Omdat het aantal rollen in het onderwijs & zorg systeem groot is geven we de
rollen ook nog een weer in een aantal categorieën. Alle rollen binnen een
school zijn hierbij samengevoegd. En ook die buiten/rondom school.
Enzovoort.
Resultaten
Wat zien we?
Ouders en professionals in de school hebben samen het overgrote deel van
de ervaringen gedeeld. Buiten/rondom de school is de respons laag. Ook
vanuit management en bestuur zijn er weinig ervaringen gedeeld.
Uitlokkingsvraag verteller
Aan het begin van het vertelpunt kregen mensen prikkelende vragen te zien
om ze te helpen een ervaring te kiezen om te delen. We hadden al gevraagd
naar hun rol, dus die informatie combineren we.
Resultaten
Uitleg
Hoe groter een ovaal, hoe vaker een combinatie voorkomt. De rode ovaal
geeft aan hoe vaak de combinatie uitlokkingsvraag - verteller voorkomt. De
zwarte ovaal geeft aan hoe vaak dat (statisch gezien) te verwachten was.
Wat zien we?
Ouders kiezen veel vaker dan verwacht de uitlokkingsvraag over afstemming
onderwijs op het kind en de zoektocht naar passend onderwijs. Professionals
kiezen vooral de uitlokkingsvraag over de veranderingen in hun werk.
Gevoel
De eerste vraag die mensen kregen na het delen van hun ervaring ging over
welk gevoel de ervaring bij mensen opriep.
Resultaten
Wat zien we?
Mensen geven aan dat ze veel negatieve gevoelens hebben bij hun ervaring.
Bovenaan staat hopeloosheid, gevolgd door teleurstelling, boosheid en
verdriet. Die vormen samen ongeveer 85%. De overige 15% van de
ervaringen roept positieve ervaringen op, waarbij opvalt dat onverschilligheid
met slechts 34 ervaring nauwelijks wordt genoemd.
Waar gaat uw ervaring over
Na het delen van de ervaring was de eerste vraag aan de verteller of deze aan
wilde geven waar de ervaring “ongeveer” over ging.
Resultaten
Wat zien we?
Ongeveer de helft van de ervaringen gaat over het systeem, ongeveer een
kwart over ondersteuning. Werksituatie is het onderwerp zo’n 15% van de
ervaringen. De overige gaan over relaties/hoe mensen met elkaar omgaan.
De manier waarop ….
Na de vraag “waar gaat uw ervaring over” kwam (afhankelijk van het
antwoord) een van de volgende vier vragen:
• De manier waarop het systeem was georganiseerd was ...
• De manier waarop professionals hun werk deden was ...
• De manier waarop mensen met elkaar omgingen was ...
• De hulp of ondersteuning was ...
De vertellers gaven met een schuifje tussen “onacceptabel” en “perfect” aan
hoe dat ging in hun ervaring.
Resultaten
Wat zien we?
Mensen vertellen dat de manier waarop systeem, werk, relaties en
ondersteuning ervaren werden ligt zwaar naar de onacceptabele kant. Er zijn
ook ongeveer 5% ervaringen aan de "perfecte" kant, maar het geheel is
enorm scheef verdeeld.
Gevolgen voor het kind
Vertellers werd gevraagd om aan te geven wat de gevolgen voor het kind of
de kinderen waren op een schaal van zeer positief tot zeer negatief.
Resultaten
Wat zien we?
Mensen geen aan dat ongeveer driekwart van de ervaringen gaan over zaken
die (zeer) negatieve gevolgen hebben voor het kind of de kinderen.
Ongeveer een op de acht gaat over (zeer) positieve gevolgen.
Let op: narratieve / verhalende onderzoeken zijn geen meting. Dit geeft dus alleen aan dat
mensen vertellen over negatieve en positieve gevolgen. Het is niet zo dat 75% van de kinderen
in Nederland negatieve gevolgen ondervinden. Dat zou wel kunnen, maar deze resultaten zijn
geen bewijs.
Wie hebben er invloed in de ervaring
We vroegen mensen aan te geven welke twee personen, groepen of
organisaties de meeste invloed hadden in de ervaring die zij vertelden.
Resultaten
Welke combinaties van beïnvloeders zien we?
• Mensen vertellen veel vaker dan verwacht over samenwerkingsverband en
overheid/regering.
• Mensen vertellen veel vaker dan verwacht over leraren en intern
begeleiders.
• Mensen vertellen veel vaker dan verwacht over leraren en schooldirectie.
• Mensen vertellen veel minder vaak dan verwacht over leraren en overheid/
regering.
Samenwerking voor goed onderwijs
De volgende vraag ging over hoe deze personen, groepen of organisaties
samenwerkten voor het realiseren van goed onderwijs. Mensen gaven dat
aan op een schaal van “zware tegenwerking” tot “perfecte samenwerking”
Let op: We kozen hier expres om niet de term passend onderwijs te gebruiken vanwege de
ruime interpretatie van het begrip.
Resultaten
Wat zien we?
Mensen vertellen in hun ervaring meer over (zware) tegenwerking en
(perfecte) samenwerking. De verdeling ligt behoorlijk sterk naar de "zwaar
tegen" kant, met aan grote piek aan linkerkant.
Wie kan leren
Vertellers kregen de vraag wie het meeste kon leren van de ervaring die zij
deelden. In de lijst met antwoorden stonden in grote lijnen dezelfde rollen als
bij “wie bent u”.
Resultaten
Wat zien we?
Ongeveer 40% van de vertellers geeft aan dat de minister of Tweede kamer
het meest kan leren van de ervaring. Met 15% worden leraren, docenten,
mentoren als tweede genoemd. Daarna volgen interne begeleiders. En dan
het samenwerkingsverband.
Ondersteuningsbehoefte
Naast vragen over de ervaring, heeft het vertelpunt ook vragen over het kind/
de jongere. Een daarvan gaat over welke ondersteuningsbehoeften deze
hebben.
Resultaten
Wat zien we
Ruim de helft van de ervaringen gaat over kinderen/jongeren met een
behoefte aan ondersteuning qua gedrag / sociaal-emotioneel. Daarna volgen
een gediagnosticeerde stoornis en werkhouding. Ook cognitief voorlopen en
cognitief achterlopen komen veel voor. Ervaringen waarin geen
ondersteuning nodig is komen bijna niet voor.
Hoe vaak komt dit voor
Om zicht te krijgen op hoe vaak mensen te maken hebben met een bepaald
soort ervaring of situatie kregen ze de vraag hoe vaak iets voorkwam. Dit was
een schaal die liep van “eenmalig” naar “dagelijks”.
Resultaten
Wat zien we
Mensen vertellen veel ervaringen over zaken die dagelijks voorkomen.
Sterker nog, veel mensen hebben het schuifje helemaal naar rechts
getrokken.
Voorbeeld van goed onderwijs
Tenslotte vroegen we mensen aan te geven in hoeverre zij hun hele ervaring
ervoeren als een voorbeeld van goed onderwijs. Dit is daarmee de enige
vraag die naar een mening vraagt. Alle overige vragen waren zogenaamde
duidingen (inschattingen, toelichtingen, enz.).
Resultaten
Wat zien we
Mensen zien hun ervaringen vooral als absoluut geen voorbeeld van goed
onderwijs. Opnieuw zien we dat mensen het schuifje helemaal naar de zijkant
trekken. Ditmaal naar links, de “absoluut niet” kant. Slechts iets meer dan 600
ervaringen staan aan de kant die men ziet als goede voorbeelden.
Uitlokkingsvraag verteller
Aan het begin van het vertelpunt kregen mensen prikkelende vragen te zien
om ze te helpen een ervaring te kiezen om te delen. We hadden al gevraagd
naar hun rol, dus die informatie combineren we.
Resultaten
Uitleg
Hoe groter een ovaal, hoe vaker een combinatie voorkomt. De rode ovaal
geeft aan hoe vaak de combinatie uitlokkingsvraag - verteller voorkomt. De
zwarte ovaal geeft aan hoe vaak dat (statisch gezien) te verwachten was.
Wat zien we?
Ouders kiezen veel vaker dan verwacht de uitlokkingsvraag over afstemming
onderwijs op het kind en de zoektocht naar passend onderwijs. Professionals
Gevoel
De eerste vraag die mensen kregen na het delen van hun ervaring ging over
welk gevoel de ervaring bij mensen opriep.
Resultaten
Wat zien we?
Mensen geven aan dat ze veel negatieve gevoelens hebben bij hun ervaring.
Bovenaan staat hopeloosheid, gevolgd door teleurstelling, boosheid en
verdriet. Die vormen samen ongeveer 85%. De overige 15% van de
ervaringen roept positieve ervaringen op, waarbij opvalt dat onverschilligheid
met slechts 34 ervaring nauwelijks wordt genoemd.
Na het d
wilde ge
Resulta
Wat zie
Ongeve
kwart ov
ervaring
Ruwe warme en
koude data van
4800 narratieven
De bedoeling van een systeem is wat het doet (Stafford Beer)
Niet wat het zegt dat het doet (Luc Hoebeke)
Niet waarvoor het ontworpen is te doen (Anoniem)
Niet wat het model voorspelt dat het zal doen (Harold van Garderen)
Verspreiden
(breder en zelfstandiger)
Door trainen en oefenen helpen we de klant om sneller signalen en trends
te spotten en er op in te spelen
Daardoor kan vroegtijdig worden ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen
en/of signalen dat beleid ongewenste bijwerkingen heeft of juist
onverwachte positieve bij-effecten
We zien het als onze taak om te zorgen dat de acties van de klant passend
zijn bij de aard van de uitdaging en samenhang vertonen.
Patroon-analyse —> Kamer rapportage
Regio-oplossingen passend onderwijs
Leren van ervaringen in de regio
Eindrapportage voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Door OOG Onderwijs en Jeugd en StoryConnect
Mei 2019
17
1. Het schonen van de data. Test- en onzin-responses zijn verwijderd aan de hand van oa. de inhoud en
lengte van de gedeelde ervaringen. Responses waarvoor alle vragen over de ervaring waren doorlopen
zijn meegenomen (responses zonder demografische informatie zijn dus ook meegenomen).
2. Het vaststellen van de scope van de patroon-evaluatie. Daarbij is gekozen om de inhoudelijke focus te
leggen op het proces van vinden, vormgeven en uitvoeren van passend onderwijs dat tussen de leerling,
ouders en professionals in en om de school plaatsvindt. Bij evaluatie van de data is gekozen om de scope
van de patroon-evaluatie iets te beperken, o.a. door het uitsluiten van vragen die geen meerwaarde
opleverden16
.
3. De honderden combinaties van antwoorden zijn bekeken waarbij ongeveer 30 opvallende patronen zijn
geïdentificeerd (observaties). Eén van de combinaties is van de vraag tussen “wie de meeste invloed had
in de ervaring”, gecombineerd met of die rollen samenwerkten voor goed onderwijs op een schaal van
“absoluut niet” naar “zeker wel”. Twee voorbeelden van observaties staan onder figuur 1.
Twee observaties
Professionals delen de meeste ervaringen waarin de overheid invloed heeft. De samenwerking (met SWV en directie)
voor goed onderwijs in die ervaringen is overwegend negatief.
De samenwerking buiten de school laat een negatief beeld zien. De samenwerking in en rond de school laat een meer
gebalanceerd beeld zien.
4. Voor elk van de opvallende observaties zijn vervolgens minimaal twee sterk verschillende mogelijke
interpretaties (verklaringen) geformuleerd. Hierbij is o.a. gebruik gemaakt van wat vertellers schreven in
hun ervaringen.
5. Om hen daar verder bij te ondersteunen zijn de observaties en mogelijke interpretaties geclusterd tot
acht17
(later twaalf18
) perspectieven op passend onderwijs. Ieder perspectief geeft een eigen
‘aangrijpingspunt’ voor de deelnemers om snel inzicht op te bouwen in wat er speelt.
16
Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de vraag “Heeft u dit zelf meegemaakt?” die bijna alle vertellers met ja beantwoorden of de vraag “Wanneer heeft
u dit meegemaakt?” waarbij bijna alle vertellers aangaven dat dit in het afgelopen jaar was.
17
1. Leraar in de spilrol. | 2. Boodschap aan de overheid. | 3. Samenwerking. | 4. Gevolgen voor de leerling. | 5. Het systeem? Of handelingsverlegen?
| 6. Eigenaarschap. | 7. Ouders als helpers of zoekers. | 8. Stad en platteland staat er anders in.
18
1. De school is aan zet. | 2. Overheid moet zicht krijgen op de praktijk. | 3. Het systeem is schuldig! | 4. Relaties en nabijheid: de basis voor slagen
van passend onderwijs. | 5. Perceptie en gevoel: even belangrijk als de feiten. | 6. Wie heeft invloed op de situatie? | 7. Het alledaagse vormt de
Figuur 1 Rollen x Samenwerking
37
Aansluiten onderwijs, zorg en jeugdhulp
De tijdens de regiobijeenkomsten ontstane ideeën met betrekking tot de aansluiting van onderwijs en
zorg gaan hoofdzakelijk over het binnenhalen van de zorg in de school. De korte lijnen en de gedeelde
verantwoordelijkheid lijken hierbij het doel te zijn om zo goed mogelijk en zo preventief mogelijke
ondersteuning voor een kind. Ook de wens om gezamenlijk te werken vanuit ontschotte budgetten
onderwijs en jeugdhulp op micro- (casus of school), meso- (gemeente of swv) en macroniveau (landelijk)
is een thema dat vaak terugkomt.
Samenwerken met ouders en leerlingen
Het centraal stellen van het kind door het versterken van de samenwerking met ouders en leerlingen kan
volgens velen nog veel beter worden benut. Veel voorstellen gaan uit van het besef dat ouders en school
veel van elkaar kunnen leren rond de vraag wat een kind nodig heeft. Ook het besef dat er veel te leren
valt door leerlingen simpelweg zélf te vragen wat zij nodig hebben en hoe zij dit voor zich zien, komt naar
voren. Ideeën die hiermee te maken hebben zijn bijvoorbeeld het betrekken van ouder(s) en kinderen bij
kindgesprekken, afspraken maken over verantwoordelijkheden (waar houdt die van de school op en
begint die van de ouders), positief praten met kinderen en het delen waar zorgen over zijn.
4.4 Voorstellen
In de laatste stap van deel 1 zijn de deelnemers aan de slag gegaan met het combineren en concreet uitwerken van
de ideeën tot een verbetervoorstel in de vorm van bijvoorbeeld een experiment, maatregel aanpassing of
onderzoeksvoorstel. Zij konden daarbij aangeven wat ze hiervoor nodig hadden (geld, regelruimte etc.) en
wanneer zij tevreden waren. Tot slot gaven zij hun verbetervoorstel een naam.
Figuur 6 Uitgewerkte verbetervoorstellen Oosterschelderegio en Apeldoorn
Minimaal drie momenten van participatie
1
Vertellers hebben de keuze waar ze over vertellen (of niet), hoe
ze het vertellen en geven zelf betekenis aan hun verhaal.
2
De betekenisgevingsgroep selecteert zelf signalen ze uit de
warme, koude en narratieve data.
3
Interventies (van (tijdelijke) maatregelen tot parallel
experimenten) worden samen met de uitvoering georganiseerd,
gedaan en weer ….. geëvalueerd.
Evaluatie Jeugdhulp Gemeente
Soest
Vertelkamer Soest
Vertelkamer Soest
Vertelkamer Soest
Vertelkamer Soest
Wie wordt geholpen?
Observaties
• Kind/jongere of hele
gezin worden het
meest geholpen
volgens inwoners.
• Professionals
zeggen het vaakst
dat ze het hele gezin
helpen.
• De score op
“anderen” valt op.
Wie dan?
Wie wordt geholpen?
Observaties
• Kind/jongere of hele
gezin worden het
meest geholpen
volgens inwoners.
• Professionals
zeggen het vaakst
dat ze het hele gezin
helpen.
• De score op
“anderen” valt op.
Wie dan?
Helpt het?
Observaties
• Professionals vertellen
over “beter dan gedacht”
tot “stabiel”.
• Ouders vertellen het
meest over impact die
“de goede kant op helpt”
• Werkt steeds minder is
kan nog, maar “maakt
het erger?
Helpt het?
Observaties
• Professionals vertellen
over “beter dan gedacht”
tot “stabiel”.
• Ouders vertellen het
meest over impact die
“de goede kant op helpt”
• Werkt steeds minder is
kan nog, maar “maakt
het erger?
VIBE - van buiten naar binnen besturen
Maatschappelijk
verantwoorden
Opgavematig
besturen
Participatief
evalueren
Aanhaken
koude data
Warme besturen met VIBE - drie processen
Deze opgave
geeft medewerkers de
ruimte hun werk zo te
doen dat die glimlach
er komt bij klanten,
leveranciers en
collega’s.
Inkoppelen van harde data in
gemeente Stede Broec
Drie strategieën voor evalueren sociaal domein
anoniem
Door geen gegevens te koppelen.
Je mag natuurlijk altijd zelf
gegevens meegeven
als mens
Door fysiek of digitaal te vertellen
en jouw gegevens bekend zijn of
later aangekoppeld worden
via pseudoniem
Door een code die jouw
persoonlijke gegevens ontkoppelt
van je verhaal en antwoorden
Zicht op koude kosten én warme effecten
Participatief beheren van de
Ledebeek (Gent, B)
Nieuwe balans nodig
• Heraanleg met oog voor balans tussen
economisch, natuurlijke en sociale /
menselijke ecosystemen.
• Na de aanleg is het niet klaar, dan begint
het pas.
• Van onderhouden (door VMM) naar
beheren door alle belanghebbenden.
• Past in grotere beweging als de Blue
Deal
Maatschappij
Economische
ecosystemen
Natuurlijke
ecosystemen
Sociale
ecosystemen
Wat zijn we aan het doen?
www.ledebeek.be ontwerp
• Ieder half jaar beheer-bijeenkomsten
• Input: vertelkamer & metingen
• Deelnemers: formele en vrijwillige
beheerders
• Aanpassingen worden samen besloten
• Aantal deelnemers 8-12
samen beheren
vertelkamer
Voorbeelden van ongeveer 150 trajecten
Grip op onzekerheid
Narratief Participatief Evalueren
Warme data als basis voor monitoren, besturen, transformeren,
kennistransfer en verantwoorden
Vragen
Discussie
Suggesties

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Participatief Evalueren - Warme data als basis voor monitoren besturen transformeren kennistransfer en verantwoorden

StorySharing als basis voor monitoring en verbeteren van mensenrechten en inc...
StorySharing als basis voor monitoring en verbeteren van mensenrechten en inc...StorySharing als basis voor monitoring en verbeteren van mensenrechten en inc...
StorySharing als basis voor monitoring en verbeteren van mensenrechten en inc...Harold van Garderen
 
Meten of begrijpen, that's the question
Meten of begrijpen, that's the questionMeten of begrijpen, that's the question
Meten of begrijpen, that's the questionAgnes Dinkelman
 
Studieochtend online hulp Nvmw/Nji 14-12-12
Studieochtend online hulp Nvmw/Nji 14-12-12Studieochtend online hulp Nvmw/Nji 14-12-12
Studieochtend online hulp Nvmw/Nji 14-12-12nielszwikker1
 
Manifest van Operation Education
Manifest van Operation EducationManifest van Operation Education
Manifest van Operation EducationSimone Haenen
 
Definitieve versie masterscriptie lennardwalterbos_s4385985
Definitieve versie masterscriptie lennardwalterbos_s4385985Definitieve versie masterscriptie lennardwalterbos_s4385985
Definitieve versie masterscriptie lennardwalterbos_s4385985Lennard Walterbos
 
Aansturing en beheersbaarheid van onderwijs op maat met de informatiepiramide
Aansturing en beheersbaarheid van onderwijs op maat met de informatiepiramideAansturing en beheersbaarheid van onderwijs op maat met de informatiepiramide
Aansturing en beheersbaarheid van onderwijs op maat met de informatiepiramideSURF Events
 
Informatie oudermonitor kinderdagverblijven 2017 2019
Informatie oudermonitor kinderdagverblijven 2017   2019Informatie oudermonitor kinderdagverblijven 2017   2019
Informatie oudermonitor kinderdagverblijven 2017 2019Ingrid_Goovaerts
 
Presentatie voka Lerend Netwerk 2010 10 07
Presentatie voka Lerend Netwerk 2010 10 07Presentatie voka Lerend Netwerk 2010 10 07
Presentatie voka Lerend Netwerk 2010 10 07Griet Bouwen
 
2010_werkconferentie_presentatie
2010_werkconferentie_presentatie2010_werkconferentie_presentatie
2010_werkconferentie_presentatieLPC
 
Eboek Achter de Voordeur
Eboek Achter de VoordeurEboek Achter de Voordeur
Eboek Achter de Voordeurfritioferiksson
 
Ap van der pijl - Social media in de praktijk socmedprak 271011
Ap van der pijl - Social media in de praktijk socmedprak 271011Ap van der pijl - Social media in de praktijk socmedprak 271011
Ap van der pijl - Social media in de praktijk socmedprak 271011Social Media in de Praktijk
 
Sessie11 - info(r)life kwaliteitsvolle jeugdinformatie trustylabel
Sessie11 - info(r)life kwaliteitsvolle jeugdinformatie trustylabelSessie11 - info(r)life kwaliteitsvolle jeugdinformatie trustylabel
Sessie11 - info(r)life kwaliteitsvolle jeugdinformatie trustylabelVereniging Vlaamse Jeugddiensten
 
Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid
Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open OverheidTussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid
Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open OverheidMariekeSchenk
 
Jongerenparticipatie Sensoa - Inspiratiedag Kansengroepen van Ambrassade op ...
Jongerenparticipatie Sensoa -  Inspiratiedag Kansengroepen van Ambrassade op ...Jongerenparticipatie Sensoa -  Inspiratiedag Kansengroepen van Ambrassade op ...
Jongerenparticipatie Sensoa - Inspiratiedag Kansengroepen van Ambrassade op ...Elizabeth Verhetsel
 
Girls rights watch introductiebijeenkomst 2014
Girls rights watch introductiebijeenkomst 2014Girls rights watch introductiebijeenkomst 2014
Girls rights watch introductiebijeenkomst 2014Plan Youth NL
 
sessie 1 ppt_basistraject inspraak_en_participatie_what's_in_a_name
sessie 1 ppt_basistraject inspraak_en_participatie_what's_in_a_namesessie 1 ppt_basistraject inspraak_en_participatie_what's_in_a_name
sessie 1 ppt_basistraject inspraak_en_participatie_what's_in_a_nameVereniging Vlaamse Jeugddiensten
 
Jeugdzorg
JeugdzorgJeugdzorg
Jeugdzorgbelenen
 
Op weg naar Evidence-informed onderwijs
Op weg naar Evidence-informed onderwijsOp weg naar Evidence-informed onderwijs
Op weg naar Evidence-informed onderwijsPedro De Bruyckere
 
Geweldloze communicatie. De taal van de giraf
Geweldloze communicatie. De taal van de girafGeweldloze communicatie. De taal van de giraf
Geweldloze communicatie. De taal van de girafFrederik Smit
 

Semelhante a Participatief Evalueren - Warme data als basis voor monitoren besturen transformeren kennistransfer en verantwoorden (20)

StorySharing als basis voor monitoring en verbeteren van mensenrechten en inc...
StorySharing als basis voor monitoring en verbeteren van mensenrechten en inc...StorySharing als basis voor monitoring en verbeteren van mensenrechten en inc...
StorySharing als basis voor monitoring en verbeteren van mensenrechten en inc...
 
Meten of begrijpen, that's the question
Meten of begrijpen, that's the questionMeten of begrijpen, that's the question
Meten of begrijpen, that's the question
 
Studieochtend online hulp Nvmw/Nji 14-12-12
Studieochtend online hulp Nvmw/Nji 14-12-12Studieochtend online hulp Nvmw/Nji 14-12-12
Studieochtend online hulp Nvmw/Nji 14-12-12
 
Manifest van Operation Education
Manifest van Operation EducationManifest van Operation Education
Manifest van Operation Education
 
Definitieve versie masterscriptie lennardwalterbos_s4385985
Definitieve versie masterscriptie lennardwalterbos_s4385985Definitieve versie masterscriptie lennardwalterbos_s4385985
Definitieve versie masterscriptie lennardwalterbos_s4385985
 
Aansturing en beheersbaarheid van onderwijs op maat met de informatiepiramide
Aansturing en beheersbaarheid van onderwijs op maat met de informatiepiramideAansturing en beheersbaarheid van onderwijs op maat met de informatiepiramide
Aansturing en beheersbaarheid van onderwijs op maat met de informatiepiramide
 
Informatie oudermonitor kinderdagverblijven 2017 2019
Informatie oudermonitor kinderdagverblijven 2017   2019Informatie oudermonitor kinderdagverblijven 2017   2019
Informatie oudermonitor kinderdagverblijven 2017 2019
 
Presentatie voka Lerend Netwerk 2010 10 07
Presentatie voka Lerend Netwerk 2010 10 07Presentatie voka Lerend Netwerk 2010 10 07
Presentatie voka Lerend Netwerk 2010 10 07
 
2010_werkconferentie_presentatie
2010_werkconferentie_presentatie2010_werkconferentie_presentatie
2010_werkconferentie_presentatie
 
Eboek Achter de Voordeur
Eboek Achter de VoordeurEboek Achter de Voordeur
Eboek Achter de Voordeur
 
Ap van der pijl - Social media in de praktijk socmedprak 271011
Ap van der pijl - Social media in de praktijk socmedprak 271011Ap van der pijl - Social media in de praktijk socmedprak 271011
Ap van der pijl - Social media in de praktijk socmedprak 271011
 
Sessie11 - info(r)life kwaliteitsvolle jeugdinformatie trustylabel
Sessie11 - info(r)life kwaliteitsvolle jeugdinformatie trustylabelSessie11 - info(r)life kwaliteitsvolle jeugdinformatie trustylabel
Sessie11 - info(r)life kwaliteitsvolle jeugdinformatie trustylabel
 
Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid
Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open OverheidTussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid
Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid
 
Jongerenparticipatie Sensoa - Inspiratiedag Kansengroepen van Ambrassade op ...
Jongerenparticipatie Sensoa -  Inspiratiedag Kansengroepen van Ambrassade op ...Jongerenparticipatie Sensoa -  Inspiratiedag Kansengroepen van Ambrassade op ...
Jongerenparticipatie Sensoa - Inspiratiedag Kansengroepen van Ambrassade op ...
 
Girls rights watch introductiebijeenkomst 2014
Girls rights watch introductiebijeenkomst 2014Girls rights watch introductiebijeenkomst 2014
Girls rights watch introductiebijeenkomst 2014
 
sessie 1 ppt_basistraject inspraak_en_participatie_what's_in_a_name
sessie 1 ppt_basistraject inspraak_en_participatie_what's_in_a_namesessie 1 ppt_basistraject inspraak_en_participatie_what's_in_a_name
sessie 1 ppt_basistraject inspraak_en_participatie_what's_in_a_name
 
traplopers_020825
traplopers_020825traplopers_020825
traplopers_020825
 
Jeugdzorg
JeugdzorgJeugdzorg
Jeugdzorg
 
Op weg naar Evidence-informed onderwijs
Op weg naar Evidence-informed onderwijsOp weg naar Evidence-informed onderwijs
Op weg naar Evidence-informed onderwijs
 
Geweldloze communicatie. De taal van de giraf
Geweldloze communicatie. De taal van de girafGeweldloze communicatie. De taal van de giraf
Geweldloze communicatie. De taal van de giraf
 

Mais de Harold van Garderen

Narratief-financiële evaluatie versterken eerste lijn in het sociaal domein ...
Narratief-financiële evaluatie versterken eerste lijn in het sociaal domein ...Narratief-financiële evaluatie versterken eerste lijn in het sociaal domein ...
Narratief-financiële evaluatie versterken eerste lijn in het sociaal domein ...Harold van Garderen
 
Narratief evalueren - basis voor besturen en verantwoorden met opgaven
Narratief evalueren - basis voor besturen en verantwoorden met opgavenNarratief evalueren - basis voor besturen en verantwoorden met opgaven
Narratief evalueren - basis voor besturen en verantwoorden met opgavenHarold van Garderen
 
7 uitgangspunten voor onbestuurbaar nederland
7 uitgangspunten voor onbestuurbaar nederland7 uitgangspunten voor onbestuurbaar nederland
7 uitgangspunten voor onbestuurbaar nederlandHarold van Garderen
 
The Hexagon Sensemaking Canvas v2015.8
The Hexagon Sensemaking Canvas v2015.8The Hexagon Sensemaking Canvas v2015.8
The Hexagon Sensemaking Canvas v2015.8Harold van Garderen
 
Profiteren van maatschappelijke dynamiek
Profiteren van maatschappelijke dynamiekProfiteren van maatschappelijke dynamiek
Profiteren van maatschappelijke dynamiekHarold van Garderen
 

Mais de Harold van Garderen (7)

Narratief-financiële evaluatie versterken eerste lijn in het sociaal domein ...
Narratief-financiële evaluatie versterken eerste lijn in het sociaal domein ...Narratief-financiële evaluatie versterken eerste lijn in het sociaal domein ...
Narratief-financiële evaluatie versterken eerste lijn in het sociaal domein ...
 
Narratief evalueren - basis voor besturen en verantwoorden met opgaven
Narratief evalueren - basis voor besturen en verantwoorden met opgavenNarratief evalueren - basis voor besturen en verantwoorden met opgaven
Narratief evalueren - basis voor besturen en verantwoorden met opgaven
 
7 uitgangspunten voor onbestuurbaar nederland
7 uitgangspunten voor onbestuurbaar nederland7 uitgangspunten voor onbestuurbaar nederland
7 uitgangspunten voor onbestuurbaar nederland
 
cPNI for pni2.org
cPNI for pni2.orgcPNI for pni2.org
cPNI for pni2.org
 
The Hexagon Sensemaking Canvas v2015.8
The Hexagon Sensemaking Canvas v2015.8The Hexagon Sensemaking Canvas v2015.8
The Hexagon Sensemaking Canvas v2015.8
 
Profiteren van maatschappelijke dynamiek
Profiteren van maatschappelijke dynamiekProfiteren van maatschappelijke dynamiek
Profiteren van maatschappelijke dynamiek
 
Archetypen reisbureau
Archetypen reisbureauArchetypen reisbureau
Archetypen reisbureau
 

Participatief Evalueren - Warme data als basis voor monitoren besturen transformeren kennistransfer en verantwoorden

  • 1. Grip op onzekerheid Narratief Participatief Evalueren Warme data als basis voor monitoren, besturen, transformeren, kennistransfer en verantwoorden
  • 2. Voorstellen dr. Harold van Garderen Narratief architect 4vitae www.4vitae.nl harold@4vitae.nl +31 6 29 09 73 05 Wetenschapper Quantumchemie RUU 1985-1991 Complexe modellen TUE 1991-1995 Dienst-innovatie Océ-Technologies 1996-2010 Serieel ondernemer TOP innosense 2010-2015 StoryConnect 2015-2020 4vitae 2020-heden CH4ever 2018-heden SenZyme 2021-heden
  • 3. 4vitae • Helpt organisaties evalueren, onderzoeken, leren, innoveren, besturen en verantwoorden met warme data. Warme data is data over de betekenis van: • Producten en diensten van een organisatie en/of • Haar eigen organisatie en/of • De (veranderende) omgeving, markt, technologie, …. • We doen dat participatief • Cliënten, inwoners, medewerkers, leveranciers zijn de belangrijkste onderzoekers én bron van data. • Koude data (proces, geld, enz.) is herbruikbaar • Voorbeelden: • Participatieve (narratieve) beleidsevaluatie • Narratief gebruikers- en/of /medewerkertevredenheid • Continue monitoring uitvoering / impact • Vroegdetectie onveiligheid, on-ethisch werken • Maatschappelijk / publiek verantwoorden Grip op onzekerheid met warme data
  • 4. Over systemen, kennis, complexiteit en de gevolgen daarvan voor organisaties, besturing en verantwoording
  • 7. Kennis komt in soorten Ordelijk (simpel) Ingewikkeld (weetbaar) Complex (adaptief) Chaotisch (autonoom)
  • 8. Kennis komt in soorten Ordelijk (simpel) Ingewikkeld (weetbaar) Complex (adaptief) Chaotisch (autonoom) In ieder systeem komen deze allemaal tegelijk voor. En data/informatie is mix van koud en warm (inclusief narratief) Maar plek en tijd en schaal verschillen
  • 9. Gevolgen voor organisaties en besturing 1 Het is onmogelijk om centraal de juiste inhoudelijke beslissingen te nemen omdat de gevolgen daarvan niet vooraf te overzien zijn. 2 Het is onmogelijk om via modellen de toekomst te voorspellen en/ of het heden te besturen. 3 Er is naast koude data (geld, tijd, proces) ook warme data (over relaties, dynamiek en betekenis) nodig.
  • 10. Verantwoording & evaluatie publieke goederen Doelen Controle & productie Meten & koude data Leren & verbeteren Kwaliteit Product /€ Kwantiteit Opgaven Ecologie & innovatie Narratieven & warme data Opmerken & aanpassen Moreel Economisch Juridisch • Is het efficiënt/betaalbaar? • Is het maatschappelijk nuttig? • Is het beschikbaar/toegankelijk? • Doet het goed? • Is dit de goede manier? • Is het proportioneel? • Is het rechtmatig? • Is het rechtvaardig? • Rechtszekerheid? + (naast) • Juiste papieren? • Juiste proces? • Juiste KPI’s? • Wat kost het? • Wat doet het? • Effect? • Hoeveel nodig? • Min/max? • Levertijd?
  • 11. Beetje theorie over narratieven
  • 12. Wat is een narratief? Een narratief (ervaring, vertelling, verhaal, observatie) is een verslag van gebeurtenissen waarbij je je afvraagt wat er gaat gebeuren, en dan kom je erachter. Er is dus sprake van onzekerheid én moet er een spanning zijn tussen twee of meer mogelijkheden (daarom moet er in die eerste zin een komma zitten) zodat je je af gaat vragen wat er gaat gebeuren.
  • 13. Deze zes woorden staan bekend als het kortste verhaal op aarde. Wat lezen jullie er in? Wat missen jullie?
  • 14. Een narratief is meer dan het verhaal Samenvatting Afsluiting Evaluatie Verhaal/ervaring Complicatie Oplossing Oriëntatie Tijd Vertelling Echt waar? Lang geleden …. Wat gezegd wordt Waar het speelt Hoe het gezegd wordt (vorm) Wie komt er in voor? Het issue Hoe het afloopt / de oplossing Mensen betrekken Wat niet gezegd wordt Perspectief Zinnetjes tussendoor Onderhandelen met publiek Lichaamstaal Lading geven / moraal Boodschap achterlaten Waardensysteem
  • 16. Het gaat om wat mensen willen dat u* weet Niet om wat u wil weten van mensen *(manager, bestuurder, onderzoeker, teamleider, mede-burger, enz.)
  • 17. Evaluatie Passend Onderwijs voor ministerie OCW
  • 18.
  • 20. Soort verteller Tussen begin november 2018 en 31 januari hebben ongeveer 4500 mensen hun ervaring in het het vertelpunt gedeeld. Deze kwamen uit heel Nederland. Noord-Brabant ging ruim aan kop met bijna 1000 ervaringen. Gelderland, Noord-Holland en Zuid-Holland volgen met ongeveer 550 tot 650. De overige provincies volgen op afstand. In dit overzicht zijn de bruikbare ervaringen meegenomen dat zijn er ongeveer 4300. Aan het begin van het vertelpunt gaven mensen aan of ze ouder, professional of leerling waren. Resultaten Wat zien we? Ruim de helft van de verteller is ouder. Ongeveer 40% is professional. Leerlingen deelden maar ongeveer 5% van de ervaringen. Grote steden Om iets preciezer te weten waar mensen vandaan komen staat in hieronder of de verteller in één van de 30 grootste steden van Nederland woont of werkt. Resultaten Wat zien we? Ongeveer 2/3 van de vertellers komen uit kleinere steden/gemeenten of van het platteland. Ongeveer 1/3 uit de 30 grootste steden. De overigen hebben deze vraag overgeslagen of geen antwoord gegeven. Welk soort onderwijs Aan alle vertellers is gevraagd over welk soort onderwijs hun ervaring gaat. Resultaten Wat zien we? Veruit de meeste ervaringen zijn gedeeld over het basisonderwijs. Ongeveer 60%. Het VMBO volgt met ongeveer 20%. De overige 20% is verdeeld over SBO, SO en VSO. Rol verteller Mensen konden aangeven wat hun rol was in of rondom onderwijs. Resultaten Wat zien we? Ruim de helft van de ervaringen is gedeeld door ouders. Leerlingen hebben ongeveer 5% van de ervaringen gedeeld. Met bijna 900 ervaringen is ruim 20% van de ervaringen van leraren. Ook intern begeleiders en schooldirecteuren hebben ervaringen gedeeld. In de “anders” categorie zitten veel mensen die heel specifiek hebben aangegeven wat hun rol was. Bijvoorbeeld logopedist of jeugdarts i.p.v. arts. Rolsoort Omdat het aantal rollen in het onderwijs & zorg systeem groot is geven we de rollen ook nog een weer in een aantal categorieën. Alle rollen binnen een school zijn hierbij samengevoegd. En ook die buiten/rondom school. Enzovoort. Resultaten Wat zien we? Ouders en professionals in de school hebben samen het overgrote deel van de ervaringen gedeeld. Buiten/rondom de school is de respons laag. Ook vanuit management en bestuur zijn er weinig ervaringen gedeeld. Uitlokkingsvraag verteller Aan het begin van het vertelpunt kregen mensen prikkelende vragen te zien om ze te helpen een ervaring te kiezen om te delen. We hadden al gevraagd naar hun rol, dus die informatie combineren we. Resultaten Uitleg Hoe groter een ovaal, hoe vaker een combinatie voorkomt. De rode ovaal geeft aan hoe vaak de combinatie uitlokkingsvraag - verteller voorkomt. De zwarte ovaal geeft aan hoe vaak dat (statisch gezien) te verwachten was. Wat zien we? Ouders kiezen veel vaker dan verwacht de uitlokkingsvraag over afstemming onderwijs op het kind en de zoektocht naar passend onderwijs. Professionals kiezen vooral de uitlokkingsvraag over de veranderingen in hun werk. Gevoel De eerste vraag die mensen kregen na het delen van hun ervaring ging over welk gevoel de ervaring bij mensen opriep. Resultaten Wat zien we? Mensen geven aan dat ze veel negatieve gevoelens hebben bij hun ervaring. Bovenaan staat hopeloosheid, gevolgd door teleurstelling, boosheid en verdriet. Die vormen samen ongeveer 85%. De overige 15% van de ervaringen roept positieve ervaringen op, waarbij opvalt dat onverschilligheid met slechts 34 ervaring nauwelijks wordt genoemd. Waar gaat uw ervaring over Na het delen van de ervaring was de eerste vraag aan de verteller of deze aan wilde geven waar de ervaring “ongeveer” over ging. Resultaten Wat zien we? Ongeveer de helft van de ervaringen gaat over het systeem, ongeveer een kwart over ondersteuning. Werksituatie is het onderwerp zo’n 15% van de ervaringen. De overige gaan over relaties/hoe mensen met elkaar omgaan. De manier waarop …. Na de vraag “waar gaat uw ervaring over” kwam (afhankelijk van het antwoord) een van de volgende vier vragen: • De manier waarop het systeem was georganiseerd was ... • De manier waarop professionals hun werk deden was ... • De manier waarop mensen met elkaar omgingen was ... • De hulp of ondersteuning was ... De vertellers gaven met een schuifje tussen “onacceptabel” en “perfect” aan hoe dat ging in hun ervaring. Resultaten Wat zien we? Mensen vertellen dat de manier waarop systeem, werk, relaties en ondersteuning ervaren werden ligt zwaar naar de onacceptabele kant. Er zijn ook ongeveer 5% ervaringen aan de "perfecte" kant, maar het geheel is enorm scheef verdeeld. Gevolgen voor het kind Vertellers werd gevraagd om aan te geven wat de gevolgen voor het kind of de kinderen waren op een schaal van zeer positief tot zeer negatief. Resultaten Wat zien we? Mensen geen aan dat ongeveer driekwart van de ervaringen gaan over zaken die (zeer) negatieve gevolgen hebben voor het kind of de kinderen. Ongeveer een op de acht gaat over (zeer) positieve gevolgen. Let op: narratieve / verhalende onderzoeken zijn geen meting. Dit geeft dus alleen aan dat mensen vertellen over negatieve en positieve gevolgen. Het is niet zo dat 75% van de kinderen in Nederland negatieve gevolgen ondervinden. Dat zou wel kunnen, maar deze resultaten zijn geen bewijs. Wie hebben er invloed in de ervaring We vroegen mensen aan te geven welke twee personen, groepen of organisaties de meeste invloed hadden in de ervaring die zij vertelden. Resultaten Welke combinaties van beïnvloeders zien we? • Mensen vertellen veel vaker dan verwacht over samenwerkingsverband en overheid/regering. • Mensen vertellen veel vaker dan verwacht over leraren en intern begeleiders. • Mensen vertellen veel vaker dan verwacht over leraren en schooldirectie. • Mensen vertellen veel minder vaak dan verwacht over leraren en overheid/ regering. Samenwerking voor goed onderwijs De volgende vraag ging over hoe deze personen, groepen of organisaties samenwerkten voor het realiseren van goed onderwijs. Mensen gaven dat aan op een schaal van “zware tegenwerking” tot “perfecte samenwerking” Let op: We kozen hier expres om niet de term passend onderwijs te gebruiken vanwege de ruime interpretatie van het begrip. Resultaten Wat zien we? Mensen vertellen in hun ervaring meer over (zware) tegenwerking en (perfecte) samenwerking. De verdeling ligt behoorlijk sterk naar de "zwaar tegen" kant, met aan grote piek aan linkerkant. Wie kan leren Vertellers kregen de vraag wie het meeste kon leren van de ervaring die zij deelden. In de lijst met antwoorden stonden in grote lijnen dezelfde rollen als bij “wie bent u”. Resultaten Wat zien we? Ongeveer 40% van de vertellers geeft aan dat de minister of Tweede kamer het meest kan leren van de ervaring. Met 15% worden leraren, docenten, mentoren als tweede genoemd. Daarna volgen interne begeleiders. En dan het samenwerkingsverband. Ondersteuningsbehoefte Naast vragen over de ervaring, heeft het vertelpunt ook vragen over het kind/ de jongere. Een daarvan gaat over welke ondersteuningsbehoeften deze hebben. Resultaten Wat zien we Ruim de helft van de ervaringen gaat over kinderen/jongeren met een behoefte aan ondersteuning qua gedrag / sociaal-emotioneel. Daarna volgen een gediagnosticeerde stoornis en werkhouding. Ook cognitief voorlopen en cognitief achterlopen komen veel voor. Ervaringen waarin geen ondersteuning nodig is komen bijna niet voor. Hoe vaak komt dit voor Om zicht te krijgen op hoe vaak mensen te maken hebben met een bepaald soort ervaring of situatie kregen ze de vraag hoe vaak iets voorkwam. Dit was een schaal die liep van “eenmalig” naar “dagelijks”. Resultaten Wat zien we Mensen vertellen veel ervaringen over zaken die dagelijks voorkomen. Sterker nog, veel mensen hebben het schuifje helemaal naar rechts getrokken. Voorbeeld van goed onderwijs Tenslotte vroegen we mensen aan te geven in hoeverre zij hun hele ervaring ervoeren als een voorbeeld van goed onderwijs. Dit is daarmee de enige vraag die naar een mening vraagt. Alle overige vragen waren zogenaamde duidingen (inschattingen, toelichtingen, enz.). Resultaten Wat zien we Mensen zien hun ervaringen vooral als absoluut geen voorbeeld van goed onderwijs. Opnieuw zien we dat mensen het schuifje helemaal naar de zijkant trekken. Ditmaal naar links, de “absoluut niet” kant. Slechts iets meer dan 600 ervaringen staan aan de kant die men ziet als goede voorbeelden. Uitlokkingsvraag verteller Aan het begin van het vertelpunt kregen mensen prikkelende vragen te zien om ze te helpen een ervaring te kiezen om te delen. We hadden al gevraagd naar hun rol, dus die informatie combineren we. Resultaten Uitleg Hoe groter een ovaal, hoe vaker een combinatie voorkomt. De rode ovaal geeft aan hoe vaak de combinatie uitlokkingsvraag - verteller voorkomt. De zwarte ovaal geeft aan hoe vaak dat (statisch gezien) te verwachten was. Wat zien we? Ouders kiezen veel vaker dan verwacht de uitlokkingsvraag over afstemming onderwijs op het kind en de zoektocht naar passend onderwijs. Professionals Gevoel De eerste vraag die mensen kregen na het delen van hun ervaring ging over welk gevoel de ervaring bij mensen opriep. Resultaten Wat zien we? Mensen geven aan dat ze veel negatieve gevoelens hebben bij hun ervaring. Bovenaan staat hopeloosheid, gevolgd door teleurstelling, boosheid en verdriet. Die vormen samen ongeveer 85%. De overige 15% van de ervaringen roept positieve ervaringen op, waarbij opvalt dat onverschilligheid met slechts 34 ervaring nauwelijks wordt genoemd. Na het d wilde ge Resulta Wat zie Ongeve kwart ov ervaring Ruwe warme en koude data van 4800 narratieven
  • 21.
  • 22. De bedoeling van een systeem is wat het doet (Stafford Beer) Niet wat het zegt dat het doet (Luc Hoebeke) Niet waarvoor het ontworpen is te doen (Anoniem) Niet wat het model voorspelt dat het zal doen (Harold van Garderen)
  • 23. Verspreiden (breder en zelfstandiger) Door trainen en oefenen helpen we de klant om sneller signalen en trends te spotten en er op in te spelen Daardoor kan vroegtijdig worden ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen en/of signalen dat beleid ongewenste bijwerkingen heeft of juist onverwachte positieve bij-effecten We zien het als onze taak om te zorgen dat de acties van de klant passend zijn bij de aard van de uitdaging en samenhang vertonen.
  • 24. Patroon-analyse —> Kamer rapportage Regio-oplossingen passend onderwijs Leren van ervaringen in de regio Eindrapportage voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Door OOG Onderwijs en Jeugd en StoryConnect Mei 2019 17 1. Het schonen van de data. Test- en onzin-responses zijn verwijderd aan de hand van oa. de inhoud en lengte van de gedeelde ervaringen. Responses waarvoor alle vragen over de ervaring waren doorlopen zijn meegenomen (responses zonder demografische informatie zijn dus ook meegenomen). 2. Het vaststellen van de scope van de patroon-evaluatie. Daarbij is gekozen om de inhoudelijke focus te leggen op het proces van vinden, vormgeven en uitvoeren van passend onderwijs dat tussen de leerling, ouders en professionals in en om de school plaatsvindt. Bij evaluatie van de data is gekozen om de scope van de patroon-evaluatie iets te beperken, o.a. door het uitsluiten van vragen die geen meerwaarde opleverden16 . 3. De honderden combinaties van antwoorden zijn bekeken waarbij ongeveer 30 opvallende patronen zijn geïdentificeerd (observaties). Eén van de combinaties is van de vraag tussen “wie de meeste invloed had in de ervaring”, gecombineerd met of die rollen samenwerkten voor goed onderwijs op een schaal van “absoluut niet” naar “zeker wel”. Twee voorbeelden van observaties staan onder figuur 1. Twee observaties Professionals delen de meeste ervaringen waarin de overheid invloed heeft. De samenwerking (met SWV en directie) voor goed onderwijs in die ervaringen is overwegend negatief. De samenwerking buiten de school laat een negatief beeld zien. De samenwerking in en rond de school laat een meer gebalanceerd beeld zien. 4. Voor elk van de opvallende observaties zijn vervolgens minimaal twee sterk verschillende mogelijke interpretaties (verklaringen) geformuleerd. Hierbij is o.a. gebruik gemaakt van wat vertellers schreven in hun ervaringen. 5. Om hen daar verder bij te ondersteunen zijn de observaties en mogelijke interpretaties geclusterd tot acht17 (later twaalf18 ) perspectieven op passend onderwijs. Ieder perspectief geeft een eigen ‘aangrijpingspunt’ voor de deelnemers om snel inzicht op te bouwen in wat er speelt. 16 Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de vraag “Heeft u dit zelf meegemaakt?” die bijna alle vertellers met ja beantwoorden of de vraag “Wanneer heeft u dit meegemaakt?” waarbij bijna alle vertellers aangaven dat dit in het afgelopen jaar was. 17 1. Leraar in de spilrol. | 2. Boodschap aan de overheid. | 3. Samenwerking. | 4. Gevolgen voor de leerling. | 5. Het systeem? Of handelingsverlegen? | 6. Eigenaarschap. | 7. Ouders als helpers of zoekers. | 8. Stad en platteland staat er anders in. 18 1. De school is aan zet. | 2. Overheid moet zicht krijgen op de praktijk. | 3. Het systeem is schuldig! | 4. Relaties en nabijheid: de basis voor slagen van passend onderwijs. | 5. Perceptie en gevoel: even belangrijk als de feiten. | 6. Wie heeft invloed op de situatie? | 7. Het alledaagse vormt de Figuur 1 Rollen x Samenwerking 37 Aansluiten onderwijs, zorg en jeugdhulp De tijdens de regiobijeenkomsten ontstane ideeën met betrekking tot de aansluiting van onderwijs en zorg gaan hoofdzakelijk over het binnenhalen van de zorg in de school. De korte lijnen en de gedeelde verantwoordelijkheid lijken hierbij het doel te zijn om zo goed mogelijk en zo preventief mogelijke ondersteuning voor een kind. Ook de wens om gezamenlijk te werken vanuit ontschotte budgetten onderwijs en jeugdhulp op micro- (casus of school), meso- (gemeente of swv) en macroniveau (landelijk) is een thema dat vaak terugkomt. Samenwerken met ouders en leerlingen Het centraal stellen van het kind door het versterken van de samenwerking met ouders en leerlingen kan volgens velen nog veel beter worden benut. Veel voorstellen gaan uit van het besef dat ouders en school veel van elkaar kunnen leren rond de vraag wat een kind nodig heeft. Ook het besef dat er veel te leren valt door leerlingen simpelweg zélf te vragen wat zij nodig hebben en hoe zij dit voor zich zien, komt naar voren. Ideeën die hiermee te maken hebben zijn bijvoorbeeld het betrekken van ouder(s) en kinderen bij kindgesprekken, afspraken maken over verantwoordelijkheden (waar houdt die van de school op en begint die van de ouders), positief praten met kinderen en het delen waar zorgen over zijn. 4.4 Voorstellen In de laatste stap van deel 1 zijn de deelnemers aan de slag gegaan met het combineren en concreet uitwerken van de ideeën tot een verbetervoorstel in de vorm van bijvoorbeeld een experiment, maatregel aanpassing of onderzoeksvoorstel. Zij konden daarbij aangeven wat ze hiervoor nodig hadden (geld, regelruimte etc.) en wanneer zij tevreden waren. Tot slot gaven zij hun verbetervoorstel een naam. Figuur 6 Uitgewerkte verbetervoorstellen Oosterschelderegio en Apeldoorn
  • 25. Minimaal drie momenten van participatie 1 Vertellers hebben de keuze waar ze over vertellen (of niet), hoe ze het vertellen en geven zelf betekenis aan hun verhaal. 2 De betekenisgevingsgroep selecteert zelf signalen ze uit de warme, koude en narratieve data. 3 Interventies (van (tijdelijke) maatregelen tot parallel experimenten) worden samen met de uitvoering georganiseerd, gedaan en weer ….. geëvalueerd.
  • 31.
  • 32. Wie wordt geholpen? Observaties • Kind/jongere of hele gezin worden het meest geholpen volgens inwoners. • Professionals zeggen het vaakst dat ze het hele gezin helpen. • De score op “anderen” valt op. Wie dan?
  • 33. Wie wordt geholpen? Observaties • Kind/jongere of hele gezin worden het meest geholpen volgens inwoners. • Professionals zeggen het vaakst dat ze het hele gezin helpen. • De score op “anderen” valt op. Wie dan?
  • 34. Helpt het? Observaties • Professionals vertellen over “beter dan gedacht” tot “stabiel”. • Ouders vertellen het meest over impact die “de goede kant op helpt” • Werkt steeds minder is kan nog, maar “maakt het erger?
  • 35. Helpt het? Observaties • Professionals vertellen over “beter dan gedacht” tot “stabiel”. • Ouders vertellen het meest over impact die “de goede kant op helpt” • Werkt steeds minder is kan nog, maar “maakt het erger?
  • 36. VIBE - van buiten naar binnen besturen
  • 38.
  • 39.
  • 40. Deze opgave geeft medewerkers de ruimte hun werk zo te doen dat die glimlach er komt bij klanten, leveranciers en collega’s.
  • 41. Inkoppelen van harde data in gemeente Stede Broec
  • 42. Drie strategieën voor evalueren sociaal domein anoniem Door geen gegevens te koppelen. Je mag natuurlijk altijd zelf gegevens meegeven als mens Door fysiek of digitaal te vertellen en jouw gegevens bekend zijn of later aangekoppeld worden via pseudoniem Door een code die jouw persoonlijke gegevens ontkoppelt van je verhaal en antwoorden
  • 43. Zicht op koude kosten én warme effecten
  • 44. Participatief beheren van de Ledebeek (Gent, B)
  • 45.
  • 46.
  • 47.
  • 48. Nieuwe balans nodig • Heraanleg met oog voor balans tussen economisch, natuurlijke en sociale / menselijke ecosystemen. • Na de aanleg is het niet klaar, dan begint het pas. • Van onderhouden (door VMM) naar beheren door alle belanghebbenden. • Past in grotere beweging als de Blue Deal Maatschappij Economische ecosystemen Natuurlijke ecosystemen Sociale ecosystemen
  • 49. Wat zijn we aan het doen? www.ledebeek.be ontwerp • Ieder half jaar beheer-bijeenkomsten • Input: vertelkamer & metingen • Deelnemers: formele en vrijwillige beheerders • Aanpassingen worden samen besloten • Aantal deelnemers 8-12 samen beheren vertelkamer
  • 50. Voorbeelden van ongeveer 150 trajecten
  • 51. Grip op onzekerheid Narratief Participatief Evalueren Warme data als basis voor monitoren, besturen, transformeren, kennistransfer en verantwoorden Vragen Discussie Suggesties